Οι χαοτικές στιγμές στην ηγεσία των ΗΠΑ δίνουν μια ζοφερή πρόβλεψη για το επόμενο έτος. Η αμερικανική κυριαρχία υποχωρεί, μαζί της και η συνεκτική Δύση, κάνοντας τη διεθνή σκακιέρα ακόμη πιο πολύπλοκη. Δίχως ίχνος νοσταλγίας, αφού δεν είναι λίγες οι πολεμικές συγκρούσεις που μετρά ο κόσμος τις τελευταίες δεκαετίες, λόγω ακριβώς της αμερικανικής ηγεμονίας. Ο πόλεμος κατά του Ιράν στη δεκαετία του ’80, οι αιματοχυσίες στη δεκαετία του 1990 στη Βοσνία, τη Ρουάντα και τη Σομαλία, οι πόλεμοι μετά την 9/11 στο Αφγανιστάν και το Ιράκ, η βίαιη εκστρατεία του 2009 στη Σρι Λάνκα κατά των Ταμίλ και η κατάρρευση της Λιβύης και του Νότιου Σουδάν.
Εν έτει 2019, η μείωση της δυτικής επιρροής και η άνοδος της επιρροής της Μόσχας και του Πεκίνου, οι αποδυναμωμένες συμμαχίες των Η.Π.Α. μετά και την περιφρόνηση του Τραμπ στους παραδοσιακούς συμμάχους, οι «πληγές» της Ευρώπης με το Brexit και τον εθνικισμό, θέτουν νέα πεδία και όρια στους ηγέτες σε όλο τον κόσμο.
Στην εγχώρια πολιτική τους, πολλοί από αυτούς τους ηγέτες «αγκαλιάζουν» τον εθνικισμό και τον αυταρχισμό. Το μίγμα ποικίλλει από τόπο σε τόπο, αλλά συνήθως συνεπάγεται την απόρριψη των διεθνών θεσμών και κανόνων, την κακοποίηση των μειονοτήτων, την προσβολή του κράτους δικαίου και της ανεξαρτησίας του Τύπου.
Πέρα από τα σύνορά τους, αυτοί οι ηγέτες δοκιμάζουν και τους κανόνες. Αρχίζουν με την παραδοχή ότι θα υπάρξουν ελάχιστες συνέπειες για παραβιάσεις των διεθνών κανόνων και καταλήγουν σε ενέργειες απόλυτης επιβολής και τεράστιων ανθρωπιστικών κρίσεων.
Η διεθνής τάξη, όπως την ξέρουμε, ξετυλίγεται, χωρίς να έχει ξεκάθαρο νόημα για το τι θα ακολουθήσει. Ο κίνδυνος μπορεί να βρίσκεται λιγότερο στον τελικό προορισμό απ ‘ ό, τι στη διαδικασία που θα φτάσει εκεί.
Σύμφωνα με το γνωστό αμερικανικό περιοδικό εξωτερικής πολιτικής, Foreign Policy, οι 10 συγκρούσεις που θα παρακολουθήσουμε το 2019 είναι:
1. Υεμένη
Εάν ένας τόπος έχει φέρει το κύριο βάρος της διεθνούς ανομίας κατά το τελευταίο έτος είναι η Υεμένη. Η ανθρωπιστική κρίση εκεί – η χειρότερη στον κόσμο – θα μπορούσε να επιδεινωθεί περαιτέρω το 2019 εάν οι βασικοί παράγοντες δεν εκμεταλλευτούν την ευκαιρία που δημιουργήθηκε τις τελευταίες εβδομάδες από τον Ειδικό Απεσταλμένο του ΟΗΕ Μάρτιν Γκρίφιθς σε μια νέα απόπειρα του ΟΗΕ για τον τερματισμό του πολέμου στη φτωχότερη χώρα της Μέσης Ανατολής που έχει οδηγήσει το λαό της στα πρόθυρα της λιμοκτονίας.
