Την πλήρη συντηρητική μεταστροφή της δανέζικης κοινωνίας απηχούν οι νέες νομοθετικές ρυθμίσεις κατά των μεταναστών (ακόμη και όσων είναι Δανοί πολίτες) που επιχειρούν να επιβάλουν μία βίαιη αφομοίωση των κοινοτήτων. Σύγχρονο παιδομάζωμα, αυστηρή καταστολή και σκληρές ποινές το νέο δόγμα απέναντι στους κατοίκους των «γκέτο».
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των New York Times, όταν η Ροκχάια Ναασάν γεννήσει το παιδί της τις επόμενες ημέρες, εκείνη και το μωρό της θα εισέλθουν σε μία νέα κατηγορία πολιτών με βάση τις ταγές του δανέζικου δικαίου. Επειδή ζει σε μία γειτονιά μεταναστών με χαμηλό εισόδημα, το οποίο αποκαλείται επισήμως «γκέτο», η Ροκχάια θα είναι ένας «γονιός του γκέτο» και το παιδί της ένα «παιδί του γκέτο».
Από το πρώτο έτος της ζωής τους τα «παιδιά του γκέτο» θα πρέπει να χωρίζονται από τις οικογένειές τους για τουλάχιστον 25 ώρες την εβδομάδα για υποχρεωτική εκπαίδευση στις… δανέζικες αξίες, συμπεριλαμβανομένων και εθίμων όπως τα Χριστούγεννα, το Πάσχα και, φυσικά, η δανέζικη γλώσσα. Όσοι δεν συμμορφώνονται θα τιμωρούνται με αναστολή των επιδομάτων πρόνοιας.
Όλοι οι υπόλοιποι Δανοί πολίτες έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν εάν θα εγγράψουν τα παιδιά τους στην προσχολική αγωγή μέχρι εκείνα να γίνουν έξι ετών.
Η κυβέρνηση της Δανίας έχει εισάγει μία νέα σειρά νόμων για να ρυθμίσει την καθημερινότητα σε 25 γειτονιές, στις οποίες κατοικούν άνθρωποι με χαμηλό εισόδημα, στη συντριπτική πλειονότητά τους μουσουλμάνοι.
Το μήνυμα είναι απλό: Εάν οι οικογένειες αυτές δεν ενσωματώνονται στην καθημερινότητα της χώρας με τη βούλησή τους, τότε θα υποχρεωθούν να το κάνουν.
Για πολλές δεκαετίες η ενσωμάτωση των μεταναστών αποτελούσε σημαντική πρόκληση για το δανέζικο μοντέλο, το οποίο ήταν σχεδιασμένο για να εξυπηρετεί έναν μικρό σε μέγεθος και ομοιογενή πληθυσμό. Οι πολιτικοί επικεντρώνουν το βλέμμα τους σε μικρές περιοχές όπου μετανάστες, κάποιοι από τους οποίους έχουν τοποθετηθεί εκεί από την ίδια την κυβέρνηση, ζουν σε ασφυκτικές συνθήκες με τεράστια ποσοστά ανεργίας και εγκληματικότητα.
Οι αναφορές των πολιτικών στα γκέτο έχουν γίνει όλο και πιο εμπρηστικές. Ο συντηρητικός πρωθυπουργός Λαρς Λόκε Ράσμουσεν, κατά τη διάρκεια του πρωτοχρονιάτικου μηνύματός του, είχε… προειδοποιήσει τα γκέτο να μην «απλώνουν τα πλοκάμια τους στους δρόμους μέσω της βίας, ενώ είχε προσθέσει ότι «εξαιτίας των γκέτο έχουν εμφανιστεί “ρωγμές” στον κοινωνικό χάρτη της Δανίας». Οι πολιτικοί που χρησιμοποιούσαν κάποτε τη λέξη «ενσωμάτωση» τώρα μιλούν, ουσιαστικά, για «αφομοίωση».
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο
Αυτή η σκληρή προσέγγιση φανερώνεται ξεκάθαρα από το αποκαλούμενο «πακέτο για τα γκέτο», μία σειρά 22 προτάσεων που παρουσιάστηκαν από την κυβέρνηση στις αρχές Μαρτίου, οι περισσότερες από τις οποίες έχουν γίνει αποδεκτές με ευρεία πλειοψηφία, ενώ το φθινόπωρο θα τεθούν κι άλλες σε ψηφοφορία.
