Tο πρωί της περασμένης Κυριακής ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο γενικός γραμματέας της ΝΔ Γιώργος Στεργίου μάζεψαν στα γραφεία του κόμματος βουλευτές και στελέχη για «μασάζ» και briefing επί του προσφυγικού. Το βασικό στίγμα ήταν πως το μήνυμα που πρέπει να μεταφερθεί σε τοπικές κοινωνίες, γαλάζιους παράγοντες και δημάρχους είναι πως το σχέδιο των επιτάξεων και των κλειστών δομών είναι η «ύστατη» και «μοναδική λύση» για το προσφυγικό – μεταναστευτικό και πως η κυβέρνηση δεν πρόκειται να κάνει πίσω.
Ούτε 24 ώρες αργότερα, το πρωί της Δευτέρας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και το επιτελείο του έμαθαν από… τηλεοράσεως πως το σχέδιο των επιτάξεων «παγώνει» για μια εβδομάδα, προκειμένου να δοθεί χρόνος διαλόγου και αντιπροτάσεων από τους περιφερειάρχες και δημάρχους των νησιών. Το ανακοίνωσε ο (νέος) υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής Νότης Μηταράκης από το τηλεοπτικό πάνελ του Alpha, στο οποίο βρισκόταν μαζί με τον περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου Κώστα Μουτζούρη – τον «σημαιοφόρο» του δόγματος «καμία δομή και κανένας πρόσφυγας και μετανάστης πια στα νησιά».
Ακολούθησε γενικός συναγερμός στο Μαξίμου, ο πρωθυπουργός τηλεφώνησε στον Νότη Μηταράκη, του ζήτησε να πάει στο γραφείο του, έγινε η συνάντηση και εν τέλει η κυβερνητική διαρροή χθες το βράδυ ήταν πως η πρωτοβουλία του υπουργού δεν εκδηλώθηκε σε συνεννόηση με το Μαξίμου αλλά αποφασίστηκε «από κοινού» πως «καλόν είναι να εξαντληθούν τα περιθώρια διαλόγου» και πως «η κυβέρνηση είναι ανοιχτή σε ενδεχόμενες προτάσεις» των τοπικών κοινωνικών.
Την ίδια ώρα ο… συνήθης port parole του πρωθυπουργού, ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης, έβγαινε στον ΣΚΑΙ για να διαμηνύσει πως δεν υπάρχει καμία περίπτωση να αποσυρθεί η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου και ότι η κυβέρνηση δεν κάνει πίσω στις επιτάξεις. «Ο κ. Μηταράκης δεν έχει πάρει τίποτα πίσω», είπε ο Γιώργος Γεραπετρίτης, «είναι κεντρική επιλογή της κυβέρνησης να υπάρχει πολύ μεγάλη αποφασιστικότητα στο ζήτημα της διαχείρισης του προσφυγικού/μεταναστευτικού, υπό την έννοια αυτή δίδεται μία νέα τελευταία ευκαιρία στις τοπικές κοινωνίες να έρθουν με δημιουργικές προτάσεις οι οποίες θα έχουν κατά βάση ως αποτέλεσμα το να προταθούν συγκεκριμένες τοποθεσίες για να γίνουν οι νέες δομές».
Συνοπτικά, πρόκειται για την νέα πράξη στην συνταγή του… χάους και του «απόψε αυτοσχεδιάζουμε» με την οποία η κυβέρνηση Μητσοτάκη αντιμετωπίζει, από την πρώτη μέρα της θητείας της, το προσφυγικό – μια συνταγή, την οποία δεν άλλαξε ούτε η ανασύσταση του καταργηθέντος υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής. Πολιτικά, η πρωτοβουλία Μηταράκη ήγειρε τρία ερωτήματα, τα οποία τίθενται με ένταση από χθες και εντός ΝΔ.
Το πρώτο αφορά το ποια ακριβώς ήταν τα κίνητρα και η στόχευση της τηλεοπτικής εξαγγελίας του υπουργού. Όσοι, δε, θέτουν αυτό το ερώτημα υπενθυμίζουν πως ο Νότης Μηταράκης βρισκόταν στο ίδιο πάνελ με τον Κώστα Μουτζούρη, που είναι στενός πολιτικός του φίλος, με αμφότερους να προέρχονται από τις τάξεις της «σαμαρικής» ομάδας της ΝΔ. Οι ίδιοι υπενθυμίζουν πως ο Νότης Μηταράκης, ως βουλευτής Χίου, στήριξε ανοιχτά για περιφερειάρχη τον κ. Μουτζούρη στις αυτοδιοικητικές εκλογές κόντρα στην επίσημη υποψηφιότητα της ΝΔ για την περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Το δεύτερο ερώτημα είναι ποια διαφορά μπορεί να κάνει και να προσφέρει ένα τετραήμερο «μορατόριουμ» στο θέμα των επιτάξεων και ποιες – σοβαρές – αντιπροτάσεις μπορεί να φέρουν σ’ αυτό το διάστημα οι δήμαρχοι και τοπικοί παράγοντες που αντιδρούν στις νέες κλειστές δομές στα νησιά. Πίσω από αυτό, αναδύεται και η αίσθηση ότι το μόνον το οποίο προσπαθεί να πετύχει η κυβέρνηση είναι απλώς να πετάξει το μπαλάκι του αδιεξόδου στους τοπικούς άρχοντες και να τους εμφανίσει συνυπεύθυνους – εάν όχι μοναδικούς τελικούς υπεύθυνους – για το ναυάγιό της στο προσφυγικό.
Το τρίτο – και μάλλον καθοριστικό – ερώτημα είναι πόσους ακόμη αιφνιδιασμούς, πισωγυρίσματα και κενά ελέγχου και συντονισμού μπορεί να αντέξει αυτή καθαυτή η διαχείριση του προσφυγικού, μέσα σε κλίμα γενικού συναγερμού για αύξηση των ροών όσο συνεχίζεται ο πόλεμος στην Συρία. Εδώ, οι μόνες απαντήσεις που επιμένει να δίνει η κυβέρνηση είναι επικοινωνιακού χαρακτήρα, και μάλιστα επικίνδυνα ερασιτεχνικού επιπέδου.