Ύστερα από 12 δραματικές ημέρες στη Μέση Ανατολή, η κρίση που ξεκίνησε με στρατιωτικές και μυστικές επιχειρήσεις του Ισραήλ εντός του Ιράν και κορυφώθηκε με επιθέσεις των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων εναντίον των πιο βασικών ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων, φαίνεται πλέον να αποκλιμακώνεται.
Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ανακοίνωσε το βράδυ της Δευτέρας μια «εκεχειρία» που στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε τόσο από το Ισραήλ όσο και από το Ιράν. Ωστόσο, πριν τεθεί σε εφαρμογή, υπήρξαν και από τις δύο πλευρές τελευταίες επιθέσεις οι οποίες προκάλεσαν απώλειες. Ο Τραμπ το πρωί της Τρίτης εξέφρασε την απογοήτευση που νιώθουν πολλοί διαμεσολαβητές στη Μέση Ανατολή, δηλώνοντας ότι «καμία από τις δύο χώρες δεν ξέρει τι στο διάολο κάνει» και καλώντας Ισραήλ και Ιράν να τηρήσουν το σχέδιο εκεχειρίας.
Η προϋπόθεση για αυτή την εύθραυστη εκεχειρία ήταν η άμεση στρατιωτική επίθεση των Ηνωμένων Πολιτειών κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν. Όπως αναφέρει ο αναλυτής του CNN, Brett McGurk, για να αποφευχθεί η σταδιακή διολίσθηση σε μια ασαφή και παρατεταμένη στρατιωτική εκστρατεία χωρίς σαφείς στόχους, ήταν κρίσιμο — πριν δώσει ο Τραμπ την εντολή για επίθεση — να υπάρχει πλήρης συνεννόηση με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου. Έπρεπε να καταστεί σαφές ότι η αμερικανική επίθεση στόχευε στο να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους της κρίσης και όχι την απαρχή μιας νέας φάσης και παράλληλα να λειτουργήσει αποτρεπτικά απέναντι σε ενδεχόμενες αντιδράσεις από την πλευρά του Ιράν.
Αυτό ακριβώς φαίνεται ότι συνέβη. Η αντίδραση του Ιράν στην πρώτη άμεση στρατιωτική επίθεση των ΗΠΑ στην καρδιά της χώρας – η οποία επί χρόνια προβλεπόταν εδώ και καιρό ότι θα ήταν άγρια – ήταν στην πραγματικότητα υποτονική: περίπου δώδεκα πυραυλικά πλήγματα, τα περισσότερα από τα οποία είχαν προαναγγελθεί και αναχαιτίστηκαν από αμυντικά συστήματα των ΗΠΑ και του Κατάρ.
Είναι δύσκολο να υποτιμηθεί η σημασία της παραβίασης αυτού του μακρόχρονου ταμπού της αμερικανικής πολιτικής. Το Ιράν πλέον αντιλαμβάνεται ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν – και θα το κάνουν – να χτυπήσουν βαθιά εντός της ιρανικής επικράτειας όταν πρόκειται να υπερασπιστούν το προσωπικό τους και τα εθνικά τους συμφέροντα. Για πολύ καιρό, η Τεχεράνη βασιζόταν στον ασύμμετρο πόλεμο μέσω αντιπροσώπων, πιστεύοντας ότι αυτό θα απέτρεπε οποιαδήποτε άμεση επίπτωση στο έδαφός της, τονίζει ο αναλυτής παγκόσμιων υποθέσεων του CNN, Brett McGurk, ο οποίος υπηρέτησε σε ανώτερες θέσεις εθνικής ασφάλειας υπό τους προέδρους Τζορτζ Μπους του νεότερου, Μπαράκ Ομπάμα, Ντόναλντ Τραμπ και Τζο Μπάιντεν.
Αυτή η πεποίθηση πλέον έχει καταρρεύσει. Μέσα σε 12 ημέρες, το Ιράν, σύμφωνα με το CNN, έχασε το σύνολο των αντιαεροπορικών του συστημάτων, το μεγαλύτερο μέρος των πυραύλων του, τους εκτοξευτήρες που απαιτούνται για την ενεργοποίησή τους, καθώς και τα εργοστάσια που χρειάζονται για την κατασκευή τους, την ανώτατη βαθμίδα της στρατιωτικής του ηγεσίας και το «κόσμημα του στέμματος» — τις πυρηνικές του εγκαταστάσεις — μαζί με τους κορυφαίους πυρηνικούς επιστήμονές του.
