Διάβασα μία ανάλυση του Σταύρου Λυγερού με τίτλο: «Γιατί όταν ακούμε συνεκμετάλλευση πρέπει να κουμπωνόμαστε». Ο υπογράφων θεωρεί τους πάντες, Κοτζιά, Κατρούγκαλο, Δένδια, όλους δηλαδή, ότι έχουν αποδεχτεί τη συνεκμετάλλευση των θάλασσών μας με την Τουρκία.
Και παρουσιάζει ως θέσφατο τον ισχυρισμό του, ενώ στερείται ισχυρής και λογικής τεκμηρίωσης και μάλλον τον έγραψε στο πόδι.
Επίσης, ο κ. Λυγερός μου φαίνεται ότι αγνοεί τον προαιώνιο χρυσό κανόνα της ελληνικής διπλωματίας: «Timeo Danaos et dona ferentes», δηλαδή, στο πρωτότυπο, «Φοβοῦ τοὺς Δαναοὺς καὶ δῶρα φέροντας».
Ο Σταύρος Λυγερός θυμήθηκε, για να «ενισχύσει» τον ισχυρισμό του, τους «μοναχοφάηδες», κάτι που είχε αναφέρει το 2019 ο Νίκος Κοτζιάς, σε εποχή που δεν ήταν πλέον υπουργός Εξωτερικών, κι έγραψε:
«Οι αναγνώστες θα θυμούνται τη δήλωση Κοτζιά (όταν ήταν υπουργός Εξωτερικών), με την οποία κατηγορούσε τους Έλληνες ότι είναι “μοναχοφάηδες” στο ζήτημα της ΑΟΖ και του πιθανολογούμενου υποθαλάσσιου ενεργειακού πλούτου».
Πρώτη ανακρίβεια: Ο Νίκος Κοτζιάς παραιτήθηκε από το υπουργείο Εξωτερικών τον Οκτώβριο του 2018 και η αμφιλεγόμενη δήλωση έγινε πέντε μήνες μετά, στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών (28 Φεβρουαρίου – 3 Μαρτίου 2019).
Αποσαφήνιση: Ο Νίκος Κοτζιάς, στον απόηχο της αναφοράς σε «μοναχοφάηδες», έχει κατηγορηματικά δηλώσει ότι, «να μη γίνει καμία παρανόηση ότι μπορεί να γίνεται κουβέντα για τη συνεργασία εντός ελληνικής ή κυπριακής ΑΟΖ».
Έχει ξεκαθαρίσει δηλαδή ότι ΔΕΝ συναινεί σε καμία συνεκμετάλλευση ελληνικών πόρων. Είναι σαφές.
Ο κ. Λυγερός δεν είναι ακριβής και σε κάτι άλλο. Ο Νίκος Κοτζιάς δεν κατηγόρησε ποτέ τους Έλληνες για «μοναχοφάηδες».
Στο απόσπασμα γίνεται κατανοητό ότι αυτό που είπε ο Νίκος Κοτζιάς για «μοναχοφάηδες» μπορεί κάλλιστα να «πηγαίνει» και προς τους Τούρκους:
«…τι πρέπει τώρα να κάνουμε. Βρίσκουμε ενέργεια.
»Κατά τη γνώμη μου κι αυτό ακολούθησα εγώ, πρέπει να κάνεις δύο πράγματα.
»Πρώτον να εξασφαλίσεις, ό,τι άποψη κι αν έχει η Τουρκία, ότι αυτοί οι ενεργειακοί πόροι θα εξαχθούνε και θα μεταφερθούνε.
»Διότι είναι κέρδος για όλη τη Δύση και για όλη την Ευρώπη να υπάρχει ένας τρίτος δρόμος, παράλληλος με τους δύο από πάνω, που να οδηγεί ενέργεια προς τα εμάς.
»Το δεύτερο είναι όμως. Αν αρχίσεις και γίνεσαι στις διεθνείς σχέσεις μοναχοφάης, λέγοντας όλα δικά μου, όλα στον έλεγχό μου, όλα μόνος μου, τότε είσαι κι εσύ μέρος του προβλήματος».
