Ομιλία Σοφίας Σακοράφα στην Ολομέλεια
Συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας
«Για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της χώρας»
Η Βουλή υποχρεώνεται να εφαρμόσει αποφάσεις άλλων χωρών, που αφορούν μια Ελλάδα που αντιμετωπίζεται ως εντελώς εξαρτημένη χώρα.
Έχουμε πει επανειλημμένα, ότι σαν δικαιολογητική βάση για τα εξοπλιστικά προγράμματα της Κυβέρνησης, για τις πανάκριβες αυτές προμήθειες, προβάλλεται η αντιμετώπιση των επιθετικών βλέψεων της γείτονος.
Αυτό που απομένει είναι να αντικρύσουμε την πραγματικότητα με ειλικρίνεια. Είναι, αλήθεια, έτσι ; Ή είναι άλλη η ουσία των πραγμάτων ;
Το βασικό ζήτημα για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση της εθνικής αμυντικής πολιτικής είναι να προσδιορίσεις ποιος – ή ποιοι – είναι οι εχθροί σου. Ποιος είναι ο κίνδυνος που πρέπει να αντιμετωπίσεις και να αποτρέψεις.
Ποιος δηλαδή απειλεί την χώρα σου και σε ποιον – ή ποιους – αφορούν οι αμυντικές σου επιλογές, από τον σχεδιασμό ως τους εξοπλισμούς.
Τα είδη της απειλής ορίζουν – ή πρέπει να ορίζουν – και τους εξοπλισμούς !
Για να δούμε λοιπόν που βρισκόμαστε, σε αυτή την ανάλυση:
Θα μου επιτρέψετε να χρησιμοποιήσω, γι’ αυτό, μια ανακοίνωση του ΓΕΕΘΑ, που εκδόθηκε στις 7 Μαρτίου 2021 και έχει μεγάλο ενδιαφέρον.
Σε αυτήν, κατ’ αρχήν αναλύονται οι “διεθνείς δεσμεύσεις” της χώρας μας και οι αντίστοιχες δράσεις των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων.
Από την κατανομή των περιοχών «δραστηριοποίησης», συνάγεται και ο προσδιορισμός του εχθρού.
Καταρχάς είναι η Ρωσία ! Ένας διαρκής εχθρός. Παλιότερα με τον πολιτικό μανδύα της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας, σήμερα με τον οικονομικό, σαν μια ακραία καπιταλιστική ολιγαρχική Ομοσπονδία.
Αυτός, λοιπόν, είναι ένας “ολλ τάιμ κλάσικ” εχθρός !
Στην ανακοίνωση αναφέρονται συγκεκριμένες επιχειρήσεις : Κλεμανσώ 21, Νταϊνάμικ Μάντα 21, Ποσάιντον 21, Ατλάντικ Ρεζόλβ, ΝΑΤΟ Αιρ Πόλισινγκ. Σε όλες αυτές, οι ένοπλες δυνάμεις μας είναι παρούσες με ”προβολή σημαίας”, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται.
Διαβάζουμε, επίσης, για επίσκεψη της φρεγάτας “Ύδρα” στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να συμμετάσχει – (προσέξτε!) – στις εκδηλώσεις των Διεθνών Εκθέσεων Αμυντικού Υλικού Άιντεξ και Νάβντεξ 21.
Μήπως αυτή τη στείλαμε για να προβάλουμε τα γερμανικά ναυπηγεία όπου κατασκευάστηκε ; Γιατί, αν θέλαμε να προβληθούν τα δικά μας ναυπηγεία θα στέλναμε μια άλλη, π.χ. τα “Ψαρά” !
Μάλιστα, στην επιστροφή της, η “Ύδρα” συμμετείχε υποβοηθητικά και σε αποστολή της Ε.Ε. στο Στενό του Ορμούζ !
Έτσι, καταλαβαίνουμε ότι σημαντική θέση μεταξύ των εχθρών μας πρέπει να θεωρούμε ότι έχει και το Ιράν (!).
