Του Γ. Λακόπουλου
Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες ένας πρωθυπουργός είναι θύμα της κυβέρνησής του. Δυο παραδείγματα είναι ο Κώστας Καραμανλής και ο Αλέξης Τσίπρας. Αυτούς είχαν, με αυτούς κυβερνούσαν. Και οι δυο πλήρωσαν τις «στραβές» όσων κατ’ ανάγκην έβαλαν στο υπουργικό συμβούλιο.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε αυτή την παγίδα. Αγνόησε την Κοινοβουλευτική Ομάδα και τα βιλαέτια. Ίσως για αν έστηνε «ομοσπονδιακή» κυβέρνηση ο ίδιος θα έβγαινε ζημιωμένος. Η προσωπική επιρροή του τους βουλευτές της ΝΔ είναι γύρω στο 25%.
Οι υπόλοιποι τον αποδέχονται λόγω του αξιώματος και των προσδοκιών τους για μια θέση στο οβάλ τραπέζι – έστω και στις πίσω καρέκλες.
Ο Πρωθυπουργός διαμόρφωσε, λοιπόν, ένα υπουργικό σχήμα- κουρελού, για να χρησιμοποιούμε έναν όρο της προπαγάνδας του για την τελευταία κυβέρνηση Τσίπρα. Έβαλε τους πιο αφοσιωμένους του, έναν-δυο του Καραμανλή και του Σαμαρά και από εκεί και κάτω ανεμομαζώματα, με διάφορους μανδύες: «τεχνοκράτες», «διεύρυνση» κ.λ.π.
Ο αφανής κυβερνητικός εταίρος Βαγγέλης Βενιζέλος του έστειλε τρεις. Μιντιακά συγκροτήματα και οικονομικοί παράγοντες έχουν τους δικούς τους. Υλοποιήθηκαν οι συμφωνίες κάτω από το τραπέζι με τους Πασόκους χαμηλής κομματικής συνείδησης και τα συμβόλαια διάλυσης του Ποταμιού.
Φυσικά βρήκαν θέση οι παλιοί φίλοι της οικογένειας. Π.χ. ο Παν. Πικραμένος, παλαιόθεν θαμώνας στο Μητσοτακέικο, έγινε αντιπρόεδρος χωρίς αντικείμενο και γνωστός και μη εξαιρετέος παράγων από την Αμερική υφυπουργός.
Πάνω και κάτω από αυτούς στηθήκαν δύο οιονεί υπουργικά συμβούλια.
Το πάνω εγκαταστάθηκε στο Μέγαρο Μαξίμου με το ψευδώνυμο «επιτελικό κράτος» και έχει το γενικό κουμάντο, χρησιμοποιώντας το σύστημα ένας Μαξιμιανός βεντούζα πάνω από έναν υπουργό. Π.χ. η διπλωματική σύμβουλος του Πρωθυπουργού έχει την εποπτεία του… υπουργού εξωτερικών.
Πάνω από όλους ένας ανεψιός του πρωθυπουργού- που απαγόρευσε την τοποθέτηση συγγενών στη διακυβέρνηση- έχει το γενικό κουμάντο για όλους και για όλα.
Κάτω από τους υπουργούς υπάρχει ένα δίκτυο προσώπων που τοποθετηθήκαν σε διάφορους ρόλους στα υπουργεία και δίνουν αναφορά μόνο στον Πρωθυπουργό. Είναι μια μέθοδος που είχε εφαρμόσει και ο πατέρας του.
Έτσι ένας υφυπουργός, ή ένας γενικός γραμματέας, ακόμη και ένας διευθυντής, μπορεί να έχει περισσότερη εξουσία από τον υπουργό του- τον οποίο… παρακολουθεί στενά. Ότι σ’ αυτό το σύστημα τοποθετείται και «ανταποκριτής» της… ΕΥΠ, είναι ένα μυστήριο που θα λυθεί σύντομα.
Με αυτή την αρχιτεκτονική ο Πρωθυπουργός είναι κυρίαρχος. Σχεδόν όσο τον εμφανίζουν οι μιντιακοί υποστηρικτές του. Αλλά δεν θα μπορεί να ισχυριστεί ότι έπεσε θύμα της ανικανότητας ή των αθέμιτων πρακτικών των υπουργών του. Όλοι ρωτάνε για όλα -τους ανθρώπους του- και δίνουν λογαριασμό για όλα.
Ύστερα από τα πρώτα δείγματα γραφής αυτού του συστήματος διακυβέρνησης οι πολιτικοί παρατηρητές θέτουν ερώτημα: έχουμε εν δυνάμει τη χειρότερη κυβέρνηση ή τον χειρότερο Πρωθυπουργό;
Μεταξύ των υπουργών κάνουν κιόλας μπαμ ποιοι δεν ξέρουν που πάνε τα τέσσερα στη διαχείριση του χαρτοφυλακίου τους. Π.χ. κανείς δεν περιμένει αγροτική πολιτική από τον Βορίδη, πολιτική υγείας από τον Κικίλια, τουριστική πολιτική από τον Θεοχάρη ή πολιτική παιδείας από την -κατά τα λοιπά συμπαθέστατη, καλλιεργημένη και καλής ανατροφής- Νίκη Κεραμέως.
