«O Μακρόν μόνος»-«O Macron μόνος», αυτός υπήρξε ο τίτλος του προ εβδομάδος εξωφύλλου του βρετανικού περιοδικού Spectator.

Του Α. Π. Δημόπουλου*

Το οποίο, στο ομότιτλο κύριο άρθρο του, επέλεξε ως θέμα την διεθνή σιωπή απέναντι στην επιλογή του κ. ο Macron, να υπερασπιστεί δυναμικά την ελευθερία της έκφρασης και τις δυτικές αξίες γενικότερα, στον απόηχο της αποτρόπαιης δολοφονίας του καθηγητή Samuel Paty από φανατικό ισλαμιστή στο Παρίσι, με αφορμή την επίδειξη από το θύμα γελοιογραφιών, στις οποίες απεικονίζονταν και ο Μωάμεθ.

Φυσικά, στο εσωτερικό της Γαλλίας, η στάση του Macron, να σηκώσει το γάντι, απέναντι στον «ισλαμικό αυτονομισμό», όπως ο ίδιος αποκάλεσε το φαινόμενο, να δημιουργείται, με όχημα την θρησκεία, ένας ετερογενής εσωτερικός θύλακας, με άλλες αξίες, κανόνες και επιδιώξεις από την ευρύτερη γαλλική κοινωνία, έτυχε της επιδοκιμασίας της μεγάλης πλειοψηφίας των Γάλλων, με ποσοστό 80%, να δηλώνει, ότι ο ισλαμισμός έχει κηρύξει τον πόλεμο στην Γαλλία.

Όμως, ακόμα και έτσι, η διεθνής «εκκωφαντική σιωπή» για την οποία μίλησε ο Spectator υπήρξε μια πραγματικότητα. Τα κράτη και οι πολιτικές ηγεσίας της Δύσης όντως κράτησαν αποστάσεις.

Που ήταν ο κ. Trump, η κ. Merkel και ο κ. Johnson;

Γιατί δεν δήλωσαν ηχηρό παρόν σε μια μάχη, που αφορά και τις δικές τους χώρες;  Με το Spectator, να ερμηνεύει μάλλον στενά, με όρους γεωπολιτικής, την στάση τους, αποδίδοντάς την σε επιθυμία καλών σχέσεων με τις ισλαμικές χώρες, σε συνδυασμό, με τον φόβο για αναζωπύρωση της τρομοκρατίας.

Όμως αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Γιατί η διεθνής σιωπή, για την οποία μίλησε το Spectator δεν αφορά μόνο τα κράτη και τις πολιτικές ηγεσίες – όχι, η σιωπή υπήρξε γενικότερη και τα αίτιά  της συνθετότερα αυτών μιας αδρής γεωπολιτικής ανάλυσης.

Γιατί φυσικά, εκτός Γαλλίας, όχι μόνο τα κράτη αλλά και η ίδια η κοινή γνώμη της Δύσης και οι εκφραστές της κράτησαν τις ίδιες αποστάσεις απέναντι στην θαρραλέα στάση του κ. Macron.

Και αυτό δεν αφορούσε μόνο την Αριστερά, η οποία, αν και κατ΄ όνομα υπερασπιστής της ελευθερίας της έκφρασης και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, καταπίνει μονίμως την γλώσσα της, όταν αυτά βιάζονται καθημερινά στον ισλαμικό κόσμο(με επώνυμους μάλιστα αριστερούς υποστηρικτές του κ. Macron, να δηλώνουν δημόσια, ότι «δεν ψηφίσαμε για αυτά», υπονοώντας, ότι ο κ. Macron αρχίζει να μοιάζει με την κ. Le Pen).

Όχι, η ίδια αποστασιοποίηση υπήρξε αισθητή και σε μεγάλο τμήμα του κεντροδεξιού χώρου. «Υπάρχουν όρια στην ελευθερία της έκφρασης» σημείωσε με νόημα ο Πρωθυπουργός του Καναδά Justin Trudeau, το μέχρι χθες πολιτικό alter ego του κ. Macron.

Και τα όρια αυτά, όπως διευκρίνισαν διεθνώς, σε αγαστή σύμπνοια, δημοσιογράφοι και πολιτικοί από τον χώρο της δεξιάς, είναι τα όρια, που βάζει η θρησκευτική ελευθερία, η οποία, με αυτή την λογική, προσβάλλεται από την γελοιογραφική λχ αποτύπωση του Μωάμεθ.

