Το παιχνίδι των συμβιβασμών θ’ αναγκαστούν να παίξουν τα πολιτικά κόμματα τη χρονιά που έρχεται σ’ ένα περιβάλλον έντονης αβεβαιότητας και συνεχόμενης ρευστότητας.
Ανάλυση Δημήτρης Τερζής
Ένα βασικό ερώτημα πλανάται πάνω απ’ το πολιτικό σκηνικό. Αν το 2025 θα είναι ένα έτος συμβιβασμών σε κρίσιμα ανοιχτά θέματα. Είναι μια κουβέντα που αφορά τόσο τη ΝΔ, όσο και τα υπόλοιπα κόμματα. Οι συμβιβασμοί στην πολιτική δεν είναι κάτι καινούργιο, ούτε και κάτι απαραίτητα κακό. Όπως είχε πει ο Μαχάτμα Γκάντι, «στον συμβιβασμό δίνεις και παίρνεις». Αλλά η φράση του Ινδού πολιτικού δεν σταματούσε εκεί: «Οποιοσδήποτε συμβιβασμός σε θεμελιώδη ζητήματα, δεν είναι συμβιβασμός, είναι παράδοση».
Εκλογή Προέδρου
Πάρτε για παράδειγμα το θέμα της εκλογής του/της Προέδρου της Δημοκρατίας. Η ΝΔ μοιραία θα αναζητήσει συγκλίσεις στο πρόσωπο, γι’ αυτό άλλωστε και αυτή η συνεχόμενη παρέλαση ονομάτων από υποψήφιους και υποψήφιες. Η επιλογή Μητσοτάκη θα προέρχεται από το κέντρο ή από τη Δεξιά; Θα είναι πρόσωπο θα «αναγκάσει» τα υπόλοιπα κόμματα να το ψηφίσουν, όπως π.χ. έγινε με την περίπτωση της κας Σακελλαροπούλου ή θα κάνει τα πράγματα χειρότερα; Υπομονή λίγες εβδομάδες ακόμη.
Την ίδια ώρα, ο πρωθυπουργός διαβεβαιώνει ότι δεν προτίθεται ν’ αλλάξει τον εκλογικό νόμο, ωστόσο στην πρόσφατη συνάντηση που είχε με τον Νίκο Ανδρουλάκη φαίνεται να ρώτησε την άποψή του σχετικά. Μοιραία, έρχεται το ερώτημα γιατί έγινε αυτό, από τη στιγμή που η κυβέρνηση δεν προτίθεται να προχωρήσει σε αλλαγές τέτοιου τύπου. Κάπως έτσι συντηρείται κι αυτό το θέμα στην επικαιρότητα, και αν μη τι άλλο είναι το ιδανικό που προσφέρεται για συμβιβασμούς.
Το παιχνίδι των συμβιβασμών
Το παιχνίδι των συμβιβασμών δεν φαίνεται να εξαντλείται σ’ αυτά τα δύο θέματα για τη ΝΔ. Μπορεί να παραμένει πρώτη στις δημοσκοπήσεις, μπορεί η διαγραφή Σαμαρά να μην προκάλεσε αντίκτυπο στο κόμμα, παρ’ όλα αυτά ο Κυριάκος Μητσοτάκης γνωρίζει πως η χρονιά θα είναι δύσκολη.
Και φυσικά, η γενική εκτίμηση είναι πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν και παραμένει το απόλυτο αφεντικό στο κόμμα, ωστόσο η ιστορία έχει δείξει ότι πολλές φορές οι εξελίξεις μπορούν να ανατρέψουν τα δεδομένα. Ποιός θα περίμενε για παράδειγμα ότι μέσα σ’ ένα χρόνο (από τις εθνικές του εκλογές του 2023 έως τις ευρωεκλογές του 2024), το κόμμα θα έχανε 11 μονάδες;.
