Οι αιχμές και τα καρφιά στις ομιλίες των συνέδρων σημάδεψαν τη δεύτερη ημέρα εργασιών του Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ, ωστόσο ιδιαίτερα εντυπωσιακή ήταν η ηχηρή παρέμβαση της “Ομπρέλας”, που αμφισβήτησε τις προτάσεις Τσίπρα.
Με κείμενο που κατέθεσαν στο Συνέδριο, και που θα τεθεί σε ψηφοφορία το Σάββατο, τα στελέχη της Ομπρέλας εξέφρασαν τη ριζική τους αντίθεση στην πρόταση του Αλέξη Τσίπρα για εκλογή του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ και της Κεντρικής Επιτροπής, από τη βάση. Τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που υπογράφουν την πρόταση είναι: Δημήτρης Βίτσας, Νίκος Βούτσης, Θοδωρής Δρίτσας, Έφη Καλαμαρά, Κατερίνα Κνήτου, Πάνος Λάμπρου, Ανδρέας Ξανθός, Δημήτρης Παπαδημούλης, Μιχάλης Σαμπατακάκης, Ράνια Σβίγκου, Πάνος Σκουρλέτης, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Φίλης, Τασία Χριστοδουλοπούλου.
Το κείμενο αναφέρει ότι: “Η επιδίωξη εδώ είναι να υπάρχει ένας θεσμός αφενός στιβαρός και ανθεκτικός, αφετέρου επαρκώς ανοικτός και συμμετοχικός τόσο για την εκλογή, όσο και για τη λογοδοσία. Η κεντρική ιδέα είναι ότι η συμμετοχική δημοκρατία έχει νόημα όταν ασκείται πάνω σε έναν σκελετό που υποστηρίζει την κομματική λειτουργία και παρέχει θεσμικά αντίβαρα». Θεωρούν δηλαδή τα στελέχη της Ομπρέλας ότι οι προτάσεις Τσίπρα υστερούν σε ότι αφορά τη λογοδοσία των ηγετικών οργάνων, μαζί και του προέδρου του κόμματος.
Ο Νίκος Φίλης, πιστός στο αριστερό του προφίλ, ζήτησε να ξαναβρεί το κόμμα “τη στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου για τον σοσιαλισμό, της ισχυρής ανανεωτικής ριζοσπαστικής μας ταυτότητας”. Είπε ότι σωστά ο πρόεδρος συνόψισε τα επίδικα της συγκυρίας στο δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», για να τονίσει πως πρέπει να βαθύνει η σοσιαλιστική στρατηγική σε όλους τους τομείς «για να μη μείνει η φράση ένα εύρημα της στιγμής».
Σχολίασε επίσης ότι «η νεοφιλελεύθερη υπερδεξιά κυβέρνηση του κ. Μητσοτάκη που είναι φανατικά αφοσιωμένη στην ανασυγκρότηση του αστικού πολιτικού συστήματος, δεμένη χειροπόδαρα στο άρμα μεγάλων οικονομικών συμφερόντων», δεν θα πέσει σαν ώριμο φρούτο, «εμείς και τα κινήματα θα τη ρίξουμε».
Υποστήριξε ότι οι εκλογές θα κριθούν από το ποιος θα θέσει τα πραγματικά διακυβεύματα και ότι το συνέδριο είναι ο χώρος για την αναγκαία αυτοκριτική, και για αυτά που δεν έκανε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, «για τις σχέσεις κράτους-Εκκλησίας, για τα ΜΜΕ και την ΕΡΤ, για τις εξορύξεις, τον East Med, την ασυδοσία του Καμμένου και τις συμπεριφορές που έπληξαν το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς». Τόνισε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μεγάλη μάχη για τον εμβολιασμό, τις πατέντες, τη στήριξη του ΕΣΥ. Και δε φοβήθηκε να καρφώσει τον Παύλο Πολάκη και άλλους, λέγοντας ότι “θα ήμασταν πιο αποτελεσματικοί αν δεν υπήρχαν φάλτσες φωνές στο θέμα των εμβολίων, που επιχείρησε να εκμεταλλευτεί η πιο αποτυχημένη κυβέρνηση της Ευρώπης στην αντιμετώπιση της πανδημίας».
Σε ότι αφορά το άνοιγμα στο δημοκρατικό κέντρο ο Νίκος Φίλης είπε: “Τον δημοκρατικό ριζοσπαστισμό της Αριστεράς δεν τον εγκαταλείπουμε για να κυνηγήσουμε τη χίμαιρα ενός απροσδιόριστου Κέντρου…”.
