Εδώ και δυόμισι χρόνια η Νέα Δημοκρατία και οι διαδοχικές ηγεσίες της, όπως και το ΠΑΣΟΚ και τα υπόλοιπα μορφώματα του ομιχλώδους «Κέντρου», παρακαλούν γονυπετείς να τιναχτούν στον αέρα οι εκάστοτε διαπραγματεύσεις και αξιολογήσεις, να αποτύχει κάθε προοπτική οικονομικής ανάκαμψης και να καταστραφούν τα πάντα ώστε να πέσει η κυβέρνηση και να επαληθευτεί η πρόβλεψη της «αριστερής παρένθεσης». Ακόμα και το Grexit, που εμμονικά υποστήριζε μέχρι το τέλος του 2016 ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, θα ήταν ευπρόσδεκτο από μεγάλη μερίδα της «φαιάς συστημικής συμμαχίας» προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για τη μεγάλη παλινόρθωση.
Η πλήρης πρόσδεση και ταύτιση με τη στρατηγική αυτή όχι μόνο δεν οδήγησε στην ανατροπή και την κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης, αλλά, τουναντίον, οδήγησε τη ΝΔ και τους συμμάχους της σε πλήρες αδιέξοδο.
Εκχώρηση του πολιτικού της πλεονεκτήματος
Ποια είναι η βασική πολιτική απώλεια της Νέας Δημοκρατίας; Το γεγονός ότι εγκατέλειψε το βασικό πολιτικό της πλεονέκτημα και το παραχώρησε αμαχητί στον ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση. Κι αυτό δεν είναι άλλο από το ζήτημα της παραγωγικής ανάπτυξης, των επενδύσεων, της επιχειρηματικής δράσης.
Η ηγετική ομάδα της ΝΔ κινείται εδώ και περίπου έναν χρόνο με βάση μια θεμελιώδη λογική αντιστροφή. Αντί να οικειοποιηθεί και να πρωταγωνιστήσει στο θέμα των επενδύσεων και της ανάπτυξης –επιβάλλοντας το κυρίαρχο προγραμματικό πλεονέκτημά της– και να εγκαλέσει την κυβέρνηση για την εφαρμογή του με βάση συγκεκριμένες προτάσεις και επιθετικές παρεμβάσεις, έπραξε το εντελώς αντίθετο. Σαμποτάρισε συστηματικά τις όποιες επενδύσεις, ενώ ταυτόχρονα σε κάθε παρουσία του σε διεθνείς συναντήσεις και φόρουμ ο Κυριάκος Μητσοτάκης προέτρεπε τους επιχειρηματίες να μην επενδύσουν στην Ελλάδα μέχρι να ανατραπεί η κυβέρνηση και αναλάβει ο ίδιος. Από την άνοιξη του 2016 μέχρι σήμερα ο πρόεδρος της ΝΔ περιφέρεται διεθνώς υπονομεύοντας στην ουσία όχι την ελληνική κυβέρνηση, αλλά την ίδια τη χώρα (ρεπορτάζ «Νέα Σελίδα», 17/9/2017).
Η καταστροφή της οικονομίας αποτελεί τη θεμελιώδη προϋπόθεση για την άνοδο της ΝΔ και της ηγεσίας της στην εξουσία. Πρόκειται για εθνικής εμβέλειας υπονόμευση και ταυτόχρονα για ευθεία σύγκρουση με την πραγματικότητα, τις ιστορικές ανάγκες και τις προοπτικές της χώρας και ενός ολόκληρου λαού.
Η πραγματικότητα αυτή όμως τιμωρεί σκληρά όσους την αγνοούν, εκείνους που την περιφρονούν και την απαξιώνουν. Η παραγωγική – επενδυτική στρατηγική δεν αποτελεί μια απλή κομματική επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ και της κυβέρνησης, αλλά βασική παράμετρο για την αυτοδύναμη, βιώσιμη πορεία της χώρας, για το οριστικό πέρας των Μνημονίων και την αποδυνάμωση της πατρωνίας.
