Τα τουρκικά ΜΜΕ τον χαρακτηρίζουν «Κεμάλ Γκάντι». Ο 75χρονος βετεράνος πολιτικός και ηγέτης του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος CHP Kεμάλ Κιλιτσντάρογλου φιλοδοξεί να βάλει τέλος στην εξουσία του Ερντογάν, που βρίσκεται στο τιμόνι της Τουρκίας για πάνω από 20 χρόνια, και είναι έτοιμος να δώσει τη μάχη στις προεδρικές κάλπες με φόντο το σκηνικό καταστροφής που άφησαν πίσω τους οι σεισμοί του Φεβρουαρίου.
Ήπιος ως παλιός γραφειοκράτης αλλά και ακραίος, πλειοδοτώντας στις προκλητικές δηλώσεις στα ελληνοτουρκικά, ο Κιλιτσντάρογλου θα είναι τελικά ο υποψήφιος πρόεδρος της ενωμένης τουρκικής αντιπολίτευσης που καλείται να αντιμετωπίσει τον Ερντογάν στις πιο κρίσιμες εκλογές των τελευταίων ετών.
Ο Κιλιτσντάρογλου κατόρθωσε να επιβληθεί έναντι των δύο δημοφιλών δημάρχων του CHP, Ιμάμογλου της Κωνσταντινούπολης και Γιαβάς της Αγκυρας, που θα είναι υποψήφιοι αντιπρόεδροι, όρος που έθεσε για την επιστροφή της στη συμμαχία της αντιπολίτευσης η Μεράλ Ακσενέρ του εθνικιστικού Καλού Κόμματος.
O αλεβίτης Kιλιτσντάρογλου γεννήθηκε το 1948 σε ένα χωριό στην περιοχή Τούντζελι της ανατολικής Ανατολίας. Παιδί δημοσίου υπαλλήλου ξεκίνησε την επαγγελματική του ζωή το 1971 ως σύμβουλος στο υπουργείο Οικονομικών της Τουρκίας, για να ανέβει στην τουρκική γραφειοκρατία και το 1992 να γίνει διευθυντής του Οργανισμού Κοινωνικών Ασφαλίσεων (SSK). Το 1994 ανακηρύχθηκε «Γραφειοκράτης της Χρονιάς» από οικονομικό περιοδικό, όπως γράφει η «DW». Ως γραφειοκράτης καταπολέμησε τη διαφθορά. Το 2009 έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος Κωνσταντινούπολης και έχασε από τον υποψήφιο του AKP.
Κέρδισε διεθνή φήμη όταν περπάτησε από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη το 2017 420 χιλιόμετρα, στο πλαίσιο μιας διαδήλωσης που αποκαλούσαν «Πορεία Δικαιοσύνης» με αφορμή την ποινή φυλάκισης στον πολιτικό και δημοσιογράφο του CHP Ενις Μπερμπέρογλου.
Το 2009 έχασε στις εκλογές ως υποψήφιος δήμαρχος Κωνσταντινούπολης για το CHP, ενώ το επόμενο έτος εξελέγη χωρίς αντίπαλο ηγέτης του κόμματος. Ο Κιλτσντάρογλου ενορχήστρωσε τη συμμαχία CHP με το Καλό Κόμμα και το Κόμμα Ευδαιμονίας στις γενικές εκλογές του 2018, ανοίγοντας τον δρόμο για την επιτυχία των τοπικών εκλογών την επόμενη χρονιά. Στο πρώτο ουσιαστικό χτύπημα του Ερντογάν ως ηγέτη του AKP, το CHP κέρδισε δημαρχίες στην Κωνσταντινούπολη, στην Αγκυρα και άλλες πόλεις, χάρη στη συμμαχία και την υποστήριξη ψηφοφόρων από ένα μεγάλο φιλοκουρδικό κόμμα.
Για τον Ερντογάν αυτός είναι ο δυσκολότερος προεκλογικός αγώνας των δύο δεκαετιών, τουλάχιστον έως την ημερομηνία των εκλογών που ορίστηκε για τις 14 Μαΐου. O Τούρκος πρόεδρος δίνει μάχη με τον χρόνο για την ανοικοδόμηση πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων των περιοχών που επλήγησαν από τους φονικούς σεισμούς που ισοπέδωσαν πόλεις και σκότωσαν περισσότερους από 45.000 ανθρώπους.
Η κυβέρνηση αντιμετώπισε «τσουνάμι» λαϊκής οργής για την αρχική αντίδραση μετά τον σεισμό, όμως η αντιπολίτευση απέτυχε να επικοινωνήσει αποτελεσματικά την πολιτική της σε ζωτικής σημασίας θέματα, από την οικονομία ως τις διεθνείς σχέσεις. Ο Ερντογάν παραμένει ο πιο δημοφιλής πολιτικός της Τουρκίας παρά και τη χειρότερη κρίση κόστους διαβίωσης των τελευταίων δεκαετιών, η οποία φαίνεται ότι θα επιδεινωθεί, καθώς ο αντίκτυπος των σεισμών διαχέεται στην οικονομία.
Οι ψηφοφόροι εμφανίζονται διχασμένοι όσον αφορά την αντιπολίτευση. Σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις, λιγότερο από το μισό εκλογικό σώμα αναμένεται να ψηφίσει υπέρ του κόμματος ΑΚP του Ερντογάν και των εθνικιστών συμμάχων του. Αλλά όσοι ψηφίζουν υπέρ της αντιπολίτευσης είναι μοιρασμένοι κυρίως μεταξύ των έξι κομμάτων και του φιλοκουρδικού HDP. Αυτό μπορεί να επιτρέψει στον Ερντογάν και στους συμμάχους του να κυριαρχήσουν στις κάλπες.
Οι πρώτες δημοσκοπήσεις μετά την ανακοίνωση της υποψηφιότητας Κιλιτσντάρογλου, πάντως, δείχνουν αλλαγή του σκηνικού. Δημοσκόπηση της ORC Research, η οποία διεξήχθη μεταξύ 4 και 6 Μαρτίου, εν μέσω της κρίσης στους κόλπους του αντιπολιτευτικού συνασπισμού μετά την αποχώρηση της Ακσενέρ, φέρει τον Κιλιτσντάρογλου να επικρατεί του νυν προέδρου Ταγίπ Ερντογάν στην πρόθεση ψήφου με ποσοστό 56,8% έναντι 43,2%.
Ο Κιλιτσντάρογλου κατάφερε να διεισδύσει στη συντηρητική ψήφο, συγκροτώντας την εξακομματική συμμαχία με τους εθνικιστές της Aκσενέρ, μικρότερα ισλαμιστικά κόμματα, και αυτά των άλλοτε στενών συνεργατών του Ερντογάν, Αλί Μπαμπατζάν και Αχμέτ Νταβούτογλου.
Ο ρόλος της φιλοκουρδικής παράταξης HDP
H προσοχή πλέον έχει επικεντρωθεί στο τρίτο σε δύναμη κοινοβουλευτικό φιλοκουρδικό κόμμα HDP, που τελεί υπό διωγμόν από το καθεστώς Ερντογάν. Και είναι το HDP που με την εκλογική αντοχή του σε περίπου διψήφιο ποσοστό παρά τις αντιξοότητες θα αποτελέσει τον πραγματικό ρυθμιστή των εκλογών.
Η Ακσενέρ δήλωσε ότι το κόμμα της δεν πρόκειται να αποδεχθεί την ένταξη του HDP στον αντιπολιτευτικό συνασπισμό και δεν συζητά το ενδεχόμενο απόδοσης υπουργείου σε στέλεχός του, όμως σέβεται την ελευθερία των λοιπών κομμάτων του μπλοκ να συνομιλούν με όποιον κρίνουν.
Ο βασικός όρος που θέτει το HDP για να μην προτείνει δικό του προεδρικό υποψήφιο είναι να αναγνωριστεί ως συνομιλητής. Ο Μιθάτ Σάντσαρ, εκ των ηγετών του HDP, απηύθυνε την πρόσκληση προς το μπλοκ για συνομιλίες που θα μπορούσαν να ανοίξουν τον δρόμο ώστε το HDP να υποστηρίξει τον Κιλιτσντάρογλου. «Στόχος μας είναι η δημοκρατία, η δικαιοσύνη, η ελευθερία. Βασικά, θέλουμε να μιλήσουμε για αρχές» δήλωσε στο δίκτυο Haberturk.
Δύο στελέχη της συμμαχίας της αντιπολίτευσης δήλωσαν στο Reuters ότι υπάρχουν φόβοι πως τέτοιου είδους συνομιλίες με το HDP μπορεί να υπονομεύσουν την υποστήριξη μεταξύ των εθνικιστών ψηφοφόρων που είναι αντίθετοι με τη φιλοκουρδική του στάση. Το HDP παίζει τον ρόλο του ρυθμιστή στις προεδρικές και τις βουλευτικές εκλογές της 14ης Μαΐου, και είναι πολύ πιθανό ότι η συμμαχία της αντιπολίτευσης θα χρειαστεί την υποστήριξή του για να τερματίσει την εικοσαετή εξουσία του Ερντογάν.