Η πασοκογενής Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου έστειλε μήνυμα αποφασιστικότητας για αγώνα με στόχο μια ισχυρή προοδευτική διακυβέρνηση. “Η κοινωνία περιμένει με ελπίδα και αισιοδοξία τα μηνύματα που θα βγουν από το συνέδριο μας” και πρόσθεσε ότι το Συνέδριο στέλνει ηχηρό μήνυμα δέσμευσης, αποφασιστικότητας και αγώνα, για ισχυρή προοδευτική διακυβέρνηση που θα κάνει πράξη την πολιτική αλλαγή. Η κ. Ξενογιαννακοπούλου άσκησε έντονη κριτική στην κυβέρνηση Μητσοτάκη και τις «συνέπειες της αυταρχικής και νεοφιλελεύθερης πολιτικής της». «Ενώσαμε δυνάμεις όλοι μαζί, τα θεμέλια του κοινού μας σπιτιού είναι οι απελευθερωτικοί αγώνες του λαού μας, πυλώνες είναι οι κοινές μας αξίες και τώρα σε αυτή τη μεγάλη μάχη έχουμε 4 μεγάλα εφόδια», είπε και συνέχισε: “Οι ιδέες μας που είναι ξανά επίκαιρες και αναγκαίες”.
“Οι προγραμματικές μας προτάσεις» που παρά την πανδημία, μας επέτρεψαν να «συγκροτήσουμε ομόφωνα ένα σύγχρονο αριστερό προοδευτικό προγραμματικό πλαίσιο». Τρίτο εφόδιο, «οι κοινωνικές αναφορές μας, γιατί με τις ιδέες και τις προτάσεις μας αναφερόμαστε στην κοινωνική πλειοψηφία που έχει γονατίσει… Αυτές οι αναφορές μας θα συγκροτήσουν την προοδευτική κοινωνική πλειοψηφία στις εκλογές” . Τέταρτο εφόδιο, είπε, «η συλλογική μας δέσμευση, το κόμμα μας, ένα σύγχρονο κόμμα της Αριστεράς που ταυτόχρονα είναι ο ο κορμός της ευρύτερης προοδευτικής παράταξης της χώρας μας και μιας από τις ισχυρότερες δυνάμεις της Ευρώπης”.
Ο Παύλος Πολάκης τάχθηκε υπέρ των απόψεων του Αλέξη Τσίπρα για τις αλλαγές στο κόμμα, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι “για να τα κάνουμε αλλιώς, πρέπει και ο ΣΥΡΙΖΑ να είναι αλλιώς”.
“Γι’ αυτό πρέπει να εκλέξει (ο ΣΥΡΙΖΑ) τον πρόεδρο από τη βάση, από όλα τα μέλη του. Γι’ αυτό πρέπει να εκλέξει την Κεντρική Επιτροπή του από όλα τα μέλη του”. Όπως είπε », είπε “για να υπηρετηθεί ένα σχέδιο πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής, όχι σαν τα μνημόνια”, πρέπει “ο καπετάνιος να πλαισιωθεί από μια ομάδα, η οποία αν αυτός τρέχει, εμείς πρέπει να πηδάμε”. Δεν μπορεί τις «κρίσιμες θέσεις εξουσίας αύριο» να τις αναλάβουν άνθρωποι που πιστεύουν ότι «πρέπει να υπάρχουν όρια στη δημοσιονομική πολιτική» και να «μιλούν για μνημόνια, χωρίς μνημόνια».
Αναπτύσσοντας την «αριστερή πολιτική» που πρέπει να ακολουθήσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, είπε ότι “πλησιάζει ο καιρός που ο ελληνικός λαός θα εμπιστευτεί ξανά τις τύχες του και την ελπίδα του στο ΣΥΡΙΖΑ». Στο πλαίσιο αυτό, είπε, είναι ανάγκη το Κράτος να «πάρει μία ή δύο συστημικές τράπεζες πίσω στα χέρια του”, να προχωρήσει στην παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με την επανεκμετάλλευση του κάμπου της Θεσσαλίας και των εργοστασίων ζάχαρης, να στηρίξει την γεωργία και την κτηνοτροφία, να μεταφέρει αρμοδιότητες στην τοπική αυτοδιοίκηση και να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας της Δικαιοσύνης.
Ο Νάσος Ηλιόπουλος ζήτησε να σταματήσει η εσωστρέφεια και εξέφρασε την άποψη ότι νικητές του Συνεδρίου θα είναι οι εργαζόμενοι, η νεολαία και οι λαϊκές γειτονιές.
