Την “δαμόκλεια σπάθη” -όπως την χαρακτηρίζει ψήφισμα Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης – “που κρέμεται πάνω από τους δημοσιογράφους” και πολλές φορές ” χρησιμοποιείται λανθασμένα κατά τρόπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως προσπάθεια από τις αρχές να σιωπήσουν την κριτική των μέσων ενημέρωσης”.
Μάλιστα το ΕΔΔΑ επικαλείται εν προκειμένω και το εν λόγω ψήφισμα με το οποίο ζητούνταν τότε η κατάργηση του αδικήματος της δυσφήμισης καθώς “το σύνολο της κοινωνίας υποφέρει από τις συνέπειες όταν οι δημοσιογράφοι φιμώνονται μέσω πίεσης τέτοιου είδους” .
Τώρα, με την επίμαχη απόφαση –σταθμό, το ΕΔΔΑ έρχεται να επισημάνει ότι :
” Η επιβολή φυλάκισης σε περιπτώσεις δυσφήμησης θα είναι συμβατή με την ελευθερία της έκφρασης όπως εγγυάται από το Άρθρο 10 της Σύμβασης (περί ελευθερίας έκφρασης) μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα όπου άλλα θεμελιώδη δικαιώματα έχουν υποστεί σοβαρή βλάβη, όπως για παράδειγμα, στην περίπτωση ομιλίας μίσους ή πρόκλησης σε βία ‘.
Η απόφαση με το σπουδαίο σκεπτικό εκδόθηκε με αφορμή την προσφυγή ενός πολίτη, που έγινε δεκτή από το ΕΔΔΑ το οποίο δέχτηκε ότι η τελεσίδικη καταδίκη του από τα ελληνικά δικαστήρια για άρθρο που αφορούσε “στα έργα και τις ημέρες” τοπικού παράγοντα συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματος του στην ελευθερία της έκφρασης.
Το άρθρο για το οποίο ο προσφεύγων ταλαιπωρούνταν επί χρόνια στις δικαστικές αίθουσες της χώρας μας είχε γραφτεί το 2007 σε τοπική εφημερίδα και είχε τίτλο «Η φαιδρότητα της εξουσίας» .Σε αυτό, χωρίς να την κατονομάζει, ασκούσε κριτική σε τοπική σύμβουλο, γιατί είχε παρανόμως φυτέψει δέντρα και κατασκευάσει πεζοδρόμιο μπροστά από το σπίτι της. Τα ελληνικά δικαστήρια αν και δέχτηκαν ότι τα γεγονότα που ανέφερε ο συντάκτης του άρθρου ήταν αληθή εντούτοις τον καταδίκασαν τελεσίδικα σε ποινή φυλάκισης δύο μηνών με αναστολή για εξύβριση της μηνύτριας του κρίνοντας ότι κάποιες από τις φράσεις που είχε χρησιμοποιήσει δεν ήταν απαραίτητες για την επίτευξη του σκοπού του. Μάλιστα η τοπική παράγοντας που είχε αναγνωρίσει στο δημοσίευμα τον εαυτό της και ζητούσε την καταδίκη του για συκοφαντική δυσφήμιση δια του Τύπου προσέφυγε και στα αστικά δικαστήρια, όπου και κέρδισε και αποζημίωση ύψους περίπου 4.500 ευρώ.
Σε όλα τα δικαστήρια ο προσφεύγων υποστήριζε ότι η πράξη του δεν ήταν άδικη, καθώς ότι είχε γράψει ήταν αληθές και το είχε γράψει με έννομο συμφέρον για την υπόθεση.
Μετά την καταδίκη του από την χώρα μας, ο ενεργός πολίτης προσέφυγε στο ΕΔΔΑ από το οποίο και δικαιώθηκε καθώς η Ελλάδα καταδικάστηκε να τον αποζημιώσει με περίπου 12.500 ευρώ, για παραβίαση στην περίπτωση του άρθρου 10 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου – Ελευθερία έκφρασης
ΤΟ ΣΚΕΠΤΙΚΟ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ
Αναπτύσσοντας το σκεπτικό του το ΕΔΔΑ επικαλείται :
*Το ψήφισμα (1577) που υιοθέτησε στις 4 Οκτωβρίου 2007 η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης «Περί αποποινικοποίησης της δυσφήμισης».
Τα σχετικά αποσπάσματα έχουν ως εξής:
* «.. Νόμοι κατά της δυσφήμισης επιδιώκουν τον έννομο στόχο προστασίας της υπόληψης και των δικαιωμάτων των άλλων. Η Συνέλευση παρόλα αυτά ενθαρρύνει τα κράτη μέλη να εφαρμόζουν τους νόμους αυτούς με την μέγιστη αυτοσυγκράτηση καθώς μπορούν να παραβιάσουν σοβαρά την ελευθερία της έκφρασης. Για το λόγο αυτό, η Συνέλευση επιμένει να υπάρξουν διαδικαστικά μέτρα προστασίας που να παρέχουν την δυνατότητα σε κάθε πρόσωπο που κατηγορείται για δυσφήμιση να τεκμηριώνει τις δηλώσεις του προκειμένου να απαλλαχθεί από πιθανή ποινική ευθύνη.
* Επιπρόσθετα, δηλώσεις ή ισχυρισμοί που γίνονται προς δημόσιο συμφέρον, ακόμα και εάν αποδειχθούν ανακριβείς, δεν πρέπει να τιμωρούνται υπό την προϋπόθεση ότι έγιναν χωρίς να γνωρίζει κανείς για την ανακρίβειά τους, χωρίς πρόθεση να προκληθεί βλάβη και η ειλικρίνεια τους είχε ελεγχθεί με την δέουσα επιμέλεια.
*Η Συνέλευση αποδοκιμάζει το γεγονός ότι σε έναν αριθμό κρατών μελών η δίωξη για δυσφήμιση χρησιμοποιείται λανθασμένα κατά τρόπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως προσπάθεια από τις αρχές να σιωπήσουν την κριτική των μέσων ενημέρωσης. Η κατάχρηση αυτή – που οδηγεί σε μια γνήσια αυτό-λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης και προκαλεί προοδευτική συρρίκνωση του δημοκρατικού διαλόγου και της κυκλοφορίας της γενικής πληροφορίας – έχει καταγγελθεί από την κοινωνία των πολιτών, ιδιαίτερα στην Αλβανία, το Αζερμπαϊτζάν και την Ρωσική Ομοσπονδία.
* Κάθε περίπτωση φυλάκισης επαγγελματία των μέσων ενημέρωσης είναι απαράδεκτο εμπόδιο στην ελευθερία της έκφρασης και συνεπάγεται ότι, παρά το γεγονός ότι το έργο τους είναι προς το δημόσιο συμφέρον,(Πηγή)