Ορισμένες ρυθμίσεις είναι ξεκάθαρα τιμωρητικές: Ένα από τα υπό έγκριση μέτρα προβλέπει διπλασιασμό ποινής για συγκεκριμένα εγκλήματα εάν αυτά διαπραχθούν σε κάποιο από τα 25 γκέτο, ενώ άλλα κριτήρια περιλαμβάνουν το εισόδημα, το επίπεδο εκπαίδευσης, τις προηγούμενες καταδίκες και «μη δυτικό υπόβαθρο».
Ένα άλλο μέτρο επιβάλει τετραετή φυλάκιση σε μετανάστες γονείς που αναγκάζουν τα παιδιά τους να κάνουν εκτεταμένες επισκέψεις στη χώρα καταγωγής τους. Οι επισκέψεις αυτές ονομάζονται από την κυβέρνηση «ταξίδια επανεκπαίδευσης» και εκτιμάται ότι επηρεάζουν τη μόρφωση, τη γλώσσα και την ευημερία των παιδιών.
Φυσικά, από τις σκληρές αυτές προτάσεις δεν θα μπορούσε να λείπει το «πράσινο φως» προς τις αρχές για αυξημένη παρακολούθηση των οικογενειών των γκέτο.
Μερικές από τις προτάσεις απορρίφθηκαν ως πολύ ριζοσπαστικές, όπως αυτή του ακροδεξιού αντιμεταναστευτικού Λαϊκού Κόμματος της Δανίας το οποίο ήθελε να ισχύει… απαγόρευση κυκλοφορίας για τα παιδιά των μεταναστών μετά τις 8 το βράδυ. Ο πρόεδρος, μάλιστα, της επιτροπής ενσωμάτωσης της Βουλής είχε προτείνει ως λύση να φορούν στα πόδια τους βραχιολάκια.
Οι δικαιολογίες
Από την πλευρά του ο υπουργός Δικαιοσύνης της χώρας, Σόρεν Πάπε Πόουλσεν, απορρίπτει τις διαμαρτυρίες περί παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων δηλώνοντας: «Κάποιοι θα διαμαρτυρηθούν πως δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με άλλους, όμως οι αυξημένες ποινές θα επηρεάσουν μόνο όσους παραβιάζουν το νόμο».
Απαντώντας στην κριτική πως τα νέα μέτρα στοχεύουν τους μουσουλμάνους ο ίδιος υπουργός απαντά: «Αυτά είναι ανοησίες. Για εμένα όποιος κι αν ζει σε αυτές τις περιοχές θα πρέπει να ζει με βάσει τις αρχές που απαιτούνται για να έχει κάποιος ποιοτική διαβίωση στη Δανία».
«Ξεχάσαμε τι σημαίνει η λέξη γκέτο»
Η Γιλντίζ Ακντογκάν, Σοσιαλδημοκράτης πολιτικός που εκλέγεται στην περιοχή του Τίνμπεργκ, η οποία χαρακτηρίζεται ως γκέτο, δηλώνει ότι οι Δανοί έχουν γίνει τόσο ανεκτικοί στην σκληρή ρητορική για τους μετανάστες που δεν αντιλαμβάνονται καν πλέον το αρνητικό πρόσημο της λέξης «γκέτο» και τη σύνδεση που μοιραία γίνεται με τις πρακτικές των Ναζί για τον αποκλεισμό των Εβραίων.
«Τους αποκαλούμε “παιδιά του γκέτο” και “γονείς του γκέτο”και είναι τόσο τρελό» λέει η κ. Ακντογκάν και προσθέτει «έχει γίνει μία απλή λέξη, κάτι που είναι επικίνδυνο. Οι άνθρωποι που γνωρίζουμε ιστορία, την όχι και τόσο καλή ευρωπαϊκή περίοδο, ξέρουμε ότι με τι είναι συνυφασμένη η λέξη “γκέτο”».