Επίσης, δεν πρέπει να παραβλέπουμε και τους “Χούτι” της Υεμένης, που αποτελούν μόνιμο εχθρό της “φίλης” Σαουδικής Αραβίας. Εξάλλου, για την προστασία αυτής της χώρας στέλνουμε και Πάτριοτ, που τα έχουμε προμηθευτεί για τη δική μας άμυνα αλλά εμάς μάλλον μας περισσεύουν (!)
Επίσης εμφανίζονται και άλλες περιοχές ενδιαφέροντος, με προοπτικές δραστηριοποίησης, όπως η Συρία, ο Λίβανος, ακόμα και το Μάλι. Προφανώς, και εκεί έχουμε εχθρούς (!)
Με αυτές τις προβολές, προκύπτει αμέσως ότι η Τουρκία είναι, βέβαια, μία φίλη και σύμμαχος χώρα. Και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα και με τους στενούς συμμάχους της όπως το Πακιστάν και το Κατάρ (!).
Στο Κατάρ θα σταθώ για λίγο : Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Τούρκος Πρόεδρος επισκέφθηκε τη Ντόχα και, μεταξύ των άλλων, υπέγραψε και αμυντική συμφωνία, σε συνέχεια της Συμφωνίας του Μαρτίου του 2021.
Έτσι, διαβάζουμε ότι στα επόμενα 5 χρόνια, τα 36 Ραφάλ του Κατάρ μαζί με κάποια από τα Εφ-15 και τα Γιοροφάιτερ της Καταριανής αεροπορίας, θα μετασταθμεύουν σταδιακά σε αεροδρόμια της Τουρκίας. Σκοπός της συμφωνίας είναι η συνεκπαίδευση των πιλότων των δύο χωρών και η συμμετοχή τους σε κοινές αεροναυτικές ασκήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.
Για να μην υπάρχουν απορίες για το ποια είναι η Ανατολική Μεσόγειος, να θυμίσουμε μόνο ότι, π.χ., η περιοχή ανάμεσα στη Ρόδο και το Καστελόριζο, δεν ορίζεται από το Υπουργείο μας των Εξωτερικών ως Αιγαίο, αλλά ως Ανατολική Μεσόγειος.
Ο καθένας θα αναρωτιόταν : Μήπως θα μπορούσε – ή θα έπρεπε – η Ελλάδα να απαιτήσει από τη Γαλλία, αυτή την εμβληματική σύμμαχό μας, να απαγορεύσει στο Κατάρ να μετασταθμεύει τα Ραφάλ στην Τουρκία ;
Αλήθεια, πιστεύετε ότι έχει βάση αυτό ερώτημα ;
Όπως και να έχει το πράγμα, δεν πρόκειται να το κάνετε !
Δεν θα το κάνετε γιατί λειτουργείτε με βάση πολύ συγκεκριμένους έξωθεν επιβαλλόμενους περιορισμούς.
Με βάση τέτοιους περιορισμούς θα ψηφίσετε και αυτό το νομοσχέδιο, αυτές τις συμβάσεις.
Η πραγματικότητα είναι ότι εδώ έχουμε απλώς μία διαδικασία που αποτελεί την κατάληξη διεθνών μεθοδεύσεων για τα εξοπλιστικά μας προγράμματα. Σε αυτήν τη διαδικασία σύρεται και η Βουλή και ο Ελληνικός λαός.
Εδώ δεν έχουμε απλά μια προκλητική έλλειψη στοιχειώδους σχεδιασμού.
Ας είμαστε ειλικρινείς : Εδώ υποχρεωνόμαστε να εφαρμόσουμε αποφάσεις και συμφωνίες άλλων χωρών, που αφορούν μια Ελλάδα που αντιμετωπίζεται ως εντελώς εξαρτημένη χώρα. Τόσο από αυτούς τους διεθνείς παράγοντες, όσο και από την εγχώρια, υποτελή σε αυτούς, ηγεσία που επιμένει να κομπάζει και να βαυκαλίζεται με δημόσιο λόγο περί «αριστείας» και δήθεν διαπραγμάτευσης.
