Πολυκαρπος Αδαμιδης
Αρχικά αυτό που η διεθνής Κοινότητα διαπίστωσε, ήταν πως η Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ήταν μια πλήρης κλίμακας επίθεση. Με τρεις διαφορετικές ‘αιχμές’ (από Βορρά, Νότο και Ανατολικά) και τη χρησιμοποίηση στρατευμάτων, που επί μήνες συγκεντρώνονταν στο Ντονμπάς και τη Λευκορωσία.
Ακόμα και ο ίδιος ο χαρακτηρισμός που η Ρωσική πλευρά αρχικά υιοθέτησε (ειδική στρατιωτική επιχείρηση) δεν υποβάθμιζε το μέγεθος των δυνάμεων που χρησιμοποιούσε, αλλά υποδήλωνε, ως ευσεβής όπως αποδείχθηκε πόθος, τον βαθμό δυσκολίας και διάρκειας της επίθεσής της
Μια χειρουργική όπως προσδοκούνταν από τους Ρώσους επέμβαση, που δεν είχαν ωστόσο ‘διαβάσει’ καλά τα δεδομένα και βρέθηκαν εγκλωβισμένοι σε πόλεμο διαρκείας, με δυσθεώρητες απώλειες σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές.
Η καταστροφή του φράγματος στη Νόβα Καχόβκα, σηματοδοτεί την είσοδο του πολέμου σε μια νέα διάσταση. Προσδίδει πλέον παραμέτρους Αρμαγεδδώνα, καθώς επιβεβαιώνει ότι δεν υπάρχουν όρια. Και η πορεία αυτή τείνει στην ολοκληρωτική καταστροφή.
Η διερεύνηση των συνθηκών, μέσα στις οποίες πραγματοποιήθηκε από ανθρώπινο χέρι η καταστροφή, θα πρέπει να είναι αρμοδιότητα ειδικών. Αποτελεί αναγκαία συνθήκη διαφάνειας, αξιοπιστίας και αντικειμενικότητας. Έννοιες, που στην περίοδο του πολέμου πραγματικά ‘βιάζονται’, αλλά συνιστούν σε κάθε περίπτωση παρακαταθήκη για να βρεθούν οι υπαίτιοι και οι εγκληματίες, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Μια θεμελιώδης μέριμνα για να αποτραπούν μιμητές στο ‘χρηματιστήριο’ της διαστροφικής βίας. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, εύλογα θα κληθεί να αναλάβει τον ρόλο του.
Από πλευράς συνεπειών, οι πρώτες διαπιστώσεις και προβλέψεις σοκάρουν. 18 κυβικά χιλιόμετρα ύδατος, συγκρατούσε το φράγμα. Η στάθμη του νερού, μετά την καταστροφή του έχει ανέλθει από 4 έως και 11 μέτρα. Καταγράφονται πνιγμοί έμβιων όντων και ανθρώπων, ενώ χιλιάδες είναι οι εγκλωβισμένοι.
600 με 800 τόνοι πετρελαίου εκτιμάται ότι έχουν εκλυθεί με τελική απόληξη τη Μαύρη Θάλασσα. Θα δημιουργηθούν συνθήκες ερήμου ή βάλτων στις περιοχές που πλημμύρισαν, ενώ οι καλλιέργειες, σε βάθος χρόνου θα έχουν καταστραφεί.
Καίριο και αυτό το πλήγμα για την τοπική οικονομία αλλά και για την επιβίωση των κατοίκων, με διεθνείς συνέπειες, στο μέτρο που υπονομεύεται ο ρόλος της Ουκρανίας, ως του σιτοβολώνα της Ευρώπης.
Τα κατακλυσμιαία, γραμματικά και ουσιαστικά πλήγματα, στον άμαχο πληθυσμό, εύλογα αποτιμώνται σε πρώτο χρόνο, ως έγκλημα πολέμου. Η καταστροφή δεν προήλθε από φυσικά αίτια, αλλά από ανθρώπινο χέρι, που ανατίναξε το φράγμα.
Η καταστροφή, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί, για την εξυπηρέτηση κανενός εμφανούς στρατιωτικού σκοπού και σε κάθε περίπτωση κανενός σκοπού, με την έκταση της βίας που χρησιμοποιήθηκε.
Δεν είναι τυχαίο, που κανείς δε θέλησε να χρεωθεί την ευθύνη της καταστροφής. Ακόμα και το επιχείρημα περί προσπάθειας να δυσχερανθεί η Ουκρανική αντεπίθεση δεν μπορεί να μετριάσει την ευθύνη των υπαιτίων.
Η τακτική της ‘καμμένης’ ή ‘της πλημμυρισμένης γης’, δεν αποτελεί δικαιολογία εξιλέωσης και μέσο της πολεμικής προσπάθειας. Έχει οριστεί ως έγκλημα πολέμου και δεν μπορεί να ερμηνευθεί ή να προσαρμοστεί στα συμφέροντα ή τις δικαιολογίες των υπαιτίων.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα οδηγούσε στην παραδοχή ως κανονικότητας, ενός αμέσως επόμενου σοκ. Αυτού δηλαδή της καταστροφής του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια. Η ολοκληρωτική φάση του πολέμου, δε θα έχει μόνο παγκόσμιες οικονομικές συνέπειες.
Απαιτείται συντονισμένη δράση.