Αφότου η Σαουδική Αραβία, που γειτονεύει με την Υεμένη, με την επικύρωση των δυτικών δυνάμεων τέθηκε επικεφαλής τον Μάρτιο του 2015 μιας στρατιωτικής συμμαχίας διαφόρων κρατών κι επενέβη στον πόλεμο για να βοηθήσει την κυβέρνηση του προέδρου Αμπντ Ράμπου Μανσούρ Χάντι να σταματήσει την προέλαση των σιιτών ανταρτών Χούθι, που είχαν καταλάβει μεγάλο μέρος της χώρας, περιλαμβανομένης της πρωτεύουσας Σαναά, ο ΟΗΕ δεν διαθέτει ενημερωμένα στοιχεία για τον απολογισμό των θυμάτων του πολέμου. Η πιο πρόσφατη εκτίμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, που ανάγεται στον Αύγουστο του 2016, αναφερόταν σε 10.000 νεκρούς και 56.000 τραυματίες, στην πλειονότητά τους άμαχους. Οργανώσεις αρωγής ωστόσο εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός των θυμάτων είναι πολύ υψηλότερος: κάνουν λόγο για 57.000 νεκρούς, ανάμεσά τους πάνω από 2.500 παιδιά.
Τουλάχιστον 14 εκατομμύρια άνθρωποι, ο μισός πληθυσμός της Υεμένης, βρίσκεται στα πρόθυρα λιμού και 22 εκατομμύρια πολίτες χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια.
Δυτικές δυνάμεις, που εφοδιάζουν με όπλα και μυστικές πληροφορίες το συνασπισμό του Ριάντ έχουν εντείνει την πίεση τους για εξεύρεση λύσης για τον τερματισμό του πολέμου. Σε μια προσπάθεια να δοθεί μια νέα πνοή στις ειρηνευτικές συνομιλίες, ο Γκρίφιθς εξασφάλισε μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, όπως την ασφαλή μεταφορά τραυματιών Χούθι ώστε να πεισθούν οι αντάρτες να συμμετάσχουν στις συνομιλίες στη Σουηδία.
Η αντιπροσωπεία του ΟΗΕ επιδιώκει επίτευξη συμφωνίας για την επαναλειτουργία του αεροδρομίου της Σανάα, ανταλλαγή φυλακισμένων και την διασφάλιση εκεχειρίας στην πόλη – λιμάνι Χοντέιντα, που ελέγχουν οι Χούθι, και βρίσκεται σήμερα στο επίκεντρο της ένοπλης σύρραξης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια διευρυμένη εκεχειρία και την αναστολή αεροπορικών επιδρομών του σαουδαραβικού συνασπισμού και εκτόξευσης πυραύλων από τους Χούθι προς πόλεις της Σαουδικής Αραβίας. Ο ΟΗΕ προσπαθεί να αποτρέψει μια πλήρους κλίμακας επίθεση στη Χοντέιντα, που αποτελεί το σημείο εισόδου για τα περισσότερα εμπορικά αγαθά και ανθρωπιστική βοήθεια για ολόκληρη τη χώρα.
Τον Νοέμβριο η Επιτροπή Διεθνών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ ενέκρινε ψήφισμα για τον τερματισμό της αμερικανικής στήριξης στον διεθνή συνασπισμό της Σαουδικής Αραβίας, στο πλαίσιο του πολέμου στην Υεμένη. Πολλοί τώρα ελπίζουν ότι οι Δημοκρατικοί που ανέλαβαν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων, θα μπορούσαν να κινηθούν πιο επιθετικά προς αυτήν την κατεύθυνση.
Ο Γερουσιαστής Ντικ Ντούρμπιν, μάλιστα, διερωτήθηκε τα εξής: «Είχαν οι Αμερικανοί πολίτες μία εθνική συζήτηση γι’ αυτόν τον πόλεμο; Ψηφίσαμε ποτέ στη Γερουσία για να εμπλακούμε σ’ αυτόν τον πόλεμο; Η απάντηση είναι ξεκάθαρα “όχι”».