Οι Ιρανοί ηγέτες που παραμένουν εν ζωή γνωρίζουν καλά πως αυτό οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι το Ισραήλ και οι Ηνωμένες Πολιτείες επέλεξαν να τους αφήσουν να ζήσουν – συμπεριλαμβανομένου του Ανώτατου Ηγέτη του Ιράν, όπως δήλωσε και ο ίδιος ο Τραμπ κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Αν μη τι άλλο, πρόκειται για ένα εντυπωσιακό επίτευγμα της ισραηλινής στρατιωτικής και μυστικής υπηρεσιακής ικανότητας, σε συνδυασμό με την αμερικανική στρατιωτική ισχύ, η οποία παραμένει αξεπέραστη σε παγκόσμιο επίπεδο.
Τα ερωτήματα για το Ιράν
Το ερώτημα τώρα είναι κατά πόσο αυτή η επιτυχία θα μεταφραστεί και σε στρατηγικά οφέλη. Θα μπορούσαν να συνοψιστούν σε τρεις βασικούς στόχους, σύμφωνα με το CNN:
- Ένα Ιράν που δεν θα τολμήσει ποτέ ξανά να κινηθεί προς την απόκτηση πυρηνικού όπλου ή να αποθηκεύσει υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο με προηγμένους φυγοκεντρητές, πέρα από οποιαδήποτε πιθανή πιθανή περίπτωση μη στρατιωτικής χρήσης.
- Ένα Ιράν που δεν θα ξαναχτίσει ποτέ τεράστιο οπλοστάσιο πυραύλων με σκοπό την απειλή κατά του Ισραήλ και του αμερικανικού προσωπικού στη Μέση Ανατολή.
- Ένα Ιράν αποδυναμωμένο, το οποίο δεν θα μπορεί — ή δεν θα θέλει — να ξαναχτίσει και να υποστηρίξει τα τρομοκρατικά του παρακλάδια στην περιοχή, όπως τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, η οποία ηττήθηκε και, σημειωτέον, δεν συμμετείχε σε αυτή την πρόσφατη κρίση.
Όσον αφορά στην «αλλαγή καθεστώτος» στην Τεχεράνη, αυτό είναι τελικά υπόθεση του ίδιου του ιρανικού λαού. Μπορούν να στηριχθούν μέσω μέσων επικοινωνίας όπως το Starlink και τα εικονικά ιδιωτικά δίκτυα (VPNs), αλλά αυτό δεν θα πρέπει να αποτελεί διακηρυγμένο στρατιωτικό στόχο ούτε των Ηνωμένων Πολιτειών ούτε του Ισραήλ, για δύο βασικούς λόγους.
«Πρώτον, είναι ένας στόχος που υπερβαίνει τις δυνατότητές μας να τον επιτύχουμε, και συνοδεύεται σχεδόν πάντα από απρόβλεπτες συνέπειες -όπως έχουμε δει σε πολλές άλλες περιπτώσεις τα τελευταία 20 χρόνια. Δεύτερον, μια τέτοια δημόσια διακήρυξη μπορεί να στραφεί εναντίον των ίδιων των Ιρανών πολιτών που αντιτίθενται στο καταπιεστικό καθεστώς, προσφέροντας στο καθεστώς τη δικαιολογία για ακόμα πιο σκληρές καταστολές και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Το καθεστώς του Ιράν, μετά από 46 χρόνια, μπορεί πράγματι να καταλήξει στο «χρονοντούλαπο της ιστορίας», όπως πιστεύω ότι τελικά θα συμβεί, αλλά αυτό δεν ήταν το διακύβευμα αυτής της κρίσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με το Ισραήλ, θα πρέπει να παραμείνουν συγκεντρωμένες σε στενούς και εφικτούς στόχους – τους πυραύλους, τη στρατιωτική ισχύ και τον εμπλουτισμό ουρανίου», αναφέρει ο Brett McGurk στην ανάλυσή του.
