Ραγκίπ Ντουράν
Αύριο, Κυριακή 24 Ιουνίου, λίγο περισσότεροι από 59 εκατομμύρια ψηφοφόροι θα πάνε στα 180 χιλιάδες εκλογικά κέντρα για να αποφασίσουν το μέλλον της χώρας: Να συνεχίσουν με τον Ερντογάν, και επομένως το αυταρχικό καθεστώς του Μοναδικού Ανθρώπου ή να ξεκινήσουν τον εκδημοκρατισμό της χώρας με την επιστροφή του κοινοβουλευτικού καθεστώτος και φυσικά την κυριαρχία του Δικαίου.
Οι Τούρκοι πολίτες θα ψηφίσουν δυο φορές. Την πρώτη για να επιλέξουν τον μελλοντικό Πρόεδρο, και την δεύτερη για να αναδείξουν νέα πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο.
Πρέπει εξαρχής να σημειώσουμε, όμως, ότι η προεκλογική περίοδος δεν εξελίχθηκε υπό κανονικές συνθήκες. Αυτό πάει να πει συνθήκες δημοκρατικές, αμερόληπτες, δίκαιες, ελεύθερες και ανεξάρτητες. Η Κατάσταση Εκτάκτου Ανάγκης παραμένει σε ισχύ. Ο υποψήφιος πρόεδρος των Κούρδων και της Αριστεράς παραμένει στην φυλακή. Ο Ερτντογάν, Πρόεδρος και επίσημος υποψήφιος αξιοποιεί κάθε κρατικό πόρο, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργείου Οικονομικών, το 95% των δημόσιων και ιδιωτικών ΜΜΕ, των αεροπλάνων, των περιφερειών και των δήμων.
Αυτές οι πρόωρες εκλογές (που κανονικά έπρεπε να γίνουν το φθινόπωρο του 2019) προκλήθηκαν από την κακή κατάσταση της τουρκικής οικονομίας, που είναι στο κατώφλι της κρίσης, με την τουρκική λίρα σε ελεύθερη πτώση σε σχέση με το δολάριο και το ευρώ. Η τουρκική λίρα έχει χάσει το 25% της αξίας της μέσα σε 11 μήνες.
Ο Ερντογάν έχει κάνει τα πάντα για να προστατεύσει την θέση του. Άλλαξε τον εκλογικό νόμο. Ήθελε να δημιουργήσει μια συμμαχία για να έχει την υποστήριξη του μικρού κόμματος της ακροδεξιάς, του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP). Ήθελε επίσης να εμποδίσει την συμμετοχή στις εκλογές του νέου κόμματος της κας Αξενέρ, που ήταν στο παρελθόν στο MHP.
Όμως, σαν μπούμερανγκ αυτές οι κινήσεις ευνόησαν την αντιπολίτευση: Τέσσερα κόμματα της αντιπολίτευσης σχημάτισαν μια συμμαχία εναντίον του, την Συμμαχία για το Έθνος εναντίον της Συμμαχίας για την Δημοκρατία του Ερντογάν. Ο τελευταίος, δε, λειτούργησε καταλυτικά για να ενώσει τα τέσσερα κόμματα που έχουν εντελώς διαφορετικές πολιτικές θέσεις: Οι σοσιαλδημοκράτες του CHP, οι κρατικιστές/εθνικιστές της κας Αξενέρ (ΥΙΥ), οι μουσουλμάνοι δημοκράτες του Κόμματος της Ευτυχίας (SP), και το μικρό συντηρητικό κόμμα της δεξιάς (DP).
Ο υποψήφιος πρόεδρος του CHP, ο Μουχαρέμ Ίντσε, κατάφερε να ενθαρρύνει την αντιπολίτευση με την πολύ καλή του πορεία καθόλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Μια τουρκική λαϊκή παροιμία λέει ότι «μόνο ένας άπιστος μπορεί να κατακτήσει κάποιον άπιστο». Ο Ίντσε, λαϊκός, δημοφιλής, και λίγο αριστερός, κατάφερε να παρατάξει δυναμικά όλες τις δυνάμεις εναντίον του Ερντογάν.
