Οι υπογραφές του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη διακήρυξη των Αθηνών περί σχέσεων φιλίας και καλής γειτονίας καθώς και οι 15 συμφωνίες μεταξύ των δύο αντιπροσωπειών αποτελούν το πρακτικό αποτέλεσμα του 5ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας – Τουρκίας.
Πίσω από συγκεκριμένες λέξεις- κλειδιά κρύβονται όμως η στάση και οι σκέψεις της κάθε πλευράς για θέματα που είτε ανοίγουν τον δρόμο εξομάλυνσης σχέσεων, είτε λειτουργούν ως σημείο τριβής. Η φράση «τουρκική μειονότητα» δια στόματος Ερντογάν προκάλεσε επιπλέον τοποθέτηση Μητσοτάκη από μικροφώνου – έναν στοχευμένο σχολιασμό του για την Θράκη, όπου συνυπάρχουν αρμονικά «χριστιανοί και μουσουλμάνοι». Και οι δύο όμως επέλεξαν ήπιους τόνους χωρίς να τορπιλιστεί το θετικό κλίμα.
Καταγράφηκε επιπλέον η διαφωνία για το Κυπριακό με τον Ερντογάν να εκφράζει τις πάγιες θέσεις του, χωρίς τη διατύπωση περί δύο κρατών ωστόσο, και πάλι αναφερόμενος καθαρά σε επίτευξη δίκαιης λύσης «με βάση τις πραγματικότητες», χωρίς να επεκταθεί περαιτέρω.
«Δεν υπάρχει άλλη λύση πέραν των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ» είχε πει νωρίτερα ο Μητσοτάκης δείχνοντας αποκλειστικά στην επανεκκίνηση του διαλόγου «από εκεί που διακόπηκε το 2017», κάτι που συζήτησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης και στην τηλεφωνική επικοινωνία του με τον Κύπριο Πρόεδρο, Νίκο Χριστοδουλίδη.
Ο Μητσοτάκης έστειλε μήνυμα, σύμφωνα με την εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ», ότι το επόμενο βήμα μπορεί να είναι η προσέγγιση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο «όταν οι συνθήκες ωριμάσουν». Η Αθήνα διαμηνύει ότι αναγνωρίζει αυτή ως τη μοναδική διαφορά που θα μπορούσε να βρεθεί στη διεθνή Δικαιοσύνη.
«Θέλουμε να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε θάλασσα ειρήνης και συνεργασίας» ήταν το μήνυμα της τουρκικής προεδρίας. Για το Αιγαίο προηγήθηκαν αναφορές του πρωθυπουργού τόσο στο Μεταναστευτικό και τη «σημαντική μείωση των ροών» όσο και στην 7ήμερη βίζα 12μηνης ισχύος για 10 νησιά.
Η ηρεμία στα ελληνοτουρκικά μακριά από διακυμάνσεις που «κάποιες στιγμές» απείλησαν κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη «την ασφάλεια και την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο» είναι κυρίαρχος στόχος της Αθήνας. Η παράταση δηλ. του άτυπου μορατόριουμ.
«Οφείλουμε να χτίσουμε ένα αύριο όπου σε αυτά τα ήρεμα νερά θα φυσήξει και ένας ούριος άνεμος» είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ενώ με την αποστροφή «να μην γίνουμε από αυτούς που περνούν τη θάλασσα αλλά πνίγονται στο ποτάμι» ο Ερντογάν έδειξε να μην έχει διάθεση να προτάξει τα πεδία της διαφωνίας με την Ελλάδα.
Τι έγινε στο παρασκήνιο – Τα δώρα με συμβολισμό
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήρθε στην Αθήνα κομίζοντας δώρα. Στον Κυριάκο Μητσοτάκη δώρισε μια έκδοση της τουρκικής Προεδρίας για την Λωρίδα της Γάζας, θέλοντας προφανώς να τονίσει τη διαμάχη του με το Ισραήλ. Από την πλευρά του ο πρωθυπουργός δώρισε στον Τούρκο Πρόεδρο ένα βιβλίο που καταγράφει όλα τα έργα που έχουν γίνει για την αναστήλωση των οθωμανικών μνημείων στην ελληνική επικράτεια.
