Του Γιάννη Χαβιανίδη
Σαρωτικές αλλαγές στα πανεπιστήμια φέρνει το νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας αφού στόχος της κυβέρνησης είναι να τα καταστήσει αυτόνομα, αυτοδιοίκητα, εξωστρεφή και ο βηματισμός τους να είναι κοινός με εκείνον της αγοράς εργασίας.
“Πρόθεσή μας είναι τα ΑΕΙ να γίνουν ικανά να παρακολουθούν τις εξελίξεις που επιτάσσει η 4η βιομηχανική επανάσταση και ο ψηφιακός μετασχηματισμός” τονίζουν σχετικά πηγές του Μεγάρου Μαξίμου.
Το πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση είναι η ουσιαστική ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής που διασφαλίζει την ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, με την ίδρυση της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Στρατηγικός στόχος της κυβέρνησης είναι η νέα Αρχή να αποτελέσει κεντρικό πυλώνα λειτουργίας της ανώτατης εκπαίδευσης και να συμβάλει στην ενίσχυση και την αναβάθμιση της. Με το νομοσχέδιο εισάγονται επίσης σημαντικές καινοτομίες.
Αυτό σημαίνει ότι απελευθερώνονται οι Ειδικοί Λογαριασμοί Κονδυλίων Έρευνας που αποτελούν το κεντρικό εργαλείο χρηματοδότησης της έρευνας η οποία διενεργείται στα Πανεπιστήμια και τους Ερευνητικούς και Τεχνολογικούς Φορείς. Επίσης, πιστοποιούνται τα προγράμματα σπουδών και πριν την έναρξη λειτουργίας τους, εξετάζεται αν τα Πανεπιστήμια πληρούν ποιοτικές προϋποθέσεις για να οργανώνουν προγράμματα σπουδών Α’, Β΄ και Γ’ κύκλου.
Επιπρόσθετα εντάσσονται θεματικές και συγκριτικές αξιολογήσεις ιδρυμάτων σε κρίσιμα πεδία: ισότητα φύλων, πρόσβαση ΑμεΑ, ηλεκτρονική μάθηση, εξωστρέφεια, ενώ προβλέπεται -για πρώτη φορά- αυτοτελής αξιολόγηση ερευνητικών κέντρων εντός των Α.Ε.Ι..
Τέλος, αναστέλλεται η έναρξη λειτουργίας των 37 νέων τμημάτων τα οποία συστάθηκαν χωρίς συγκεκριμένα ακαδημαϊκά κριτήρια, χωρίς να έχουν προηγηθεί οι απαιτούμενες μελέτες, χωρίς συνεκτικό σχεδιασμό, χωρίς καν την προηγούμενη γνώμη της Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση όπως ο νόμος επιτάσσει.
Τι αλλάζει στη χρηματοδότηση
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται, για πρώτη φορά συγκεκριμένο ποσοστό της χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων να εξαρτάται από την αξιολόγηση τους. Μέχρι σήμερα η κατανομή των χρημάτων γινόταν σύμφωνα με την κρίση του κάθε Υπουργού. Αυτό σταματά με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη. Με τα νέα δεδομένα η τακτική χρηματοδότηση των Πανεπιστημίων σε ποσοστό 80% θα κατανέμεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, όπως ο αριθμός φοιτητών και η γεωγραφική διασπορά Ιδρύματος. Το υπόλοιπο 20% να συνδέεται με κριτήρια ποιότητας, που θα στηρίζονται σε πυλώνες που τα ίδια τα Ιδρύματα θα επιλέγουν, όπως ερευνητική δραστηριότητα, εξωστρέφεια, συνεργασίες.