«Άσυλο» στους τραπεζίτες και «κυνήγι» της ακτιβιστικής κινηματικής πολιτικής δράσης περιλαμβάνουν οι αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα που κατατέθηκαν με τη μορφή νομοσχεδίου από το υπουργείο Δικαιοσύνης στη Βουλή.
Πρόκειται για περίπου 50 αλλαγές σε διατάξεις του νόμου 4619/2019 που μπήκε σε ισχύ από την 1η Ιουλίου. Μεταξύ αυτών είναι το αδίκημα της απιστίας, το οποίο, σε ό,τι αφορά αποκλειστικά στα τραπεζικά στελέχη θα διώκεται μόνο μετά από μήνυση. Για όλους τους υπόλοιπους προβλέπεται η αυτεπάγγελτη δίωξη από εισαγγελέα. Όπως αναφέρει η Εφημερίδα των Συντακτών, με αυτόν τον τρόπο παραβιάζεται η αρχή της ισότητας και της ισονοµίας, δηλαδή το άρθρο 4 του Συντάγµατος: «Oι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόµου. Oι Έλληνες και οι Eλληνίδες έχουν ίσα δικαιώµατα και υποχρεώσεις».
Ο Ποινικός Κώδικας που ψηφίστηκε επί ΣΥΡΙΖΑ προέβλεπε (άρ. 405) για τα αδικήµατα της απιστίας ότι: εφόσον ήταν σε βαθµό πληµµελήµατος και προκειµένου να συνεχιστεί ή να ασκηθεί µια νέα δίωξη θα έπρεπε να προηγηθεί έγκληση (µήνυση) του θύµατος π.χ. από τη διοίκηση ενός φορέα ή από ιδιώτη κ.λπ. Αντίθετα, η δίωξη σε βαθµό κακουργήµατος, δηλαδή για ποσά άνω των 120.000 ευρώ (π.χ. τράπεζες, ΚΕΕΛΠΝΟ, Γηροκοµείο κ.λπ.), παρέµενε ως αυτεπάγγελτη, δηλαδή στην αρµοδιότητα των εισαγγελικών αρχών. Με τον τρόπο αυτό εκατοντάδες υποθέσεις µικρής σηµασίας µπορούσαν να απαλλάξουν από φόρτο τη ∆ικαιοσύνη, αλλά οι σοβαρές υποθέσεις απιστίας και ειδικότερα βλάβης του δηµοσίου συµφέροντος εξακολουθούσαν να αποτελούν αρµοδιότητα του εισαγγελέα.
Η νέα Νοµοπαρασκευαστική Επιτροπή, που συστάθηκε επί ΝΔ, στις αλλαγές που έθεσε σε ανοιχτή διαβούλευση, προώθησε αρχικά την πλήρη κατάργηση του αυτεπάγγελτου. Εδώ ενέπιπταν όλα τα Νοµικά Πρόσωπα Ιδιωτικού ∆ικαίου του ∆ηµοσίου (εκτός από το στενό ∆ηµόσιο, τα Νοµικά Πρόσωπα ∆ηµοσίου ∆ικαίου και τους ΟΤΑ). Οι αντιδράσεις υπήρξαν σφοδρές όχι µόνο από την αντιπολίτευση αλλά κυρίως από την Ένωση Εισαγγελέων Ελλάδος.
Τελικά μετά το σάλο, τροποποιήθηκε η πρόταση και παρέμεινε η φωτογραφική διάταξη της εκ προοιµίου αµνήστευσης των αδικηµάτων που διαπράττουν στελέχη τραπεζών αποτυπώνοντας πλήρως και τον αρχικό στόχο της Ν∆, αλλά και όσων είτε έλαβαν είτε έδωσαν τα «θαλασσοδάνεια». Πρόκειται για δάνεια, χωρίς τις απαραίτητες εγγυήσεις και κατά παράβαση των κανονισμών, που πήρε κατά κύριο λόγο το κόµµα της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ και που θα χρειαστούν έναν αιώνα για να αποπληρωθούν, αν ποτέ συμβεί αυτό, όπως και τα δάνεια των φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ ή των µε δόλο πτωχευµένων επιχειρήσεων.