2. Αφγανιστάν
Εάν η Υεμένη είναι η χειρότερη ανθρωπιστική καταστροφή στον κόσμο, το Αφγανιστάν υφίσταται τις πιο θανατηφόρες μάχες του. Το 2018, ο πόλεμος σκότωσε περισσότερους από 40.000 πολεμιστές και πολίτες. Η απόφαση του Τραμπ στα μέσα Δεκεμβρίου να αποσύρει τους μισούς από τους 14.000 στρατιωτικούς των ΗΠΑ που είναι ανεπτυγμένοι στο Αφγανιστάν έφεραν περαιτέρω ανησυχία. Η προοπτική της αποχώρησης μεγάλου μέρους των δυνάμεων των ΗΠΑ βύθισε στην αβεβαιότητα το σπαρασσόμενο από τον πόλεμο Αφγανιστάν.
Ένα μέρος των αμερικανικών στρατευμάτων που έχουν αναπτυχθεί στο Αφγανιστάν αποτελεί τμήμα της αποστολής του ΝΑΤΟ «Αποφασιστική υποστήριξη» που εκπαιδεύει και συμβουλεύει τις αφγανικές δυνάμεις στη μάχη τους εναντίον των Ταλιμπάν ενώ άλλοι έχουν δεσμευθεί σε ξεχωριστές επιχειρήσεις μάχης κατά της τρομοκρατίας, Δεν είναι γνωστό προσώρας ποια αποστολή θα περικοπεί.
Τον Νοέμβριο έγινε τη Μόσχα μια διεθνής συνάντηση για το Αφγανιστάν, στην οποία πήραν μέρος απεσταλμένοι των Ταλιμπάν.
Αν και η κυβέρνηση του Αφγανιστάν επέλεξε να μποϊκοτάρει τη συνάντηση, το Ανώτερο Συμβούλιο για την Ειρήνη, το οποίο έχει επιφορτιστεί να χειρίζεται τις προσπάθειες συμφιλίωσης με τους αντάρτες, έστειλε μια αντιπροσωπεία στη Ρωσία.
Όλες οι πλευρές κατανοούν ότι μια γρήγορη αποχώρηση θα μπορούσε να προκαλέσει έναν νέο εμφύλιο πόλεμο, ένα αποτέλεσμα που δεν θέλει κανείς, συμπεριλαμβανομένων των Ταλιμπάν. Οι γειτονικές χώρες και άλλοι που εμπλέκονται στο Αφγανιστάν – κυρίως το Ιράν, το Πακιστάν, η Ρωσία και η Κίνα – θέλουν όλοι τελικά να αποχωρήσουν οι Αμερικανοί, αλλά κανένας από αυτούς δεν θέλει μια απότομη απόσυρση. Στην Καμπούλ δε, η αίσθηση της προδοσίας είναι ορατή.
3. ΗΠΑ-κινεζικές εντάσεις
Η ένταση μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών δεν είναι μια θανατηφόρα σύγκρουση, ωστόσο η ρητορική μεταξύ των δύο είναι όλο και πιο στρατιωτική και ο ανταγωνισμός τους θα μπορούσε να έχει πιο σοβαρές γεωπολιτικές επιπτώσεις από όλες τις άλλες κρίσεις.
Σε μια βαθιά διαιρεμένη Ουάσινγκτον, μια θέση που κερδίζει τη διπλωματική συναίνεση είναι ότι η Κίνα είναι ένας αντίπαλος με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι αμείλικτα κλειδωμένες σε στρατηγικό ανταγωνισμό.
Έπειτα από μήνες ανταλλαγής ομοβροντιών επιπρόσθετων τελωνειακών δασμών που επέβαλαν η μια στα εισαγόμενα προϊόντα της άλλης το 2018, οι δύο χώρες συμφώνησαν στα τέλη της χρονιάς να θέσουν σε εφαρμογή μια ανακωχή τριών μηνών στον εμπορικό πόλεμο, ως την 1η Μαρτίου, ώστε να δοθεί μια ευκαιρία να διεξαχθούν διαπραγματεύσεις.
