Ο Ιρλανδός λομπίστας Mark MacGann, αναδείχθηκε ως ο πληροφοριοδότης πίσω από τη διαρροή εσωτερικών αρχείων στο σκάνδαλο της Uber και παραχώρησε μια αποκλειστική συνέντευξη στον Guardian.
Στην ευρεία συνέντευξή του, περιέγραψε λεπτομερώς το προσωπικό ταξίδι που τον οδήγησε να διαρρεύσει τα δεδομένα, χρόνια μετά την αποχώρησή του από την Uber.
Ο άνδρας που ηγήθηκε των προσπαθειών της Uber να κερδίσει τις κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, εμφανίστηκε για να προσδιορίσει τον εαυτό του ως την πηγή που διέρρευσε περισσότερα από 124.000 εταιρικά αρχεία στον Guardian.
Ο MacGann αποφάσισε να μιλήσει, όπως είπε, επειδή πιστεύει ότι η Uber εν γνώσει του παραβίασε τους νόμους σε δεκάδες χώρες και παραπλάνησε τους ανθρώπους σχετικά με τα οφέλη για τους οδηγούς του μοντέλου οικονομίας της εταιρείας.
Ο 52χρονος λομπίστας, διατέλεσε μέλος της κορυφαίας ομάδας της Uber και φέρει μερίδιο ευθυνών. Σε μια αποκλειστική του συνέντευξη στον Guardian, είπε ότι εν μέρει… υποκινήθηκε από τύψεις.
«Πώς να έχεις ήσυχη τη συνείδησή σου;»
«Είμαι εν μέρει υπεύθυνος», είπε. «Ήμουν αυτός που μιλούσα με τις κυβερνήσεις, ήμουν αυτός που το πίεζα αυτό με τα μέσα ενημέρωσης, ήμουν αυτός που έλεγα στους ανθρώπους ότι πρέπει να αλλάξουν τους κανόνες γιατί οι οδηγοί θα επωφεληθούν και οι άνθρωποι θα είχαν τόσες οικονομικές ευκαιρίες» ανέφερε ο MacGann.
«Όταν αποδείχθηκε ότι δεν ήταν έτσι – στην πραγματικότητα είχαμε πουλήσει στους ανθρώπους ένα ψέμα – πώς μπορείς να έχεις ήσυχη τη συνείδησή σου;», συνέχισε.
«Αντιδημοκρατική πρακτική»
Η θέση που κατείχε ο MacGann στην Uber μεταξύ 2014 και 2016 τον έβαλε στο επίκεντρο των αποφάσεων που ελήφθησαν στα υψηλότερα επίπεδα της εταιρείας κατά την περίοδο κατά την οποία εισερχόταν αναγκαστικά στις αγορές παραβιάζοντας τους νόμους περί αδειοδότησης ταξί.
Επόπτευε τις προσπάθειες της Uber να πείσει τις κυβερνήσεις να αλλάξουν τους κανονισμούς για τα ταξί και να δημιουργήσουν ένα πιο ευνοϊκό επιχειρηματικό περιβάλλον σε περισσότερες από 40 χώρες.
Είπε ότι η ευκολία με την οποία η Uber διείσδυσε στα υψηλότερα κλιμάκια εξουσίας σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Ρωσία ήταν «μεθυστική» αλλά και «βαθιά άδικη» και «αντιδημοκρατική».
«Έπρεπε να είχα σταματήσει την τρέλα – Τώρα θα μιλήσω»
«Λυπάμαι που υπήρξα μέλος μιας ομάδας ανθρώπων που παραποίησαν τα γεγονότα για να κερδίσουν την εμπιστοσύνη των οδηγών, των καταναλωτών και των πολιτικών ελίτ», είπε στη συνέχεια. «Θα έπρεπε να είχα δείξει περισσότερη κοινή λογική και να είχα πιέσει περισσότερο για να σταματήσω την τρέλα.
Είναι καθήκον μου να μιλήσω τώρα και να βοηθήσω τις κυβερνήσεις και τους βουλευτές να διορθώσουν ορισμένα θεμελιώδη λάθη. Ηθικά, δεν είχα άλλη επιλογή σε αυτό το θέμα», τόνισε ο ίδιος.