Όλες οι υποθέσεις που έφτασαν ή επρόκειτο να φτάσουν στη ∆ικαιοσύνη τινάζονται στον αέρα, εκτός εάν οι ίδιες οι διοικήσεις των τραπεζών υποβάλουν µηνύσεις (µέσα σε διάστηµα 4 µηνών) κατά των στελεχών τους, σημειώνεται στο δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός ∆ικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας «το σηµείο αιχµής του νοµοσχεδίου ήταν το ζήτηµα του αδικήµατος της απιστίας. Έτσι, σύµφωνα µε το νοµοσχέδιο που κατατέθηκε στη Βουλή, για τον καταλογισµό (άσκηση ποινικής δίωξης) του αδικήµατος της απιστίας ως προς τα τραπεζικά στελέχη (και ειδικά αυτά που χορηγούν δάνεια) απαιτείται η προηγούµενη έγκληση. ∆ηλαδή, απαιτείται ο θιγόµενος (η τράπεζα) να καταθέσει µηνυτήρια αναφορά κατά του τραπεζικού στελέχους. Αντιθέτως, ως προς όλες τις άλλες περιπτώσεις η ποινική δίωξη είναι αυτεπάγγελτη».
«Ξεπλένουν όλες τις υποθέσεις διαφθοράς»
Οργισμένη ήταν η αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ που είχε δεχτεί σφοδρή κριτική από τη ΝΔ και τα φιλικά της μίντια για τον Ποινικό Κώδικα. «Μετά από τόση λάσπη της Ν.Δ. στον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νομοπαρασκευαστική Επιτροπή έγκριτων νομικών και ακαδημαϊκών για την εμβληματική μεταρρύθμιση στον Ποινικό Κώδικα, επιτέλους μπορούν όλοι να καταλάβουν τι είναι αυτό που πραγματικά είχε ενοχλήσει τη Ν.Δ. και το οποίο ο υπουργός Δικαιοσύνης χθες χαρακτήρισε “ιδεοληψίες”. Ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ως κυβέρνηση δεν υπέκυψε ποτέ στις πιέσεις να κάνει δώρο στους τραπεζίτες και να ξεπλύνει όλες τις υποθέσεις διαφθοράς.
Η Ν.Δ., με το νομοσχέδιο που κατέθεσε, εξασφαλίζει το ακαταδίωκτο στα στελέχη των τραπεζών για υποθέσεις απιστίας. Με λίγα λόγια, καταργεί την αυτεπάγγελτη δίωξη και ο εκάστοτε τραπεζίτης θα μπορεί να διωχθεί ποινικά μόνο εάν ο ίδιος κάνει μήνυση στον… εαυτό του! Δεν φτάνει που ο ελληνικός λαός έχει ξεχάσει πόσες φορές έχει ανακεφαλαιοποιήσει τις τράπεζες για τα θαλασσοδάνειά τους μέσα στην κρίση, τώρα έρχεται ο κ. Μητσοτάκης να ξεπλύνει όλες τις υποθέσεις των τραπεζιτών, αφού, αν αυτό το νομοθετικό έκτρωμα τεθεί σε ισχύ, έστω και για μία ημέρα, ακυρώνονται όλες οι ποινικές διώξεις σε τραπεζίτες. Όπως αυτές για τα θαλασσοδάνεια σε Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, στα Μέσα Ενημέρωσης και, φυσικά, και στον Κήρυκα Χανίων του κ. Μητσοτάκη.
Περιμένουμε μια απάντηση: τη διάταξη αυτή την εισηγήθηκε η Νομοπαρασκευαστική ή τη “φύτεψε” ο κ. Μητσοτάκης μετά τη συνάντησή του με τους τραπεζίτες; Καλούμε την κυβέρνηση να μην διανοηθεί να νομοθετήσει αυτό το έκτρωμα. Οφείλει να το αποσύρει άμεσα.».
Στο στόχαστρο η ακτιβιστική δράση
Η τακτική της παρέμβασης σε δημόσια κτίρια – τακτική που αφορά αφορά τόσο τον «Ρουβίκωνα» και άλλες αναρχικές ομάδες όσο και το συνδικαλιστικό κίνημα με συμβολικές καταλήψεις υπουργείων στο πλαίσιο κινητοποιήσεων – μπαίνει στο στόχαστρο της κυβέρνησης. Το νομοσχέδιο προβλέπει αυστηροποίηση ποινών με φυλάκιση έως τρία χρόνια, όταν «προκαλεί διακοπή ή σοβαρή διατάραξη της ομαλής διεξαγωγής της υπηρεσίας».
