Τρομοκρατεί ο ιός της γρίπης των πτηνών H3N8 στην Κίνα καθώς υπάρχουν πλέον μολύνσεις και σε ανθρώπους, με έναν ασθενή να υποκύπτει μάλιστα από πνευμονία λόγω της μόλυνσης τον Μάρτιο 2023.
Μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Cell αποκάλυψε ότι τα ανθρώπινα απομονώματα του ιού H3N8 μπορούν να μεταδοθούν μέσω του αέρα μεταξύ των κουναβιών. Η εξέλιξη απέχει μόλις ένα βήμα από το σπάσιμο του φραγμού της δια-ανθρώπινης μετάδοσης.
Συνεπώς, απαιτείται στενή παρακολούθηση.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν εργαστηριακά καλλιεργημένα ανθρώπινα αναπνευστικά οργανοειδή μοντέλα για να διερευνήσουν τη μολυσματικότητα του ιού H3N8 στους ανθρώπους. Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι ο ιός H3N8 μπορεί να μολύνει και να πολλαπλασιάζεται στα ανθρώπινα βρογχικά και πνευμονικά επιθηλιακά κύτταρα. Επιπλέον, η μολυσματικότητα του ιού που έχει απομονωθεί από τον άνθρωπο είναι σημαντικά υψηλότερη από εκείνη του ιού πτηνού προέλευσης, οδηγώντας σε σοβαρή πνευμονία και ιογενή εγκεφαλίτιδα.
Σε μοντέλα θηλαστικών, ενώ ο ιός H3N8 πτηνών μπορεί να μολύνει κουνάβια, δεν μεταδίδεται μεταξύ τους. Από την άλλη πλευρά, ο ιός H3N8 που απομονώνεται από τον άνθρωπο μπορεί να μεταδοθεί μεταξύ των κουναβιών, σχηματίζοντας ακόμη και αερολύματα φορτωμένα με ιούς στον αέρα. Αυτό υποδηλώνει ότι ο ιός της γρίπης των πτηνών H3N8 μπορεί να προσαρμοστεί γρήγορα σε ξενιστές θηλαστικών, οδηγώντας σε μόλυνση και ασθένεια.
Η βαθιά ανάλυση αλληλουχίας έδειξε ότι ο ιός μπορεί να υποβληθεί γρήγορα σε γενετικό συντονισμό και να συσσωρεύσει προσαρμοστικές μεταλλάξεις μετά την εξάπλωση μεταξύ των κουναβιών. Επιπλέον, μπορεί γρήγορα να υποστεί μεταλλάξεις μέσα στον ανθρώπινο ξενιστή, αποδεικνύοντας τη δυνατότητα μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο.
Δεν μεταδίδεται από άτομο σε άτομο
Ο ιός της γρίπης των πτηνών H3N8 επί του παρόντος δεν μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο λόγω της ανεπαρκούς όξινης σταθερότητας της πρωτεΐνης του αιμοσυγκολλητίνης (ΗΑ). Το περιβάλλον της ανώτερης αναπνευστικής οδού στους ανθρώπους είναι ήπια όξινο, γεγονός που καθιστά δύσκολο για τον ιό να μολύνει τα αναπνευστικά κύτταρα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι εάν η πρωτεΐνη HA του ιού υποστεί μεταλλάξεις που αυξάνουν τη σταθερότητά της σε όξινα περιβάλλοντα, ο κίνδυνος μεγάλης κλίμακας εστίας θα αυξηθεί σημαντικά.
Αποτελεσματικότητα των τρεχόντων εμβολίων
Οι ερευνητές πήραν δείγμα 30 ατόμων που είχαν λάβει το τριδύναμο εμβόλιο της γρίπης και 394 άτομα από τον γενικό πληθυσμό.
Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν μια γενική έλλειψη αντισωμάτων κατά του νέου ιού H3N8, υποδεικνύοντας ότι το εμβόλιο της εποχικής γρίπης είναι αναποτελεσματικό κατά του ιού H3N8.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι υποτύποι Η3 των πτηνών των ιών της γρίπης κυκλοφορούν κυρίως κατά τη διάρκεια της κρύας περιόδου του χειμώνα και της άνοιξης, επικαλύπτοντας τον ιό της εποχικής γρίπης στον άνθρωπο. Εάν και οι δύο τύποι ιών μολύνουν ανθρώπους ή ενδιάμεσους ξενιστές, όπως χοίρους ή κουνάβια ταυτόχρονα, μπορεί να οδηγήσει σε ανακατανομή των ιών, με αποτέλεσμα τα στελέχη να μην στοχεύονται πλέον αποτελεσματικά από τα υπάρχοντα αντισώματα του εμβολίου.
Για παράδειγμα, νέα στελέχη με «εξωτερικά κελύφη» που προέρχονται από ιούς γρίπης H3 των πτηνών και γονίδια «εσωτερικού πυρήνα» από H1N1 ή H3N2 ενδέχεται να αποτελούν κίνδυνο πρόκλησης εστιών μεγάλης κλίμακας.
Στην Κίνα, το ποσοστό ανίχνευσης του ιού της γρίπης των πτηνών H3N8 παραμένει σταθερά υψηλό στα πουλερικά.
Πώς πρέπει, λοιπόν, να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο μιας πιθανής μεγάλης κλίμακας έξαρσης του H3N8 και άλλων ανασυνδυασμένων ιών;
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το κλειδί βρίσκεται στον έλεγχο της πηγής – δηλαδή στη διαχείριση του επιπολασμού του ιού στα πουλερικά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω συστηματικής παρακολούθησης της γρίπης των πτηνών Η3 σε πληθυσμούς πουλερικών για να αποκτηθούν πληροφορίες σχετικά με τον επιπολασμό του ιού.
Από το 2022 έως το 2023, η Κίνα ανέφερε τρία κρούσματα μόλυνσης από τον ανθρώπινο ιό H3N8.
Τον Απρίλιο του 2022, η επαρχία Χενάν ανέφερε το πρώτο κρούσμα που αφορούσε ένα 4χρονο αγόρι που εμφάνισε σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας αλλά αργότερα ανάρρωσε.
Τον Μάιο του 2022, ένα 5χρονο αγόρι στην επαρχία Χουνάν βρέθηκε θετικό, παρουσιάζοντας ήπια συμπτώματα όπως πυρετό, ρίγη, πονόλαιμο και ρινική καταρροή . Τα συμπτώματά του υποχώρησαν μετά από επτά ημέρες.
Τον Μάρτιο, μια 56χρονη γυναίκα στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ μολύνθηκε από τον ιό H3N8 της γρίπης των πτηνών και νοσηλεύτηκε λόγω σοβαρής πνευμονίας, που οδήγησε στο θάνατό της.
Μια περιγραφική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The Lancet Microbe αποκάλυψε ότι ο νέος ιός H3N8 που είναι υπεύθυνος για ανθρώπινες λοιμώξεις εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 2021 σε μια φάρμα κοτόπουλου στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ. Στη συνέχεια, εμφανίστηκε σε πολλές επαρχίες σε όλη την Κίνα. Οι αναλύσεις αλληλουχίας έδειξαν ότι ο ιός είχε υποστεί πολυάριθμα γεγονότα ανακατανομής.