«Χωρίς την πολιτική γίνεται. Χωρίς το χειρουργείο δεν γίνεται», λέει ξεκάθαρα μιλώντας στην «Espresso» ο πρώην υπουργός, βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας με τη Νέα Δημοκρατία και αναπληρωτής καθηγητής Ανατομίας στην Ιατρική Σχολή Αθηνών, Μάριος Σαλμάς.
- της Βίβιαν Μπενέκου
Περνώντας μέσα από τη στενωπό της υπόθεσης Novartis συνειδητοποίησε πολλά. Κυρίως όμως ότι «είμαστε αδιόρθωτοι» ως χώρα, ότι δεν θέλουμε πλαίσιο κατά της διαφθοράς, δεν ζητάμε λογοδοσία, και ότι η Δικαιοσύνη έχει σοβαρές παθογένειες. Ο Μάριος Σαλμάς δεν είναι καριερίστας πολιτικός, επιμένει ότι τα κατάφερε μόνος του, χωρίς καμιά πολιτική κληρονομιά, και βρίσκεται στη Βουλή επειδή τον στηρίζουν φανατικά οι ψηφοφόροι του.
Ο ίδιος δεν συμβιβάζεται και δεν εκτελεί εντολές. Υποστηρίζει, όμως, ότι «είναι δύσκολο να κάνεις καριέρα στην πολιτική χωρίς να υπαναχωρήσεις σε μέρος των αρχών σου».
Ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας διδάσκει Ανατομία στους φοιτητές Ιατρικής εδώ και χρόνια, έχοντας εξοικείωση με αυτό που στην Ιατρική λέμε πτώμα. Ακόμη και σήμερα, κάθε Πέμπτη βρίσκεται στο Ανατομείο «αναλύοντας» πτώματα!
Ο Μάριος Σαλμάς έχει δύο υπέροχα παιδιά, την Έλλη και τον Αντώνη, με τη σύζυγό του Ειρήνη παίζει τένις και ποδόσφαιρο, και είναι λάτρης της παρέας. Διατείνεται επίσης ότι στην παρούσα φάση δεν λείπει τίποτε από αυτή τη ζωή που έφτιαξε ο ίδιος για τον εαυτό του.
Ρωτώντας τον δε για το μυστικό της αντοχής στην πολιτική, μας είπε με το χαρακτηριστικό χιούμορ που διαθέτει: «Το μυστικό αυτό δεν θα σας το αποκαλύψω σήμερα, αλλά όταν θα είμαι σίγουρος ότι έπαψαν να διαβάζουν “Espresso” οι συνυποψήφιοί μου»!
- Πιστεύετε ότι ο νέος κορωνοϊός και η φιλολογία γύρω του έχει υπερβολή ή όχι;
Για μία πανδημία που έχει προσβάλει ήδη 45.000.000 ανθρώπους και έχουν πεθάνει από αυτήν 1.200.000 άνθρωποι είναι αδιανόητο η συζήτηση που γίνεται για την αντιμετώπισή της και τον περιορισμό της διασποράς του ιού να είναι λιγότερη από αυτή που σήμερα γίνεται. Τείνει να εξελιχθεί στη μεγαλύτερη πανδημία που έχει ζήσει η ανθρωπότητα τα τελευταία 100 χρόνια. Αν με ρωτάτε εάν τα μέτρα που λαμβάνει η Πολιτεία είναι υπερβολικά, μπορώ να σας απαντήσω παραπέμποντάς σας στο τι κάνουν ακόμη και οι πιο ανεπτυγμένες χώρες. Αυτό που μερικοί περιγράφουν ως υπερβολή, πλέον -και καθυστερημένα- γίνεται σιγά σιγά κανόνας σε χώρες όπως η Γαλλία ή η Γερμανία κι άλλες προηγμένες κοινωνίες. Η κάθε κυβέρνηση οφείλει να προετοιμαστεί και να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία της, ώστε το σύστημα υγείας που διαθέτει η κάθε χώρα να μπορεί να υποστηρίξει τους ασθενείς που θα χρειαστούν νοσηλεία. Κάθε παράλειψη ή ολιγωρία ακυρώνει τη βασική αποστολή που έχει κάθε κυβέρνηση.