Επίσης, το υπουργείο Δικαιοσύνης μετατρέπει ξανά σε κακουργηματικές πράξεις αδικήματα που με τον νέο Ποινικό Κώδικα είχαν γίνει πλημμελήματα. Στο νομοσχέδιο της κυβέρνησης προβλέπεται πλέον κακουργηματική τιμωρία «όταν τελείται από δράστη ο οποίος συμμετέχει σε πλήθος που διαπράττει βιαιοπραγίες εναντίον προσώπων ή πραγμάτων ή εισβάλει παράνομα σε ξένα σπίτια ή άλλα ακίνητα. Η απειλή κάθειρξης έως 10 έτη δικαιολογείται στην περίπτωση αυτή λόγω της αμεσότητας του κινδύνου που ενέχει η κατοχή εκρηκτικών υπό αυτές τις περιστάσεις». Πάντως, η κατασκευή και κατοχή εκρηκτικών συνεχίζει να τιμωρείται ως πλημμέλημα.
Αυστηροποιείται και το 110Α του Ποινικού Κώδικα για την υφ’όρων απόλυση εγκλείστων. Συγκεκριμένα, αυξήθηκε ο χρόνος έκτισης από τα 17 στα 22 έτη, προκειμένου να λάβουν οι πολυισοβίτες, την κατ’ οίκον έκτιση ποινής με ηλεκτρονική επιτήρηση.
Άλλες τροποποιήσεις που προβλέπονται στο Σχέδιο Νόμου είναι οι εξής:
- Η επικίνδυνη οδήγηση, δηλαδή όταν οι οδηγοί που υπό την επήρεια αλκοόλ ή ουσιών τραυματίσουν θανάσιμα τρίτους, θα απειλείται ακόμη και με ισόβια κάθειρξη.
- Η ενεργητική δωροδοκία υπαλλήλου (236ΠΚ) μετατρέπεται ξανά σε κακούργημα, με την ποινή κάθειρξης να φτάνει έως τα οκτώ έτη.
- Η δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων (159 και 159Α ΠΚ): η διατύπωση εναρμονίζεται, προκειμένου οι διατάξεις περί δωροληψίας και δωροδοκίας πολιτικών προσώπων να εφαρμόζονται κατ’αντίστοιχο τρόπο και στους βουλευτές, στο σύνολο των καθηκόντων τους και όχι μόνο κατά το μέτρο που αυτά συνδέονται με τη συμμετοχή σε εκλογή ή ψηφοφορία. Περαιτέρω, καλύπτεται το κενό ως προς τους Υφυπουργούς που δεν αποτελούν μέλη της Κυβέρνησης με αποτέλεσμα να μην καταλαμβάνονται από την προϋφιστάμενη διατύπωση, χωρίς να συντρέχει προς τούτο επαρκής δικαιολογητική βάση.
- Η κακουργηματική κλοπή επανέρχεται, όταν αυτή τελείται με διάρρηξη από δύο ή περισσότερα μέλη συμμορίας (άρθρο 187 παρ. 3 ΠΚ) που έχουν οργανωθεί για την διάπραξη κλοπών αυτού του είδους. Η απειλή κάθειρξης έως δέκα έτη δικαιολογείται από τον συνδυασμό των χαρακτηριστικών της πράξης με την επικινδυνότητα της συμμορίας.
- Το αδίκημα της διατάραξης κοινής ησυχίας επανέρχεται, καθώς «μετά την κατάργηση των πταισμάτων με την διάταξη του άρθρου 468 παρ.1 ΠΚ, επιβάλλεται για την άμεση και αδιάκοπη προστασία του ευαίσθητου ζητήματος της κοινής ησυχίας, η αναγωγή τους σε ελαφρά πλημμελήματα, ώστε να εξασφαλίζεται η βεβαίωση αυτών των ποινικών παραβάσεων από τα αρμόδια αστυνομικά όργανα».