Όπως κάνουν μπαμ και όσοι ξέρουν περισσότερα από όσα θα έπρεπε. Με ποιο χαρακτηριστική περίπτωση τον Άδωνι -που εκτός από την υπερκινητικότητα το μαγαζί του ξανάπιασε στασίδι στα κανάλια και δίνει γραμμή, αλλά και επιχρωματίζει την κυβέρνηση συνολικά με το ύφος του.
Οι ίδιοι παρατηρητές περιμένουν να κάνει ο Πρωθυπουργός την αξιολόγηση των υπουργών. Ήδη για τους μισούς λένε ότι καλά θα κάνουν να αδειάζουν από τώρα τα γραφεία τους, καθώς προσωποποιούν τη χειρότερη πολιτική και τη διαχειριστική αντίληψη που θα μπορούσε αυτή τη στιγμή να κυριαρχεί στη χώρα.
Προς το παρόν αξιολογείται μόνο ο Πρωθυπουργός και οι χειρισμοί του σε κρίσιμα θέματα. Π.χ. δείχνει μια τάση να αναδειχθεί και σε «πρώτο διπλωμάτη της χώρας». Αλλά μέχρι στιγμής δεν ξεχωρίζει αν ο Πομπέο ήλθε σαν φίλος της Ελλάδας ή σαν μεσολαβητής της Τουρκίας.
Ή αν η Συμφωνία των Πρεσπών μπορεί να είναι πάντα «κακή και επιζήμια«, να εφαρμόζεται κανονικά, αλλά η γειτονική χώρα να εκφωνείται με το όνομα «Σκόπια».
Εν τω μεταξύ η τουρνέ στην Ευρώπη πήγε άκλαφτη, το ταξίδι στην Αμερική ήταν σκέτη αποτυχία και οι χειρισμοί στα ελληνοτουρκικά ότι δραματικοί -και δεν άρχισαν ακόμη τα ζόρια.
Εκεί που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει τη χειρότερη επίδοσή είναι στο σκάνδαλο Νοβάρτις.
Ως αντιπολίτευση ταλαντεύονταν ανάμεσα στην πίεση που του ασκούσαν οι εμπλεκόμενοι να λειτουργήσει σαν δικηγόρος τους, στην υποχρέωση της Δικαιοσύνης να ερευνά ό,τι πέφτει στην αντίληψή της και στην διαίσθηση της κοινής γνώμης για ένα καραμπινάτο σκάνδαλο -εγχώριο και διεθνές.
Ως πρωθυπουργός βρέθηκε ανάμεσα στην οικογενειακή παρακαταθήκη ότι αν χρησιμοποιήσεις της αριθμητική της Βουλής για να πλήξεις τον αντίπαλό σου θα το βρεις μπροστά του και στην αφόρητη πίεση των εσωτερικών ομάδων να το κάνει.
Έκανε τη χειρότερη επιλογή. Τη στιγμή μάλιστα που ένας πρώην υπουργός του ΠΑΣΟΚ οδεύει προς το εδώλιο, για δυο από τη ΝΔ δεν έχει καταλήξει ακόμη η έρευνα και η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου δεν έχει αποφανθεί αν έχουν βάση οι καταγγελίες και οι μηνύσεις για πολιτικές παρεμβάσεις.
Έχοντας υπόψη του τις εκρηκτικές διαστάσεις αυτών των αντιφάσεων και για να μείνει απέξω, απέφυγε να συγκρουστεί απευθείας με τον Τσίπρα. Στόχευσε έναν υπουργό του, που δεν είναι καν ΣΥΡΙΖΑ ώστε να έχει ιδιαίτερη κομματική συμπαράσταση. Και για να δουν όλοι τι παθαίνουν οι εξωμότες.
Δείχνει ευφυές, αλλά θα απολήξει σε πολιτική τραγωδία για την κυβέρνηση. Όταν θα αρχίσει στη Βουλή η συζήτηση για τον Παπαγγελόπουλο, πέρα από τα χαρτιά που μπορεί να κρατάει για πρόσωπα και καταστάσεις της ΝΔ- τι «Ρασπούτιν» θα ήταν άλλωστε- θα σηκωθούν και οι πέτρες, καθώς στο συλλογικό υποσυνείδητο το κακό πάει να τριτώσει.
Για το Χρηματιστήριο δεν πλήρωσε κανείς-μερικοί μάλιστα επιβραβευθήκαν με αξιώματα που κατέχουν ακόμη. Με την Ζήμενς την έβγαλαν καθαρή οι αποδέκτες των εκατομμύριων που η ίδια εταιρία αναγνώρισε ότι μοίραζε για «καλλιέργεια εδάφους». Με τη Νοβάρτις εξυφαίνεται κάτι χειρότερο: εκείνοι που μας χρωστούν θέλουν και το βόδι.
Συμπέρασμα: Έχουμε μια κυβέρνηση που περιέχει την αποτυχία της και έναν Πρωθυπουργό που παγιδεύεται στην εικόνα του. Ό,τι χειρότερο. Μόλις χαμηλώσουν τα φώτα της ράμπας θα το δουν όλοι…