Από αυτό καταλαβαίνει κανείς ότι ο Νίκος Κοτζιάς αναφέρεται στους Έλληνες;
Μπορεί κάλλιστα να εννοεί τους Τούρκους. Σε τρίτο πρόσωπο αναφέρεται.
Μόνο οι ενοχικοί πατριδοκάπηλοι, ή οι προπαγανδιστές δίχως εθνική πυξίδα, σπεύδουν να το υιοθετήσουν ότι «εμείς» ας μην είμαστε «μοναχοφάηδες».
Τόσο κόμπλεξ; Τόσο αυτομαστίγωμα; Τόσος επαρχιωτισμός;
Και συνέχισε ο Νίκος Κοτζιάς:
«Αυτό που πρέπει να κάνεις και που προσπάθησα να κάνω είναι και να εξασφαλίσεις την ασφάλεια, με τις δύο τετραμερείς, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ελλάδα, Κύπρος και η άλλη Γαλλία, Αίγυπτος, Ελλάδα, Κύπρος, αλλά και με το να δώσεις μια προοπτική ότι η Τουρκία, όχι στην Κυπριακή ΑΟΖ, αλλά στη Μεσόγειο συνολικά θα συμμετάσχει σε αυτή την οικονομική ανάταση.
»Πρέπει να βρεις τρόπους οργάνωσης επιχειρηματικούς, τις μπίζνες της δουλειάς, όχι της γεωπολιτικής, που να συμμετάσχει με τρόπο αυτόν που της αντιστοιχεί και της αρμόζει. Ποιος είναι αυτός; Να το βάλουμε στο τραπέζι να το συζητήσουμε.
Όπως βλέπετε στον χάρτη της Σεβίλλης, η Τουρκία έχει στην Ανατολική Μεσόγειο θάλασσα. «Με τρόπο που της αντιστοιχεί και της αρμόζει».
Αναφορικά με το Καστελλόριζο:
Σε εκείνη τη δήλωση ο Νίκος Κοτζιάς προειδοποίησε για το Καστελλόριζο.
Οι φανατικοί και οι αγράμματοι δεν κατάλαβαν. Ξέρετε, οι τότε «μακονομάχοι» και μετέπειτα «αντιεμβολιαστές» της ανορθόγραφης άκρα δεξιάς.
Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών είπε:
«Αλλά αν νομίζεις, όπως κάνουν μερικοί στην Ελλάδα, ότι η Τουρκία με χιλιάδες μίλια δεν έχει ΑΟΖ, δεν έχει τίποτα και όλη η ΑΟΖ είναι, το Καστελλόριζο* έχει 100% όλη την ΑΟΖ, όλη την περιοχή, δεν είναι έτσι.
»Τα πράγματα θέλουν προσοχή, φιλική πολιτική, διεθνές δίκαιο και να τον βάζεις και τον άλλον στο παιχνίδι για να κατευνάζει, δεν θα τον βάλεις απέναντι.
»Μιλάω με βάση τα συμφέροντα της χώρας. Και πρέπει να ξέρεις στη διεθνή εξωτερική πολιτική δεν πρέπει να φοβάσαι ποτέ να χρησιμοποιήσεις το κατάλληλο εργαλείο για την κατάλληλη πολιτική».
*Η αναφορά Κοτζιά για το Καστελλόριζο δεν άρεσε.
Το ζήτημα όμως εδώ δεν είναι τι μας αρέσει αλλά η πραγματικότητα.
Και να ακούμε τι λέγεται με τη λογική και όχι με το θυμικό.
Για αυτό το θέμα έχει προειδοποιήσει από το 2011 (11/12/11) ο Θεόδωρος Καρυώτης με άρθρο του στην «Καθημερινή».
Ο Θεόδωρος Καρυώτης αποκαλείται και «πατέρας της ελληνικής ΑΟΖ», δεν είναι δηλαδή ούτε άσχετος, ούτε μειοδότης, κανένας δεν έχει αμφισβητήσει τον πατριωτισμό του. Έγραψε:
«Το κύριο πρόβλημα που θα έχει η Ελλάδα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης είναι αυτό του Καστελλόριζου, διότι το Δικαστήριο, σε περιπτώσεις που ένα νησάκι βρίσκεται μπροστά σ’ έναν τεράστιο ηπειρωτικό χώρο ενός άλλου κράτους, ποτέ δεν δίνει “πλήρη επήρεια” σε αυτό το νησάκι».