Η 90ήμερη εκεχειρία που συμφώνησαν ΗΠΑ και Κίνα λήγει στο τέλος Φεβρουαρίου. Αν δεν εξευρεθεί συμφωνία, οι δασμοί των ΗΠΑ σε κινεζικά προϊόντα αξίας 200 δισ. δολαρίων θα αυξηθούν στο 25% από 10%.
Έχουν υπάρξει συμφιλιωτικές χειρονομίες έκτοτε, με την Κίνα ιδίως να ανακοινώνει ότι ανέστειλε την 1η Ιανουαρίου και για τρεις μήνες τους επιπρόσθετους δασμούς στα εισαγόμενα αμερικανικά αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, να ανακοινώνει μεγάλες παραγγελίες αμερικανικής σόγιας και να εγκρίνει τις εισαγωγές αμερικανικού ρυζιού. Όμως η διμερής διαφορά δεν περιορίζεται απλά στο ζήτημα του τεράστιου ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών εμπορικών συναλλαγών των ΗΠΑ έναντι της Κίνας.
Η Ουάσινγκτον κατηγορεί ευθέως το Πεκίνο ότι «κλέβει» αμερικανικές εφευρέσεις για να αναδειχθεί στην παγκόσμια τεχνολογική πρωτοπορία κι απαιτεί να υπάρξει σειρά μέτρων για την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας στην Κίνα. Οι κίνδυνοι άμεσης σύγκρουσης παραμένουν περιορισμένοι, αλλά η Θάλασσα της Νότιας Κίνας αποτελεί ανησυχητικό σημείο ανάφλεξης. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες σημειώθηκαν περιστασιακές εντάσεις μεταξύ κινεζικών δυνάμεων και αεροσκαφών των ΗΠΑ.
Η ετήσια πρόβλεψη του Stratfor πάει ένα βήμα παραπέρα: ο ανταγωνισμός ΗΠΑ – Κίνας θα κλιμακωθεί σχεδόν σε όλα τα μέτωπα, με την Ουάσιγκτον να χρησιμοποιεί κυρώσεις ακόμη και για ζητήματα όπως οι κυβερνο-επιθέσεις και η καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Την ίδια ώρα, διεθνείς οργανισμοί προειδοποιούν: η σινο-αμερικανική διένεξη θα πυκνώσει τις εστίες αβεβαιότητας το έτος που έρχεται.
4. Σαουδική Αραβία, Ηνωμένες Πολιτείες, Ισραήλ και Ιράν
Η συμμαχία ΗΠΑ, Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας κατά του Ιράν έχει γίνει πιο συμπαγής, αν και οι δυνατότητές τους είναι περιορισμένες. Και οι τρεις θεωρούν το Ιράν απειλή.
Οι χώρες του Κόλπου, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, έχουν ξοδέψει δισεκατομμύρια δολάρια για εξελιγμένα οπλικά συστήματα, αλλά δεν έχουν αποδείξει ακόμη ότι μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά. Εχουν εγκλωβιστεί σε έναν πόλεμο στην Υεμένη, ενώ η επιρροή τους στον Λίβανο, στη Συρία και στο Ιράκ είναι μικρή. Αντιθέτως, το Ιράν έχει βρει δημιουργικούς τρόπους να καλλιεργεί στρατηγικές συμμαχίες που δεν απαιτούν μεγάλες δαπάνες.
Η στυγερή δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη ανέδειξε και τον ρόλο που παίζει το Ριάντ στη Μέση Ανατολή και το πώς οι στενές σχέσεις που έχει η κυβέρνηση Τραμπ με το πλούσιο βασίλειο καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τις εξελίξεις στην περιοχή. Η υπόθεση γρήγορα ξέφυγε από το να είναι μια δολοφονία και έφερε στην επιφάνεια τα γεωπολιτικά παιχνίδια που παίζονται ανάμεσα στις μεγάλες περιφερειακές δυνάμεις, δηλαδή τη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ, την Τουρκία και το Ιράν.