Κρίσιμες οι επόμενες εβδομάδες
Μετά τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το νέο δόγμα εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ είναι να ενεργεί προληπτικά απέναντι σε κάθε απειλή, προτού αυτή προλάβει να υλοποιηθεί. Αυτό εξηγεί την αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ στον Λίβανο, καθώς και τη διακηρυγμένη πολιτική του Ισραήλ να μην επιτρέψει ποτέ ξανά στη Χαμάς να ελέγχει την Γάζα. Εξηγεί επίσης τη λογική και την ορμή πίσω από τη δραματική εκστρατεία του Ισραήλ κατά του Ιράν τις τελευταίες 12 ημέρες. Οι σπόροι αυτής της εκστρατείας φυτεύτηκαν όταν το Ιράν πήρε τη μοιραία απόφαση, λίγο μετά την 7η Οκτωβρίου, να συμμετάσχει στον πόλεμο και να στηρίξει έναν πολυμέτωπο αγώνα κατά του Ισραήλ.
Το επακόλουθο αυτού του δόγματος είναι πως, όταν το Ισραήλ αποκτήσει πλεονέκτημα έναντι ενός αντιπάλου, δεν το παραχωρεί εύκολα. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με το CNN, ότι το Ισραήλ επιμένει να διατηρεί την ελευθερία να ενεργεί εναντίον απειλών, ακόμη και όταν (όπως στον Λίβανο με τη Χεζμπολάχ) υπάρχει μια συμφωνημένη εκεχειρία σε ισχύ. Θα πρέπει, λοιπόν, να θεωρείται δεδομένο ότι η ίδια στάση θα ισχύσει και για το Ιράν: το Ισραήλ θα συνεχίσει να παρακολουθεί πιθανές απειλές και θα ενεργεί εναντίον τους όποτε το κρίνει αναγκαίο εντός μιας χώρας που έχει από καιρό αφιερωθεί στην καταστροφή του Ισραήλ.
Αν το Ιράν επιχειρήσει να ανασυγκροτήσει τις στρατηγικές του αντιαεροπορικές άμυνες ή τη δυνατότητα παραγωγής πυραύλων ή, στη σοβαρότερη περίπτωση, την ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου για πυρηνικούς σκοπούς, τότε μπορούμε να θεωρήσουμε σχεδόν βέβαιο ότι το Ισραήλ θα προχωρήσει σε στρατιωτική δράση για να εμποδίσει αυτή την ανασυγκρότηση, όπως ήδη κάνει στον Λίβανο και αλλού. Αυτή η νέα εξίσωση στη Μέση Ανατολή είναι το άμεσο αποτέλεσμα του συντονισμένου κύματος επιθέσεων κατά του Ισραήλ τους τελευταίους 20 μήνες, και το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να την επιβάλει – ανεξάρτητα από το τι μπορεί να πουν ή να προτείνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες ή οποιοσδήποτε άλλος για τον τρόπο με τον οποίο θα πρέπει να συνεχίσει να υπερασπίζεται τον εαυτό του.
Αυτή η νέα εξίσωση θα περιορίσει σημαντικά την ικανότητα του Ιράν να ανακάμψει από τη μεγαλύτερη στρατιωτική του ήττα από την Ιρανική Επανάσταση και την άνοδο του σημερινού καθεστώτος στην εξουσία πριν από 46 χρόνια. Όπως έχει ήδη σημειωθεί, είναι δύσκολο να υπερεκτιμηθεί το πόσο πρωτοφανές είναι αυτό το πλήγμα για το επαναστατικό σύστημα του Ιράν, το οποίο εξακολουθεί να τρέφεται από την εχθρότητα απέναντι στους δηλωμένους εχθρούς του: τον «Μεγάλο Σατανά» (τις ΗΠΑ) και τον «Μικρό Σατανά» (το Ισραήλ).
Το Ιράν μπορεί να σχεδιάζει μυστικά την κατασκευή πυρηνικής βόμβας
Οι πρόωροι πανηγυρισμοί για νίκες στη Μέση Ανατολή μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ σε κάθε Πρόεδρο, και ο Τραμπ θα πρέπει να είναι προσεκτικός πριν ανακοινώσει ότι κατάφερε μια αμετάκλητη επιτυχία. Χωρίς αμφιβολία, ο Τραμπ και η ομάδα εθνικής ασφάλειας του διαχειρίστηκαν αποτελεσματικά αυτή την σύντομη κρίση, αλλά η τελική κρίση είναι ακόμα πολύ μακριά από το να ολοκληρωθεί και να υπάρχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Η ομάδα του Τραμπ είχε αρκετά πλεονεκτήματα σε αυτή την φάση, όπως σχέδια επιθέσεων εναντίον του Ιράν που είχαν σχεδιαστεί και βελτιωθεί από τις προηγούμενες τέσσερις κυβερνήσεις, αλλά και το γεγονός ότι το Ιράν βρισκόταν ήδη στην πιο αδύναμη του κατάσταση στην ιστορία, όταν ο Τραμπ ανέλαβε την προεδρία φέτος.
