Διάβαζα τις προάλλες το πρωτοσέλιδο σημείωμα ενός διακεκριμένου συναδέλφου μας, ο οποίος κατέληγε με τη διαπίστωση ότι «είναι προς το συμφέρον όλων ο πόλεμος να τελειώσει άμεσα, χωρίς κανείς να μπορεί να πανηγυρίσει για τη νίκη του.
- Μανώλης Κοττάκης
Πώς, όμως, μπορεί να γίνει αυτό με δύο ηγέτες που έχουν δεθεί άρρηκτα με τον μύθο τους;». Εννέα μήνες μετά την κήρυξη του πολέμου και την πανστρατιά της Δύσης κατά του Πούτιν με όλους τους τρόπους, ακόμη και γελοίους, όπως το λουκέτο στα ρωσικά ΜΜΕ στην Ευρώπη και οι διώξεις εναντίον των μπαλέτων Μπολσόι και των πρωταθλητών της στη Χειμερινή Ολυμπιάδα, ακόμη και «θεσμικοί» παίκτες άρχισαν να συνειδητοποιούν το αδιέξοδο του πολέμου. Αν και έχω τον πειρασμό να αναρτήσω πρόσφατα προφητικά πρωτοσέλιδα εφημερίδων, που προέβλεπαν προσφάτως την πτώση του Πούτιν με τίτλους όπως «Θα ξημερώσει μια μέρα και θα έχει συμβεί κάτι στη Μόσχα», θα το αποφύγω. Αν και θυμάμαι άριστα ότι ο μόνος αστός Ελληνας ηγέτης που ζήτησε τον περασμένο Ιούνιο δημοσίως τη διακοπή του πολέμου ήταν ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, δεν θα επεκταθώ.
Όλοι όσοι αρνήθηκαν τότε να προβάλουν τις απόψεις του, γιατί ήταν και είναι αντίθετες με την κυρίαρχη κυβερνητική λογική, σήμερα έρχονται στα λόγια του για τον πόλεμο. Και σύντομα θα έρθουν στα λόγια του, αν δεν έχουν έρθει ήδη, και για τις υποκλοπές. Το πρόβλημα δεν είναι όμως ούτε οι ανόητες στρατεύσεις των καναλιών και η μονοδιάστατη ενημέρωση για τον πόλεμο ούτε οι δικαιώσεις των πολιτικών μας ηγετών μας για τις προειδοποιήσεις τους. Αυτή ήταν η Ελλάδα πάντοτε, αυτή θα είναι και στο μέλλον. Το αληθινό πρόβλημα είναι η πραγματικότητα. Αυτή, όσο και να θέλεις, δεν μπορείς να την αποφύγεις με τίποτε. Και ποια είναι η πραγματικότης; Πως όλα όσα συμβαίνουν στην Ουκρανία έχουν αρχίσει να θυμίζουν έντονα τα αδιέξοδα της Δύσης στην Αραβική Ανοιξη. Τα αδιέξοδα της Δύσης στο Ιράκ. Τα αδιέξοδα της Δύσης στη Συρία. Τα αδιέξοδα της Δύσης στο Αφγανιστάν. Τα αδιέξοδα της Δύσης στο Κουρδιστάν.
Η Αμερική ήξερε άριστα πώς να εμπλέξει τους συμμάχους της σε αμφίβολους πολέμους μετά το «τέλος της Ιστορίας», αλλά, όταν τα πράγματα στράβωναν επικινδύνως, δεν ήξερε πώς να τους απεμπλέξει από αυτούς. Αλλά ούτε και πώς να απεμπλακεί η ίδια, με συνέπεια τον εγκλωβισμό της.
Με τον πόλεμο στο Ιράκ και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, η Αμερική κατόρθωσε να καταστήσει υπερδύναμη το… Ιράν, το οποίο ασκεί έλξη και επιρροή σε όλες τις χώρες της περιοχής. Με τον πόλεμο που σηματοδότησε την περίφημη Αραβική Ανοιξη, ο οποίος είχε ως συνέπεια την ανατροπή των καθεστώτων στη ζώνη του Ηροδότου, η Αμερική διέλυσε τη σταθερότητα στην περιοχή και κατέστρεψε σταθερά κράτη. Στη Λιβύη, για παράδειγμα, που σήμερα διχάζεται από έναν αδελφοκτόνο εμφύλιο, το καθεστώς ήταν σταθερό από το 1969 έως το 2011. Με Καντάφι… ξε-Καντάφι, βεδουίνο ηγέτη και σοσιαλιστική τζαμαχιρία, η Λιβύη ήταν μια σταθερή και αξιοσέβαστη χώρα, με την οποία η διεθνής κοινότητα μπορούσε να διαπραγματευτεί. Σήμερα, κατά τη ρήση κορυφαίου πολιτικού της πατρίδας μας, η Λιβύη δεν είναι καν failed state, είναι non state.
