Τον περασμένο Οκτώβριο, στην κορύφωση της πολιτικής κρίσης στην περιοχή του ιρακινού Κουρδιστάν, έφτασε στο ιρακινό υπουργείο πετρελαίου στη Βαγδάτη επιστολή του Ιγκόρ Σεχίν, επικεφαλής του πετρελαϊκού κολσσού Rosneft (ROSN.MM), ο οποίος ελέγχεται από τη ρωσική κυβέρνηση.
Η κυβέρνηση της Βαγδάτης έδειξε «έλλειψη εποικοδομητικής θέσης και ενδιαφέροντος» για την προσφορά της Rosneft για την ανάπτυξη πετρελαϊκών πεδίων του νότιου Ιράκ, έγραψε ο Σεχίν στην επιστολή, ένα αντίγραφο του οποίου είδε το Reuters.
Το Κουρδιστάν, μια περιοχή περίπου 6 εκατομμυρίων ανθρώπων στο βόρειο Ιράκ, είχε μόλις προσπαθήσει και απέτυχε, να ξεφύγει από την υπόλοιπη χώρα. Η Βαγδάτη είχε απορρίψει το δημοψήφισμα ανεξαρτησίας της 25ης Σεπτεμβρίου και έστειλε στρατεύματα για να καταλάβει τον έλεγχο των βασικών πετρελαϊκών πεδίων – κύρια πηγή εισοδήματος του Κουρδιστάν.
Τώρα, ο Σεχίν, ένας από τους στενότερους συμμάχους του Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, δήλωσε ότι, δεδομένης της απροθυμίας της Βαγδάτης να συνεργαστεί με τη Rosneft, η επιχείρησή του θα συνεργαστεί με την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν (KRG), η οποία έδειξε «μεγαλύτερο ενδιαφέρον για την επέκταση της στρατηγικής συνεργασίας».
Οι παγκόσμιες δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίες είχαν εκφράσει προηγουμένως συμπάθεια για την κουρδική προσπάθεια ανεξαρτησίας, θα επιβεβαίωναν τελικά τη Βαγδάτη ότι αναγνωρίζουν την κυριαρχία της σε ολόκληρο το Ιράκ, συμπεριλαμβανομένου του Κουρδιστάν.
Αλλά δεν υπήρχε καμία ένδειξη τέτοιου συμβιβασμού στην επιστολή του Σεχίν. Η Rosneft είχε δεσμευθεί να επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στο Κουρδιστάν υπό την οργή της κυβέρνησης της Βαγδάτης. Τώρα, αντί να υποχωρήσει, διπλασιάζει τις προσπάθειές της.
Και ο Σεχίν είχε ένα ισχυρότερο χαρτί από ότι πίστευαν πολλοί Ιρακινοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με 7 πηγές εξοικειωμένες με το θέμα. Μέρες πριν, η Rosneft είχε αναλάβει την ιδιοκτησία των αγωγών εξαγωγής πετρελαίου του Κουρδιστάν στην Τουρκία από την KRG έναντι 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο στόχος της συμφωνίας για τη Rosneft ήταν όχι μόνο εμπορικός, αλλά και η εδραίωση της πολιτικής επιρροής της Ρωσίας στο Ιράκ και τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα με τη Rosneft, την πετρελαϊκή βιομηχανία, την κουρδική και την ιρακινή κυβέρνηση.
Ο έλεγχος των αγωγών έδωσε στη Rosneft κεντρικό ρόλο στις συνεχιζόμενες συνομιλίες μεταξύ της KRG και της Βαγδάτης με στόχο την επανέναρξη των εξαγωγών πετρελαίου, οι οποίες διαταράχθηκαν από το δημοψήφισμα και την κατάσχεση των πετρελαϊκών πεδίων από το Ιράκ, σύμφωνα με τις πηγές.
Το Κουρδιστάν διαθέτει μεγάλα αποθέματα πετρελαίου – ίσως το ένα τρίτο του συνόλου του Ιράκ – και οι εξαγωγές του είναι ζωτικής σημασίας, τόσο για τις περιφερειακές όσο και για τις εθνικές οικονομίες.
Σε ένδειξη της επιρροής της Rosneft, Κούρδοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν θα ξαναρχίσουν τις πετρελαϊκές ροές και δεν θα μεταφέρουν κεφάλαια που έχουν συγκεντρωθεί στην ιρακινή κυβέρνηση, αν δεν καταβληθούν αμοιβές διαμετακόμισης αγωγού στον ρωσικό πετρελαϊκό κολοσσό, σύμφωνα με τρεις πηγές της βιομηχανίας στο Erbil και τη Βαγδάτη.
Ο Ιρακινός υπουργός πετρελαίου Jabar al-Luaibi αναγνώρισε ουσιαστικά τον αυξανόμενο ρόλο της επιχείρησης στο Κουρδιστάν όταν συναντήθηκε με το δεξί χέρι του Sechin, Didier Casimiro στη Βαγδάτη αυτό το μήνα και δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συνεργαστεί με τη Rosneft «στην ανακαίνιση των αγωγών».