Ένας «ασυνήθιστος» πληροφοριοδότης
Ο κάποτε επικεφαλής της Uber στην Ευρώπη, έγινε πλέον ένας από τους πιο οξυδερκείς επικριτές της.
Ο Guardian ηγήθηκε μιας παγκόσμιας έρευνας για τα αρχεία της Uber που διέρρευσαν, μοιράζοντας τα δεδομένα με οργανισμούς μέσων ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο μέσω της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητικών Δημοσιογράφων (ICIJ).
Απαντώντας στην έρευνα, η Uber αναγνώρισε προηγούμενες αποτυχίες, αλλά επέμεινε ότι η εταιρεία είχε μεταμορφωθεί από το 2017 υπό την ηγεσία του νέου διευθύνοντος συμβούλου της, Dara Khosrowshahi. «Δεν έχουμε και δεν θα κάνουμε δικαιολογίες για συμπεριφορά του παρελθόντος που σαφώς δεν συνάδει με τις σημερινές μας αξίες», είπε ένας εκπρόσωπος.
Τα αρχεία Uber αποτελούνται από εμπιστευτικά εταιρικά δεδομένα στα οποία ο MacGann είχε πρόσβαση στην εταιρία. Περιλαμβάνει παρουσιάσεις εταιρειών, ενημερωτικές σημειώσεις, αναφορές ασφαλείας και δεκάδες χιλιάδες μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και WhatsApp, iMessage και ανταλλαγές συνομιλίας μεταξύ του ανώτερου στελέχους της εταιρείας εκείνη την εποχή.
Μεταξύ αυτών είναι ο Travis Kalanick, ο μάχιμος συνιδρυτής και στη συνέχεια διευθύνων σύμβουλος της Uber, ο David Plouffe, πρώην βοηθός της εκστρατείας του Μπαράκ Ομπάμα που έγινε ανώτερος αντιπρόεδρος στην Uber, και η Rachel Whetstone, βρετανική στέλεχος δημοσίων σχέσεων που είχε επίσης ανώτερους ρόλους στην Google, Facebook και τώρα Netflix.
Όταν ο MacGann έφυγε από την Uber το 2016, ο Whetstone τον περιέγραψε ως «έναν υπέροχο ηγέτη». Ο Plouffe τον αποκάλεσε «ταλαντούχο επαγγελματία δημόσιας πολιτικής» και «εξαιρετικό συνήγορο της Uber».
Το προφίλ του ως ανώτερου στελέχους και πολιτικού τον καθιστά έναν ασυνήθιστο πληροφοριοδότη. Το ίδιο ισχύει και για το γεγονός ότι συμμετείχε ενεργά σε κάποια από τα αδικήματα που επιδιώκει να αποκαλύψει, αλλά και το ότι του πήρε περισσότερα από πέντε χρόνια μετά την αποχώρησή του από την εταιρεία για να μιλήσει.
Ο MacGann φέρεται να κατέληξε σε εξώδικο συμβιβασμό με την Uber μετά από δικαστική διαμάχη σχετικά με την αμοιβή του. Είπε ότι του απαγορεύτηκε να συζητήσει τη νομική του διαμάχη, αλλά αναγνώρισε ότι είχε προσωπικά παράπονα με την εταιρεία, η οποία, όπως ισχυρίζεται, «υποτίμησε τον ρόλο του ως συνομιλητή με την κυβέρνηση και απέτυχε στο καθήκον της να τον φροντίζει».
Κατηγορεί την Uber υπό την ηγεσία του Kalanick, ότι υιοθέτησε μια στρατηγική σύγκρουσης με αντιπάλους στις βιομηχανίες ταξί, που τον άφησε προσωπικά εκτεθειμένο. Ως δημόσιο πρόσωπο της εταιρίας στην Ευρώπη, ο MacGann έφερε το κύριο βάρος της σκληρής αντίδρασης εναντίον της εταιρείας σε χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ιταλία και η Ισπανία.