Προς τα πού το τιμόνι;
Για παράδειγμα, πόσο «τραμπική» θα γίνει – αν γίνει- από εδώ και στο εξής η ΝΔ; Όλοι αναμένουν με ενδιαφέρον τα πρώτα δείγματα γραφής, όπως επίσης και τον ανασχηματισμό, ο οποίος ήδη προαναγγέλλεται για την…. Άνοιξη. Εκεί, ουκ ολίγοι βουλευτές που θεωρούν τον εαυτό τους «ριγμένο», περιμένουν την ευκαιρία. Θα στρίψει πιο δεξιά το τιμόνι ο πρωθυπουργός υπό το φως των εξελίξεων στις ΗΠΑ και γενικότερα στην Ευρώπη;
Στον αστερισμό των συμβιβασμών κινούνται και τα κόμματα της Αριστεράς, πλην ΚΚΕ φυσικά. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιμένει να αυτοπαρουσιάζεται ως το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αρνούμενος να συμβιβαστεί με την πραγματικότητα των μετρήσεων που τον φέρνουν συνήθως στην πέμπτη θέση των προτιμήσεων των ερωτηθέντων. Ταυτόχρονα, αναζητά συμμαχίες, κοιτάζοντας προς τη Νέα Αριστερά, παρά το γεγονός ότι δεν βλέπουν όλοι στην Κουμουνδούρου με την ίδια θέρμη ένα σενάριο επανένωσης με τους παλιούς συντρόφους.
Άρνηση
Στο ερώτημα των συμβιβασμών θα κληθεί ν’ απαντήσει και το κόμμα που πήρε ξεχωριστό δρόμο από τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο καιρός περνάει και οι δημοσκοπήσεις μόνο κολακευτικές δεν είναι για τις επιδόσεις της Νέας Αριστεράς. Αν οι μετρήσεις απηχούν την πραγματικότητα, τότε το φιλόδοξο σχέδιο επιστροφής ενός αριστερού κόμματος θα μείνει μόνο στα χαρτιά.
Προς το παρόν τουλάχιστον, η Νέα Αριστερά αρνείται να συμβιβαστεί με την ιδέα σύμπραξης με τον ΣΥΡΙΖΑ. Την ίδια ώρα όμως, το αφήγημά της δεν «πουλάει» στον κόσμο. Ελλοχεύει εδώ ένας κίνδυνος αυτοπαγίδευσης με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το μέλλον. Το χειρότερο για τη Νέα Αριστερά είναι να μοιάσει τον πάλαι ποτέ Συνασπισμό, που πάλευε να μπει στη Βουλή.
Αυτοπαγίδευση
Όσο κι αν μπορεί να φαίνεται περίεργο, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο κινδυνεύει να την «πατήσει» και το ΠΑΣΟΚ. Να αυτοπαγιδευτεί δηλαδή στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης ελέω έλλειψης ικανού αντιπάλου και να μείνει εκεί, ως ο νέος ΣΥΡΙΖΑ στη θέση του παλιού ΣΥΡΙΖΑ και να μείνει εκεί. Είναι αυτό το ζητούμενο για την Χαριλάου Τρικούπη;
Σύμφωνα με όσα λένε από το κόμμα, όχι, στόχος τους είναι η διεκδίκηση της εξουσίας από τη ΝΔ. Το πρόβλημα κι εδώ είναι πως το «μαγαζί» φαίνεται πως πήρε ότι ήταν να πάρει από τ’ αριστερά του. Το δεύτερο και ίσως πιο βασικό πρόβλημα είναι ότι πήρε τα λιγότερα, σε σχέση με όσα έλπιζε από τις αναταράξεις στον ΣΥΡΙΖΑ. Τουλάχιστον αυτό δείχνουν οι μετρήσεις αναφορικά με τις διαρροές ψηφοφόρων.
Αβεβαιότητα
Η λέξη «αβεβαιότητα», κυριαρχεί παγκόσμια για τη νέα χρονιά. Οι περισσότερες αναλύσεις την επικαλούνται με δεδομένη τη ρευστότητα του κόσμου μέσα στην οποία τελειώνει το 2024 και αρχίζει το 2025. Η λέξη ταιριάζει γάντι και για τον ελληνικό πολιτικό μικρόκοσμο που έχει δει ήδη ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας να είναι εξαιρετικά δύσπιστο απέναντί του.
Συνήθως, σ’ έναν αβέβαιο κόσμο, οι συμβιβασμοί δείχνουν να είναι απαραίτητοι.