Η Rosneft, ο Sechin, το Κρεμλίνο και το γραφείο του πρωθυπουργού του Ιράκ δεν απάντησαν σε αιτήματα για σχολιασμό αυτής της ιστορίας. Ο Σεχίν και το Κρεμλίνο έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι τα πρότζεκτ της Rosneft είναι καθαρά εμπορικά, όχι πολιτικά.
Το ιρακινό υπουργείο πετρελαίου αρνήθηκε να σχολιάσει οποιεσδήποτε πολιτικές πτυχές της συμφωνίας Rosneft.
ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΡΑΚΑΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΔΕΛΧΙ
Οι ενέργειες της Rosneft στο Κουρδιστάν, μια περιοχή μακρά συνδεδεμένη με τις Ηνωμένες Πολιτείες, παρέχουν μια εικόνα για το πώς το Κρεμλίνο χρησιμοποιεί τη Rosneft – και τον τολμηρό διευθύνοντα σύμβουλό της – ως όργανο της ρωσικής εξωτερικής πολιτικής ανά τον κόσμο, από το Erbil ως στο Καράκας και το Νέο Δελχί, είπαν οι πηγές.
Πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ιταλίας και της Γαλλίας, χρησιμοποίησαν τις μεγάλες πετρελαιοπηγές ως εργαλεία εξωτερικής πολιτικής, αλλά η χρήση της Rosneft από τη Μόσχα αυξήθηκε σημαντικά κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες υπό την κυριαρχία του Πούτιν.
Για το Κουρδιστάν, η αυξανόμενη επιρροή της Ρωσίας αντιπροσωπεύει μια απότομη γεωπολιτική αναστροφή. Η περιοχή έχει ευθυγραμμιστεί στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες από την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν κατά τη διάρκεια της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ το 2003.
Ο Amos Hochstein, ο οποίος διετέλεσε Ειδικός Ενεργειακός Απεσταλμένος των ΗΠΑ στη διοίκηση του Obama, δήλωσε ότι, ενώ η Rosneft και άλλες ρωσικές κρατικές επιχειρήσεις επιδίωξαν να κάνουν κέρδη, ενήργησαν επίσης ως πολιτικές οντότητες όταν ήταν απαραίτητο.
«Αναφέρουν απευθείας στον Πρόεδρο Πούτιν. Δεν είναι όλες οι συναλλαγές που κάνουν πολιτικές. Αλλά όταν ο Πούτιν θέλει να πραγματοποιήσει μια πολιτική συναλλαγή, θα το κάνουν σίγουρα», δήλωσε στο Reuters. «Η Ρωσία δεν διαθέτει πολλά εργαλεία για να ασκήσει πολιτική επιρροή και η ενέργεια είναι η πιο αποτελεσματική».
Η Βαγδάτη, η οποία δεν αναγνωρίζει τη συμφωνία για τους αγωγούς, βρέθηκε σε μια δύσκολη κατάσταση.
Τα οικονομικά της ιρακινής κυβέρνησης έχουν επιδεινωθεί από τη μάχη της με το Ισλαμικό Κράτος, οπότε έχει λίγα χρήματα για την κατασκευή νέων αγωγών από το Κουρδιστάν, ενώ είναι σίγουρο ότι θα διαταράξει σημαντικά τις ροές πετρελαίου της περιοχής, στις οποίες στηρίζεται να αποδώσουν τα απαιτούμενα έσοδα.
«ΔΕΥΤΕΡΟΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ»
Ο ρόλος που διαδραματίζει η Rosneft στην προώθηση της εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου δεν είναι μοναδικός για το Ιράκ και έχει παίξει σε άλλα μέρη του κόσμου, σύμφωνα με τις πηγές της Rosneft και της βιομηχανίας.
«Ο Σεχίν συμπεριφέρεται σαν ένας δεύτερος Ρώσος υπουργός Εξωτερικών. Ή να το θέσω διαφορετικά, αντιπροσωπεύει την οικονομική δύναμη πίσω από τις ρωσικές εξωτερικές πολιτικές», δήλωσε μία από τις πηγές της βιομηχανίας, γνώριμος του αφεντικού της Rosneft. «Πολύ συχνά αυτές οι πολιτικές είναι για να ενοχλήσουν και να κεντρίσουν τους Αμερικανούς «.
Στη Βενεζουέλα, η Rosneft δάνεισε περίπου 6 δισεκατομμύρια δολάρια για να στηρίξει την κυβέρνηση. Η εταιρεία θα μπορούσε να καταλήξει να κατέχει μεγάλα διυλιστήρια του Τέξας, τα οποία ανήκουν σήμερα στην κρατική εταιρεία πετρελαίου της Βενεζουέλας PDVSA, επειδή τα εργοστάσια είναι εξασφαλισμένα έναντι του χρέους.
