Πρόταση για συνεργασία μεταξύ ελληνοκυπρίων και τουρκοκυπρίων στην αξιοποίηση των υδρογονανθράκων κατέθεσε στην Κυπριακή Δημοκρατία και στον ΟΗΕ ο ηγέτης της τουρκοκυπριακής κοινότητας Μουσταφά Ακιντζί, προκαλώντας αλυσιδωτές αντιδράσεις στην Λευκωσία.
Την πρόταση στηρίζει απόλυτα η Τουρκία. Το τουρκικό ΥΠΕΞ ανακοίνωσε πως το μοντέλο περιλαμβάνει «μοίρασμα εσόδων». Η Άγκυρα αφήνει να εννοηθεί πάντως ότι θα συνεχίσει τις έρευνες στην ανατολική Μεσόγειο, επιμένοντας πως προστατεύει τα δικαιώματά της στην δική της υφαλοκρηπίδα.
Το σχέδιο του τουρκοκύπριου ηγέτη φέρεται να έχει σταλεί τόσο στον ΟΗΕ όσο και στην ΕΕ. Στην ανακοίνωσή της η Τουρκία καλεί τόσο τον Οργανισμό όσο και τις Βρυξέλλες να υποστηρίξουν το άνοιγμα Ακιντζί.
Η πρόταση Ακιντζί έχει προκαλέσει κινητικότητα στην Λευκωσία, δεδομένου ότι η κυβέρνηση του Νίκου Αναστασιάδη ετοιμάζεται για την επίσκεψη της ειδικής απεσταλμένης των Ηνωμένων Εθνών Τζέιν Χολ Λουτ στα τέλη Ιουλίου ή στις αρχές Αυγούστου. Κυβερνητική πηγή δήλωσε στο κρατικό πρακτορείο ΚΥΠΕ πως αυτή την στιγμή «όλα είναι στον αέρα».
Η πρόταση κατατέθηκε την στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση ετοιμάζεται να εξετάσει επιβολή κυρώσεων στην Άγκυρα για τις παράνομες γεωτρήσεις που διενεργεί εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τα πιθανά μέτρα θα εξεταστούν την Δευτέρα από τους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ και ίσως δεν απαιτηθεί σύνοδος κορυφής για την επικύρωσή τους. Περιλαμβάνουν αναστολή προενταξιακής χρηματοδοτικής βοήθειας στην Τουρκία και «πάγωμα» δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
Σύμφωνα με τα όσα είναι γνωστά από την «κυβέρνηση» των κατεχόμενων, η πρόταση Ακιντζί προβλέπει σύσταση επιτροπής για αξιοποίηση κοιτασμάτων φυσικού αερίου και πετρελαίου, με ισομερή εκπροσώπηση για τις δύο κοινότητες. Επόπτης της επιτροπής θα είναι τα Ηνωμένα Έθνη ενώ η ΕΕ θα συμμετέχει ως παρατηρητής.
Περιγράφεται παράλληλα η δομή, οι στόχοι και ο τρόπος εργασίας της κοινής επιτροπής, ενώ περιέχονται λεπτομέρειες και για τη δημιουργία ταμείου και τους τρόπους που θα μπορούσε να καταστεί επωφελές.
Αναφέρεται ακόμη ότι ο κ. Ακιντζί απέστειλε την πρόταση στον ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ και στην Υπάτη Εκπρόσωπο της ΕΕ Φεντερίκα Μογκερίνι, για ενημέρωσή τους.