Την απόφαση, σε στρατηγικό επίπεδο, να ενισχύσουν περαιτέρω την γεωστρατηγική τους συνεργασία, και σε επίπεδο τακτικής να συνεχίσουν να παρέχουν στην Ουκρανία κάθε στρατιωτική βοήθεια που χρειάζεται για την άμυνά της, ανακοίνωσαν σήμερα η ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
Πρόκειται για μία διττή απόφαση, την οποία ανακοίνωσαν σε κοινή συνέντευξη Τύπου, ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Η απόφαση εξελίσσεται σε δύο άξονες.
Το τακτικό επίπεδο
Σε τατικό επίπεδο ΝΑΤΟ και ΕΕ δεσμεύτηκαν σήμερα να παράσχουν στην Ουκρανία όλα τα στρατιωτικά μέσα που είναι απαραίτητα για να υπερασπιστεί το δικαίωμά της στην αυτοάμυνα.
«Από την αρχή του πολέμου έχουμε προμηθεύσει την Ουκρανία με προηγμένης τεχνολογίας στρατιωτικό εξοπλισμό», δήλωσε ο Γ.Γ. της Συμμαχίας, Γ. Στόλτενμπεργκ, ο οποίος καλωσόρισε τις ανακοινώσεις των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Γαλλίας να παράσχουν στη χώρα, σύγχρονα τεθωρακισμένα και άλλου τύπου στρατιωτικό εξοπλισμό. Ο ίδιος πρόσθεσε ότι την επόμενη εβδομάδα θα γίνουν συζητήσεις για το τί είδους νέα όπλα μπορούν να παρασχεθούν, στο πλαίσιο της ομάδας Ramstein, υπό την προεδρία των ΗΠΑ. “Σχεδιάζονται συζητήσεις την επόμενη εβδομάδα με τους Ουκρανούς για να δούμε τι είδους όπλα χρειάζονται και ποιος από τους συμμάχους μπορεί να τα παράσχει”, δήλωσε ο Γ. Στόλτενμπεργκ.
«Η Ουκρανία πρέπει να λάβει όλο τον στρατιωτικό εξοπλισμό που χρειάζεται για να υπερασπιστεί το έδαφός της και αυτό σημαίνει βεβαίως ανεπτυγμένα συστήματα αεράμυνας, αλλά και άλλα είδη σύγχρονου στρατιωτικού εξοπλισμού», δήλωσε από την πλευρά της η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Τόνισε, δε, ότι αυτό είναι απαραίτητο, γιατί η Ουκρανία δεν υπερασπίζεται μόνο το έδαφός της, αλλά τις βασικές αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές δίκαιο.
Οι Ευρωπαίοι ήταν οι πρώτοι που προμήθευσαν στρατιωτικό εξοπλισμό στην Ουκρανία λίγο μετά την έναρξη της σύγκρουσης, υπενθύμισε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Υπενθύμισε ότι η ΕΕ για πρώτη φορά στην ιστορία της, παράσχει στρατιωτικό εξοπλισμό σε μια χώρα, μέσω του Ευρωπαϊκού Μέσου για την Ειρήνη (European Peace Facility). H βοήθεια αυτή σήμερα έχει ξεπεράσει τα 3 δισ. ευρώ, πέραν της μαζικής στρατιωτικής βοήθειας που δίνουν διμερώς τα κράτη-μέλη της ΕΕ στην Ουκρανία, τόνισε ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Το στρατηγικό επίπεδο
Ένα μεγάλο πρόβλημα της ΕΕ είναι ότι δεν μπόρεσε να ολοκληρώσει μια αμιγώς ευρωπαϊκή αμυντική δομή. Είναι μία πολυτέλεια που την είχε, γιατί στηρίζεται στην αμυντική ομπρέλα του ΝΑΤΟ και στην πολυετή, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ειρήνη στην Γηραιά Ήπειρο. Αυτό άλλαξε. Για δύο λόγους. Πρώτον γιατί η Ευρώπη ζει πλέον έναν πόλεμο που δεν είνα εμφύλιος και δεύτερον, γιατί η ΕΕ υστερούσε πολιτικά έναντι των ΗΠΑ, στο μέτρο που είχε σε ένα βαθμό εγκαταλείψει τις αμυντικές δαπάνες κυρίως, σε συλλογικό επίπεδο. Αναπλήρωσε λοιπόν η Ευρώπη την έλλειψη δικής της στρατιωτικής δομής, με μια σειρά συμφωνιών που συνήψε για συνεργασία με το ΝΑΤΟ, ξεκινώντας από το 2016 και μετά.