Στην Ινδία, η Rosneft επένδυσε 13 δισεκατομμύρια δολάρια σε ένα διυλιστήριο – μια ασυνήθιστα υψηλή τιμή για ένα συγκρότημα επεξεργασίας πετρελαίου – καθώς προσπάθησε να υπερθεματίσει της σαουδικής εταιρείας Aramco και να ενισχύσει τους ρωσικούς δεσμούς με τη χώρα, παραδοσιακή σύμμαχο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Σεχίν δήλωσε νωρίτερα αυτό το έτος σε μια σπάνια συνέντευξη στη Frankfurter Allgemeine Zeitung ότι ήταν πεπεισμένος ότι τόσο η Βενεζουέλα όσο και το Κουρδιστάν θα ξεπληρώσουν τα χρέη τους στο σύνολό τους και αρνήθηκε ότι οι συμφωνίες είναι πολιτικές.
Ερωτηθείς αν είδε τον εαυτό του ως πολιτικό, ο 57χρονος απάντησε: «Είναι μια δύσκολη ερώτηση. Συχνά αισθάνομαι ότι έχω ζήσει αρκετές διαφορετικές ζωές.
«Νομίζω ότι η σωστή λέξη είναι διαχειριστής.»
Γεννημένος στην Αγία Πετρούπολη, εστάλη στη δεκαετία του 1980 για να ενεργήσει ως στρατιωτικός διερμηνέας στη Μοζαμβίκη και την Αγκόλα, όπου η Μόσχα και η Ουάσινγκτον έδιναν proxy πολέμους.
Ο Πούτιν, ο οποίος ήξερε τον Σεχίν από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 στην Αγία Πετρούπολη, τον έφερε στη Μόσχα όταν ανέβηκε στην εξουσία. Ο Σεχίν τον βοήθησε να εθνικοποιήσει μεγάλο μέρος της ρωσικής πετρελαϊκής βιομηχανίας και διορίστηκε Διευθύνων Σύμβουλος της Rosneft το 2012.
ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ
Οι Κούρδοι έχουν εδώ και καιρό υποστηρίξει ότι ως αυτόνομη περιοχή του Ιράκ έχουν την εξουσία να συνάπτουν συμφωνίες με ξένες εταιρείες σχετικά με την άντληση πετρελαίου στην επικράτειά τους. Το 2014 ξεκίνησαν ανεξάρτητες εξαγωγές πετρελαίου μέσω της Τουρκίας.
Ωστόσο, η κεντρική κυβέρνηση του Ιράκ λέει ότι κάθε κουρδική συμφωνία με υπερπόντιες επιχειρήσεις, ή η εξαγωγή πετρελαίου από το Κουρδιστάν, είναι παράνομες χωρίς την ευλογία της Βαγδάτης.
Η Ρωσία ήταν η μόνη μεγάλη παγκόσμια δύναμη που δεν αντιτάχθηκε στο δημοψήφισμα, λέγοντας ότι κατανοούσε τις κουρδικές φιλοδοξίες για ανεξαρτησία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η ΕΕ, η Τουρκία και το Ιράν παρότρυναν το Erbil να ακυρώσει ή να αναβάλει την ψηφοφορία, τις εβδομάδες πριν από αυτήν.
Καθώς ο πρώην υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Rex Tillerson, προσπάθησε ανεπιτυχώς να διαπραγματευτεί μια καθυστέρηση στην ψηφοφορία ανεξαρτησίας, ο Sechin ήταν απασχολημένος με τη διαπραγμάτευση της συμφωνίας αγωγών.
Στις ημέρες που ακολούθησαν το δημοψήφισμα, Κούρδοι αξιωματούχοι, συμπεριλαμβανομένου του υπουργού φυσικών πόρων Ashti Hawrami, πέταξαν στη Μόσχα για να συναντήσουν στελέχη της Rosneft και αξιωματούχους του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, σύμφωνα με δύο πηγές.
Στις 20 Οκτωβρίου, στην κορύφωση του χάους μετά το δημοψήφισμα, όταν η ιρακινή σιιτική πολιτοφυλακή που υποστηρίχθηκε από Ιρανούς στρατιώτες απομάκρυνε τις δυνάμεις των Κούρδων Peshmerga από τα πετρελαϊκά πεδία του Kirkúk, ο Σεχίν έκλεισε τη συμφωνία.
Η Rosneft κατέβαλε την τελευταία δόση της συμφωνίας των 1,8 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Erbil, σύμφωνα με πηγές. Η Rosneft και ο Sechin, οι οποίοι υπόκεινται στις δυτικές κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, δεν αποκάλυψαν ποτέ πόσα πλήρωσε η εταιρεία για τους αγωγούς.
Μετάφραση για το olympia.gr
Ι.ΓΚΟΡ.