Η οπαδική βία έχει ταυτιστεί με την αγγλική λέξη «χούλιγκανς». Kάποτε ο χουλιγκανισμός συνδεόταν με αυθόρμητες εκρήξεις βίας οπαδών στις πόλεις όπου έπαιζε η ομάδα τους (σύλλογος ή εθνική), κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικά. Ωστόσο σήμερα αυτό απέχει από αρκετά από την αλήθεια των σύγχρονων χούλιγκαν, πρωτίστως γιατί πλέον εκπαιδεύονται στις πολεμικές τέχνες – συχνότερα στο ΜΜΑ (mixed martial arts) – δημιουργώντας ιδιότυπους στρατούς, που δρουν εν πλήρει συνειδήσει.
Επιπλέον στον χώρο των χούλιγκανς, ιδιαίτερα στην Ανατολική Ευρώπη όπου θεωρείται το «σπίτι» μερικών εκ των πιο γνωστών και σκληρών στη γηραιά ήπειρο, υπάρχει έντονα και το στοιχείο της ακροδεξιάς. Βέβαια αυτό το φαινόμενο δεν περιορίζεται στην εν λόγω γεωγραφική περιοχή, αλλά εξαπλώνεται ως μάστιγα σε όλη την Ευρώπη. Μόλις πρίν λίγο καιρό ήρθε στο φως το τρομοκρατικό οπλοστάσιο που κατείχαν σύνδεσμοι νεοναζί οπαδών στην Ιταλία, ενώ πρόσφατα οι ναζιστικοί χαιρετισμοί έκαναν την εμφάνισή τους και σε αγώνα της Εθνικής Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια, ίσως με εξαίρεση την Ελλάδα και ορισμένες ακόμη χώρες, μπορεί να μην βλέπουμε βίαια επεισόδια με χούλιγκανς εντός των γηπέδων, αυτό όμως δεν σημαίνει πως εξαφανίστηκαν εντελώς. Αντιθέτως, οι ομάδες των χούλιγκαν, που είναι γνωστό ότι είναι καλά συνδεδεμένες μεταξύ τους, δίνουν τα «ραντεβού» στα «field matches».
Διάφορες ομάδες χούλιγκαν συναντιούνται σε μια περιοχή μακριά από οποιοδήποτε γήπεδο ή κέντρο της πόλης. Οι κανόνες και ο αριθμός των συμμετεχόντων από κάθε ομάδα καθορίζονται εκ των προτέρων. Όταν θα ξεκινήσει η σύγκρουση από το πεδίο θα βγεί μόνο ένας νικητής. Στη συνέχεια, οι δύο ομάδες ενδέχεται να βγάζουν ακόμη και φωτογραφίες, ως απόδειξη νίκης αλλά και σεβασμού, ενώ αντίστοιχα βίντεο μεταδίδονται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
Η Deutsche Welle (DW) μίλησε με τον Robert Claus, ερευνητή και συγγραφέα, ειδικό στο οπαδικό ζήτημα. Το βιβλίο του «Χούλιγκαν: Ένας κόσμος μεταξύ ποδοσφαίρου, βίας και πολιτικής» φωτίζει τη σκηνή και τις συνδέσεις μερικών μελών της με την ακροδεξιά της Γερμανίας κι όχι μόνο. Εξάλλου στη Γερμανία, ο Claus εκτιμά πως ο αριθμός των χούλιγκαν είναι σχετικά μικρός σε σχέση με άλλες χώρες. «Ο χουλιγκανισμός έχει αναπτυχθεί από οργανωμένες μάχες στο δρόμο σε ένα διεθνές δίκτυο πολεμικών τεχνών και επιχειρήσεων. Ο αριθμός των γεγονότων και των χώρων εκγύμανσης και προετοιμασίας το αποδεικνύει», ανέφερε στη DW, τονίζοντας ωστόσο ότι δεν θα ήταν σωστό να γενικευτεί η σύνδεση της ενασχόλησης με το MMA με την ακροδεξιά. Από την πλευρά του, το παρατηρητήριο Runter von der Matte (που ασχολείται με το ζήτημα των νεοναζί στις πολεμικές τέχνες) τεκμηριώνει τη σύνδεση μεταξύ μαχητών του MMA και της ακροδεξιάς. «Κοιτάξτε προσεκτικά, αντιμετωπίστε το πρόβλημα. Καμία χειραψία με τους Ναζί», είναι το κεντρικό του σύνθημα.