Αυτό το πλέγμα συνεργασίας, η σημερινή απόφαση το ενισχύει ακόμα περισσότερο. Το ΝΑΤΟ και η EE δεσμεύονται να ενισχύσουν τη συνεργασία τους, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που απειλεί την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα, επισημαίνει η τρίτη κοινή δήλωση ΝΑΤΟ-ΕΕ που υπέγραψαν σήμερα στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, οι Γενς Στόλτενμπεργκ, Σαρλ Μισέλ και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Η στρατηγική εταιρική σχέση ΝΑΤΟ-ΕΕ βασίζεται στις κοινές μας αξίες, την αποφασιστικότητά μας να αντιμετωπίσουμε κοινές προκλήσεις και την αδιαμφισβήτητη δέσμευσή μας να προωθήσουμε και να διαφυλάξουμε την ειρήνη, την ελευθερία και την ευημερία στον ευρωατλαντικό χώρο. Σήμερα, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη σοβαρότερη απειλή για την ευρωατλαντική ασφάλεια των τελευταίων δεκαετιών. Ο βίαιος πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Υπονομεύει την ευρωπαϊκή και παγκόσμια ασφάλεια και σταθερότητα. Ο πόλεμος της Ρωσίας έχει επιδεινώσει μια κρίση τροφίμων και ενέργειας που επηρεάζει δισεκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», αναφέρεται στην κοινή δήλωση ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Great to start the New Year signing the 3rd #NATO–#EU declaration with President @vonderleyen & @eucopresident. In a world of growing strategic competition, we are determined to take our partnership to the next level. We stand together & we stand with #Ukraine. pic.twitter.com/2s6NvgCwC1
— Jens Stoltenberg (@jensstoltenberg) January 10, 2023
Οι δύο οργανισμοί εκφράζουν την πλήρη αλληλεγγύη τους στην Ουκρανία και επαναλαμβάνουν τη συνεχή υποστήριξή τους για την ανεξαρτησία, την κυριαρχία και την εδαφική της ακεραιότητα, εντός των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων της. Τονίζουν επίσης, ότι η Ρωσία πρέπει να σταματήσει αμέσως αυτόν τον πόλεμο και να αποσυρθεί από την Ουκρανία.
Η Κίνα
Η κοινή δήλωση περιλαμβάνει και μια σύντομη αναφορά στην Κίνα: «Ζούμε σε μια εποχή αυξανόμενου στρατηγικού ανταγωνισμού. Οι αυξανόμενες διεκδικήσεις και πολιτικές της Κίνας παρουσιάζουν προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπίσουμε».
Ο ρόλος του ΝΑΤΟ και οι προηγούμενες συμφωνίες
Επιπλέον, επισημαίνεται στην ανακοίνωση ότι το ΝΑΤΟ παραμένει το θεμέλιο της συλλογικής άμυνας για τους Συμμάχους του και απαραίτητο για την ευρωατλαντική ασφάλεια. «Αναγνωρίζουμε την αξία μιας ισχυρότερης και πιο ικανής ευρωπαϊκής άμυνας που συμβάλλει θετικά στην παγκόσμια και διατλαντική ασφάλεια και είναι συμπληρωματική και διαλειτουργική με το ΝΑΤΟ», αναφέρεται στη δήλωση, ενώ στη συνέχεια επισημαίνεται ότι το ΝΑΤΟ και η ΕΕ διαδραματίζουν “συμπληρωματικούς, συνεκτικούς και αμοιβαία ενισχυόμενους ρόλους” για την υποστήριξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.
«Θα κινητοποιήσουμε περαιτέρω το συνδυασμένο σύνολο μέσων που έχουμε στη διάθεσή μας, είτε είναι πολιτικά, οικονομικά είτε στρατιωτικά, για να επιδιώξουμε τους κοινούς μας στόχους προς όφελος του ενός δισεκατομμυρίου πολιτών μας», αναφέρει η νέα κοινή δήλωση, η οποία βασίζεται στην Κοινή Διακήρυξη της Βαρσοβίας του 2016 και στην Κοινή Δήλωση των Βρυξελλών του 2018, οι οποίες διεύρυναν την στρατηγικη σχέση ΕΕ-ΝΑΤΟ, που δημιουργήθηκε πριν από περισσότερα από είκοσι χρόνια.
Το συμπέρασμα
Το ΝΑΤΟ και η ΕΕ δεσμεύονται ότι θα προχωρήσουν τη συνεργασία τους «στο επόμενο επίπεδο», ειδικότερα στην αντιμετώπιση του αυξανόμενου γεωστρατηγικού ανταγωνισμού, στα ζητήματα ανθεκτικότητας, στην προστασία των υποδομών ζωτικής σημασίας, στις αναδυόμενες τεχνολογίες, στο διάστημα, στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια, καθώς και στη χειραγώγηση και παρέμβαση ξένων πληροφοριών.
Μετά και από αυτή την συμφωνία, δεν μπορεί η Μόσχα να έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι πλέον το ΝΑΤΟ καλύπτει αμυντικά πλήρως όλες τις χώρες μέλη της ΕΕ, χωρίς αυτές να χρειάζεται να γίνουν μέλη της Συμμαχίας. Σε πρώτη φάση καλύπτονται η Φινλανδία και η Σουηδία, η προσχώρηση των οποίων στην ευρωατλαντική συμμαχία, ακόμα, σκοντάφτει στα παζαρια της Τουρκίας.