Στους σχεδιασμούς αυτούς εντάσσονται και τα σενάρια των επιχειρήσεων που είδαμε παραπάνω. Στρεφόμαστε εναντίον χωρών, λαών και κινημάτων και εμπλεκόμαστε σε αντιθέσεις που δεν μας αφορούν για λόγους που αποκαλούνται «υπερεθνικοί». Δηλαδή, μόνο επειδή οι συμμαχίες στις οποίες μετέχουμε στρέφονται εναντίον τους.
Σε αυτούς τους σχεδιασμούς, ο ρόλος που έχει η χώρα μας είναι δεδομένος : Ένα απλό πιόνι στη διεθνή σκακιέρα τους !
Αυτό που αγγίζει, όμως, τα όρια της παράνοιας, είναι το ότι υποχρεωνόμαστε να χρηματοδοτούμε κιόλας τη δική τους παρτίδα. Γιατί αυτό κάνουμε, ματώνοντας οικονομικά, για τέτοια εξοπλιστικά προγράμματα (!).
Ας αξιολογήσουμε, λοιπόν, όλοι μαζί, τη δήλωση της Γαλλίδας Υπουργού Άμυνας, πριν από ένα μήνα περίπου, στα ναυπηγεία της Λοριάν, όπου χτίζονται οι φρεγάτες που θα αγοράσουμε.
Αξίζει να τη θυμηθούμε : «Τις επόμενες εβδομάδες, θα υπογραφεί το συμβόλαιο απόκτησης τριών φρεγατών από την Ελλάδα. Η εμπιστοσύνη της Ελλάδας, μας τιμά. Χάρη σε αυτή την παραγγελία, εξασφαλίζονται 2.200 θέσεις εργασίας στη Γαλλία σε ορίζοντα πενταετίας».
Η Ελληνική Κυβέρνηση, λοιπόν, εξασφαλίζει για τη Βορειοδυτική Γαλλία, αυτά που αρνείται και απαξιοί να αποτελέσουν μέρος της πολιτικής της στη χώρα μας.
Εδώ, τα ναυπηγεία και οι αμυντικές βιομηχανίες απαξιώνονται διαρκώς – και όχι μόνο σήμερα , εδώ και δεκαετίες. Ένας τομέας που θα μπορούσε να αποτελεί ατμομηχανή πραγματικής ανάπτυξης! Γιατί, ανάπτυξη δεν είναι βέβαια, όσο και αν προσπαθείτε να μας πείσετε, οι αλλεπάλληλες πωλήσεις της δημόσιας περιουσίας (!)
Πάντως ένα πράγμα είναι βέβαιο. Ότι για τις διεθνείς συμμαχίες μας, που με τόσο ζήλο θέλουμε να υπηρετούμε, τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και η κυριαρχία μας όχι μόνο δεν αποτελούν προτεραιότητα – ή “κόκκινη γραμμή” – αλλά δεν παίζουν κανένα απολύτως ρόλο.
Γι’ αυτό και δεν έχουμε πολιτική ανάσχεσης απέναντι στην Τουρκία, στον όποιο βαθμό αξιολογεί ο καθένας ότι από αυτήν προέρχεται πραγματική απειλή εναντίον μας.
Διαφορετικά, θα είχαμε δημιουργήσει αμυντικές δομές αυτόνομης δράσης, προσανατολισμένες σε ένα πραγματικά εθνικό πλαίσιο. Για αυτό, όμως, απαιτούνται όπλα διαφορετικά από εκείνα που εξυπηρετούν τις ανάγκες του ΝΑΤΟ.
Και, για την ανάσχεση, απαιτείται σταθερή και σθεναρή στάση τόσο απέναντι στον όποιο αντίπαλο όσο και έναντι των τρίτων.
Εμείς, αντίθετα, εκπέμπουμε διαρκώς λάθος σήματα !
Να θυμίσω, για παράδειγμα, την περίφημη δήλωση για την κόκκινη γραμμή στα 6 ν.μ. !
Επίσης ότι, μετά την υπογραφή της συμφωνίας Ελλάδας – Αιγύπτου, έμεινε σε εκκρεμότητα η περιοχή ανατολικά του 28ου μεσημβρινού. Και η Τουρκία συμπεριφέρεται, πλέον, σαν αυτή να της ανήκει.
