Σε μία σοβαρή κρίση χρέους έχει βυθιστεί το Λάος στη Νοτιο-ανατολική Ασία, με την Κίνα να επωφελείται της κατάστασης και, ουσιαστικά, να έχει θέσει υπό την ομηρία-ιδιοκτησία της τη χώρα ως ο μεγάλος πιστωτής. Με άλλα λόγια, μία κατάσταση σαν αυτή στην οποία βρισκόταν (ή, βρίσκεται) η Ελλάδα μέχρι και πριν λόγο καιρό.
Όπως αναφέρουν σε ανάλυσή τους οι Eurasian Times, τα υπέρογκα δάνεια από την Κίνα έχουν οδηγήσει το Λάος -έναν από τους στενότερους συμμάχους του Πεκίνου- σε μια μεγάλη κρίση χρέους, πυροδοτώντας ανησυχίες για το μέλλον της χώρας.
Μετά από μια πρόσφατη αποκάλυψη ότι οι δανειακές υποχρεώσεις της χώρας στο εξωτερικό έχουν σχεδόν διπλασιαστεί και ότι χρειάζεται περισσότερες καθυστερήσεις για να αποφύγει την χρεοκοπία, η Κίνα είπε ότι στηρίζει τον γείτονά της στη μείωση του τεράστιου χρέους.
Σε γραπτή δήλωση νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Κίνας δήλωσε ότι το Πεκίνο έχει συμμετάσχει σε «αμοιβαία επωφελή συνεργασία» με αναπτυσσόμενες χώρες, όπως το Λάος, η οποία συνεπάγεται σημαντική υποστήριξη για κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη. Ο εκπρόσωπος δήλωσε επίσης: «Ταυτόχρονα, έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε για να βοηθήσει τις σχετικές χώρες να ελαφρύνουν το χρέος τους».
Η κινεζική δήλωση φαίνεται να καταπολεμά μια κατάσταση που μπορεί και να δημιούργησεμ σχολιάζουν οι Eurasian Times. Με πάνω από το μισό από τα 10,5 δισεκατομμύρια δολάρια σε εξωτερικό δημόσιο χρέος του Λάος, η Κίνα είναι μακράν ο μεγαλύτερος πιστωτής της χώρας. Ολόκληρο το δημόσιο χρέος της μικροσκοπικής χώρας στο τέλος του προηγούμενου έτους ήταν 13,8 δισεκατομμύρια δολάρια ή το 108% του ΑΕΠ της.
Το Λάος ανέβαλε τις πληρωμές κεφαλαίου και τόκων ύψους 670 εκατομμυρίων δολαρίων λόγω των υποχρεώσεων εξωτερικού χρέους 950 εκατομμυρίων δολαρίων που ανέλαβε το 2023.
Το μεγαλύτερο μέρος του κρατικού χρέους του Λάος αποδίδεται σε συμφωνίες υποδομής που έγιναν στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Belt and Road» της Κίνας (BRI). Τα προβλήματα συνεχίζουν να αυξάνονται για το Λάος, καθώς τα συναλλαγματικά του αποθέματα έχουν μειωθεί λόγω δανεισμού δισεκατομμυρίων από την κυβέρνηση του προέδρου Xi Jinping για τη χρηματοδότηση οδικών αρτηριών, τρένων και υδροηλεκτρικών φραγμάτων στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Belt and Road της Κίνας (BRI).
Το κομμουνιστικό Λάος άρχισε να γίνεται πρωτοσέλιδο αφού περιόρισε και εγκαινίασε μια διαδρομή τρένου υψηλής ταχύτητας με την Κίνα με κόστος σχεδόν 6 δισεκατομμύρια δολάρια. Αν και πολλοί θεωρούν αυτή την ανάπτυξη ως την αρχή μιας τεράστιας ώθησης υποδομών που θα συνέδεε αμέσως τη Νοτιοανατολική Ασία με τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, έχει επίσης προκαλέσει κρίση χρέους.