Την οποία ελέγχουν με στρατεύματα η Ρωσία και η Αμερική. Kαι αυτό το κατόρθωμα «πιστώνεται» στη Δύση. Να μη θυμηθούμε, τέλος, το Αφγανιστάν, την αποχώρηση της Αμερικής και την παράδοση της χώρας στους Ταλιμπάν. Αν η Δύση είχε μια δικαιολογία για τα διαρκή φιάσκο της στις περίπλοκες χώρες της Μέσης Ανατολής, όπου οι λαοί πεινούσαν για ψωμί και αυτή τους «σέρβιρε» ψήφο και δημοκρατία, το ερώτημα με την Ουκρανία είναι το εξής: Τώρα που άρχισε να γίνεται ορατό ότι ο πόλεμος αυτός δεν μπορεί να έχει νικητή, ότι οι συνέπειές του απλώνονται σε όλο τον κόσμο, στην Ευρώπη, στην Αμερική, στις υπανάπτυκτες χώρες της Αφρικής, με ποια δικαιολογία θα λήξει; Και πώς είναι δυνατή η απεμπλοκή όλων;
Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Διότι και η Ουκρανία στη σημερινή της μορφή αμερικανικό δημιούργημα είναι. Πρώτα με την Πορτοκαλί Επανάσταση και έπειτα με τον κωμικό Ζελένσκι. Η Αμερική, στις όχθες της οποίας έφθασε η ενεργειακή κρίση και επηρεάζει την ψήφο στις ενδιάμεσες εκλογές, φαίνεται να συνειδητοποιεί σήμερα πως, κατά τα πρότυπα της Μέσης Ανατολής, εξέθρεψε και στην ανατολική Ευρώπη ένα πολιτικό τέρας.
Την ώρα που ο Σεργκέι Λαβρόφ καλεί σε απευθείας συνομιλίες Μπάιντεν – Πούτιν με στόχο τον συμβιβασμό, ο «ήρωας» Ζελένσκι, προς τιμήν του οποίου συνεδρίασαν όλα τα Κοινοβούλια της Δύσης, προπηλακίζει δημοσίως τον πρόεδρο Μπάιντεν, διαγράφοντας τη στήριξή του σε χρήματα, πολιτική επιρροή και οπλισμό. Πίσω από τις γραμμές των αναλυτών διακρίνουμε μάλιστα εσχάτως τις υπόγειες συζητήσεις που διεξάγονται στην Ουάσινγκτον για την απαλλαγή της Δύσης από τον Ζελένσκι – ο δήμαρχος Κιέβου καιροφυλακτεί για τη θέση του. Το ιδανικό για τη Δύση θα ήταν βεβαίως η ταυτόχρονη πτώση Ζελένσκι – Πούτιν, αλλά το δεύτερο δεν εξαρτάται πλήρως από αυτήν. Προέχουν βεβαίως αυτή τη στιγμή οι ενδιάμεσες εκλογές, που μπορεί να αλλάξουν άρδην τον ρου του πολέμου σε περίπτωση που επικρατήσουν οι Ρεπουμπλικανοί και στα δύο σώματα του Κογκρέσου, αλλά σε αυτή την περίπτωση η υποχώρηση και ο συμβιβασμός των Δημοκρατικών θα γίνουν υπό δυσμενείς όρους.
Εις ό,τι μας αφορά, οφείλουμε να ομολογήσουμε ότι η πολιτική προφητεία-προειδοποίηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς τον πρόεδρο Πούτιν στο Σότσι, στις αρχές Δεκεμβρίου του 2021, απεδείχθη σωστή. Με τη διαφορά ότι αφορά και εμάς. Ποια ήταν η προειδοποίηση; Οτι αυτός ο πόλεμος δεν θα έχει νικητές. Πράγματι, δεν έχει. Σε σημείο που διερωτάται κανείς γιατί συνεχίζουμε να στέλνουμε όπλα στην Ουκρανία, και μάλιστα συνοδεία της αρχηγού του κράτους Κατερίνας Σακελλαροπούλου. Αν ο πόλεμος αυτός δεν έχει νικητές, παρότι επιμένουμε στην ίδια πολιτική, σίγουρα θα συγκαταλεχθούμε στους ηττημένους. Οχι μόνο γιατί θα ηττηθεί το δόγμα Μητσοτάκη «νίκη Ζελένσκι πάση θυσία», αλλά και γιατί την επαύριο της ήττας θα μας καθίσουν στο τραπέζι για διάλογο εφ’ όλης της ύλης με τους Τούρκους. Μακάρι να έχουμε άδικο. Το ευχόμαστε. Αλλά τα πολιτικά ημερομήνια άλλα λένε. Για την ώρα…