Στο Αιγαίο δημιουργούνται μεθοδικά γλώσσες, δηλαδή προβολές τουρκικής θαλάσσιας κυριαρχίας, εκεί που υπάρχουν ευρείς ανοικτοί δίαυλοι ανάμεσα στα ελληνικά νησιά.
Θα αναφέρω ενδεικτικά το άνοιγμα του Αγίου Ευστρατίου, το πέρασμα ανάμεσα σε Χίο και Λέσβο και εκείνο ανάμεσα σε Χίο και Σάμο-Ικαρία.
Είναι, πλέον, τακτικές οι τουρκικές εναέριες περιπολίες κατά μήκος του Αιγαίου, σε τροχιές πτήσης που εφάπτονται του 25ου μεσημβρινού. Στο τέλος, κάποια ελληνικά νησιά θα είναι σαν το Δυτικό Βερολίνο μέσα στην Ανατολική Γερμανία.
Δεν υπάρχει πραγματική προστασία για τα κυριαρχικά δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα μας.
Ο εθνικός εναέριος χώρος και το έδαφός μας έχει γίνει πλέον πεδίο εχθρικών ενεργειών, όπως είναι οι υπερπτήσεις επανδρωμένων και μη αεροσκαφών.
Τα χωρικά μας ύδατα έχουν παραδοθεί στην επιχειρησιακή βούληση της τουρκικής αλιείας !
Εσείς που κομπάζετε για την περίφημη «αποτροπή» στον Έβρο, τί κάνετε για να προστατέψετε τους ψαράδες μας ;
Θα μπορούσαμε να μιλάμε επί ώρα γι’ αυτά… Ίσως είναι μία συζήτηση που πρέπει, κάποτε, να γίνει συντεταγμένα, αλλά όχι τώρα.
Ας έρθουμε, πάλι, στις συμβάσεις μας.
Έχει προκύψει ένα ζήτημα, με τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού κατά την κύρωση της ελληνογαλλικής συμφωνίας. Υποστήριξε ότι οικονομικά μπορούμε να ανταπεξέλθουμε και στις δύο μεγάλες προμήθειες, διότι τα μεν Ραφάλ θα αποπληρωθούν το 2021 και 2022, ενώ, όπως είπε επί λέξει, οι Μπελαρά “θα αρχίσουν να αποπληρώνονται από το 2025 και μετά”.
Όμως, το συμβατικό πρόγραμμα των φρεγατών, αντίθετα από τις δηλώσεις του Πρωθυπουργού, είναι, πράγματι, ως προς τις πληρωμές, ιδιαίτερα “εμπροσθοβαρές” – για να το διατυπώσω όσο πιο ήπια γίνεται.
Αυτό, εξάλλου, παραδέχθηκε και ο κ. Υπουργός, στην ομιλία του στην Επιτροπή. Είπε, επί λέξει: «Ναι, υπάρχει μία εμπροσθοβαρής, αν θέλετε, τάση στις πληρωμές αλλά μην ξεχνάτε ότι και τα τρία πλοία θα έχουν παραδοθεί μέχρι το 2026 και από κει και πέρα, για άλλα τρία χρόνια θα διεξάγεται η αποπληρωμή».
Βέβαια, για να είμαστε απολύτως ακριβείς, μέχρι το 2026 θα έχουμε παραλάβει τις δύο φρεγάτες μόλις, στο αρχικό στάδιό τους. Για την τρίτη, προβλέπεται η παραλαβή στο τέλος του 2026, το Νοέμβριο.
Είναι, πράγματι, τόσο εμπροσθοβαρές το πρόγραμμα πληρωμών των φρεγατών, ώστε κατά την πρώτη εν πλω δοκιμή της πρώτης φρεγάτας θα έχουν καταβληθεί πάνω από τα δύο τρίτα του συνολικού κόστους και για τις τρεις.
Κατά την παράδοση της πρώτης φρεγάτας, στο πρώτο επίπεδο, τον Απρίλη του 2025, θα έχει καταβληθεί σχεδόν το 80% της συνολικής δαπάνης.