- Ως γιατρός έχετε φοβηθεί την πανδημία; Νόσησαν άνθρωποι του περιβάλλοντός σας;
Να ξεκαθαρίσω ότι ρωτάτε κάποιον ο οποίος δεν έχει την αίσθηση του φόβου. Πολλές φορές στη ζωή του έπαιξε με τις πιθανότητες. Αν δεις όμως μια ακτινογραφία θώρακος κάποιου που προσβλήθηκε από την Covid-19, όπως είδα εγώ αυτή του συνεργάτη μου νευροχειρουργού, θα τρομάξεις. Συνεπώς είμαι από τους πρώτους που φοράνε τη μάσκα και παίρνω όλα τα μέτρα πρόληψης κρατώντας τις αποστάσεις, περιορίζοντας τις άσκοπες κοινωνικές εκδηλώσεις και τα ταξίδια. Έχω έναν επιπρόσθετο λόγο για τον οποίον πρέπει να είμαι πιο προσεκτικός κι αυτός δεν είναι άλλος από την άσκηση της Ιατρικής, αφού οφείλω να προστατέψω και τους ασθενείς μου.
- Με πρόσχημα τον κορωνοϊό έχουν έρθει κοσμογονικές αλλαγές στα εργασιακά και τα κοινωνικά θέματα. Η ανεργία χτυπάει «κόκκινο». Πώς θα σωθεί αυτή η κατάσταση;
Μετά τις μεγάλες κοινωνικές και οικονομικές κρίσεις οι κοινωνίες που πείσμωσαν και θέλησαν να καλύψουν το χαμένο έδαφος πιο γρήγορα από τις άλλες τα κατάφεραν. Οι αλλαγές αυτές για τις οποίες με ρωτάτε αφορούν όλο τον πλανήτη και η κάθε κυβέρνηση οφείλει να έχει σχέδιο και να επιταχύνει τις πολιτικές αποφάσεις και παρεμβάσεις, ώστε πολύ γρήγορα να ανακτήσουμε το χαμένο έδαφος. Όλοι θα πρέπει να προσπαθήσουμε περισσότερο να κάνουμε αυτό που κάναμε σωστά, με πιο πολλή ένταση. Όλοι συμφωνούμε ότι όταν βρεθεί το εμβόλιο και τελειώσουμε με την πανδημία, η οικονομία θα τρέξει με γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης και θα καλύψει το κενό της διετίας 2020-2021.
- Δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι στα Ελληνοτουρκικά η κυβέρνηση κάνει λάθη και θα συρθεί σε καταστάσεις που ωφελούν την Τουρκία. Τι λέτε εσείς;
Η κριτική πρέπει να είναι προσεκτική, γιατί σίγουρα αυτοί που την κάνουν δεν έχουν όλα τα δεδομένα της εξίσωσης, όπως έχει το υπουργείο Εξωτερικών. Όταν μιλάς για λανθασμένους χειρισμούς, πρέπει να προτείνεις και να υποδεικνύεις τους σωστούς. Εξάλλου στη διπλωματία το σωστό ή λάθος προκύπτει κατεξοχήν από το αποτέλεσμα. Ειδικά όταν είναι μαραθώνιος και χρειάζεται υπομονή, επιμονή, προσεκτικές κινήσεις, συμμαχίες και συγκυρία.