Τι σημαίνει «επήρεια»; Σημαίνει ΑΟΖ. Τι διαφορετικό είπε ο Καρυώτης από τον Κοτζιά; Το ίδιο λένε.
Μόνο εντελώς εμπαθείς, εμμονικοί, αγράμματοι ή λοβοτομημένοι δεν αναγνωρίζουν ότι αμφότεροι αντιλαμβάνονται το ίδιο και μας προετοιμάζουν πως όταν καταφύγουμε στη Χάγη θα μας πουν ότι το Καστελλόριζο είναι πιθανό να έχει θέμα με την επήρεια.
Εμείς λοιπόν τι πρέπει να υπερασπιστούμε πάση θυσία;
Νομίζω τη «συνάντηση» της ελληνικής με την κυπριακή και αιγυπτιακή ΑΟΖ.
Αυτόν αντιλαμβάνομαι ως στόχο και όχι η 100% ΑΟΖ του Καστελλόριζου, την οποία, όπως μας προειδοποιούν, δεν την κερδίζουμε στη Χάγη.
Ο Θεόδωρος Καριώτης, στο ίδιο άρθρο, θεωρεί ότι χάνοντας το Καστελλόριζο την πλήρη επήρεια στη Χάγη, «εάν συμβεί κάτι τέτοιο, τότε η Ελλάδα δεν θα έχει θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο».
Για αυτό αντιπροτείνει ότι, «…ακόμα και σήμερα [σ.σ. 2011) δεν είναι καθόλου αργά να γίνει κάτι τέτοιο.
» Πρέπει να συμφωνήσουμε για μια τριεθνή οριοθέτηση της ΑΟΖ ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο, που θα δίνει πλήρη επήρεια στο Καστελλόριζο και στη Στρογγύλη.
»Η Τουρκία, σίγουρα, θα μπορεί να ζητήσει παρέμβαση της Χάγης, κάτι που δικαιούται να κάνει, αλλά η θέση της θα είναι πιο αδύναμη εάν υπάρχει αυτή η τριεθνής οριοθέτηση που θα έχει και την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής ένωσης.
»Σε περίπτωση που τελικά δεν έχουμε θαλάσσια σύνορα με την Κύπρο, η ζημιά πέραν από πολιτική και ιδεολογική είναι και οικονομική.
»Διότι μπορεί να υπάρξει οικονομική ζημιά εάν τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου που θα χάσουμε, σε περίπτωση μείωσης της ΑΟΖ του Καστελλόριζου και της Στρογγύλης, είναι αρκετά μεγάλα.
»Πάντως, καλό είναι να γνωρίζουμε ότι εάν χρειαστεί να περάσει ένας αγωγός από την Κύπρο στην Κρήτη και πρέπει η διέλευση να γίνει από την τουρκική ΑΟΖ, η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα να την εμποδίσει διότι είναι ρητά αναγνωρισμένο δικαίωμα από το άρθρο 79 της Συνθήκης για το Δίκαιο της Θάλασσας.
»Το μόνο που μπορεί να κάνει είναι να καθορίσει την πορεία που θα πρέπει να ακολουθήσει ένας αγωγός όταν διασχίζει τη δική της ΑΟΖ».
Προσέξτε όμως ακόμα μία λεπτομέρεια που δεν αναφέρεται.
Ποια είναι η εθνική μας θέση για τη μια και μοναδική μας διαφορά με την Τουρκία, που αφορά καθορισμό ΑΟΖ και Υφαλοκρηπίδας;
Το υπουργείο Εξωτερικών αναφέρει στην ιστοσελίδα του:
«Σε περίπτωση που διαφανεί ότι δεν καθίσταται δυνατή η εξεύρεση κοινού εδάφους εντός εύλογου χρόνου, η πάγια θέση της Ελλάδας, η οποία συνάδει απολύτως με το διεθνές δίκαιο και έχει τεθεί και ως κριτήριο στην ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ΔΔΧ), προκειμένου να μη διαιωνισθεί η διαφορά.