Να σεβόμαστε τις θρησκείες, όπως σημείωσε επικροτώντας, ο εξω-δυτικός κ. Putin.

Και η εξήγηση αυτής της παράδοξης στάσης(ιδίως της δεξιάς) ανατρέχει στον μετασχηματισμό της έννοιας της «θρησκευτικής ελευθερίας» στην Δύση.

Γιατί τα τελευταία χρόνια, ιδίως στις Η.Π.Α., η έννοια της «θρησκευτικής ελευθερίας», η οποία ιστορικά και ιδεολογικά υπήρξε  για την Δύση μια έννοια «αρνητικής ελευθερίας» και γινόταν κατανοητή, ως απουσία περιορισμών στην θρησκευτική επιλογή(σχηματικά ως «ανεξιθρησκεία»), άρχισε να μετασχηματίζεται, σταδιακά, ως «θετική ελευθερία», δηλαδή,  ως απόκτηση δικαιωμάτων με βάση την θρησκευτική πίστη και με την φιλοδοξία, αυτά, να λειτουργήσουν,  ως εξαιρέσεις του νόμου.

Πολύ απλά, ο συντηρητικός χώρος στην Αμερική, ευρισκόμενος αντιμέτωπος με μια συνεχή ανατροπή των παραδοσιακών αξιών και αναγκαζόμενος, να υφίσταται την επικράτηση επιλογών που για τον ίδιο ήταν θρησκευτικά και βιωματικά ανυπόφορες(αμβλώσεις, γάμοι ομοφυλοφίλων, άθρησκη εκπαίδευση), προσπάθησε να αντισταθεί στις επιλογές αυτές(που ήταν επιλογές της κοσμικής πλειοψηφίας), επικαλούμενος την «θρησκευτική ελευθερία», η οποία έτσι θετικοποιήθηκε και άρχισε, να λειτουργεί ως μηχανισμός κρατικής ανυπακοής με πολλούς να μην εφαρμόζουν τον νόμο στα θέματα αυτά με την επίκληση, ακριβώς, λόγων θρησκευτικής συνείδησης και με το στρατήγημα, να βρίσκει έρεισμα τελικά και στην νομολογία.

Όμως, ενώ αυτό έδωσε ανάσα στους διωκόμενους της κρατούσας πολιτικής ορθότητας, ταυτόχρονα, δημιούργησε μια θανάσιμα επικίνδυνη κερκόπορτα. Γιατί φυσικά η θετικοποιημένη θρησκευτική ελευθερία και μάλιστα ως δικαιολογία κρατικής ανυπακοής είναι αυτό, που μονίμως επικαλούνται, εκείνοι, που δημιουργούν τους θύλακες ισλαμικού αυτονομισμού στην Ευρώπη, τους οποίους επέλεξε, να πολεμήσει(ως απαράδεκτα κρατίδια  εν κράτει και φυτώρια τρομοκρατίας) ο κ. Macron. Σαρία και burqa στην Ευρώπη δηλαδή; Γιατί όχι, αυτό δεν επιβάλλει η θρησκευτική ελευθερία;

Και αυτό τελικά εξηγεί και την απουσία στήριξης του κ. Macron ακόμα και από εκείνο τον πολιτικό χώρο, που, εκτός Γαλλίας, κανονικά θα όφειλε, να τον επικροτεί  – τον χώρο της δεξιάς. Επειδή, για πολλούς συντηρητικούς στην Δύση, η  θρησκευτική ελευθερία λειτουργεί ως μηχανισμός χρονοκαθυστέρησης των ανυπόφορων επιλογών της κοσμικής πλειοψηφίας, η στάση του κ. Macron υπολαμβάνεται ως ενστικτωδώς αρνητική σε αυτήν την ύστατη άμυνα.

Όμως ο ίδιος μηχανισμός λειτουργεί ταυτόχρονα και ως αντικλείδι του ισλαμικού αυτονομισμού και θα ήταν τραγωδία, να μην απενεργοποιηθεί, επιτρέποντας την δημιουργία μιας εσωτερικής πέμπτης φάλαγγας, που εχθρεύεται τον τρόπο της ζωής μας. Ο κ. Macron έχει δίκιο. Το ότι είναι μόνος απλά θυμίζει, ότι το ορθό είναι συχνά μοναχικό.

*Πολιτικός Επιστήμων, Πανεπ. Cambridge