Εκτός από την κρίση χρέους, το αυξανόμενο κόστος των τροφίμων και των καυσίμων παγκοσμίως συνέβαλε επίσης στην πτώση-ρεκόρ του νομίσματος του Λάος έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη του πληθωρισμού. Εάν η τρέχουσα οικονομική κρίση ξεφύγει από τον έλεγχο, υπάρχει εκτεταμένη ανησυχία στο εσωτερικό της χώρας ότι θα μπορούσε να επέλθει μία οικονομική κατάρρευση.
Η κυβέρνηση έχει θεσπίσει αρκετά μέτρα σταθερότητας για να σταματήσει την κρίση, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης των επιτοκίων, της έκδοσης ομολόγων και της ανάπτυξης στρατηγικών διαχείρισης του χρέους σε συνεργασία με την Ασιατική Τράπεζα Ανάπτυξης.
Επιπλέον, αυτό είχε ως αποτέλεσμα χαμηλότερες δαπάνες για είδη πρώτης ανάγκης όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση, κάτι που μπορεί να μην είναι καλό για τους ανθρώπους μακροπρόθεσμα.
Οι ειδικοί πιστεύουν ότι η δήλωση της Κίνας ότι βοηθά το Λάος να μειώσει το χρέος του μπορεί να είναι αληθινή, δεδομένου ότι το Λάος είναι μία από τις λίγες χώρες όπου η BRI έχει αποδειχθεί επιτυχημένη. Έχει προβληθεί ως ένα «επιτυχημένο μοντέλο» προς μίμηση από άλλες χώρες. Σύμφωνα με το σχέδιο του Πεκίνου, ο σιδηρόδρομος προορίζεται να συνδέσει το Λάος με την Ταϊλάνδη πριν επεκταθεί στη Μαλαισία και τη Σιγκαπούρη.
Ενώ η Κίνα και το Λάος έχουν σφυρηλατήσει στενούς διπλωματικούς, οικονομικούς και στρατιωτικούς δεσμούς, το δεύτερο ουσιαστικά έχει καταβροχθίσει τους πρώτους – κυριολεκτικά.
Καθώς το Λάος βυθίζεται βαθύτερα στην οικονομική κρίση που προκαλείται από το χρέος, η προσοχή έχει στραφεί για άλλη μια φορά σε αυτό που έχει χαρακτηριστεί ως «διπλωματία της παγίδας του χρέους» από τους δυτικούς επικριτές της Κίνας.
Με τα χρόνια, οι επικριτές ισχυρίστηκαν ότι η Κίνα χρησιμοποιεί χρεόγραφα για να «παγιδέψει το χρέος» ευάλωτες χώρες που χρειάζονται πίστωση με μειωμένους περιορισμούς. Εάν η χώρα δεν μπορεί να αποπληρώσει το δάνειο, οι επικριτές ισχυρίζονται ότι το Πεκίνο τις εξαναγκάζει να παραδώσουν βασικά περιουσιακά στοιχεία υποδομής που μπορεί να βοηθήσουν τη γεωπολιτική φιλοδοξία του Πεκίνου και να βοηθήσουν την Κίνα να οικοδομήσει μια μόνιμη παρουσία στο εκάστοτε παγιδευμένο έθνος.
Αυτό τονίστηκε ιδιαίτερα όταν η Κίνα εξασφάλισε την ιδιοκτησία του λιμανιού Hambantota της Σρι Λάνκα.
Η Κίνα, ωστόσο, συνεχίζει να αρνείται αυτούς τους ισχυρισμούς ως αντικινεζική προπαγάνδα που διακινείται από τη Δύση. Ορισμένοι αναλυτές είπαν μάλιστα ότι αυτή είναι μια νεοαποικιακή πολιτική του Κινέζου προέδρου Xi Jinping.
Σύμφωνα με αναφορές, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ακτιβιστές ισχυρίζονται ότι το Λάος χρειάστηκε να κάνει παραχωρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της κυριαρχίας του, για να ευχαριστήσει το Πεκίνο και να εξασφαλίσει οικονομική βοήθεια.
Όταν λέμε δυτικούς επικριτές, μιλάμε για τις ΗΠΑ και την ΕΕ, τους πρωτεργάτες των σύγχρονων αποικιών χρέους και δεινούς… εκβιαστές χωρών που βρίσκοται σε κρίση.
Εδώ στην Ελλάδα, το βιώσαμε για χρόνια· και ακόμη το βιώνουμε.