Μιλώντας στους New York Times δείχνει στο τηλέφωνό της ένα βίντεο από το Facebook στο οποίο απεικονίζεται ένας δεξιός πολιτικός να κετακεραυνώνει αλυσίδα σουπερ μάρκετ επειδή πούλαγε ένα κέικ για τη μουσουλμανική γιορτή του Ιντ. «Τώρα δεν έχουν πια σημασία τα γεγονότα παρά μόνο το συναίσθημα. Αυτό είναι το επικίνδυνο σημείο» σχολιάζει.
«Είμαστε Δανοί πολίτες»
Από την πλευρά τους πολλοί κάτοικοι των δανέζικων «γκέτο» λένε ότι θα μετακόμιζαν εάν είχαν τα χρήματα να ζήσουν αλλού.
Η κ. Ναασάν ζει με τις τέσσερις αδελφές της στην Μιολνερπάρκεν, ένα τετραώροφο σύμπλεγμα κατοικιών που θεωρείται ένα από τα χειρότερα γκέτο της χώρας. Το 43% των κατοίκων είναι άνεργοι, το 82% προέρχονται από «μη δυτικό υπόβαθρο», το 53% έχουν ελλιπή εκπαίδευση και το 51% χαμηλό εισόδημα.
Οι τέσσερις αδελφές αναρωτιούνται γιατί πρέπει να υποστούν τέτοια μέτρα. Είναι παιδιά Λιβανέζων προσφύγων, μιλούν δανικά χωρίς προφορά και επικοινωνούν με τα παιδιά τους στη δανική γλώσσα. Μιλάνε τόσο λίγα αραβικά που με το ζόρι μπορούν να συνεννοηθούν με τους παππούδες τους. Πριν από μερικά χρόνια, όταν μεγάλωναν στη Γιουτλάνδη, στα δυτικά της χώρας, δεν είχαν συναντήσει αντιμουσουλμανική συμπεριφορά.
«Ίσως αυτό τελικά να σκέφτονταν από την αρχή, αλλά τώρα το εκφράζουν ανοιχτά» δηλώνει η ίδια και προσθέτει: «Η πολιτική της Δανίας δεν είναι απλά μόνο για τους μουσουλμάνους. Θέλουν να αφομοιωθούμε ή να φύγουμε από τη χώρα. Δεν ξέρω πότε θα είναι ικανοποιημένοι μαζί μας».
Η ημερομηνία γέννας της Ροκχάια πλησιάζει και η ίδια δηλώνει εξοργισμένη με την υποχρεωτική προσχολική αγωγή και δηλώνει ότι ήδη η χώρα της μαθαίνει τόσα πολλά για τα Χριστούγεννα στο νηπιαγωγείο που παρακαλάει για δώρα από τον Άγιο Βασίλη.
«Κανένας δεν θα έπρεπε να μου λέει εάν η κόρη μου θα πάει ή όχι στην προσχολική αγωγή ή πότε. Προτιμάω να χάσω τα επιδόματα παρά να υποταχθώ» προσθέτει.
Η Μπαργουάκο Τζαμά Χουσσεϊν, 18 ετών, πρόσφυγας από τη Σομαλία, σημειώνει ότι πολλές οικογένειες μεταναστών, όπως η δική της, έχουν τοποθετηθεί στα «γκέτο» από την ίδια την κυβέρνηση. Μετακόμισε στη Δανία όταν ήταν πέντε ετών και ζει στην περιοχή του Τίνγκμπεργκ από τα 13 της. Σημειώνει ότι οι περιγραφές των πολιτικών για «παράλληλες κοινωνίες δεν ταιριάζουν σε αυτή τη γειτονιά».
«Με πονάει που δεν μας βλέπουν ως ίσους. Ζούμε πραγματικά στη δανέζικη κοινωνία. Ακολουθούμε τους κανόνες, πάμε στο σχολείο. Το μόνο που δεν κάνουμε είναι να τρώμε χοιρινό».
«Δίνουμε λεφτά, θέλουμε αντάλλαγμα»
Περίπου 12 μίλια πιο νότια στο μεσοαστικό προάστιο της Γκρέβε, οι ψηφοφόροι δηλώνουν ικανοποιημένοι με τους νέους νόμους. «Εισπράττουν τόσα πολλά δικά μας χρήματα. Πληρώνουμε για το νοίκι τους, τα ρούχα τους, τα τρόφιμά τους και έρχονται σε σπαστά δανέζικα και λένε “δεν μπορούμε να δουλέψουμε γιατί πονάμε”» λέει η κομμώτρια Ντόρτε Πέντερσεν.