Ωστόσο, ακόμη και έπειτα από 12 ημέρες επιχειρήσεων μέσα στο Ιράν, η χώρα δεν έχει «παραδοθεί άνευ όρων» – όπως είχε προηγουμένως ζητήσει ο Τραμπ – και πιθανόν διατηρεί μέρος των πυρηνικών της δυνατοτήτων. Το Ιράν διατηρεί επίσης το σκληροπυρηνικό καθεστώς του, υπό την ηγεσία ενός απομονωμένου ηγέτη, του Αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος δεν έχει ταξιδέψει ποτέ εκτός των συνόρων της χώρας και πιθανόν προστατεύεται από έλλειψη αξιόπιστων πληροφοριών ή από τους πιο έμπιστους συμβούλους του, πολλοί από τους οποίους έχουν πεθάνει. Υπάρχει ο κίνδυνος ότι, μετά από αυτές τις ιστορικές ήττες που συνέβησαν υπό τη δική του εποπτεία, ο Χαμενεΐ να επιλέξει να δώσει εντολή να γίνουν μυστικές προσπάθειες για την παραγωγή πυρηνικού όπλου, θεωρώντας ένα τέτοιο όπλο απαραίτητο πλέον για την επιβίωση του καθεστώτος του.
Αυτό θα ήταν πολύ πιο δύσκολο για το Ιράν να το κάνει, αν οι αμερικανικές στρατιωτικές επιδρομές είχαν εξαλείψει ή σημαντικά αποδυναμώσει την ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου του Ιράν και τους φυγοκεντρητές που χρειάζονται για την παραγωγή ουρανίου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για πυρηνικά όπλα, όπως ισχυρίζεται η διοίκηση Τραμπ. Θα ήταν επίσης δύσκολο να κρατηθεί μυστικό. Όμως δεν θα ήταν αδύνατο.
Τις επόμενες ημέρες και εβδομάδες, πιθανότατα θα μάθουμε περισσότερα για το τι έχει απομείνει από τις πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν. Αυτό θα είναι ένα πεδίο εντατικής εστίασης για τους Αμερικανούς και ισραηλινούς ειδικούς της αντικατασκοπείας, και μπορεί να μην γνωρίζουμε τα αποτελέσματα για κάποιο χρονικό διάστημα. Είναι σημαντικό να επιτραπεί σε αυτούς τους ειδικούς να κάνουν τη δουλειά τους χωρίς πολιτικές παρεμβάσεις ή πιέσεις από την Ουάσινγκτον ή την Ιερουσαλήμ. Για να διασφαλιστεί ότι οι επιτυχίες αυτής της εβδομάδας θα μετατραπούν σε στρατηγικά οφέλη, πρέπει να γνωρίζουμε και να αντιμετωπίσουμε ό,τι έχει απομείνει από το πρόγραμμα του Ιράν.
Επιπλέον, το Ιράν μπορεί να αρχίσει μια εσωτερική συζήτηση για το αν θα ξαναχτίσει την ικανότητα εμπλουτισμού ουρανίου – με τεράστιο κόστος, ακόμα και ενώ η χώρα παραμένει σε βαθιά φτώχεια – και ίσως να προχωρήσει στην επαναφορά του προγράμματος για την κατασκευή όπλων. Αυτό θα ήταν ένα σοβαρό λάθος, με τον κίνδυνο νέας ισραηλινής ή αμερικανικής επίθεσης και καταστροφικών διεθνών κυρώσεων, όμως το Ιράν έχει ήδη κάνει μια σειρά από στρατηγικά λάθη και λανθασμένους υπολογισμούς, ιδιαίτερα από τις 7 Οκτωβρίου και μετά, οπότε αυτό είναι κάτι που πρέπει να ληφθεί υπόψη.