Στις 6 Αυγούστου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έθεσε σε ισχύ την πρώτη δέσμη, με την οποία οι ΗΠΑ απαγορεύουν στο Ιράν να εξάγει βιομηχανικά και αγροτικά προϊόντα, να συναλλάσσεται στις διεθνείς αγορές και να εισάγει αυτοκίνητα, αεροπλάνα και τα ανταλλακτικά τους. Η δεύτερη, ακόμη σκληρότερη φάση, ήρθε τον Νοέμβριο, με την απαγόρευση εξαγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Σε πλήρη αναβρασμό βρίσκεται και πάλι η Μέση Ανατολή, με την πολυμέτωπη αντιπαράθεση Σαουδικής Αραβίας- Ιράν, την πρόσφατη απόφαση του Κατάρ να αποχωρήσει από τον ΟΠΕΚ και το Ριάντ να δέχεται πυρά κριτικής- αν και όχι ισχυρές μέχρι στιγμής πιέσεις- για την υπόθεση της δολοφονίας του Τζαμάλ Κασόγκι και την ανθρωπιστική κρίση στην Υεμένη.
5. Συρία
Ο ιστορικός του µέλλοντος θα καταγράψει δίχως αµφιβολία την απόφαση Τραµπ για απόσυρση από τη Συρία ως ένα στρατηγικό-διπλωµατικό φιάσκο της Ουάσιγκτον.
Όταν στις 19 Δεκεμβρίου ο Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη Συρία, αιφνιδιάστηκε ακόμη και το αμερικανικό πολιτικό σκηνικό, φιλικό και μη στον πρόεδρο. Η παραίτηση του Τζέιμς Μάτις από το υπουργείο Άμυνας, μόλις ένα 24ωρο μετά την ανακοίνωση, συνοψίζει το βάθος και τη σοβαρότητα των διαφωνιών στην απόφαση του Τραμπ. Το κοινό πεδίο των φόβων είναι κοινό: Η Συρία «αφήνεται» στη Ρωσία και, συνεπώς, κατ’ επέκταση, στον πλέον εμβληματικό εχθρό των ΗΠΑ, στο Ιράν.
Παράλληλα, η Τουρκία μετατράπηκε από αντίπαλο σε εταίρο των ΗΠΑ μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα.Η πρωταρχική ανησυχία της Τουρκίας ήταν και θα συνεχίσει να είναι η αποφυγή μιας αυτόνομης ζώνης των Κούρδων της Συρίας κοντά στα τουρκικά σύνορα. ´Αρα, για τον Ερντογάν, η αμερικανική απόσυρση από τη Συρία αποτελεί την άρση του βασικότερου εμποδίου για την καταστροφή του YPG. «Δεν υπάρχει λόγος να πιστεύουμε ότι οι Τούρκοι θα στρέψουν την προσοχή τους στο Ισλαμικό Κράτος όταν έχουν επικεντρωθεί τόσο στην κουρδική απειλή για την ασφάλειά τους», διαπιστώνει το Foreign Policy.
Ο Τραμπ θέλει να φέρει τα στρατεύματά του πίσω γιατί πιστεύει ότι είναι καλύτερο οι Ηνωμένες Πολιτείες να μη δεσμεύονται σε μια ξένη γη χωρίς σαφείς στόχους. Ο Ερντογάν θέλει τα αμερικανικά στρατεύματα να πάνε στο σπίτι τους για να μπορέσει να εξυπηρετήσει τα τουρκικά συμφέροντα στη Συρία.
Η ανησυχία που εκφράζεται, και επισημαίνεται μέσω του Foreign Policy, έγκειται στο γεγονός ότι το αποτέλεσμα θα είναι το ίδιο: Η αποχώρηση των Αμερικανών από τη Συρία θα έδινε ανάσα στο Ισλαμικό Κράτος.