Η πελάτισσά της, Άννυ Λάρσεν, αναφέρει ότι βρέθηκε σε τούρκικο γάμο ως προσκεκλημένη και… σοκαρίστηκε. «Οι καλεσμένοι ήταν χωρισμένοι σε άνδρες και γυναίκες και κάθονταν σε διαφορετικές αίθουσες. Δεν πρέπει να υπήρχαν περισσότεροι από δώδεκα Δανοί. Δεν έπρεπε να μας έχουν καλέσει» αναφέρει.
Η Ανέτ Γιάκομπσεν, συνταξιούχος βοηθός φαρμακοποιού, αποθεώνει το σύστημα πρόνοιας της χώρας της μέσω του οποίου μπόρεσαν να τέσσερα παιδιά της να έχουν δωρεάν εκπαίδευση και περίθαλψη και δηλώνει ότι αισθάνεται περήφανη να πληρώνει τους φόρους της.
Ερωτηθείσα όμως για τα επιδόματα προς τους μετανάστες αναφέρει: «Πάντα υπάρχουν παραθυράκια για να τρυπώνουν κάποιοι. Θα πρέπει να είναι τόσο ευγνώμονες που εντάσσονται στο σύστημά μας».
Ο σύζυγός της, Γιάσπερ, πρώην στέλεχος του εμπορικού ναυτικού δηλώνει ότι έχει δει εργάτες σε λιμάνια του Λιβάνου να πυροβολούνται επειδή εργάζονται βαριεστημένα και να αντικαθίστανται από άλλους. «Νομίζω ότι είναι 300 με 400 χρόνια πίσω. Η κουλτούρα τους δεν ταιριάζει εδώ» σημειώνει το ζεύγος.
Η νέα σκληρή προσέγγιση απέναντι στους μετανάστες βρίσκει τους Γιάκομπσεν σύμφωνους με τον Γιάσπερ να δηλώνει: «Οι νέοι θα δουν τι σημαίνει να είσαι Δανός και δεν θα γίνουν σαν τους γονείς τους», με την Ανέτ να προσθέτει: «Οι γιαγιάδες τους θα πεθάνουν κάποια στιγμή, αυτές είναι που αντιστέκονται στην αλλαγή».
Το ακροδεξιό Δανικό Λαϊκό Κόμμα κατάφερε να πάρει πολλούς ψηφοφόρους από τους Σοσιαλδημοκράτες χρησιμοποιώντας έντονα το επιχείρημα του κόστους που πληρώνουν οι Δανοί για τη στήριξη των προσφύγων και των μεταναστών.
Οι εκλογές στη Δανία είναι το επόμενο έτος και οι Σοσιαλδημοκράτες, οι οποίοι θεωρούνται παραδοσιακοί υπέρμαχοι του κράτους πρόνοιας, έχουν κάνει δεξιά στροφή στο θέμα της μετανάστευσης ζητώντας πιο σκληρά μέτρα προστασίας για το κοινωνικό κράτος.
Υπολογίζεται ότι το 87% από τα 5,7 εκατ. κατοίκων είναι δανικής καταγωγής με το υπόλοιπο 13% να έχουν καταγωγή από άλλες χώρες. Τα δύο τρίτα των μεταναστών έχουν μη δυτικό υπόβαθρο.
Οι επικριτές αναφέρουν ότι το κράτος δεν μπορεί να αναγκάσει τους γονείς να παραδώσουν τα παιδιά τους, όμως οι Σοσιαλδημοκράτες απαντούν: «Δίνουμε λεφτά και θέλουμε κάτι ως αντάλλαγμα. Έχουμε ένα σύστημα με δικαιώματα και υποχρεώσεις».
Όμως η δημιουργία ενός σετ κανόνων μόνο για συγκεκριμένο μέρος των πολιτών εμπεριέχει τον κίνδυνο να δημιουργηθούν όντως δύο παράλληλες κοινωνίες, δηλαδή ακριβώς αυτή η κατάσταση που υποτίθεται ότι προσπαθούν να αποφύγουν…
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών, New York Times