Εν μέσω απειλών για τη ζωή του, του δόθηκε προστασία σωματοφύλακα. Η εμπειρία του από την εργασία στην Uber, λέει, είχε ψυχικό τίμημα και συνέβαλε στη διάγνωση της διαταραχής μετατραυματικού στρες (PTSD).
Το «παγκόσμιο σχέδιο» της Uber
Ο MacGann είχε εργαστεί σε καθιερωμένες εταιρείες δημόσιας πολιτικής όπως η Weber Shandwick και η Brunswick και διηύθυνε την DigitalEurope, μια εμπορική ένωση που υποστήριζε εταιρείες όπως η Apple, η Microsoft και η Sony. Η πιο πρόσφατη δουλειά του ήταν ως ανώτερος αντιπρόεδρος στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης με μισθό 750.000 $ ετησίως.
Ο MacGann έκανε σημαντική περικοπή μισθού για να εργαστεί στην Uber για 160.000 ευρώ. Αλλά όπως όλα τα ανώτερα στελέχη που εντάχθηκαν στην εταιρεία τότε, η οικονομική ανταμοιβή ήταν η υπόσχεση δικαιωμάτων μετοχών που θα μπορούσαν να αξίζουν εκατομμύρια εάν η Uber πραγματοποιούσε τις παγκόσμιες φιλοδοξίες της.
Η Uber και οι επενδυτές της προσβλέπουν σε τεράστιες αποδόσεις εάν η εταιρεία τεχνολογίας πετύχαινε την αποστολή της να απορυθμίσει τις αγορές, να μονοπωλήσει τις πόλεις, να μεταμορφώσει τα συστήματα συγκοινωνίας και μια μέρα ακόμη και να αντικαταστήσει τους οδηγούς με αυτόνομα οχήματα. Το σχέδιο, όπως αναγνωρίζει ο MacGann, απαιτούσε από την Uber να αψηφά τη νομοθεσία σε πόλεις στις οποίες οι ελεγχόμενες αγορές ταξί απαιτούσαν δύσκολα άδειες για την οδήγηση ταξί.
«Η προσέγγιση της εταιρείας σε αυτά τα μέρη ήταν ουσιαστικά να παραβιάσει το νόμο, να δείξει πόσο εκπληκτική ήταν η υπηρεσία της Uber και στη συνέχεια να αλλάξει τη νομοθεσία. Η δουλειά μου ήταν να υπερβώ τα κεφάλια των αξιωματούχων της πόλης, να οικοδομήσω σχέσεις με το ανώτατο επίπεδο της κυβέρνησης και να διαπραγματευτώ. Ήταν επίσης για να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις».
Τα αρχεία της Uber περιέχουν ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες ο MacGann ωθεί πίσω τις λειτουργίες και τις αποφάσεις της εταιρείας. Αλλά, ως επί το πλείστον, τα έγγραφα τον δείχνουν να εκφράζει ελάχιστη διαφωνία σχετικά με τις τακτικές της εταιρείας και σε ορισμένες περιπτώσεις εμφανίζεται άμεσα εμπλεκόμενος σε αδικοπραγίες.
«Πίστεψα στο όνειρο που πιέζαμε και είχα υπερβολικό ενθουσιασμό», είπε. «Δούλευα 20 ώρες την ημέρα, επτά ημέρες την εβδομάδα, συνεχώς σε αεροπλάνα, σε συναντήσεις, σε τηλεδιασκέψεις. Δεν σταμάτησα να κάνω ένα βήμα πίσω».
Η θητεία του στην εταιρεία περιελάμβανε συναντήσεις με πρωθυπουργούς, προέδρους, υπουργούς Μεταφορών και Οικονομίας, Επιτρόπους της ΕΕ, δημάρχους και ρυθμιστικές αρχές πόλεων.
Ο MacGann είπε ότι οι περισσότεροι ανώτεροι πολιτικοί υποστήριζαν ενστικτωδώς την Uber, θεωρώντας την εταιρεία τεχνολογίας ως προσφορά μιας καινοτόμου νέας πλατφόρμας που θα μπορούσε να επιτρέψει την ευέλικτη εργασία και να βοηθήσει στην επανεκκίνηση των οικονομιών μετά την οικονομική κρίση.