- Φοβηθήκατε μήπως η Novartis έβαζε άδοξο τέλος στην πολιτική καριέρα σας;
Δεν είμαι καριερίστας στην πολιτική. Αποφάσισα σε μικρή ηλικία να περπατήσω έναν δρόμο που επέλεξα ο ίδιος, σχεδίασα μόνος μου, χωρίς πολιτική κληρονομιά, και αντιστάθηκα στους πειρασμούς πράττοντας το αυτονόητο. Αυτό που σας λέω δεν είναι αυτονόητο για όλους όσοι ασκούν εξουσία. Είναι αυταπόδεικτο ότι αν η πλειοψηφία των πολιτικών που διαχειρίστηκαν την τύχη της χώρας τις τελευταίες δεκαετίες έπραττε το αυτονόητο, η χώρα δεν θα είχε χρεοκοπήσει. Στο πλαίσιο του αυτονόητου ήταν να τιμήσω τις κυβερνητικές αποστολές που μου ανετέθησαν, όπως η καταπολέμηση της διαφθοράς και των αθέμιτων πρακτικών στον χώρο της υγείας και του φαρμάκου. Ακόμη και οι αντίπαλοί μου αλλά και εισαγγελικοί λειτουργοί που σε ανώτατο επίπεδο διεξήγαγαν έρευνα στο πλαίσιο αυτής της υπόθεσης αναγνώρισαν την προσήλωσή μου σε αυτόν τον στόχο και ότι ήμουν αυτός που πολέμησα, αφού πρώτα εντόπισα αθέμιτες πρακτικές και της συγκεκριμένης εταιρίας και έδωσα το έναυσμα να ξεκινήσει έρευνα και στη χώρα μας. Συνεπώς δεν θα μπορούσε ποτέ κάτι για το οποίο είμαι υπερήφανος και αποτελεί θετικό σημείο στην πολιτική πορεία μου να ήταν η αιτία που θα σταματούσα την πολιτική.
Γνωρίζω από χρόνια ότι όλα τα ωραία κάποτε τελειώνουν. Στην πολιτική επιλέγεις εσύ πότε θα ξεκινήσεις, αλλά το πότε θα τελειώσεις είναι αποκλειστικό δικαίωμα των ψηφοφόρων. Στην περίπτωσή μου πολλοί θα ήθελαν να είχε σταματήσει η πολιτική μου πορεία, η κοινωνία όμως πρόταξε πιο ισχυρά την άποψη που έχει διαμορφώσει για το πρόσωπό μου απέναντι στην επιπολαιότητα, στον ερασιτεχνισμό και στη δολιότητα που οι εισαγγελείς με αντιμετώπισαν, αλλά και τη συκοφαντία που εύκολα μεγέθυναν είτε σε είτε χωρίς συνεννόηση με την τότε κυβέρνηση. Η υπόθεση Novartis έδειξε ότι είμαστε αδιόρθωτοι. Χώρα που δεν θέλει αυστηρό πλαίσιο κατά της διαφθοράς, που δεν θέλει λογοδοσία, που η Δικαιοσύνη έχει σοβαρές παθογένειες.
- Ποιο είναι το μυστικό της αντοχής στην πολιτική; Πώς κάνεις τον κόσμο να σε θέλει επί 20 χρόνια και να μην έχει βαρεθεί;
Ενδιαφέρον ερώτημα. Οι άνθρωποι γενικά έχουν την τάση να βαριούνται, εκτός αν τους είσαι χρήσιμος ή δεν έχουν βρει αντικαταστάτη σου. Ο κανόνας αυτός έχει την εξαίρεση της πλήρωσης των προδιαγραφών που πρέπει να έχει ένας επιτυχημένος πολιτικός. Και το μυστικό αυτό δεν θα σας το αποκαλύψω σήμερα, αλλά όταν είμαι σίγουρος ότι θα πάψουν να διαβάζουν «Espresso» οι συνυποψήφιοί μου!
- Πώς κρίνετε τον Κυριάκο Μητσοτάκη; Οι σχέσεις σας πώς εξελίσσονται;
Εξαιρετικός. Οι σχέσεις μας είναι καλές και επαγγελματικές.
