Συντάκτης: Τάσος Παππάς
«Αίσχος», «ντροπή», «απαράδεκτο». Με αυτές τις λέξεις αντιπολίτευση και δεξιά μέσα ενημέρωσης χαρακτήρισαν την επιμονή Ζάεφ και άλλων αξιωματούχων της ΠΓΔΜ να ονομάζουν τη χώρα τους σκέτα «Μακεδονία». Ιδού, λένε, η απόδειξη ότι οι γείτονές μας με κάθε ευκαιρία θα αμφισβητούν τη Συμφωνία των Πρεσπών. Τους επισημαίνεις ότι η Συμφωνία των Πρεσπών δεν έχει τεθεί τυπικά σε ισχύ και μέχρι να συμβεί αυτό (είναι ζήτημα μερικών ημερών) δεν μπορείς να εγκαλείς τους γείτονες για παραβίαση και σου απαντούν ότι θα έπρεπε να κάνουν κινήσεις καλής θέλησης για να διασκεδάσουν τις ανησυχίες της πλειονότητας του ελληνικού λαού.
Η συζήτηση σταματά εκεί γιατί δεν έχει νόημα να συνεχίσεις. Δεν μπορείς να βγάλεις από το μυαλό των ανθρώπων τα στερεότυπα και τις ιδεοληψίες ετών ούτε με διαταγές ούτε καν με λογικά επιχειρήματα. Θα χρειαστεί πολλή δουλειά και θα πάρει χρόνο. Οπως αναφέρει ο Αντώνης Λιάκος, «έως τώρα, ο πολιτικός κόσμος, τα ΜΜΕ, η Εκκλησία και η κοινή γνώμη αναπαρήγε τον τρόπο που είχε μάθει να σκέφτεται, τις στρεβλές γνώσεις που απέκτησε στην εκπαίδευση, την αίσθηση του πληγωμένου μεγαλείου. Ακόμη και όσοι γνώριζαν, έδειχναν παθητικότητα στις ιδεολογικές συμβάσεις. Επομένως η Συνθήκη των Πρεσπών δεν αφορά τόσο τη Βόρεια Μακεδονία όσο την ίδια την Ελλάδα.
Τα τείχη που γκρεμίσαμε δεν βρίσκονται στα σύνορα αλλά στον νου μας, στον τρόπο σκέψης, στην πολιτική και ιστορική κουλτούρα μας. Η συμφωνία υπήρξε μια σημαντική στιγμή, αλλά χρειάζεται να εμπεδωθεί στις συνειδήσεις. Γιατί η τριήμερη συζήτηση στο Κοινοβούλιο αποκάλυψε σημαντικές αδυναμίες της ιστορικής εκπαίδευσης, του τρόπου σκέψης και της ιστορικής κουλτούρας» («Η Εφημερίδα των Συντακτών» 28.1.2019). Αυτά δεν εξαφανίζονται από τη μια μέρα στην άλλη και η προσπάθεια για την ανατροπή τους θα είναι δύσκολη και για έναν επιπλέον λόγο: κόμματα, ΜΜΕ και «ειδικοί» θα συντηρούν κλίμα καχυποψίας για τις προθέσεις των άλλων είτε για ψηφοθηρικούς λόγους είτε για να περιφρουρήσουν τις καριέρες τους. Ακόμη κι αν αρχίσει να εφαρμόζεται η συμφωνία, πιστεύει κανείς σοβαρός άνθρωπος ότι δεν θα υπάρξουν και εδώ και εκεί δηλώσεις και πράξεις που θα δημιουργούν εντάσεις και θα δίνουν τροφή για συζητήσεις σχετικά με το αν παραβιάζονται ή όχι κάποια άρθρα; Θα υπάρξουν, δεν πρέπει να έχουμε καμιά αμφιβολία.
Ο στόχος είναι -και εκεί πρέπει να πέσει η προσοχή- οι δύο πλευρές στις επίσημες δράσεις τους να υλοποιούν τα συμφωνηθέντα. Δεν μπορεί όμως η Ελλάδα να απαιτήσει από την κυβέρνηση της ΠΓΔΜ να υποχρεώσει την αντιπολίτευση και τα μέσα ενημέρωσης, πολύ περισσότερο τους κατοίκους, να αποκαλούν τη χώρα τους με το νέο συνταγματικό όνομά της. Για μεγάλο διάστημα θα λένε την πατρίδα τους «Μακεδονία». Ούτε η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ μπορεί να απαιτήσει από την ελληνική κυβέρνηση να αναγκάσει (με ποιον τρόπο άραγε;) κόμματα, μέσα ενημέρωσης και πολίτες να αποκαλούν τη γειτονική χώρα «Βόρεια Μακεδονία». «Σκόπια» θα τη λένε όποιοι θέλουν και για «το κρατίδιο των Σκοπίων» θα μιλάνε.
Ανάγωγα
«Κρείττον του λαλείν το σιγάν» είπε το Ποτάμι στον Αδωνι Γεωργιάδη για τις δηλώσεις που έκανε για τους Ψαριανό, Αμυρά. Μα, από ποιον το ζητάτε αυτό, βρε παιδιά. Ο αντιπρόεδρος της Ν.Δ. εφαρμόζει χρόνια τώρα το ανάποδο: «κρείττον του σιγάν το λαλείν».