Επιπλέον προσφέρει ορίζοντα, ένα όραμα για τα παιδιά και τους νέους της χώρας. Έχει δομημένα σχέδια για την βιομηχανία, την γεωργία, την εκπαίδευση, την υγεία, την διπλωματία… Είναι νέος, ειλικρινής, δημιουργικός και με χιούμορ. Είναι το ανερχόμενο αστέρι της τουρκικής πολιτικής ενάντια στον Ερντογάν, που πλέον είναι ηλικιωμένος, δοκιμασμένος, τάχα θρησκευόμενος, πλούσιος και ελιτιστής. Δεν μπορεί να αρθρώσει λέξη χωρίς τον υποβολέα του και αρνήθηκε επανειλημμένα την πρόσκληση του Ίντσε για ένα τηλεοπτικό ντιμπέιτ. Ο Ίντσε έχει ήδη κερδίσει τον Ερντογάν πριν φτάσει η ημέρα των εκλογών. Πρέπει επίσης να πούμε ότι ο πατέρας του Ίντσε έχει καταγωγή από την Θεσσαλονίκη.
Απομένουν δυο καθοριστικοί παράγοντες: Το κουρδικό και αριστερό κόμμα HDP πρέπει να καταφέρει να αποσπάσει περισσότερο του 10% της κάλπης ώστε να εισέλθει στο κοινοβούλιο, και η αντιπολίτευση θα πρέπει να προστατεύσει όλη την διαδικασία από διάφορα τεχνάσματα.
Την Κυριακή υπάρχει ο κίνδυνος να δούμε συγκρούσεις, αν όχι ένοπλες μάχες, έξω από τα εκλογικά κέντρα. Και όλη τη νύχτα, κατά τη διάρκεια της καταμέτρησης από τις ΜΚΟ, τα διαπιστευμένα μέλη των κομμάτων της αντιπολίτευσης και οι εθελοντές θα επιβλέπουν την διαδικασία.
Γνωρίζουμε ήδη ότι τις πρώτες ώρες μετά το κλείσιμο της κάλπης, τα ΜΜΕ της κυβέρνησης θα ανακοινώσουν ότι ο Ερντογάν και το κόμμα του είναι νικητές ώστε να αποθαρρύνουν την αντιπολίτευση. Η εξουσία είναι έτοιμη να κάνει κάθε είδους απάτη.
Ο Ερντογάν κατά πάσα πιθανότητα θα χάσει την πλειοψηφία του στο Κοινοβούλιο και δεν θα εκλεγεί από τον πρώτο γύρο, σύμφωνα με όλες τις δημοσκοπήσεις. Ο ίδιος δήλωσε την προηγούμενη Τετάρτη ότι εάν χάσει την πλειοψηφία του θα προσπαθήσει να μείνει στην εξουσία: «Θα κάνουμε έναν συνασπισμό», είπε. Με ποιον; Ακόμη δεν ξέρουμε.
Εάν ο Ερντογάν χάσει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο (στις εθνικές εκλογές δεν υπάρχει δεύτερος γύρος), θα είναι ιδιαίτερα αποδυναμωμένος στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών της 8ης Ιουλίου. Καθώς, πρώτον, η αντιπολίτευση θα έχει ένα σημαντικό πολιτικό πλεονέκτημα, όταν όλοι θα ξέρουμε ότι το κοινοβούλιο λειτουργεί πολύ καλύτερα με έναν πρόεδρο της αντιπολίτευσης, εν προκειμένω τον Μουχαρέμ Ίντσε. Δεύτερον, ο Ερντογάν δεν θα μπορεί να αυξήσει την δύναμή του σε σχέση με τον πρώτο γύρο.
Επομένως, ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης θα μπορεί κανονικά να ανατρέψει τον Πρόεδρο στις 8 Ιουλίου. Εάν φυσικά ο Ερντογάν δεν ακυρώσει τον δεύτερο γύρο. Μπορεί να κηρύξει κατάσταση πολέμου. Μπορεί με ένα νομοθετικό διάταγμα να κάνει τα πάντα για να μείνει στην εξουσία.
Όλοι οι αναλυτές, ακόμη και οι προσκείμενοι στην κυβέρνηση, είναι διστακτικοί. Γιατί οι εκλογές είναι γεμάτες εκπλήξεις!
* Ο δημοσιογράφος Ραγκίπ Ντουράν, με ρεπορτάζ και αναλύσεις, καταγράφει κάθε Σαββατοκύριακο στο Tvxs.gr, τις εξελίξεις στη Τουρκία. [Μετάφραση: Νίκος Μίχος]
tvxs.gr