Τον τόμο για την τουρκική «διπλωματία ειρήνης» για την Παλαιστίνη χάρισε ο Ερντογάν εκτός καμερών και στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου. Αντάλλαξαν ωστόσο και τα εθιμοτυπικά δώρα. Ο Τούρκος Πρόεδρος χάρισε ένα βάζο και η Πρόεδρος του έδωσε μια μαρμάρινη διακοσμητική πιατέλα σε λευκό μάρμαρο Διονύσου με ανάγλυφο κλαδί ροδιάς.
Με τις δύο θωρακισμένες λιμουζίνες που έφερε από την Άγκυρα για τις έξι ώρες που έμεινε στην Αθήνα, ο Ερντογάν δεν πρωτοτύπησε. Αντιθέτως αντιγράφει τον εκάστοτε Πλανητάρχη που κυκλοφορεί με δύο πανομοιότυπα πανάκριβα «θηρία» για λόγους ασφαλείας. Ο Τούρκος Πρόεδρος διαθέτει αεροπλάνο – στρατηγείο με υπνοδωμάτια, με αίθουσες συσκέψεων, με γραφεία κλπ.
Όσα δεν έδειξαν οι κάμερες: Τα ντολμαδάκια, οι κόντρες για τα αθλητικά και ο… διπλωμάτης Penaut
Το κλίμα τόσο μεταξύ των υπουργών, όσο και στο τετ α τετ Μητσοτάκη – Ερντογάν, ήταν ιδιαίτερα θερμό, κάτι που αποδεικνύουν και οι συζητήσεις των δύο ηγετών για θέματα εκτός πολιτικής.
Σύμφωνα με τον ΑΝΤ1, το κλίμα ήταν ιδιαίτερα θερμό όταν έκλεισαν και οι κάμερες στο γεύμα εργασίας με τους δύο ηγέτες να δίνουν έμφαση σε αυτά που ενώνουν Ελλάδα και Τουρκία και όχι σε αυτά που χωρίζουν τις δύο χώρες.
Μία από τις στιγμές που ξεχώρισαν ήταν όταν ο Ταγίπ Ερντογάν ανέβαινε τις σκάλες του Μεγάρου Μαξίμου μαζί με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, όταν ξαφνικά εμφανίστηκε ο Peanut με τον Έλληνα πρωθυπουργό να χαϊδεύει τον photobomber της ημέρας.
Όπως αναφέρoυν οι ίδιες πληροφορίες, υπήρξαν κι άλλες χαριτωμένες στιγμές, αστεϊσμοί αλλά και χαμόγελα.
Μάλιστα, σχολιάστηκε ιδιαίτερα η στιγμή που ο Τούρκος Πρόεδρος παρατήρησε πως τρώμε κι εμείς στην Ελλάδα ντολμαδάκια με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να διευκρινίζει πως στην χώρα μας τους ντολμάδες τους λέμε «γιαλαντζί», χρησιμοποιώντας την τούρκικη αυτή λέξη για να αποσπάσει τα χαμόγελα από τον κ. Ερντογάν.
Ακόμη, ο αθλητισμός φαίνεται πως είναι ένα κοινό θέμα συζήτησης καθώς πολλή κουβέντα έγινε για τον Εργκίν Αταμάν, τον προπονητή του Παναθηναϊκού στο μπάσκετ, ενώ συζητήθηκε και το όνομα του προπονητή της Φενερμπαχτσέ Δημήτρη Ιτούδη.
Μάλιστα, ο Τούρκος Πρόεδρος ενημέρωσε τον Έλληνα πρωθυπουργό πως παίζει μπάσκετ και τον κάλεσε στο επόμενο Ανώτατο συμβούλιο συνεργασίας που θα γίνει στην Τουρκία οι Υπουργοί των δύο χωρών να φτιάξουν ομάδα και να παίξουν μπάσκετ, ενώ κουβέντα έγινε και για το ποδόσφαιρο με το όνομα του Τάσου Μπακασέτα που αγωνίζεται στην Τράμπζονσπορ να βρίσκεται στο επίκεντρο.
Τέλος, ο Ταγίπ Ερντογαν κάλεσε τον Κυριάκο Μητσοτάκη να επισκεφθούν μαζί την επόμενη Άνοιξη τις λαξευτές εκκλησίες στην Καππαδοκία.