«Δύο τρόποι υπάρχουν για να γραφτεί η ιστορία ενός κόμματος κι αυτές τις μέρες αποφασίζουμε ποιον θα διαλέξουμε. Ο πρώτος είναι κάποιος να εστιάσει στα εσωτερικά μικρογεγονότα. Ο δεύτερος είναι να κοιτάξει τη μεγάλη κοινωνική εικόνα και όταν τελειώσει το συνέδριο να μην υπάρχουν χαμένοι και νικητές». Νικητές, τόνισε, «θα είναι ο κόσμος της εργασίας, η νεολαία, οι λαϊκές γειτονιές. Χαμένοι θα είναι όλο το οικονομικό, μιντιακό σύστημα που έχει κάνει τα πάντα στο να διαλύσει τις ζωές μας και να στηρίζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Πρόσθεσε ότι το Συνέδριο οφείλει να σεβαστεί ένα και μόνο πράγμα: ότι ο μήνας δεν βγαίνει: “Όταν θα φύγουμε από εδώ θα πρέπει να κάνουμε δύο πράγματα. Ένα μεγάλο κίνημα κατά της ακρίβειας και ο λογαριασμός να πάει στο Μαξίμου και τον Μητσοτάκη, αλλά και να ξαναστήσουμε παντού δίκτυα αλληλεγγύης”.
“Πρέπει να μιλάμε συνέχεια για τον κόσμο της εργασίας, τον βασικό μισθό, την απελευθέρωση των συλλογικών συμβάσεων, την επαναφορά ελεγκτικών μηχανισμών», καθώς επίσης και για δημόσια εργαλεία παντού (στο ΕΣΥ, στην Ενέργεια, στο Χρηματοπιστωτικό), χωρίς τα οποία δεν μπορεί να υπάρξει κοινωνική ασφάλεια. Υποστήριξε ότι πραγματικές κοινωνικές αλλαγές δεν μπορεί να κάνει καμία κυβέρνηση μόνη της αν δεν έχει ένα ζωντανό κοινωνικό ρεύμα.
Και με ευθείες βολές για βολεμένα στελέχη που κρατούν καθηλωμένο τον ΣΥΡΙΖΑ, αναφέρθηκε στη “λογική μικρού κόμματος”. “Πρέπει να μιλήσουμε για τη φυσιογνωμία του μέλους, να ηττηθεί η λογική του μικρού κόμματος. Μικρό είναι το κόμμα που θυμάται την Τοπική Αυτοδιοίκηση πέντε μήνες πριν τις δημοτικές εκλογές, που δεν θέλει μέλη που να δίνουν καθημερινά αγώνες αλλά θέλει στρατούς για στελέχη και πολιτευτές. Μικρό είναι το κόμμα που ακόμη και στα εργασιακά σήμερα δεν έχει μια κοινή έκφραση, γιατί κάποιοι φοβούνται να μη χάσουν τις μικροεξουσίες τους», είπε.
Στην γραμμή των Προεδρικών κινήθηκε ο Νίκος Παππάς, λέγοντας ότι δεν πρέπει το Συνέδριο να αρνηθεί το “δικαίωμα” σε όλα τα μέλη του κόμματος να επιλέξουν με “καθολική ψηφοφορία την Κεντρική Επιτροπή και τον πρόεδρο”. Επίσης απάντησε στις κατηγορίες ορισμένων ομιλητών ότι οι προτάσεις για τέτοια ψηφοφορία είναι “κεντρώα, δεξιά στροφή”. “Κάθε άλλο”, είπε. “Τα ισχυρά, μαζικά κόμματα, που μπορούν να διαμορφώνουν πολιτικά γεγονότα, έχουν κοινωνικά αντίβαρα. Είναι η ασπίδα του λαού όταν τα συμφέροντα και σκοτεινοί κύκλοι πάνε να επιβάλουν την ατζέντα τους”. Τόνισε, επίσης, την ανάγκη με τις αποφάσεις του το Συνέδριο να επιβεβαιώσει αυτό που “ομόφωνα” ψηφίστηκε στην ιδρυτική διακήρυξη, δηλαδή τη συσπείρωση όλου του κόσμου “από την ριζοσπαστική Αριστερά μέχρι το προοδευτικό Κέντρο”. “Δεν πρέπει να κάνουμε πίσω από αυτήν την τολμηρή ιστορική πρωτοβουλία”, τόνισε.
Στη δική του ομιλία ο Πάνος Σκουρλέτης χτύπησε στο αδύναμο σημείο του ΣΥΡΙΖΑ, την ήττα του στις εκλογές και την αυτοκριτική. Αλλά το είπε όσο πιο κομψά μπορούσε: “Η αποτίμηση της κυβερνητικής θητείας δεν ολοκληρώθηκε”.
