Συντάκτης: Παναγιώτης Ψυχάρης, Γιώργος Μπακούλας, Ιωάννης Μπίτσικας*
Στις μνημονιακές υποχρεώσεις της κυβέρνησης συμπεριλαμβάνεται και η εφαρμογή ενός κλειστού συστήματος Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ), ανάλογου με εκείνο που ισχύει στη Μ. Βρετανία, όπου κανείς δεν θα μπορεί να επισκεφθεί ειδικό γιατρό, αν δεν έχει παραπεμφθεί από τον γενικό οικογενειακό γιατρό του (gatekeeping).
Πρόκειται για μια από τις πολλές γνωστές μνημονιακές πολιτικές ξένων, υποτίθεται ειδικών, τεχνοκρατών, όπως όλες εκείνες που ήδη αποκαλύφθηκαν.
Να σημειωθεί ότι:
- Ηδη αναγνωρίζεται διεθνώς η αποτυχία και η επικινδυνότητα του συστήματος αυτού στη Μ. Βρετανία, όπου διερευνώνται τροποποιήσεις.
- Δεν υπάρχει στην Ελλάδα υποδομή, δηλαδή επαρκής αριθμός γενικών ιατρών, σε αντίθεση με τον μεγάλο αριθμό ειδικών ιατρών που διαθέτουμε.
- Δημιουργείται μια καινούργια, αέναη γραφειοκρατική ταλαιπωρία για τον ασθενή πολίτη.
Βασική προϋπόθεση για την εφαρμογή αυτού του μνημονιακού μέτρου είναι ο οικογενειακός ιατρός (Ο.Ι.). Φυσικά, ο Ο.Ι. θα έπρεπε ήδη να υπάρχει και να λειτουργεί, αλλά χωρίς την εφαρμογή του μνημονιακού gatekeeping, που εν προκειμένω είναι το ζητούμενο.
Η κυβέρνηση απέτυχε να δημιουργήσει επαρκή αριθμό Τοπικών Μονάδων Υγείας (ΤΟΜΥ), αλλά και να προσελκύσει ιδιώτες γιατρούς, που θα συμβάλλονταν ως Ο.Ι.
Εν όψει του αδιεξόδου που προέκυψε από τις αστοχίες, αλλά και κάτω από την πίεση των «θεσμών» να λειτουργήσει το νέο σύστημα, το υπουργείο Υγείας μετέτρεψε παράνομα και αυθαίρετα τους γενικούς ιατρούς (Γ.Ι.), τους παθολόγους (ΠΘ) και τους παιδιάτρους (ΠΔ) που υπηρετούν στα Κέντρα Υγείας (Κ.Υ.) (πρώην ΙΚΑ ) σε Ο.Ι. !
Οπως προκύπτει από τον Ν. 4486/17, όπου περιγράφονται τα καθήκοντα του Ο.Ι., αυτά είναι εντελώς διαφορετικά από εκείνα του θεραπευτή ιατρού (Θ.Ι.) στο Κ.Υ.
Στα καθήκοντα του Ο.Ι. περιλαμβάνονται δράσεις στην Κοινότητα (Πρωτογενής Πρόληψη) και επισκέψεις κατ’ οίκον, τη στιγμή που τα καθήκοντα του Θ.Ι. του Κ.Υ. ασκούνται υποχρεωτικά μέσα στη Μονάδα. Πέραν τούτου, ο ΠΘ και ο ΠΔ καλούνται να «συνδιαχειρίζονται διαταραχές ψυχικής υγείας», τη στιγμή που δεν έχουν εκπαιδευτεί στην Ψυχιατρική, έστω για μία ημέρα μετά το πτυχίο. Ο Θ.Ι. εργάζεται για το σύνολο του πληθυσμού, ενώ ο Ο.Ι. μόνο για τον εγγεγραμμένο σε αυτόν πληθυσμό. Πολλοί ΠΘ και ΠΔ έχουν εξειδικευτεί σε επιμέρους αντικείμενα (π.χ. σακχαρώδης διαβήτης) και προσφέρουν τις ειδικές γνώσεις τους στο σύνολο του πληθυσμού, που τις χρειάζεται. Με τη μετατροπή τους σε Ο.Ι., αυτή η δυνατότητα θα περιοριστεί μόνο σε έναν μικρό αριθμό εγγεγραμμένων ασθενών.
Παράλληλα, θα είναι αδύνατη η ορθή επιστημονικά λειτουργία των Κ.Υ., χωρίς τη συμμετοχή των -λίγων άλλωστε- Γ.Ι., ΠΘ και ΠΔ που υπηρετούν σήμερα σε αυτά. Οι γιατροί αυτοί θα εργάζονται πλέον μόνον για τον μικρό εγγεγραμμένο σε αυτούς πληθυσμό! Οι γιατροί των Κ.Υ., που μετατράπηκαν αυθαίρετα σε Ο.Ι., έχουν ήδη προσφύγει στη Δικαιοσύνη και θα συνεχίσουν τον αγώνα τους μέχρι την τελική δικαίωσή τους. Στον αγώνα αυτόν έχουν την αμέριστη στήριξη της ΠΟΣΕΥΠ-ΠΕΔΥ.
Δεν διαφωνούμε με τον θεσμό του Ο.Ι., αλλά με το gatekeeping! Θεωρούμε αναφαίρετο εργασιακό, επαγγελματικό, αλλά και ανθρώπινο δικαίωμα τη συμμετοχή των γιατρών των Κ.Υ. στο σώμα των Ο.Ι. μόνο με τη θέλησή τους!
Αν οι αλλαγές γίνονται ως μεταρρύθμιση, πρέπει να ξεκινήσουν με σταθερά βήματα και να κινηθούν προς την ορθή κατεύθυνση, έστω πιλοτικά στην αρχή, και να ολοκληρωθούν σε βάθος χρόνου.
Αν, αντίθετα, γίνουν βεβιασμένα και καταναγκαστικά, είναι σαφές όχι μόνον ότι πρόκειται για ακόμη μια εμμονική μνημονιακή υποχρέωση, αλλά και ότι είναι καταδικασμένες σε παταγώδη αποτυχία.
Εξάλλου κανένα σύστημα δεν μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία χωρίς τη συναίνεση αυτών που καλούνται να το εφαρμόσουν.
* Ο Π. Ψυχάρης είναι πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γιατρών ΕΟΠΥΥ-ΠΕΔΥ (ΠΟΣΕΥΠΕΟΠΥΥ-ΠΕΔΥ), ο Γ. Μπακούλας γενικός γραμματέας και ο Ι. Μπίτσικας μέλος της Εκτελεστικής Γραμματείας της Ομοσπονδίας