- Μπορείτε χωρίς την πολιτική; Πολιτική ή Ιατρική, ο μεγαλύτερος έρωτας;
Χωρίς την πολιτική γίνεται. Χωρίς το χειρουργείο δεν γίνεται. Είναι διαφορετικά αντικείμενα. Η βασική διαφορά είναι ότι ως χειρουργός κρίνεσαι αντικειμενικά από κάθε ασθενή σου, ενώ ως υπουργός, για παράδειγμα, από ένα πρόσωπο, τον πρωθυπουργό, και αυτοί που ζητούν να φύγεις όταν θίξεις συμφέροντα είναι περισσότεροι και πιο ισχυροί από αυτούς που ζητούν να μείνεις.
- Προσφάτως γίνατε καθηγητής Ιατρικής. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να μπείτε και σε αμφιθέατρα, θα διδάσκετε;
Είμαι στα αμφιθέατρα ως πανεπιστημιακός δάσκαλος από τα 30 μου, όταν εκλέχθηκα λέκτορας στην Ιατρική Σχολή της Αθήνας. Επίκουρος καθηγητής είμαι από το 2007, απλώς δεν το διαφήμισα. Και πριν από έναν μήνα εξελίχθηκα στην επόμενη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή. Πρέπει να σας πω ότι από τα φοιτητικά μου χρόνια ως υποβοηθός στο εργαστήριο Ανατομίας στη Θεσσαλονίκη δίδασκα στο πτώμα τους συμφοιτητές μου. Ακόμη και τώρα κάθε Πέμπτη είμαι στο ανατομείο και παρασκευάζουμε μαζί με τους φοιτητές μου το πτώμα.
- Ποια είναι η ανατομία της πολιτικής;
Άλλο πολιτική στη θεωρία και άλλο εφαρμοσμένη πολιτική. Είναι δύσκολο να κάνεις καριέρα στην πολιτική χωρίς να υπαναχωρήσεις σε μέρος των αρχών σου, χωρίς να υποστηριχθείς από οικονομικούς παράγοντες, αφού η πολιτική θέλει χρήματα. Αλλά αυτόματα αυτό σημαίνει ανάληψη δεσμεύσεων και υποχρεώσεων. Που συνεπάγεται ηθικό πρόβλημα. Η δυνατότητά σου να συμβιβάζεσαι και να εκτελείς εντολές, δυστυχώς, είναι χρήσιμα στοιχεία στην πολιτική εξέλιξη, τα οποία δεν είμαι πολύ σίγουρος ότι διαθέτω…
- Αιτωλοακαρνανία, η πατρίδα σας. Μπορείτε να μου πείτε, πρώτον, γιατί δεν συνδέθηκε το Αγρίνιο με την Ιόνια Οδό και, δεύτερον, γιατί το Νοσοκομείο Αγρινίου, σήμα κατατεθέν της δυτικής Ελλάδας, δεν έχει ογκολογικό τμήμα, ούτε καν ογκολόγο;
Εκτιμώ ότι προκειμένου να περατωθεί άμεσα το έργο αφέθηκε για ύστερο χρόνο η υλοποίηση των συνδέσεων. Είναι κάτι το οποίο έχει υποσχεθεί ο υπουργός Μεταφορών και Υποδομών και εκτιμώ ότι μέχρι το τέλος της τετραετίας θα έχει δημοπρατηθεί και θα έχει ξεκινήσει. Αναφορικά με το Νοσοκομείο Αγρινίου, μπορώ να συμφωνήσω ότι σε σχέση με την κατάστασή του, όταν το εγκαινίασα και το μεταφέραμε από το παλιό νοσοκομείο, τα πράγματα είναι χειρότερα. Υποστελέχωση, λανθασμένος σχεδιασμός και ανίκανες διοικήσεις είναι τα βασικά προβλήματα. Οι ευθύνες είναι σε κεντρικό επίπεδο, σε επίπεδο υπουργείου, είτε γιατί ίσως αφήνουν ανίκανους και άσχετους για τη διοίκηση του νοσοκομείου είτε ακόμη και γιατί τους αντικαθιστούν γρήγορα αυτούς τους ανίκανους. Ορθώς αναφέρετε την έλλειψη σχεδιασμού για μια ογκολογική υποστήριξη σε μια περιοχή που έχει 200.000 κατοίκους.
