Του ΠΑΝΤΕΛΗ ΖΑΓΟΡΙΑΝΙΤΗ, Hellas Journal
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης βιάζεται πολύ να κλειδώσει βασικά πολιτικά ζητήματα. Ο Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζει ότι θα ζητήσει σύντομα πρόωρες εκλογές γιατί δεν θα του βγει ο σχεδιασμός. Η Φώφη Γεννηματά ετοιμάζεται να μετρηθεί με όσους την αμφισβητούν και θέλουν να της πάρουν το ΠΑΣΟΚ από τα… χέρια.
Το φθινόπωρο του 2019 θα είναι σίγουρα ενδιαφέρον, μεστό πολιτικών εξελίξεων και ενδεχομένως καυτό. Οι μάχες που θα δοθούν εντός και εκτός Βουλής θα είναι πολυμέτωπες.
Η κυβέρνηση έχει αποφασίσει να κλείσει μερικά σημαντικά μέτωπα και να ανοίξει αρκετά ακόμη.
Αναθεώρηση και εκλογικός νόμος
Αρχικά θα επιχειρήσει να τελειώσει με την αναθεώρηση του Συντάγματος και τον εκλογικό νόμο. Τώρα που είναι νωρίς και υπάρχει μια ελπίδα να συμφωνήσει το Κίνημα Αλλαγής και η Φώφη Γεννηματά.
Η αναθεώρηση σχεδιάζεται να έχει ολοκληρωθεί το Νοέμβριο και θα έχει δύο κλειδιά:
Την αποδέσμευση της εκλογής του προέδρου της Δημοκρατίας από τις εκλογές. Αυτό χρειάζεται απλή πλειοψηφία και είναι σίγουρο ότι θα περάσει. Άρα, τον Ιανουάριο του 2020 απλώς θα εκλεγεί νέος πρόεδρος
Την αλλαγή του άρθρου για τον εκλογικό νόμο και το πως θα ισχύει ο νέος. Σήμερα προβλέπεται ότι εφόσον δεν υπάρξουν 200 ναι η αλλαγή ισχύει από τις μεθεπόμενες εκλογές. Το πιθανότερο είναι αυτός ο αριθμός να μειωθεί στους 180. Άλλωστε 180 βουλευτές χρειάζονται για να αλλάξει αυτό το άρθρο του Συντάγματος. Το Σύνταγμα έχει και άλλες σημαντικές διατάξεις, αλλά παρέλκει να εξεταστούν εδώ.
Όταν λοιπόν αλλάξει το Σύνταγμα τότε θα έρθει στη Βουλή προς συζήτηση και ψήφιση ο νέος εκλογικός νόμος. Ως τότε θα γίνεται παρασκηνιακή συζήτηση και ζύμωση. Θεωρείται δεδομένο η κατάργηση της απλής αναλογικής, αλλά είναι ζητούμενο για την κυβέρνηση η πλειοψηφία των 180 εδρών ώστε να ισχύσει αυτή η αλλαγή από τις επόμενες εκλογές που αλλιώς θα γίνουν, όπως είναι γνωστό, με απλή αναλογική και ότι αυτό σημαίνει.
Προφανώς, ειδικότερα με το ΚΙΝΑΛ, στο πακέτο της συζήτησης θα μπει και ο επόμενος πρόεδρος της Δημοκρατίας, κάτι που σημαίνει ότι απομακρύνεται ακόμη περισσότερο το ενδεχόμενο επανεκλογής του Προκόπη Παυλόπουλου.
Και τώρα ήρθε η ώρα σας…
Εκτός όμως από αυτό τον σχεδιασμό μέσα στο μήνα αναμένεται να ξεκινήσει η ενεργοποίηση και του σχεδίου που θα μπορούσε να ονομάζεται «και τώρα ήρθε η ώρα σας». Δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές αν θα πρόκειται για εξεταστικές ή προανακριτικές επιτροπές και πόσες θα είναι τελικά. Το σίγουρο είναι ότι μέσα στους επόμενους μήνες η κυβέρνηση θα ενεργοποιήσει τουλάχιστον δύο επιτροπές στη Βουλή. Η πρώτη θα εξετάζει την υπόθεση Novartis και η δεύτερη το πρώτο εξάμηνο του 2015. Υπάρχουν αρκετά ακόμη ανοιχτά ζητήματα όπως η διαμάχη Καμμένου – Κοτζιά, η υπόθεση Πετσίτη, η οικονομική διαχείριση του μεταναστευτικού που μπορεί ανάλογα με τις εξελίξεις να χρησιμοποιηθούν ως εφεδρεία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ το περιμένει και προσπαθεί από τώρα να ακυρώσει τον επικοινωνιακό αντίκτυπο που θα φυσιολογικά θα δημιουργήσει μια τέτοια εξέλιξη. Όμως ο τρόπος με τον οποίο χειρίστηκε ως κυβέρνηση τέτοιες υποθέσεις του δημιουργεί δυσκολία επιχειρηματολογίας.
