Σύμφωνα με τα δεδομένα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ένας στους 10 ασθενείς μπορεί να εμφανίσει λοίμωξη που συνδέεται με τη νοσηλεία του, ενώ πιο ειδικά για τις λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου πάνω από 50% προκαλούνται από ανθεκτικά μικρόβια. Η πρόληψη των λοιμώξεων σώζει καθημερινά εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές.
Η Υγιεινή των Χεριών (ΥΧ) αναφέρεται στην παροχή ιατρονοσηλευτικής φροντίδας με καθαρά χέρια, ώστε να αποφευχθεί η μεταφορά μικροβίων από το νοσοκομειακό περιβάλλον στους ασθενείς. Γι αυτό το λόγο η ΥΧ σχετίζεται άμεσα με την ασφάλεια των ασθενών αλλά και των επαγγελματιών υγείας.
Είναι το πιο απλό, οικονομικό και ταυτόχρονα το πιο αποτελεσματικό μέτρο πρόληψης λοιμώξεων. Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας το 70% των επαγγελματιών υγείας δεν εφαρμόζει συστηματικά στην καθημερινή τους πρακτική την ΥΧ. Η εφαρμογή της ΥΧ στην κλινική πράξη επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, γεγονός που έχει ερευνηθεί διεθνώς. Από σχετική μελέτη που υλοποίησε ο ΕΟΔΥ το 2018, στο πλαίσιο κοινής ευρωπαϊκής δράσης (EU-JAMRAI), αναδείχθηκαν ως καθοριστικοί παράγοντες για τη συμμόρφωση των επαγγελματιών υγείας, τόσο στη χώρα μας όσο και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, εκείνοι που συνδέονται με τη συμπεριφορά όλου του νοσοκομείου ως οργανισμού σχετικά με την εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου. Ενώ αντίθετα δεν αναδείχθηκαν ως περιοριστικοί, αναμενόμενοι παράγοντες όπως ο φόρτος εργασίας, η χρήση γαντιών και η διαθεσιμότητα των υλικών.
Η αποτελεσματική εφαρμογή της ΥΧ απαιτεί μία συνολική αλλαγή κουλτούρας μέσα στην οποία η εφαρμογή του συγκεκριμένου μέτρου θα αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της φροντίδας των ασθενών.
Αυτό ακριβώς είναι και το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας για την ΥΧ για το 2019.
Ο ΕΟΔΥ στοχεύοντας στην συνολική ευαισθητοποίηση και στην αλλαγή κουλτούρας, προωθεί την εφαρμογή της ΥΧ μέσα από πρόγραμμα που έχει ήδη ξεκινήσει να εφαρμόζεται πιλοτικά στα νοσοκομεία της περιφέρειας της Αττικής από το 2018 με στόχο την επέκτασή της εφαρμογής του σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας.
Βασικός στόχος του προγράμματος είναι η αύξηση της συμμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας των ελληνικών νοσοκομείων στην εφαρμογή της ΥΧ. Βασικοί άξονες του προγράμματος είναι:
- H ευαισθητοποίηση και ενημέρωση της Διοίκησης και των Υπεύθυνων των Κλινικών Τμημάτων των νοσοκομείων.
- H εφαρμογή αποτελεσματικών εκπαιδευτικών διαδικασιών ανάλογα με την κατηγορία επαγγελματιών υγείας αλλά και με το κλινικό τμήμα.
- H ανάπτυξη εργαλείων προώθησης της εφαρμογής της Υγιεινής των Χεριών στο νοσοκομειακό περιβάλλον τόσο από το προσωπικό όσο και από τους επισκέπτες.
- Η αξιόπιστη επιτήρηση και καταγραφή της συμμόρφωσης των επαγγελματιών υγείας στην Υγιεινή των Χεριών, η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της επιτήρησης και η κατάλληλη και έγκαιρη ενημέρωση του προσωπικού.
- Στην βελτίωση της συμμόρφωσης του προσωπικού των νοσοκομείων με την κυκλική εφαρμογή εκπαιδευτικών και παρεμβατικών δράσεων.
5 βήματα για να βελτιώσουμε την συμμόρφωση στην ΥΧ στα ελληνικά νοσοκομεία
1ο Εντοπίστε τους παράγοντες που συμβάλλουν στην ανεπαρκή συμμόρφωση του προσωπικού στο νοσοκομείο σας.
2ο Περιορίστε τους παράγοντες αυτούς εμπλέκοντας όλη την διοικητική και επιστημονική ιεραρχία του οργανισμού.
3ο Προωθείστε με συνεχή διαδραστική εκπαίδευση και μηνύματα υπενθύμισης την σημαντικότητα της εφαρμογής της υγιεινής των χεριών για την ασφάλεια των ασθενών αλλά και των επαγγελματιών υγείας.
4ο Διαδώστε το μήνυμα για την ασφάλεια των ασθενών με τη βοήθεια ομάδων εθελοντών από όλες τις ειδικότητες και κατηγορίες του προσωπικού.
5ο Δράστε διαχρονικά καθιστώντας την Υγιεινή των Χεριών πολιτική του νοσοκομείου σας.
Αξιοποιείστε το νομοθετικό πλαίσιο για τον Εσωτερικό Κανονισμό για την πρόληψη των λοιμώξεων σε χώρους παροχής υγείας, που οφείλουν να διαμορφώνουν και να εφαρμόζουν όλες οι νοσηλευτικές μονάδες.