Και όταν θα παραδίδεται, πάλι στο πρώτο επίπεδο, η δεύτερη φρεγάτα, μέχρι Νοέμβρη του 2025, θα έχει καταβληθεί σχεδόν το 90% της συνολικής δαπάνης και για τις τρεις.
Πέρα από αυτό, όμως, το πρόγραμμα των φρεγατών, γίνεται ακόμα πιο εμπροσθοβαρές αν υπολογίσουμε και τα εξής:
Μέχρι τον Ιούλιο 2023 θα πρέπει να ενεργοποιηθεί το δικαίωμα προαίρεσης για την αγορά της τέταρτης φρεγάτας. Μέχρι τότε, θα έχει ολοκληρωθεί η πρώτη κοπή μετάλλου για τις δύο πρώτες φρεγάτες. Αλλά μόνο για την πρώτη θα έχει ολοκληρωθεί και το ορόσημο που αναφέρεται στο «Πρώτο δομικό στοιχείο στην δεξαμενή συναρμολόγησης». Προσέξτε : Δεν αναφερόμαστε καθόλου στην τρίτη φρεγάτα.
Για να το πούμε πιο απλά : Το δικαίωμα προαίρεσης για την τέταρτη φρεγάτα θα πρέπει να έχει ενεργοποιηθεί 14 μήνες πριν γίνει η πρώτη εν πλω δοκιμή της πρώτης φρεγάτας !
Υπάρχει ένα ακόμα ζήτημα στο οποίο έχουμε αναφερθεί πολλές φορές και δεν θα κουραστούμε – είμαστε υποχρεωμένοι – να το επαναλάβουμε.
Είναι το πρόβλημα των προκαταβολών, όπως και των πρόσθετων προκαταβολών που συμβατικά προβλέπονται.
Αυτονόητα, η καταβολή οποιασδήποτε προκαταβολής παρέχει εξαρχής, στον εκάστοτε προμηθευτή, μια αντίστοιχη ρευστότητα.
Θεωρούμε ζήτημα αρχής ότι αυτή η προκαταβολή πρέπει να είναι πάντοτε έντοκη. Και ότι η αύξηση που προκύπτει από την τοκοφορία της θα πρέπει να συνυπολογίζεται στη σταδιακή και στην τελική αποπληρωμή.
Αυτό είναι θεμελιώδες. Αλλιώς, προσφέρεται, στην πραγματικότητα, από τον αγοραστή ένα πρόσθετο (σχεδόν κρυφό ή μη ευθέως ομολογούμενο) τίμημα, που αντιστοιχεί στην πρόσοδο του προμηθευτή από την “εκμετάλλευση” της προκαταβολής.
Αυτό, άλλωστε, προβλέπουν και οι διατάξεις του σχετικού νόμου 4872/2021, στο άρθρο 21 παρ. 7, τον οποίο ψηφίσατε στις αρχές Μαρτίου, και του οποίου τις προβλέψεις παραβιάζετε, με τις διαδικασίες που ακολουθείτε.
Το ότι η προκαταβολή πρέπει σε τέτοιες συναλλαγές να είναι έντοκη, αποκτά μεγαλύτερη σημασία σε περιόδους χαμηλής δημοσιονομικής ρευστότητας, όπως και σήμερα, με την παρατεταμένη ύφεση. Και η σημασία αυτή αυξάνεται ακόμα περισσότερο, όταν αναμένονται και αυξήσεις των επιτοκίων.
Στις συγκεκριμένες συμβάσεις όχι μόνο δεν ορίζεται ρητά ότι οι προκαταβολές θα είναι έντοκες, αλλά, ακόμα χειρότερα, προβλέπεται ρητά το αντίθετο.
Και μιλάμε για προκαταβολές εκατοντάδων εκατομμυρίων. Ενδεικτικά, στην αγορά των φρεγατών, μιλάμε για το 30% του συνολικού τιμήματος, με μόνη την υπογραφή σύμβασης.
Έτσι, λοιπόν, η Ελλάδα εμφανίζεται ιδιαίτερα γενναιόδωρη και μάλιστα με τέτοια ιλιγγιώδη ποσά !