Ο τριμέτωπος του Αλέξη
Ουσιαστικά ο Αλέξης Τσίπρας μέσα στο φθινόπωρο θα έχει έναν τριμέτωπο αγώνα. Κατά του Μητσοτάκη, κατά της Φώφης Γεννηματά στην μάχη την κεντροαριστερά και κατά μερίδας του ΣΥΡΙΖΑ που ακριβώς δεν θέλει τέτοιου είδους… νεωτερισμούς και ιδεολογικές μετακινήσεις.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ από την αρχή γνώριζε ότι η μετακίνησή του προς τη σοσιαλδημοκρατία, όπως κι αν την ονομάσει, αποτελεί αναγκαίο όρο για να ελπίζει σε επάνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και να μην περιμένει απλώς αν και πότε θα… σαπίσει ο Μητσοτάκης στην κυβέρνηση.
Οι τελευταία δημοσκόπηση μάλιστα του επιβεβαιώνει ότι πρέπει να βιαστεί. Γιατί δεν είναι μόνον η διαφορά που φέρεται να έχει φτάσει στις 18 μονάδες, είναι κυρίως οι θετικές κρίσεις των πολιτών απέναντι στις πρώτες κινήσεις του πρωθυπουργού.
Γιατί πράγματι, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αυτό που κάνει πιο συστηματικά απ’ οτιδήποτε άλλο αυτούς του δύο μήνες είναι να αφαιρεί εκλογικό ακροατήριο από τον Αλέξη Τσίπρα: μείωση ΕΝΦΙΑ, μείωση φόρων, όχι απολύσεις αλλά αντίθετα προσλήψεις στο δημόσιο, επιτάχυνση διαδικασιών και μείωση γραφειοκρατίας, είναι μερικά μόνο από τα μέτρα που στοχεύουν σε σημαντική μερίδα των ψηφοφόρων που πήγαν στον ΣΥΡΙΖΑ το 2015 και έμειναν εκεί.
Και η δημοσκόπηση δείχνει ότι θα μπορούσαν και να φύγουν.
Ο Αλέξης Τσίπρας λοιπόν αυτό γνωρίζει ότι πρέπει να το αντιμετωπίσει ριζικά. Το ήξερε από την αρχή. Συμβιβάστηκε για να κυβερνήσει και τώρα γνωρίζει ότι ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ μόνο χειρότερα εκλογικά αποτελέσματα μπορεί να φέρει στο μέλλον.
Άρα, πρέπει να βρει το τρόπο ώστε να αποκτήσει ένα νέο κόμμα, ανεξαρτήτως ονόματος, μέσα στο οποίο δεν θα κυβερνά ο ΣΥΡΙΖΑ του 3%. Θέλει ένα κόμμα το οποίο θα κυβερνά ο ίδιος και όσοι τον στηρίζουν.
Και γι’ αυτό θα δοθεί πολύ σκληρή μάχη που δεν αποκλείεται τελικά να καταλήξει σε συμβιβασμό, όπως πολλές φορές συμβαίνει αρκεί φυσικά να υπάρχουν δύο που θέλουν να συμβιβαστούν. Αλλιώς, ακόμη και πριν το συνέδριο που έχει προγραμματιστεί για τον Ιανουάριο οι εξελίξεις μπορεί να είναι ραγδαίες. Ενδεχομένως πάντως και η πρόβλεψη Τσίπρα για πρόωρες εκλογές σύντομα εξυπηρετεί και το στόχο της εσωκομματικής ηρεμίας.
