Από την κοινή παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στον Έβρο μαζί με την ηγεσία της Ε.Ε., η κυβέρνηση πήρε, σε επίπεδο συμβολισμών, αυτό που ήθελε. Τα δυο κρίσιμα ερωτήματα που ανησυχούν την Αθήνα, ενώ η Τουρκία συνεχίζει τα… fake news.
Απόλυτη ικανοποίηση επικρατεί στην κυβέρνηση ως προς τα κέρδη που αποκόμισε από τη χθεσινή περιοδεία στον Έβρο των επικεφαλής των τριών Ευρωπαϊκών θεσμών, συνοδευόμενοι από τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Τουλάχιστον σ’ επίπεδο συμβολισμών, η κυβέρνηση πήρε ακριβώς αυτό που προσδοκούσε: η εικόνα της προέδρου της Κομισιόν, του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του προέδρου του Ευρωκοινοβουλίου δίπλα στον Έλληνα πρωθυπουργό και το περιεχόμενο των δηλώσεών τους με κατακλείδα πως «η Ελλάδα είναι εξωτερικό σύνορο της ΕΕ και πρέπει να βοηθηθεί».
Δύο είναι, ωστόσο, τα κρίσιμα ερωτήματα που εν τέλει θα κρίνουν την πορεία των πραγμάτων. Πρώτον, εάν οι Ευρωπαίοι είναι πράγματι διατεθειμένοι να παράσχουν και έμπρακτη στήριξη στην Ελλάδα όσον αφορά στη διαχείριση των μεταναστευτικών ρευμάτων – πλην ασφαλώς των εξαγγελιών της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για οικονομική βοήθεια 700 εκατ. ευρώ, ενίσχυση της δύναμης της Frontex και υλικοτεχνική υποδομή. Και δεύτερον, εάν η κατάσταση στον Έβρο πράγματι μπορεί ν’ αποκλιμακωθεί και να μην μεταφερθεί τεχνηέντως και σκοπίμως από την Τουρκία στα νησιά του Αιγαίου.
Το δεύτερο φαίνεται πως είναι πράγματι αυτό που απασχολεί περισσότερο την κυβέρνηση, η οποία επιχειρεί να λάβει τα μέτρα της όσο αυτό είναι δυνατόν. Προχωρεί έτσι σε αύξηση των από θαλάσσης δυνάμεων και τη συνεργασία και από κοινού συνδρομή Πολεμικού Ναυτικού και Λιμενικού Σώματος. Αντίστοιχα, στην ξηρά, οι κοινές ασκήσεις Στρατού κι Αστυνομίας που έγιναν πριν από μερικούς μήνες φαίνεται πως έχουν συμβάλλει στη θωράκιση στο μέγιστο βαθμό των χερσαίων συνόρων – ιδιαίτερα δε στα σημεία του Έβρου όπου δεν υπάρχει φράκτης κι απ’ όπου τις τελευταίες ημέρες πράγματι επιχείρησαν να περάσουν κάποιοι μετανάστες.
Κατά την κοινή του παρουσία με τους τρεις Ευρωπαίους αξιωματούχους, ο πρωθυπουργός άδραξε την ευκαιρία αφενός για να επιτεθεί στην Τουρκία – την οποία χαρακτήρισε ευθέως ως διακινητή – αφετέρου για να «καρφώσει» τις χώρες της ΕΕ που αρνούνται να επιδείξουν αλληλεγγύη και να διαχειριστούν κι εκείνες μεταναστευτικά ρεύματα. Κοινό συμπέρασμα, άλλωστε, από τις δηλώσεις και των Ευρωπαίων αξιωματούχων είναι ότι η ΕΕ έχει μπροστά της την ευκαιρία να συζητήσει ξανά για το μεταναστευτικό και να λάβει συγκεκριμένες αποφάσεις που αγγίζουν π.χ. ακόμη και τον Κανονισμό του Δουβλίνου για το άσυλο.
Το πιο σημαντικό για την Ελλάδα, όμως, είναι πως ουδείς πλέον από τη «γραφειοκρατία των Βρυξελλών» δικαιούται να δηλώνει άγνοια για την κατάσταση που επικρατεί στα σύνορα με την Τουρκία, τα οποία είναι εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Και πράγματι οι τόνοι που χρησιμοποίησαν στις δηλώσεις τους χθες στις Καστανιές οι εκπρόσωποι της ΕΕ μαρτυρούν την αύξηση της πίεσης προς την πλευρά της Άγκυρας. Επιπλέον, ως προς την τοποθέτηση του πρωθυπουργού για επιβουλή της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας, η απάντηση ήταν εξίσου ηχηρή, με τον ίδιο να κόβει με το… μαχαίρι οποιαδήποτε συζήτηση πριν καν ξεκινήσει: «Τα σύνορά μας είναι αδιαπραγμάτευτα», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης.
Στην κυβέρνηση υπάρχει, επίσης, ικανοποίηση για δύο ακόμη λόγους. Ο πρώτος είναι προφανής: η πλήρης πολιτική κάλυψη που παρείχαν οι τρεις επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ στις αποφάσεις που έλαβε η κυβέρνηση για το άσυλο και τα σύνορα, παρά τη σφοδρή κριτική που δέχθηκε σε εσωτερικό κι εξωτερικό γι’ αυτές και την εφαρμογή τους. Ο δεύτερος λόγος είναι οι ιδιαίτερες ευχαριστίες του προεδρεύοντος της ΕΕ και πρωθυπουργού της Κροατίας, Αντρέι Πλένκοβιτς προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη για την αλλαγή πολιτικής της Ελλάδας – όπως είπε – στο μεταναστευτικό και κυρίως όσον αφορά στην προστασία των συνόρων της.
Ο τρόπος, τέλος, με τον οποίο παρουσιάστηκαν στους επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ τα γεγονότα των τελευταίων 24ωρων έχει κι αυτός τη σημασία του για την έκβαση των πραγμάτων. Διότι πέραν της πτήσης του ελικοπτέρου στην παραμεθόριο, προβλήθηκαν βίντεο από τις ελληνικές Αρχές που αποδεικνύουν ότι η ένταση στα σύνορα μεθοδεύεται ξεκάθαρα από την Τουρκία. Ταυτόχρονα, η εντατική δουλειά συνεχίζεται σε δεύτερο πλάνο: ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας συναντά διαρκώς πρεσβευτές ευρωπαϊκών χωρών στην Αθήνα, ενώ ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Βαγγέλης Μεϊμαράκης έφερε μαζί με συναδέλφους του το θέμα στο Ευρωκοινοβούλιο.