Με την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων, δεν υπάρχει πλέον εμπόδιο και για το Ιράν ώστε να ανοίξει έναν χερσαίο διάδρομο, μέσω του οποίου θα φτάνει στη Μεσόγειο περνώντας από το Ιράκ, τη Συρία και τον Λίβανο. Η Μόσχα θα βγει επίσης κερδισμένη από την αμερικανική αποχώρηση. Ο ρόλος της Ρωσίας, σε τοπικό στρατιωτικό και διπλωματικό επίπεδο, θα ενισχυθεί ενώ εκείνος των ΗΠΑ θα εκλείψει.
6. Νιγηρία
Οι Νιγηριανοί θα πάνε στις κάλπες τον Φεβρουάριο του 2019 για να επιλέξουν κυβερνήτες και νομοθέτες. Οι νιγηριανές εκλογές είναι παραδοσιακά βίαιες υποθέσεις και οι συνθήκες αυτές τη φορά είναι ιδιαίτερα θερμές.
Ο ανταρτοπόλεμος των τζιχαντιστών της Μπόκο Χαράμ, που άρχισε το 2009 στη βορειοανατολική Νιγηρία, έχει στοιχίσει τη ζωή σε τουλάχιστον 30.000 ανθρώπους και έχει προκαλέσει σοβαρή ανθρωπιστική κρίση, με τον εκτοπισμό 2,5 εκατομμυρίων κατοίκων.
Η αναζωπύρωση των επιθέσεων των τζιχαντιστών τους τελευταίους μήνες έχει μετατρέψει την ασφάλεια σε ένα από τα ζητήματα-κλειδιά της εκστρατείας ενόψει των προεδρικών εκλογών της 16ης Φεβρουαρίου, στις οποίες διεκδικεί την επανεκλογή του για δεύτερη θητεία ο Μουχαμαντού Μπουχάρι.
Οι τζιχαντιστές έχουν στόχο να εγκαθιδρύσουν ένα «χαλιφάτο» στη βορειοανατολική Νιγηρία. Στις αρχές του 2015, η οργάνωση εκδιώχθηκε από το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών που είχε κυριεύσει, μια περιοχή έκτασης σχεδόν ίσης με εκείνη του Βελγίου.
Όμως μια φράξια της που αποσχίστηκε το 2016, το λεγόμενο Ισλαμικό Κράτος στη Δυτική Αφρική , έχει εξαπολύσει σειρά φονικών επιθέσεων τους τελευταίους μήνες εναντίον στρατιωτικών βάσεων και πόλεων στρατηγικής σημασίας. Το Ισλαμικό Κράτος επιτέθηκε στην Μπάγκα — πόλη κοντά στα σύνορα με τον Νίγηρα, το Τσαντ και το Καμερούν — τον Δεκέμβριο και την κατέλαβε, αναγκάζοντας εκατοντάδες ανθρώπους να καταφύγουν στη Μαϊντουγκούρι, 200 χλμ. νοτιότερα.
Οι αντίπαλοι του Μπουχάρι — άλλοτε πραξικοπηματία στρατηγού τη δεκαετία του 1980, ο οποίος εξελέγη στην προεδρία το 2015 — επικρίνουν τα πεπραγμένα του στο πεδίο της ασφάλειας κι επισημαίνουν ιδίως μια επίθεση που δέχθηκε μια βάση στη Μετέλε, στην Πολιτεία Μπόρνο, στην οποία σκοτώθηκαν τουλάχιστον 100 στρατιωτικοί.
7. Νότιο Σουδάν
Από τότε που ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος του Νοτίου Σουδάν πριν από πέντε χρόνια, 400.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Τις παραμονές της πρωτοχρονιάς η εφημερίδα “New York Times” ανέδειξε μια άλλη διάσταση της ανθρωπιστικής κρίσης που… ενώνει τις μοίρες των φτωχών της Υεμένης και του Νότιου Σουδάν. Τις φέρνει τόσο πολύ κοντά, ώστε η επιβίωση των μεν να εξαρτάται από τον θάνατο των δε, καθώς η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα στρατολογούν μαχητές από το Σουδάν και τους βάζουν να πολεμήσουν για λογαριασμό τους στην Υεμένη. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, μεταξύ των μισθοφόρων είναι ανήλικα αγόρια καθώς και βετεράνοι πολεμιστές της διαβόητης πολιτοφυλακής Τζαντζαουίντ ή μέλη οικογενειών που καταστράφηκαν από τον πόλεμο του Νταρφούρ, μίας από τις πολλές συγκρούσεις στο εσωτερικό του Σουδάν.