Ο Claus πιστεύει ότι για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα είναι απαραίτητη μια αλλαγή προσέγγισης. «Η προσοχή των αρχών είχε πέσει αποκλειστικά στους φανατικούς οπαδούς και για χρόνια αγνοούσαν τον “επαγγελματικό” χουλιγκανισμό, ο οποίος ενισχύθηκε κυρίως από ακροδεξιά στοιχεία», ανέφερε.
Το ζήτημα έχει βρέθει πλέον και στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης και δεν απασχολεί μόνο τη Γερμανία. Είναι ενδεικτική η αναφορά της Monika Lazar, κοινοβουλευτική εκπρόσωπος του Κόμματος των Πρασίνων για αθλητικά θέματα: «Πρόκειται για ένα επικίνδυνο φαινόμενο και πρέπει να ενεργήσουμε άμεσα. Οι νεοναζί έχουν καταστήσει ένα δίκτυο επιχειρηματικών δράσεων με γυμναστήρια πολεμικών τεχνών, εκδηλώσεις και συγκεκριμένα brands. Η κυβέρνηση δεν έχει ιδέα για το τι συμβαίνει με τα χρήματα που εισρέουν στις τσέπες του ακροδεξιού δικτύου και τα οποία προέρχονται από την εμπλοκή του στο χώρο των πολεμικών τεχνών. Το φαινόμενο δεν περιορίζεται στη Γερμανία. Αυτό ισχύει και σε διεθνές επίπεδο, ειδικά στην Ανατολική Ευρώπη».
Πολλές είναι οι προτάσεις που εξετάζονται για την αντιμετώπιση του φαινομένου. Μεταξύ αυτών οι εκστρατείες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο χώρο των πολεμικών τεχνών σχετικά με τον κίνδυνο του ακροδεξιού εξτρεμισμού ή η επιβολή ορισμένων κανόνων σχετικά με το ποιος μπορεί να ανοίγει ένα γυμναστήριο πολεμικών τεχνών, που επί του παρόντος είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξέλεγκτο. «Στη Γαλλία, παραδείγματος χάριν, υπάρχουν πρωτοβουλίες για τη χορήγηση άδειας γυμναστηρίων πολεμικών τεχνών, με εφαρμογή κανόνων που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τους ακροδεξιούς εξτρεμιστές», σημείωνει η Lazar.
Όπως προαναφέρθηκε τα κρούσματα βίας εντός των γηπέδων έχουν περιοριστεί σημαντικά στα ευρωπαϊκά γήπεδα και όπως εξηγεί η Nicole Selmer, αρχισυντάκτρια του αυστριακού ποδοσφαιρικού περιοδικού Ballesterer και ειδική στα θέμα της βίας, το ίδιο το παιχνίδι έχει αλλάξει τα τελευταία 30 χρόνια. Οι σύλλογοι είναι πλέον μεγάλες εταιρείες με υψηλά έσοδα και μεγάλυ κάλυψη από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. «Τα πράγματα (σημ: στο κομμάτι της βίας εντός γηπέδων) έχουν βελτιωθεί σημαντικά, μιλάμε για τελείως διαφορετικές καταστάσεις», τονίζει.
Ωστόσο υπάρχει μια «νέα διάσταση της βίας» και η Selmer εκτιμά ότι αυτή προέρχεται από τον συνεχώς αυξανόμενο ρόλο του ποδοσφαίρου στην κοινωνία. «Σε αντίθεση με τις προηγούμενες δεκαετίες, το ποδόσφαιρο δεν είναι πλέον θέμα μόνο του αθλητικού τμήματος (της εφημερίδας). Είναι η πολιτική, η κουλτούρα και αυτό από τη μία είναι καλό, αλλά ταυτόχρονα δείχνει πως πλέον το ποδόσφαιρο σημαίνει πολλά περισσότερα στο μυαλό των ανθρώπων», εξηγεί η Selmer και προσθέτει: «Πρέπει να είμαστε σε θέση να διαχωρίζουμε καταστάσεις. Ένα βίαιο περιστατικό ανάμεσα στους οπαδούς και την αστυνομία δεν είναι το ίδιο με ένα περιστατικό ανάμεσα στους ακροδεξιούς και τους αριστερούς οπαδούς, και αυτό είναι κάτι που οι αρχές μέχρι σήμερα δεν το καταλαβαίνουν». Όσο για τα μέτρα κατά της βίας στα γήπεδα, που προβλέπουν ακόμη και αποκλεισμό οπαδών που συμμετέχουν σε βίαιες πράξεις, υπογραμμίζει με νόημα: «Όταν αποκλείεις κάποιους από το γήπεδο, αυτό δεν σημαίνει ότι τους εξαφανίζεις. Απλά θα πάνε κάπου άλλού».