Τα «ραντεβού» με την ελίτ
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι η μόνη πολιτική προσωπικότητα που γνωρίζει τον MacGann. Έχει ονομαστικές σχέσεις με δύο πρώην επιτρόπους της ΕΕ, τη Neelie Kroes και τον Peter Mandelson. Μετά την αποχώρησή του από την Uber, ο MacGann διατήρησε μια επιχειρηματική σχέση με τον Λόρδο Mandelson, πρώην υπουργό Εργασίας.
Ο MacGann είναι επίσης οικείο πρόσωπο μεταξύ των VIP που παρευρίσκονται στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός. Θυμάται ότι έπεισε τον αρχικά απρόθυμο Kalanick να παρευρεθεί στη συγκέντρωση στις Ελβετικές Άλπεις το 2016.
«Για έναν λομπίστα, το Νταβός είναι ένα θαυμάσιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Οι πολιτικοί δεν έχουν μια ακολουθία συμβούλων και δημοσίων υπαλλήλων που τριγυρνούν κρατώντας σημειώσεις», ανέφερε.
Τα στελέχη της Uber συναντήθηκαν με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, τον Ιρλανδό ηγέτη Έντα Κένι και τον καγκελάριο του Ηνωμένου Βασιλείου, Τζορτζ Όσμπορν.
Η εξασφάλιση αυτών των συναντήσεων, είπε ο MacGann, «ήταν πανεύκολη». Η Uber θεωρήθηκε ως κάτι πολυπόθητο… τόσο πολύ που όταν ο Kalanick συνάντησε τον Τζο Μπάιντεν στο ελβετικό θέρετρο, ήταν κατόπιν… αιτήματος της αντιπροέδρου των ΗΠΑ.
Ωστόσο, ήταν ένα άλλο κείμενο για τον Kalanick στη διαρροή, στο οποίο ο πρώην διευθύνων σύμβουλος φαίνεται να υποστηρίζει την αποστολή οδηγών της Uber σε διαμαρτυρία στη Γαλλία, παρά τον κίνδυνο βίας – που έχει πυροδοτήσει πρωτοσέλιδα σε όλο τον κόσμο.
Προειδοποιημένος από τους MacGann και Whetstone ότι η ενθάρρυνση των οδηγών της Uber να διαμαρτυρηθούν εν μέσω βίαιων απεργιών ταξί στο Παρίσι κινδύνευε να τους θέσει σε κίνδυνο, ο Kalanick απάντησε: «Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο. Η βία εγγυάται την επιτυχία».
Ο MacGann χαρακτήρισε την οδηγία του Kalanick να οργανώσει μια πράξη πολιτικής ανυπακοής με τους Γάλλους οδηγούς Uber, παρά τους κινδύνους, ως «επικίνδυνη» και «εγωιστική» τακτική. Ο εκπρόσωπος του Kalanick διέψευσε ότι πρότεινε πως η Uber θα έπρεπε να εκμεταλλευτεί τη βία σε βάρος της ασφάλειας του οδηγού.
Η συνέντευξη στον Guardian
Φτάνοντας στο σήμερα, τον Ιανουάριο του 2022, ο πρώην κορυφαίος λόμπι της Uber ταξίδεψε στη Γενεύη και συναντήθηκε με δημοσιογράφους από τον Guardian.
Άνοιξε δύο βαλίτσες και έβγαλε φορητούς υπολογιστές, σκληρούς δίσκους, iPhone και δέσμες χαρτιού. Προειδοποίησε ότι θα χρειαστούν μερικές μέρες, στην καλύτερη περίπτωση, για να εξηγήσει όλα όσα ήξερε.
«Έχω δει κάτι πολύ σκοτεινό, για να χρησιμοποιήσω μια από τις εκφράσεις της Silicon Valley», τους είπε.
Δείτε ολόκληρη την συνέντευξη του Mark MacGann