Φυσικά τόνισε την αντίθεσή του στην πρόταση Τσίπρα για εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση. «Το επίδικο δεν είναι η εσωκομματική εκλογή, αλλά ο διάλογος και ο διάλογος που γίνεται εδώ μέσα αλλά θα πρέπει να βλέπει προς τα έξω. Οι καταστατικές αλλαγές θα πρέπει να συνδέονται με τα προβλήματα της κοινωνίας. Ακούγεται ότι το μείζον είναι ο τρόπος που θα γίνουν οι εσωκομματικές εκλογές. Ωστόσο θα έπρεπε το συνέδριο να εκλέγει πρόεδρο και Κεντρική Επιτροπή σε συσχέτιση με τον διάλογο που γίνεται. Γιατί αυτή η αποσυσχέτιση; Ο Αλέξης Τσίπρας ποτέ δεν αμφισβητήθηκε», είπε και συνέχισε:
“Εμείς μετά το 2019 είχαμε μία αστοχία, είμαστε το μοναδικό κόμμα που έχασε εκλογές, ξεκινήσαμε την συζήτηση για την αποτίμηση, αλλά την αφήσαμε στη μέση… Δεν μας ταιριάζουν τα μισόλογα, χρειάζεται ειλικρίνεια. Το ένα όπλο μας είναι η ενωτική σύνθεση απόψεων που είναι και πρόκληση του συνεδρίου. Αλλά να το εννοούμε και να το κάνουμε πράξη. Το δεύτερο όπλο μας είναι οι ισχυρές προγραμματικές δεσμεύσεις που θα απαντούν στα προβλήματα της συγκυρίας. Οι θέσεις μας θα πρέπει να είναι βαθιά αντι-νεοφιλελεύθερες καθώς είναι ο νεοφιλελευθερισμός που έχει γεννήσει τα μεγάλα προβλήματα. Θα ήθελα να ακούσω για την κατάργηση του ΤΑΙΠΕΔ. Ή ότι θα αναστείλουμε και θα επανασχεδιάσουμε το Χρηματιστήριο Ενέργειας». Ο κ. Σκουρλέτης έκλεισε λέγοντας ότι «το συνέδριο θα πρέπει να αποτελέσει μια νέα αρχή. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έχει αρχίσει να υποχωρεί. Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αφήνουμε τα προβλήματα να περνάνε. Οφείλουμε α βγούμε με μία ρωμαλέα πρόταση ώστε η επόμενη κυβέρνηση να είναι μία αριστερή προοδευτική κυβέρνηση και όχι μόνο μία κυβέρνηση με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ».
Η Ράνια Σβίγκου είπε ότι “πρέπει να κερδίσουμε και τώρα, για να δώσουμε τη μάχη ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό”. “Μια πραγματικά νικηφόρα στρατηγική ορίζει την ατζέντα της περιόδου, μια στρατηγική που δίνει πειστικές λύσεις και προωθεί με όραμα μια εναλλακτική ατζέντα. Η πορεία μας, μάς δείχνει ότι όποτε μιλήσαμε ξεκάθαρα, χωρίς στρογγυλέματα, κερδίσαμε… πρέπει να κερδίσουμε και τώρα γιατί είναι αναγκαίο να δώσουμε τον αγώνα ενάντια στις δυνάμεις του νεοφιλελευθερισμού”, είπε. Η κ. Σβίγκου επισήμανε ότι “βρισκόμαστε πλέον σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο (πανδημία, πόλεμος, ενεργειακή κρίση, περιστολή δικαιωμάτων)” και ότι η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι “μείγμα νεοφιλελευθερισμού και αυταρχικής Δεξιάς της δεκαετίας ‘60. Όσοι μίλησαν για επιστροφή στην κανονικότητα έχουν διαψευστεί πανηγυρικά”, κατέληξε.
Η Λούκα Κατσέλη είπε ότι “η πρωτιά στις εκλογές είναι εφικτή, αρκεί να την πιστέψουμε και να δουλέψομε γι’ αυτή”. Όπως είπε είναι απαραίτητη μια συμμαχία που θα μπορούσε να συνθέσει μία σύγχρονη προοδευτική πρόταση και να διεκδικήσει την κυβερνητική εξουσία. Ακολούθως ανέφερε: “Το στοίχημα της πολιτικής είναι ένα: να μπορέσουμε να κάνουμε πράξη αυτά που ονειρευόμαστε, να αφήσουμε πίσω έργα και πολιτικές που θα προάγουν μία καλύτερη και δικαιότερη κοινωνία. Μπορεί να επιτευχθεί μέσα από σύνθεση απόψεων και διαμόρφωση συμμαχιών. Είναι ελπιδοφόρο ότι ο ΣΥΡΙΖΑ απευθύνθηκε σε δυνάμεις που δεν ανήκουν στην προοδευτική Αριστερά.”