- Πώς θέλετε να μεγαλώσουν τα παιδιά σας;
Σίγουρα πολύ διαφορετικά από ό,τι τα ίδια θέλουν να μεγαλώσουν. Η εξέλιξη της τεχνολογίας, το κινητό τηλέφωνο, τα social media και η έλλειψη της γειτονιάς δημιουργούν διαφορετικές συνθήκες από αυτές στις οποίες εμείς μεγαλώσαμε. Όταν μία γενιά παράγει και εξελίσσεται, δημιουργεί ευμάρεια στην οποία μεγαλώνει η επόμενη γενιά. Όταν υπάρχει στέρηση, τα όνειρά μικραίνουν και το πάθος για δημιουργία περιορίζεται. Παρά τον περιορισμένο χρόνο από τις μεγάλες υποχρεώσεις τις επαγγελματικές, προσπαθώ τα παιδιά μου να μεγαλώσουν με αγάπη και αρχές. Θέλω να έχουν αξίες, τις οποίες να υπηρετήσουν στην υπόλοιπη ζωή τους.
- Ο έρωτας τελικά είναι μόνο χημεία; Κι όταν χάνεται, αυτό που μπαίνει στη θέση του πάλι χημεία είναι;
Ο έρωτας είναι χημεία που υποβοηθείται από ανασφάλεια. Σαν συναίσθημα είναι υπέροχο, αξίζει να το αισθανθείς αρκετές φορές στη ζωή σου. Μαθαίνεις από αυτό το συναίσθημα πολλά. Κυρίως τη χαρά να δίνεις. Είναι κίνητρο για ζωή και δημιουργία.
- Τι είναι αυτό που αγαπάτε περισσότερο να κάνετε όταν έχετε χρόνο; Στην τηλεόραση τι βλέπετε; Θα αφήνατε την κόρη σας να πάει σε ριάλιτι μοντέλων;
Τηλεόραση βλέπω ελάχιστα, εκτός από ντοκιμαντέρ. Περιέργως, θα σας πω ότι ειδησεογραφικά ενημερώνομαι από ιστοσελίδες και όχι από την τηλεόραση. Τον ελεύθερο χρόνο μου μού αρέσει να παίζω τένις με τα παιδιά μου και ποδόσφαιρο με τους φίλους μου. Κάθε Κυριακή απόγευμα μαζευόμαστε και περνάμε υπέροχα παίζοντας μπάλα.
- Το πιο αστείο ρουσφέτι που σας ζήτησαν ποτέ;
Δυστυχώς, αυτά που ζητούν οι ψηφοφόροι, όσο αστεία κι αν φαίνονται σε εμάς, αντανακλούν στο τι θέλουν οι πολίτες από τους βουλευτές, που δεν είναι και τόσο κολακευτικό όταν το αντιλαμβάνεσαι. Το ρουσφέτι είναι κάτι που έρχεται από πολύ παλιά, εδώ και 200 χρόνια, από την ίδρυση του νεότερου ελληνικού κράτους, και είναι σύμφυτο με την ελληνική κοινωνία. Το πολιτικό προσωπικό δεν είχε το ανάστημα να οριοθετήσει με αξιοπρέπεια τη σχέση πολιτικού και πολίτη.
- Λείπει κάτι από τη συνολική εικόνα της ζωής σας σήμερα, έτσι όπως την είχατε φανταστεί;
Όχι. Δόξα τω Θεώ, ο δρόμος που διάλεξα να περπατήσω δεν είναι άλλος από αυτόν που θα ξαναδιάλεγα σήμερα. Και το κυριότερο, ότι σε νεαρή ηλικία πέτυχα τον στόχο μου και τώρα, πιο έμπειρος, θα προσπαθήσω να είμαι πιο χρήσιμος.