Η κυβέρνηση του προέδρου Ομάρ Αλ Μπασίρ, που αποτελεί τμήμα της αραβικής συμμαχίας, αρνείται να δώσει στοιχεία για τους στρατιώτες που έστειλε στην Υεμένη, τις αμοιβές ή τις απώλειες. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ αρνούνται κατηγορηματικά ότι στρατολογούν παιδιά. Οι ανήλικοι οι οποίοι μίλησαν στον Αμερικανό δημοσιογράφο περιέγραψαν τις μάχες στις οποίες πήραν μέρος και τις τοποθεσίες υποστηρίζοντας ότι έκαναν τη βρόμικη δουλειά για εκείνες τις αραβικές χώρες που δεν αντέχουν να χάσουν δικούς τους πολίτες στον πόλεμο. Όσο για τον Μπασίρ, που κυβερνά το Σουδάν επί τρεις δεκαετίες, κατηγορείται μεν από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου στο Νταρφούρ, αλλά αυτό δεν εμποδίζει τις πλούσιες μοναρχίες του Κόλπου και τους δυτικούς συμμάχους τους να τον αντιμετωπίζουν ως έναν σημαντικό εταίρο.
8. Καμερούν
Τους τελευταίους μήνες, η πολιτική βία στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές του Καμερούν έχει κλιμακωθεί δραματικά. Μέχρι στιγμής έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 400 πολίτες και 160 αξιωματικοί κρατικής ασφάλειας στην σύγκρουση μεταξύ της κυβέρνησης και ενός ένοπλου αυτονομιστικού κινήματος το οποίο, μόλις δύο χρόνια πριν, ξεκίνησε ως μια ειρηνική απεργία δικηγόρων και δασκάλων. Σοβαρή αναταραχή προβλέπεται το 2019 σε μια χώρα που υπερηφανευόταν εδώ και δεκαετίες ως προπύργιο σταθερότητας σε μια περιοχή βίαιων συγκρούσεων.
Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν πέρυσι στις αγγλόφωνες περιοχές του Καμερούν, όπου η βία ανάμεσα σε ένοπλους αυτονομιστές και τον στρατό έχει ενταθεί ειδικά μετά την καταστολή διαδηλώσεων στις βορειοδυτικές και νοτιοδυτικές περιοχές όπου πολλοί υποστηρίζουν πως έχουν περιθωριοποιηθεί απ’ την γαλλόφωνη κυβέρνηση.
Η Μπαμέντα βρίσκεται στο βορειοδυτικό Καμερούν και είναι η πόλη με τον μεγαλύτερο αγγλόφωνο πληθυσμό στη χώρα. Τους τελευταίους μήνες έχει μετατραπεί σε πεδίο μάχης ανάμεσα στις δυνάμεις της κυβέρνησης και τους αντάρτες που απαιτούν την ανεξαρτητοποίησή της. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους τους τελευταίους μήνες αναζητώντας νέα στέγη σε γαλλόφωνες κυρίως πόλεις.
9. Ουκρανία
Το πρόσφατο θερμό επεισόδιο στον πορθμό του Κερτς, που ενώνει την Μαύρη Θάλασσα με την Αζοφική, το οποίο κατέληξε στην σύλληψη 24 Ουκρανών ναυτών και την αιχμαλωσία τριών πλοίων του ουκρανικού πολεμικού ναυτικού από το ρωσικό πολεμικό ναυτικό, αποτελεί μέρος της ευρύτερης γεωπολιτικής σύγκρουσης μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης. Σύγκρουση η οποία εδράζεται, κατά κύριο λόγο, στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ στην ανατολική Ευρώπη με στόχο την περικύκλωση της Ρωσίας και στην επιδίωξη της Ρωσίας να επιβάλει την παρουσία της και πέρα της Μαύρης Θάλασσας, με έξοδο στην Μεσόγειο και παγίωση του ενεργού ρόλου της στην Μέση Ανατολή, στα κοιτάσματα πετρέλαιου και φυσικού αέριου και στους υπαρκτούς και μελλοντικούς ενεργειακούς δρόμους.