Deadline στη διπλωματία
Τελικά, ο μόνος τρόπος να εξασφαλιστεί πλήρως ότι το Ιράν δεν θα προχωρήσει ποτέ στην κατασκευή πυρηνικής βόμβας είναι, σύμφωνα με το CNN, η εκτενής συλλογή πληροφοριών (αντικατασκοπεία) και μια διπλωματική συμφωνία που να διασφαλίζει πλήρη πρόσβαση για τους επιθεωρητές, καθώς και αυστηρούς περιορισμούς σε οποιαδήποτε πυρηνική δραστηριότητα που δεν προορίζεται αποκλειστικά για ειρηνική χρήση. Χωρίς μια τέτοια συμφωνία, οι δραστηριότητες του Ιράν θα συνεχιστούν στο σκοτάδι.
Πριν από αυτή την κρίση, υπήρχε μια συμφωνία που υποστηριζόταν από τις ΗΠΑ και η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επέτρεπε στο Ιράν να διατηρήσει πολύ χαμηλή ικανότητα εμπλουτισμού σε εγκαταστάσεις πάνω από το έδαφος για προσωρινό χρονικό διάστημα, ενώ θα δημιουργούνταν ένα διεθνές κονσόρτσιουμ για τον συνεργατικό εμπλουτισμό καυσίμου με πλήρη διαφάνεια και εποπτεία. Το Ιράν δεν αποδέχτηκε αυτή τη συμφωνία και αυτό που μπορεί να πάρει τώρα θα είναι σίγουρα πολύ χειρότερο από την οπτική γωνία του, περιλαμβάνοντας πιθανώς πλήρη απαγόρευση εμπλουτισμού στο έδαφος του Ιράν, ακόμα και για προσωρινό διάστημα όπως είχε προταθεί.
Το Ιράν θα αντιδράσει σε αυτό, αλλά έχει χάσει το μεγαλύτερο μέρος της διαπραγματευτικής του ισχύος. Επιπλέον, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν την εξουσία, σύμφωνα με το Ψήφισμα 2331 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που ενέκρινε τη συμφωνία πυρηνικού προγράμματος της εποχής Ομπάμα (γνωστή ως JCPOA), να επαναφέρουν αμέσως όλες τις διεθνείς κυρώσεις στο Ιράν (snapback), αν αποτύχουν οι διπλωματικές προσπάθειες, οδηγώντας έτσι στην επιστροφή του Ιράν στο πολυμερές καθεστώς κυρώσεων που αντιμετώπιζε πριν από τη JCPOA. Το Ιράν έχει εκφράσει σαφώς την ανησυχία του για αυτή τη δυνατότητα και μάλιστα, πριν από την κρίση, απείλησε να αποχωρήσει από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (NPT) αν ενεργοποιηθεί η διαδικασία snapback.
Ωστόσο, αυτή η εξουσία για snapback λήγει τον Οκτώβριο και πρέπει να ενεργοποιηθεί πριν από τότε για να ισχύσει. Επομένως, το τέλος Αυγούστου έχει πάντα θεωρηθεί ως η προθεσμία για τη διπλωματία. Το Λονδίνο και το Παρίσι είναι δεσμευμένα σε αυτή τη διαδικασία snapback καθώς προσφέρει μια σημαντική μορφή πίεσης και ένα φυσικό τέλος στη διπλωματία που αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα. Έτσι, αναμένεται ότι οι διπλωματικές προσπάθειες για το υπόλοιπο του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν θα ενταθούν το καλοκαίρι και θα φτάσουν σε μία κρίσιμη απόφαση πριν από τον Σεπτέμβριο,.
Η Γάζα
Υπάρχει επίσης μια πρόταση για εκεχειρία 60 ημερών στη Γάζα, με στόχο την επίτευξη μόνιμου τέλους του πολέμου, εφόσον η Χαμάς απελευθερώσει τους μισούς από τους εν ζωή ομήρους που εξακολουθεί να κρατά (10 από τους 20). Η Χαμάς απέρριψε αυτή τη συμφωνία, την ώρα που οι άμαχοι υποφέρουν, και να επιμείνει στο τελικό της αίτημα, που παραμένει αμετάβλητο από τις 7 Οκτωβρίου: να συμφωνήσει το Ισραήλ ότι η Χαμάς θα παραμείνει στην εξουσία στη Γάζα.
Μια τέτοια συμφωνία από το Ισραήλ δεν πρόκειται ποτέ να έρθει. Γι’ αυτό η Ουάσινγκτον, υπό δύο διαφορετικές κυβερνήσεις, έχει επιδιώξει μια σταδιακή διαδικασία κατά την οποία οι μάχες σταματούν και οι όμηροι επιστρέφουν, ενώ παράλληλα προχωρούν διαπραγματεύσεις για την τελική επίλυση της σύγκρουσης με τη δημιουργία μιας νέας δομής εξουσίας και ασφάλειας στη Γάζα.
