Η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας μπορεί να χαρακτηριστεί ιστορική κυρίως γιατί ολοκληρώθηκε ο κύκλος επέκτασης της Συμμαχίας στις σκανδιναβικές χώρες.
Με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας το ΝΑΤΟ επιτυγχάνει κάτι που μέχρι πριν από λίγα χρόνια φάνταζε ακατόρθωτο. Δηλαδή την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, δύο χωρών που ήταν επί δεκαετίες ουδέτερες.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022 δεν ενεργοποίησε μόνον τα αντανακλαστικά τού μέχρι τότε «εγκεφαλικά νεκρού» ΝΑΤΟ, όπως το χαρακτήρισε δημοσίως ο Εμανουέλ Μακρόν. Οι πολίτες των δύο προρρηθέντων σκανδιναβικών χωρών, που σε μέσα ποσοστά ήταν κατά 70% υπέρ της ουδετερότητας, άλλαξαν στάση και στήριξαν με το ίδιο ποσοστό την ένταξη των χωρών τους στη Συμμαχία.
Το χερσαίο έδαφος της Σουηδίας και της Φινλανδίας δεν είναι επιχειρησιακά ιδιαίτερα χρήσιμο για το ΝΑΤΟ. Και οι δύο χώρες δεν διαθέτουν έξοδο στη Θάλασσα του Μουρμάνσκ, ενώ το έδαφος της Φινλανδίας δεν προσφέρεται για ανάπτυξη αξιόλογου άξονα επίθεσης κατά της Ρωσίας.
Το ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ με την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών επικεντρώνεται στον έλεγχο του θαλάσσιου χώρου της Βαλτικής και στον περιορισμό της Ρωσίας στα 145 χλμ. ακτών του θύλακα του Καλίνινγκραντ και στα περίπου 400 χλμ. ακτών του μυχού της Αγίας Πετρούπολης.
Με την ένταξη και της Σουηδίας, που αναμένεται να ολοκληρωθεί μετά την επαναλειτουργία της τουρκικής εθνοσυνέλευσης, στις αρχές Οκτωβρίου, η Βαλτική Θάλασσα μετατρέπεται σε νατοϊκή λίμνη και τοποθετείται μια «θηλιά» στον «βαλτικό λαιμό» της Ρωσίας. Ομως, το ζήτημα δεν σταματάει εκεί. Μετά την ολοκλήρωση της προς Βορράν επέκτασης και την έγκριση των νέων επιχειρησιακών σχεδίων του ΝΑΤΟ, η Συμμαχία μπορεί να επιδοθεί σχεδόν ανενόχλητη στην εφαρμογή των νέων σχεδίων της, που είναι η επέκτασή της στην Ασία.
Τελευταία «υπόλοιπα» των ευρωπαϊκών εκκρεμοτήτων είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία και η «ενσωμάτωση» των δυτικών Βαλκανίων στην Ε.Ε. και όσων χωρών δεν έχουν ακόμα γίνει μέλη στο ΝΑΤΟ. Αρα, με βάση όσα περιγράφηκαν παραπάνω, η ένταξη της Σουηδίας ήταν ένα τεράστιας σημασίας ζήτημα, στο οποίο, παρά τους λεονταρισμούς Ερντογάν, η Τουρκία δεν μπορούσε να αντισταθεί.
Ο Ερντογάν ανέβασε τους τόνους πριν από τη Σύνοδο Κορυφής στο Βίλνιους, δηλώνοντας ότι η Τουρκία δεν πρόκειται να άρει το βέτο αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά της, και για να γίνει πιο πειστική πήρε ως «κολαούζο» την Ουγγαρία, η οποία δήλωσε αρμοδίως ότι θα ακολουθήσει τα βήματα της Αγκυρας για το θέμα.
Τελικά, λίγες ημέρες πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, άρχισαν τα τηλεφωνήματα Μπάιντεν, Μπλίνκεν και Σάλιβαν προς τους ομολόγους τους στην Τουρκία. Σύμφωνα με πληροφορίες από την Ουάσινγκτον και από την Αγκυρα, ο Μπάιντεν, όταν μίλησε για την ανάγκη ένταξης της Σουηδίας στη Συμμαχία, τόνισε και υπογράμμισε στον Ερντογάν τη σημασία της ένταξης, ενώ τον ενημέρωσε με φλεγματικό ιρλανδικό τρόπο ότι αν επιμείνει στο βέτο, η τουρκική οικονομία θα είναι αυτή που θα κληθεί να πληρώσει το μεγάλο τίμημα.
Επειδή ο Ερντογάν έχει τραυματική εμπειρία από την εμμονή του στην υπόθεση του πάστορα Μπράνσον, που στοίχισε πολλά στην τουρκική οικονομία, χωρίς πολλά πολλά έκανε μια από τις κυβιστήσεις που θα ζήλευε και η Νάντια Κομανέτσι και άλλαξε τη στάση του, παίρνοντας υπόσχεση ότι θα δοθεί η άδεια για την αγορά 40 καινούργιων F-16 και εκσυγχρονισμό άλλων 80, καθώς και για την αγορά πυραύλων, συνολικής αξίας 20 δισ. δολαρίων.
Οσον αφορά τη Σουηδία, ο Ερντογάν πήρε κάποια πράγματα, αλλά σε καμία περίπτωση εκείνα που είχε θέσει ως όρο στη Στοκχόλμη για να άρει το βέτο. Κάτι πήρε και από το ΝΑΤΟ, το οποίο δέχτηκε να δημιουργηθεί θέση συντονιστή του αγώνα κατά της τρομοκρατίας, για να καταστεί η Συμμαχία συνένοχη στα εγκλήματα της Αγκυρας κατά των Κούρδων, των γκιουλενιστών και όποιων περνούν από το… απέναντι πεζοδρόμιο. Τι πήρε από την Ελλάδα θα το δούμε το επόμενο διάστημα.
Πάντως, ο Ερντογάν για να δικαιολογήσει την αλα Κομανέτσι κυβίστησή του στην τουρκική κοινή γνώμη έβαλε προμετωπίδα τα ανταλλάγματα που πήρε στο θέμα της ενταξιακής πορείας στην Ε.Ε. Αλλ’ αντ’ άλλων δηλαδή.
Η πανίσχυρη προπαγάνδα του έχει αρχίσει να μιλά για ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., για επέκταση της Τελωνειακής Ενωσης και για κατάργηση της θεώρησης εισόδου στις χώρες της Σένγκεν για τους πολίτες της Τουρκίας.
Εν κατακλείδι, ο Ερντογάν πήρε λίγα ανταλλάγματα για τη «στροφή» του, αλλά περιμένει περισσότερα από τις Βρυξέλλες, και κυρίως από την Κύπρο και την Ελλάδα.
Ας το έχουμε υπ’ όψιν μας.