Κομμάτι του παραπάνω παζλ αποτελεί ο εμφύλιος πόλεμος που εξακολουθεί να ματώνει τον λαό της Ουκρανίας από την Άνοιξη του 2014, ως συνέπεια των βίαιων γεγονότων του Μαϊντάν, τον Φλεβάρη του ίδιου χρόνου, οπότε την εξουσία κατέλαβαν φιλοδυτικές οικονομικές και πολιτικές δυνάμεις, μέσα από μια σειρά βίαιων και εξαιρετικά αιματηρών συγκρούσεων στο κέντρο του Κιέβου, με επίκεντρο την πλατεία Μαϊντάν. Συγκρούσεις στις οποίες, παρά την αρχική μαζική λαϊκή συμμετοχή ενάντια στην κυβέρνηση του απερχόμενου, φιλορώσου προέδρου Γιανουκόβιτς, τον τόνο τελικά έδωσαν, όπως προέκυψε εκ των υστέρων, οργανωμένες ομάδες με ακροδεξιό, εθνικιστικό και καθαρά ναζιστικό προσανατολισμό, όπως ο διαβόητος και στην Δύση, «Δεξιός Τομέας».
10. Βενεζουέλα
Το κοινοβούλιο της Βενεζουέλας, το οποίο ελέγχει η αντιπολίτευση, κήρυξε χθες Σάββατο παράνομη τη νέα θητεία του προέδρου Νικολάς Μαδούρο, η οποία αναμένεται να αρχίσει στις 10 Ιανουαρίου, υποσχόμενο να ενθαρρύνει μια «μεταβατική κυβέρνηση» και «ελεύθερες εκλογές». Ο 56χρονος Μαδούρο επανεξελέγη στις 20 Μαΐου για μια νέα εξαετή θητεία έπειτα από αμφιλεγόμενες εκλογές, αφού τα κύρια κόμματα της αντιπολίτευσης τις είχαν μποϋκοτάρει.
Την ίδια ώρα η Βενεζουέλα, η οποία αντιμετωπίζει μια από τις χειρότερες οικονομικές κρίσεις στην ιστορία της.
Η Βενεζουέλα, η οποία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου παγκοσμίως, ασφυκτιά υπό το βάρος μιας πολύ βαθειάς οικονομικής κρίσης και αντιμετωπίζει οικονομικές κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Τα οικονομικά προβλήματα έχουν αναγκάσει 2,3 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τη χώρα από το 2015 (το 7,5% ενός πληθυσμού 30,6 εκατομμυρίων).
«Από τον Ιανουάριο ως τον Σεπτέμβριο του 2018, πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες της Βενεζουέλας εισήλθαν στην επικράτεια της Κολομβίας, ενώ λίγοι περισσότεροι από 676.000 αναχώρησαν προς τρίτες χώρες, κυρίως τον Ισημερινό, το Περού, τη Χιλή, τις ΗΠΑ και το Μεξικό», ανέφερε η υπηρεσία μετανάστευσης της χώρας των Άνδεων.
Τον περασμένο Οκτώβριο ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο κατήγγειλε την Πέμπτη ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ επιδιώκει τη δολοφονία του και υποστήριξε πως ένας από τους εντολοδόχους της Ουάσινγκτον είναι η κυβέρνηση της Κολομβίας.
Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει οικονομικές κυρώσεις στη Βενεζουέλα και διατείνονται ότι ο Μαδούρο είναι ένας δικτάτορας ο οποίος παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα και είναι υπεύθυνος για την κατάρρευση της οικονομίας της χώρας με τα μεγαλύτερα επιβεβαιωμένα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο.