Την ώρα που το σκάνδαλο διαφθοράς ευρωβουλευτών από το Κατάρ που «στοιχειώνει» την Ευρωβουλή δεν έχει «ξεσκεπαστεί» ακόμη, τα ιταλικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για νέο χρηματισμό ευρωπαίων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένων και Ιταλών, οι οποίοι γίνονται αποδέκτες δεκάδων χιλιάδων ευρών από ομάδα πίεσης που συνδέεται με το Κρεμλίνο, προκειμένου να προωθούν ψηφίσματα υπέρ της Ρωσίας και να αντιτίθενται στα μέτρα των Βρυξελλών κατά της Μόσχας.
Αυτό φαίνεται πως αποκαλύφθηκε έπειτα από έρευνες που έφεραν στο φως e-mail τα οποία ανασυνθέτουν τις σχέσεις μεταξύ των εκπροσώπων διαφόρων χωρών της ΕΕ και των ρωσικών θεσμών από το 2007 έως το 2017, ακόμη δηλαδή και μετά τη ρωσική εισβολή στην Κριμαία το 2014.
Ένα από τα ονόματα των πολιτικών που εμπλέκονται και αναφέρεται από την ομάδα δημοοσιογράφων που έκαναν τις έρευνες, είναι αυτό του Στέφανο Βαλντεγκαμπέρι, που εκλέχθηκε το 2015 και το 2020 στο Περιφερειακό Συμβούλιο του Βένετο και βρίσκεται στη λίστα του υποστηρικτή της Λέγκας του Βορρά, Λούκα Ζάγια. Ο Βαλντεγκαμπέρι έχει δηλώσει ότι είναι κατά στην απόφαση της ΕΕ να χαρακτηρίσει τη Ρωσία ως τρομοκρατικό κράτος, μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Μια επιλογή που σύμφωνα με τον ίδιο ήταν «ένα σοβαρό λάθος» που «πυροδοτεί τη σύγκρουση αρνούμενος την ιστορική αλήθεια». Αυτό που δεν γνώριζαν οι αναγνώστες των απόψεών του, ωστόσο, είναι ότι για πολλά χρόνια ο Βενετός εκπρόσωπος συνεργαζόταν με μια μυστική ρωσική ομάδα πίεσης με άμεση σύνδεση με το Κρεμλίνο: τη Διεθνή Υπηρεσία για την Τρέχουσα Πολιτική.
Λεφτά, δωροδοκίες και ταξίδια
Η οργάνωση, που συντονίζεται από τον Ρώσο Σάρτζις Μιρζαχανιάν, ο οποίος είναι κοινοβουλευτικό στέλεχος και λομπίστας, έχει δωροδοκήσει με δεκάδες χιλιάδες ευρώ πολιτικούς σε όλη την Ευρώπη με σκοπό να παρουσιάζουν και να υποστηρίζουν ευνοϊκά ψηφίσματα για τη Μόσχα, ενώ επιπλέον έχει πληρώσει και αρκετά δαπανηρά ταξίδια διαφόρων προσωπικοτήτων από τη Γερμανία, την Αυστρία, την Ιταλία, την Τσεχική Δημοκρατία και την Πολωνία σε φιλορωσικές εκδηλώσεις στην κατεχόμενη Κριμαία, δίνοντάς τους επιπλέον αμοιβές για την παρουσία τους. Η ομάδα λόμπι έφερε επίσης αρκετές ευρωπαϊκές πολιτικές προσωπικότητες στη Ρωσία για να ενεργήσουν ως επίσημοι εκλογικοί παρατηρητές.
Ο πιο στέρεος σύνδεσμος που δημιούργησε ο Μιρζαχανιάν φαίνεται να είναι αυτός μεταξύ ρωσικών ομάδων πίεσης και αξιωματούχων από την Ιταλία και την Κύπρο. Σχέσεις που ευνόησαν την έγκριση φιλορωσικών προτάσεων και στις δύο χώρες, με το κυπριακό κοινοβούλιο και αρκετά ιταλικά περιφερειακά συμβούλια να ζητούν τον τερματισμό των κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την εισβολή της στην Κριμαία. Αλλά οι συνωμοσίες που χτίστηκαν με τα χρόνια από τον Ρώσο λομπίστα δεν περιλαμβάνουν μόνο πολιτικούς, αλλά και δημοσιογράφους, ακτιβιστές και ακαδημαϊκούς.
Φτάνει μέχρι και τον… Πούτιν ο ιστός
Τα email που ανακαλύφθηκαν από τους χάκερ ανέρχονται σε δεκάδες χιλιάδες και περίπου χίλια από αυτά είναι συνομιλίες της περιόδου από το 2014 μέχρι το 2017, μεταξύ του Μιρζαχανιάν και του Ινάλ Αρντζίνμπα, επικεφαλής τμήματος της ρωσικής προεδρικής διοίκησης που εργαζόταν υπό τον Βλάντισλαβ Σουρκόφ, τότε βασικό σύμβολο του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν. Το πρακτορείο του, σύμφωνα με όσα ανακάλυψαν οι χάκερ, εμπλέκεται σε διάφορες φιλορωσικές πρωτοβουλίες, από την οργάνωση διαδηλώσεων κατά του ΝΑΤΟ στους δρόμους μέχρι την επιρροή στους κόλπους Ευρωπαίων νομοθετών.
Στα έγγραφα προκύπτουν επίσης συζητήσεις σχετικά με την ανάγκη να έρθουν ευρωπαϊκές αντιπροσωπείες στη Μόσχα και την Κριμαία και να στοχοποιηθούν τα «εθνικά κοινοβούλια της ΕΕ» με φιλορωσικά ψηφίσματα για τον τερματισμό, για παράδειγμα, των αντιρωσικών κυρώσεων ή την αναγνώριση των διεκδικήσεων της Ρωσίας στην Κριμαία. Για να εξασφαλίσει τη συνεργασία των πολιτικών, ο Μιρζαχανιάν είχε κανονίσει δωροδοκίες υπέρ τους, ορίζοντας το ωμά ως το «τίμημα της ψήφου» σε ένα email που περιείχε τις κατευθυντήριες γραμμές του έργου για την Ιταλία και την Αυστρία.
Σε αυτό το ιταλο-αυστριακό έργο αποφάσισε να συμμετάσχει και ένας άλλος εκπρόσωπος της Λέγκας του Βορρά, ο γερουσιαστής Πάολο Τοζάτο, ο οποίος, όπως και ο Αυστριακός βουλευτής του ακροδεξιού κόμματος FPÖ, Γιοχάνες Χούμπνερ, έπρεπε να παρουσιάσει και να στηρίξει ψηφίσματα για την ανάκληση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Δεν αναφέρονται οι τρόποι με τους οποίους πρέπει να ολοκληρωθούν αυτές οι ενέργειες, ακόμη κι αν γίνεται λόγος για «προϋπολογισμό» 20.000 ευρώ τόσο για το ιταλικό όσο και για το αυστριακό ψήφισμα, με επιπλέον 15.000 ευρώ για το καθένα «σε περίπτωση θετικής ψήφου».
Δεν είναι σαφές, ωστόσο, εάν τα ποσά αυτά προορίζονταν να καταβληθούν απευθείας στους δύο πολιτικούς ή ήταν ο συνολικός προϋπολογισμός για το έργο. Τα ψηφίσματα των δύο πολιτικών δεν άργησαν να έρθουν κι ας μην έλαβαν ποτέ έγκριση. Και οι δύο πολιτικοί αρνήθηκαν ότι έλαβαν χρήματα από ομάδες πίεσης που συνδέονται με το Κρεμλίνο.
Οι αποφάσεις στήριξης
Ωστόσο, υπήρξαν και φορές που ορισμένα ιταλικά περιφερειακά συμβούλια, αλλά και το εθνικό κοινοβούλιο της Κύπρου, υποστήριξαν τις φιλορωσικές προτάσεις και τα φιλορωσικά ψηφίσματα εγκρίθηκαν από τα μέλη των συνελεύσεων. «Είναι βόμβα! Από την άποψη των μέσων ενημέρωσης, αυτή θα είναι πιθανότατα η πιο θορυβώδης επιχείρηση μας», έγραψε ο Μιρζαχανιάν σε έναν συνάδελφό του τον Απρίλιο του 2016.
Ένα τοπικό συμβούλιο στο Βένετο, εκείνη την εποχή, ετοίμαζε μια πρόταση για την αναγνώριση των αποτελεσμάτων των ρωσικών δημοψηφισμάτων στην Κριμαία και κάλεσε για τον τερματισμό των κυρώσεων της ΕΕ κατά της Ρωσίας. Η πρόταση είχε συνταχθεί με τη βοήθεια της ομάδας του Μιρζαχανιάν και άνθρωπός τους ήταν ο τοπικός σύμβουλος Βαλντεγκαμπέρι.
Στις 18 Μαΐου 2016, το ψήφισμα εγκρίθηκε από το Συμβούλιο και αυτό, παρά τις περιορισμένες συνέπειες σε εθνικό επίπεδο, επέτρεψε σε πολλά ρωσικά μέσα προπαγάνδας να γράψουν για την πρώτη περιοχή της ΕΕ που νομιμοποίησε την προσάρτηση της Κριμαίας. Τους επόμενους μήνες, υπό την ηγεσία της Λέγκας του Βορρά, τα ιταλικά δημοτικά συμβούλια στη Λιγουρία και τη Λομβαρδία ακολούθησαν το παράδειγμα του Βένετο και ενέκριναν τα δικά τους ψηφίσματα «αναγνωρίζοντας» την Κριμαία ως μέρος της Ρωσίας.
«Είναι όλα βλακείες» απαντά ο Βαλντεγκαμπέρι. «Είναι σαφές ότι οι προωθούμενες δραστηριότητες είχαν εμπορικό χαρακτήρα. Έγραψα το ψήφισμα στις 25 Απριλίου εκείνου του έτους. Είμαι περήφανος για αυτό που έκανα, αμφισβητώντας την πονηρή επιλογή της Ιταλίας σχετικά με τις κυρώσεις, οι οποίες είχαν καταστροφικές επιπτώσεις στη βενετική και εθνική αγροτική οικονομία. Γνωρίζω εταιρείες που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές, μερικές που ωθήθηκαν στο χείλος της χρεοκοπίας λόγω κυρώσεων. Τα υπόλοιπα είναι κουτσομπολιά. Δεν έχω πάρει ποτέ δεκάρα».
Η… επιτυχία στην Κύπρο
Λίγους μήνες μετά, άλλη μια επιτυχία. Αυτή τη φορά στην Κύπρο. Στα τέλη του Απριλίου του 2016, ο βοηθός του Μιρζαχανιάν, Άρεγκ Αγκασαριάν, του έστειλε μια άλλη ιδέα για το έργο τους, προτείνοντας την κατάθεση μιας πρότασης προς την Κυπριακή Βουλή από τον Άντρο Κυπριανού, τον επί μακρόν γενικό γραμματέα του Προοδευτικού Εργατικού Κόμματος Κύπρου.
Ο Αγκασαριάν είχε κάνει επαφές στη χώρα μέσω του Ντμίτρι Κοζλόφ, ενός Ρωσοκύπριου επιχειρηματία που είχε φέρει την ομάδα σε επαφή με φιλορώσους πολιτικούς.
Ήταν μια πρόταση πολύ παρόμοια με αυτές που παρουσιάστηκαν στα ιταλικά τοπικά συμβούλια και, επίσης, σε αυτήν την περίπτωση, το αποτέλεσμα δεν άλλαξε: το κείμενο εγκρίθηκε, θέτοντας το κυπριακό κοινοβούλιο σε αντίθεση με τη θέση της ΕΕ. Αμέσως μετά, τον Οκτώβριο του 2016, ο Κυπριανού προσκλήθηκε στη Μόσχα για να συναντηθεί με τον Κοζλόφ και δύο κορυφαίες προσωπικότητες που προωθούν τις επενδύσεις στην Κριμαία: τον Αντρέι Ναζάροφ και τον Ρουστάμ Μουράτοφ.
Ο ρωσικός όμιλος έχει επίσης οργανώσει εξαιρετικά ακριβά ταξίδια για να ενθαρρύνει τη συμμετοχή πολιτικών από την Αυστρία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Τσεχία και την Πολωνία στο φόρουμ της Γιάλτας, μαζί με συνολικά 21.500 ευρώ σε «τέλη» διαιρούμενα ανά πολιτικό.
Αυτά τα τέλη φαίνεται να υπερβαίνουν την αποζημίωση για έξοδα, καθώς τα έξοδα ταξιδίου για κάθε συμμετέχοντα συζητήθηκαν σε ξεχωριστές ανταλλαγές email. Η αγορά των πτήσεων κανονίστηκε από έναν διευθυντή μάρκετινγκ της Granel, μιας μεγάλης ρωσικής κατασκευαστικής εταιρείας στην οποία προεδρεύει ο Ναζάροφ, στέλεχος του φόρουμ της Γιάλτας.
Οι διοργανωτές πλήρωσαν επίσης για τη διαμονή των πολιτικών στο πεντάστερο Mriya Resort and Spa, ένα ξενοδοχείο 300 εκατομμυρίων δολαρίων στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Η ρωσική κυβέρνηση και ένας συνδυασμός κρατικών και ιδιωτικών τραπεζών χρηματοδότησε την εκδήλωση, σύμφωνα με ιστοσελίδα και η κρατική Sberbank χρηματοδότησε την κατασκευή του ξενοδοχείου.
Πήγαν Ευρωπαίους στη Ρωσία για τις εκλογές
Η αλληλογραφία του Μιρζαχανιάν αποκαλύπτει επίσης email με τον Λεονίντ Σλούτσκι, μακροχρόνιο μέλος της Ρωσικής Δούμας που προεδρεύει της επιτροπής διεθνών υποθέσεων. Μια συνομιλία του 2017 αποκαλύπτει πώς οι ομάδες των Μιρζαχανιάν και Σλούτσκισυνεργάστηκαν για να φέρουν εξέχοντες Ευρωπαίους να παρακολουθήσουν τις τοπικές εκλογές στη Ρωσία, καλύπτοντας τα έξοδα ταξιδιού και διαμονής.
Οι προσκλήσεις οργανώθηκαν μέσω μιας ΜΚΟ, του Ρωσικού Ιδρύματος Ειρήνης, που είναι υπό την ηγεσία του Σλούτσκι, και το έργο παρατήρησης εκλογών του 2017 είχε προϋπολογισμό τουλάχιστον 68.000 ευρώ, σύμφωνα με τα email. Για την περίσταση, τρία μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και αρκετοί τοπικοί βουλευτές από χώρες όπως το Βέλγιο και η Σουηδία έφτασαν με αεροπλάνο.
Ο Βαλντεγκαμπέρι συμμετείχε επίσης στις ρωσικές προεδρικές εκλογές στην προσαρτημένη Κριμαία το 2018 και ήταν επίσης εκλογικός παρατηρητής στις ρωσικές κοινοβουλευτικές εκλογές το 2021. Ο ίδιος σύμβουλος του Βένετο φέρεται να προσπάθησε να αξιοποιήσει τις σχέσεις του με το Κρεμλίνο. Μετά το φόρουμ της Γιάλτας το 2016, πέταξε στην Κριμαία αναζητώντας επιχειρηματικές σχέσεις και έφερε μαζί του και άλλους Ιταλούς πολιτικούς: τρεις από το Βένετο, έναν από την Τοσκάνη, έναν από τη Λομβαρδία, έναν από την Εμίλια Ρομάνα και έναν από τη Λιγουρία.
Στο ταξίδι συμμετείχε αντιπροσωπεία Ιταλών επενδυτών. «Για τον Στέφανο (σ.σ. Βαλντεγκαμπέρι) ο λόγος του ταξιδιού δεν συνδέεται αποκλειστικά με δραστηριότητες δημοσίων σχέσεων, αλλά και με την οργάνωση πολλά υποσχόμενων επαφών για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που πληρώνουν για τις προεκλογικές του εκστρατείες και υποστηρίζουν την πολιτική του ζωτικότητα», έγραψε ένας από τους συνομιλητές του Μιρζαχανιάν.