»Δεδομένου, όμως, ότι η Τουρκία δεν έχει αναγνωρίσει τη γενική υποχρεωτική δικαιοδοσία του Δικαστηρίου, απαιτείται ειδική συμφωνία (συνυποσχετικό) που θα αποτελέσει τη νομική βάση για τη δικαιοδοσία του ΔΔΧ».
Μέχρι τότε, σύμφωνα με την ίδια θέση:
«Συναφώς σημειώνεται ότι, σύμφωνα με το άρθρο 156 του Ν 4001/2011 (ΦΕΚ Α΄ 179 – “για τη λειτουργία Ενεργειακών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις”), ελλείψει συμφωνίας οριοθέτησης με γειτονικά κράτη, το εξωτερικό όριο της ελληνικής υφαλοκρηπίδας είναι η μέση γραμμή μεταξύ των ελληνικών ακτών και των ακτών που είναι παρακείμενες ή αντικείμενες σε αυτές».
Προσοχή: «Η πάγια θέση της Ελλάδας», αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών, «είναι η παραπομπή του ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, προκειμένου να μη διαιωνισθεί η διαφορά».
Αλλά η Χάγη, λέει ο Καρυώτης, δεν θα δώσει στο Καστελλόριζο 100% ΑΟΖ. Είναι σαφές;
Ίσως κάποιοι να αντιπροτείνουν «να μην πάμε στη Χάγη».
Αλλά η εθνική γραμμή, η πάγια θέση μας, είναι να πάμε στη Χάγη.
Κάποιοι άλλοι ίσως να πουν, να ορίσουμε πρώτα ΑΟΖ με Αίγυπτο και Κύπρο και μετά να πάμε με την Τουρκία στη Χάγη, αυτό που εισηγήθηκε πριν 11 χρόνια ο Καρυώτης.
Προσέξτε όμως εδώ μία λεπτομέρεια.
Κι ο Νίκος Κοτζιάς λέει πρώτα να αναγνωρίσει η Τουρκία την ελληνική και κυπριακή ΑΟΖ.
Όπως έχει γράψει ο ίδιος:
«Την άνοιξη του 2019 στο Φόρουμ των Δελφών ρωτήθηκα αν αρνούμαι κάθε είδος οικονομικής συνεργασίας με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο.
»Απάντησα: “ας αναγνωρίσουν πρώτα οι Τούρκοι την Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ, καθώς και την αιγιαλίτιδα ζώνη των δύο κρατώ”, και “μετά μπορούμε να συνεργαστούμε στη Μεσόγειο. Ασφαλώς όχι στα γεωπολιτικά” και συνέχισα, ας τα κάνει όλα αυτά η Τουρκία και μετά μπορούμε να συνεργαστούμε. (…)
»Ο λόγος, λοιπόν, πρώτον, ήταν σαφώς για την Μεσόγειο και όχι για το Αιγαίο.
»Αλλά αυτό δεν βολεύει την δημοσιογραφική και πολιτική κοπτοραπτική και με το έτσι θέλω με εμφανίζουν σήμερα να είχα μιλήσει για το Αιγαίο.
»Ενώ είχα υπογραμμίσει στην απάντηση ότι μιλώ για Μεσόγειο.
»Δεύτερον, υπογράμμισα ότι για να γίνει κουβέντα θα πρέπει να αναγνωρίσει η Τουρκία την Ελληνική και Κυπριακή ΑΟΖ.
»Το υπογράμμισα και αυτό προκειμένου να μη γίνει καμία παρανόηση ότι μπορεί να γίνεται κουβέντα για τη συνεργασία εντός ελληνικής ή κυπριακής ΑΟΖ, ή οποιαδήποτε παραχώρηση ως προς τις δύο ΑΟΖ και την Αιγιαλίτιδα ζώνη.
»Τρίτο, επεσήμανα ότι η όποια μελλοντική συνεργασία και αφού αναγνωρίσει τα πιο πάνω, δεν θα μπορεί να αφορά θέματα γεωπολιτικής, διότι σε αυτή δεν έχουμε τίποτα να μοιράσουμε.
»Και, τέταρτο, ανέφερα ότι αφού γίνουν όλα τα προηγούμενα η συνεργασία αφορά στη Μεσόγειο στο πεδίο της οικονομίας και όχι σε κάτι άλλο».