Θα πρέπει, όμως, να έχουμε στο νου μας ότι τέτοιου είδους συμβατικοί όροι προσβάλλουν βάναυσα τον ιδρώτα και τους κόπους ενός λαού, αλλά – θα μου επιτρέψετε να πω – προσβάλλουν και όσους επαίρονται ότι διαπραγματεύθηκαν αυτές τις συμβάσεις !
Ανεξάρτητα από τις πολιτικές διαφωνίες, που είναι φυσικό να υπάρχουν μεταξύ των κομμάτων, κάνουμε, στο σημείο αυτό, μία ύστατη έκκληση – και ελπίζω να μην τη θεωρήσετε απλώς ρητορική :
Προστατεύστε το λαό και εσάς τους ίδιους ! Τροποποιείστε, τουλάχιστον, όλες αυτές τις ακραίες προβλέψεις, αυτούς τους καταχρηστικούς όρους, σε αυτές τις λεόντειες συμβάσεις !
Στην Επιτροπή αναφέρθηκα σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά σημεία καταχρηστικών όρων. Δεν έχω το χρόνο να τα επαναλάβω και τώρα.
Όμως, είναι προκλητικό αυτό που συμβαίνει με τις συγκεκριμένες συμβάσεις, γιατί αναδεικνύουν μια καταφανή μονομέρεια υπέρ του ενός μέρους, με σωρεία καταχρηστικών προβλέψεων.
Εδώ, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα παράδοξο, στο οποίο, όμως, έχουμε, καθώς φαίνεται εθιστεί, και κοντεύουμε να το θεωρήσουμε φυσιολογικό, σαν σύμπτωμα των καπιταλιστικών καιρών μας : Συναλλάσσονται δύο μέρη, ένα Κράτος και μία ιδιωτική εταιρεία. Και το ισχυρό μέρος δεν είναι το κράτος, ένα ολόκληρο κράτος, ένας ολόκληρος λαός, αλλά ο ιδιώτης (!!!)
Με βάση όσα έχουμε ήδη πει, και εδώ και στις συνεδριάσεις της Επιτροπής, καταλήγουμε :
Επί της αρχής ψηφίζουμε κατά.
Για τις φρεγάτες άρθρα 1, 2, 3, 4 κατά.
Για τις τορπίλες άρθρα 5 & 6 παρών, η κατασκευή θα γίνει εκτός Ελλάδας.
Για τη συμφωνία με την Τύσσενκρουπ άρθρα 7 & 8 παρών.
Για τα αεροσκάφη άρθρα 9-11 κατά.
Για την έναρξη ισχύος άρθρο 13 κατά.
Κύριε Υπουργέ κλείνω, με μια διευκρίνιση, για να μην υπάρχουν παρερμηνείες :
Είναι διαφορετικοί πύραυλοι οι Σκαλπ Ι-Τζι, που κοστίζουν περίπου 800 χιλ. ευρώ ο καθένας, τους οποίους φέρουν αεροσκάφη μας και έχουν βεληνεκές 300 χιλιόμετρα.
Και είναι άλλοι οι πύραυλοι Κρουζ των φρεγατών και υποβρυχίων, οι λεγόμενοι Μισίλ ντε Κρουαζιέρ Ναβάλ, με κόστος πολύ περισσότερο, περίπου 2,86 εκ. ευρώ ανά μονάδα. Αυτοί συχνά ονομάζονται απλουστευτικά και “Σκαλπ Ναβάλ”, επειδή κατασκευάζονται από την ίδια εταιρία όπως και οι προηγούμενοι, οι αεροπορικοί. Αυτοί, όμως, έχουν βεληνεκές περίπου 1.000 χιλιόμετρα και είναι άλλης τάξης, “υποστρατηγικά” όπλα.
Το ερώτημα για την Κυβέρνηση θα είναι πάντα γιατί δεν υπάρχουν αυτοί, οι τελευταίοι, στις φρεγάτες που θα προμηθευτούμε.
Συζήτηση του σχεδίου νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας
«Για την ενίσχυση της αμυντικής θωράκισης της χώρας»