Μετά τα γεγονότα των τελευταίων 12 ημερών, είναι κάτι τέτοιο εφικτό; Ναι – και ίσως περισσότερο από ποτέ.
Η Χαμάς είχε αποδεχτεί μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός σε τρεις φάσεις τον Ιανουάριο, μετά την κατάρρευση της Χεζμπολάχ, της οποίας η ηγεσία εξουδετερώθηκε, και η οποία υπέκυψε στην πίεση υπογράφοντας δική της συμφωνία με το Ισραήλ. Με το Ιράν — τον κύριο υποστηρικτή αυτών των τρομοκρατικών ομάδων – να βρίσκεται τώρα υπό άνευ προηγουμένου πίεση, και με το μεγαλύτερο μέρος της ηγεσίας της Χαμάς να έχει σκοτωθεί, το έδαφος είναι έτοιμο για μια αποκατάσταση της κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Η Χαμάς έχει στείλει αντιπροσωπεία στο Κάιρο για να συζητήσει εκ νέου την τρέχουσα πρόταση και, σύμφωνα με πηγές, μια συμφωνία είναι κοντά. Το Ισραήλ ενδέχεται σύντομα να συμμετάσχει και αυτό στις συνομιλίες.
Για όλους όσοι θέλουν να τελειώσει αυτός ο πόλεμος στη Γάζα, θα πρέπει να υπάρξει μια ξεκάθαρη έκκληση προς τη Χαμάς να απελευθερώσει 10 ομήρους. Αν το κάνει, ο πόλεμος σταματά αμέσως. Δεν υπάρχει άλλος δρόμος πέρα από τη συμφωνία που βρίσκεται τώρα στο τραπέζι – και η επίτευξή της πρέπει να παραμείνει προτεραιότητα της αμερικανικής διπλωματίας, με την υποστήριξη συμμάχων και εταίρων.
Προς μία νέα Μέση Ανατολή;
Μια κατάπαυση του πυρός διάρκειας 60 ημερών στην Γάζα, σε συνδυασμό με μια εντατική περίοδο διπλωματίας γύρω από ό,τι έχει απομείνει από το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, φέρει τη δυνατότητα να επιλυθεί η περιφερειακή κρίση που ξέσπασε πριν από 20 μήνες με την επίθεση της Χαμάς – και μάλιστα με τρόπο που ούτε η Χαμάς ούτε το Ιράν είχαν προβλέψει ή επιδιώξει. Το Ισραήλ, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, έχει αναδυθεί κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ως η περιφερειακή δύναμη που το Ιράν επιδίωξε επί χρόνια – αλλά απέτυχε – να γίνει.
Η επίλυση της κρίσης στη Γάζα θα άνοιγε τον δρόμο ώστε η Σαουδική Αραβία να εξετάσει εκ νέου τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων με το Ισραήλ, μαζί με την εκκίνηση μιας ειρηνευτικής διαδικασίας ανάμεσα σε Ισραηλινούς και Παλαιστινίους. Αυτή είναι μια βασική απαίτηση του Ριάντ και θα μπορούσε να καταστεί εφικτή σε αντάλλαγμα με τη συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία – ιδιαίτερα αν το Ισραήλ σχηματίσει, μέσα στον επόμενο χρόνο, έναν ευρύτερο και πιο κεντρώο κυβερνητικό συνασπισμό μετά τις εκλογές, οι οποίες ενδέχεται να πραγματοποιηθούν σύντομα ή το αργότερο μέχρι το επόμενο έτος.
Αλλά αυτή είναι η Μέση Ανατολή. Τίποτα δεν προχωρά με γραμμικό ή προβλέψιμο τρόπο. Οι αισιόδοξοι θα απογοητευτούν. Όμως οι τελευταίες 12 ημέρες διέψευσαν και τους συνήθεις απαισιόδοξους, που προέβλεπαν ολοκληρωτικό πόλεμο. Το μέλλον πιθανότατα βρίσκεται κάπου στη μέση — ανάμεσα σε νέες και πραγματικές δυνατότητες, αλλά και στον διαρκώς παρόντα κίνδυνο. Το αν και πώς ο Λευκός Οίκος θα αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που προέκυψαν από το τέλος αυτής της κρίσης θα καθορίσει και πού τελικά θα οδηγηθούμε.