Ποιοι και γιατί… κυκλώνουν τη Φώφη
Εξίσου ραγδαίες όμως μπορεί να είναι και οι εξελίξεις στο ΚΙΝΑΛ. Εκεί όπου μια μερίδα στελεχών του ΠΑΣΟΚ κυκλώνει τη Φώφη Γεννηματά καθώς αφενός της χρεώνει μεγάλο μερίδιο της μη εκλογικής επιτυχίας αλλά κυρίως γιατί εκτιμά ότι προσπαθεί να φτιάξει ένα κόμμα στα μέτρα της και ότι αυτό οδηγεί σε μελλοντικές ήττες και συρρίκνωση.
Οι αντίπαλοι της προέδρου δεν αποτελούν μια ομοιογενή ομάδα με κοινά χαρακτηριστικά. Από τον Νίκο Ανδρουλάκη, ως τον Νίκο Παπανδρέου και από τον Παύλο Γερουλάνο ως τον Στέφανο Ξεκαλάκη δεν διαφαίνεται συνεκτικός ιστός. Υπάρχουν ενδεχομένως προσωπικές φιλοδοξίες, υπάρχουν πικρίες αλλά σίγουρα υπάρχουν και στοιχεία που λένε ότι το Κίνημα Αλλαγής δεν πήγε καλά στις εκλογές, τηρουμένων των αναλογιών και των συνθηκών.
Επίσης εκφράζεται ο φόβος ότι τελικά, με τη στρατηγική -μη στρατηγική κατά άλλους- της κυρίας Γεννηματά θα δοθεί η δυνατότητα στον Αλέξη Τσίπρα να κάνει έναν υγιεινό κεντροαριστερό περίπατο και να απονεκρώσει το ΚΙΝΑΛ.
Ο ρόλος των τριών προέδρων
Σε όλη αυτή τη εξίσωση υπάρχουν τρεις άγνωστοι παρονομαστές: Όλως τυχαίως οι τρεις τελευταίοι πρόεδροι του ΠΑΣΟΚ, εκ των οποίων οι δύο διατέλεσαν πρωθυπουργοί και ο τρίτος αντιπρόεδρος.
Ο Κώστας Σημίτης αν και δεν δείχνει να ασχολείται με τα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ όλοι γνωρίζουν ότι και παρακολουθεί και παρεμβαίνει με το δικό του τρόπο, στο προσωπικό του κεντροαριστερό ακροατήριο.
Ο Γιώργος Παπανδρέου παρότι αρκετοί πιστεύουν ότι υποκινεί σε μεγάλο βαθμό την τελευταία αναταραχή και την αμφισβήτηση, μάλλον κάθεται ήσυχος προς το παρόν τουλάχιστον. Αυτό πάντως πιστεύει η Φώφη Γεννηματά γι’ αυτό και δεν του επιτίθεται. Παρ’ όλα αυτά όμως, στο επιτελείο του πολλοί εκτιμούν ότι μπορεί να επηρεάσει τουλάχιστον τον αδελφό του Νίκο και τον Παύλο Γερουλάνο γι’ αυτό και τον πιέζουν έχοντας ξεκινήσει να ρίχνουν σκόρπιες μπαταριές στον αέρα για τα χρέη του ΠΑΣΟΚ, που ως γνωστόν και αυτό, όπως και η χώρα έσκασε στα χέρια του.
Τέλος, υπάρχει και ο Ευάγγελος Βενιζέλος που από τα μέσα Ιουλίου τηρεί σιγή ιχθύος. Είναι σίγουρο ότι κάτι ετοιμάζει, αλλά ό,τι κι αν είναι αυτό το κάνει πολύ μεθοδικά και χωρίς να επιζητεί καμία δημοσιότητα κάτι πολύ σπάνιο γι’ αυτόν και την πληθωρική του προσωπικότητα. Κανείς πάντως δεν πιστεύει ότι απλώς… ξεσκονίζει τα βιβλία του για να επιστρέψει στα αμφιθέατρα.
Σε κάθε περίπτωση οι επόμενοι μήνες έως και τις αρχές του 2020 θα έχουν πυκνές πολιτικές εξελίξεις. Μεγάλες κοινοβουλευτικές μάχες, τρία κομματικά συνέδρια και πάντως θα αποσαφηνίσουν το τοπίο για τις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Είτε γίνουν κανονικά το 2023 είτε νωρίτερα.