Γι’ αυτό και η ήττα, η απώλεια του βασικού πλεονεκτήματος της Νέας Δημοκρατίας δεν προέρχεται από μια απλή κομματική αντιπαράθεση, αλλά έχει ευρύτερες εθνικές, κοινωνικές και οικονομικές διαστάσεις. Πρόκειται για ισχυρό πλήγμα στην ταυτότητα της παράταξης.
Νεοφιλελευθερισμός και φυσική ανισότητα
Στη Θεσσαλονίκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης διάβασε ένα φωτοαντίγραφο του κλασικού νεοφιλελεύθερου «επιχειρήματος», όπως αυτό διατυπώθηκε και εφαρμόστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980: αντικρατισμός, ιδιωτικοποίηση κάθε κρατικής – κοινωνικής υποδομής και δραστηριότητας, διάλυση εργασιακών σχέσεων και δικαιωμάτων, απαξίωση κάθε είδους συλλογικής – συνδικαλιστικής δράσης. Και ως «αντάλλαγμα», η ιδιωτική φιλανθρωπία μέσω ΜΚΟ, ώστε να μην πεθαίνουν τα θύματα του συστήματος στους δρόμους και δημιουργούν αντιαισθητικό θέαμα.
Από τη θεωρητική – φιλοσοφική βάση του νεοφιλελεύθερου «παραδείγματος» ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμάσησε την εδώ και αιώνες εγκαταλειφθείσα αντίληψη της θεωρίας του φυσικού δικαίου, η οποία θεωρεί τη φυσική ανισότητα, τον εγωισμό και τον ανταγωνισμό ως απαράγραπτες «ιδιότητες» και εγγενή στοιχεία της ανθρώπινης – κοινωνικής φύσης.
Με τον τρόπο αυτό η νεοφιλελεύθερη «κοινωνία της ζούγκλας» και ο απηνής ανταγωνισμός των μηχανισμών της αγοράς αποκτούν την αναγκαία φιλοσοφική «νομιμοποίησή» τους. Κόντρα ακόμα και στους ίδιους τους θεμελιωτές του φιλελεύθερου – αστικού παραδείγματος, όπως είναι ο Άνταμ Σμιθ, αλλά και σε ολόκληρο τον γερμανικό ιδεαλισμό.
Ένα εκφυλισμένο μόρφωμα
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης όμως και η ακροδεξιά – νεοφιλελεύθερη παράταξη της οποίας ηγείται δεν εκφράζουν παρά ένα σύγχρονο, εκφυλισμένο μόρφωμα του νεοφιλελεύθερου «υποδείγματος». Γιατί στις οικονομικά ισχυρές ευρωπαϊκές χώρες, στον «πυρήνα» της πολιτικής και οικονομικής ισχύος διαπιστώνουμε διαμετρικού τύπου διαφορές από τις χώρες της περιφέρειας, του ευρωπαϊκού Νότου.
Έχουμε νεοφιλελευθερισμό πολλών ταχυτήτων και διαφορετικών επιπέδων ισχύος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποστηρίζει και διαφημίζει την πλέον ευτελή, χυδαία και εκφυλισμένη εκδοχή του.
Ο περίφημος αντικρατισμός, η στρατηγική του «μικρού κράτους», δεν ισχύει, βεβαίως, για τις ισχυρές πολιτικοοικονομικές κρατικές εξουσίες. Σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία η πολιτική – εκτελεστική εξουσία όχι μόνο δεν «αποσύρεται», αλλά αναλαμβάνει η ίδια να προωθήσει τις επενδύσεις των μεγάλων εθνικών επιχειρήσεων (κρατικών και ιδιωτικών) και ιδιαίτερα σε διεθνές επίπεδο να στηρίζει τις τράπεζές της. Οι επιχειρηματίες συνοδεύουν κατά δεκάδες τους πρωθυπουργούς και τους Προέδρους της Δημοκρατίας στις διακρατικές επαφές και στις συμφωνίες. Πωλήσεις όπλων, επενδύσεις σε εθνικές υποδομές, ιδιωτικοποιήσεις και εξαγορές κρατικού χαρακτήρα επιχειρήσεων συντελούνται στις μέρες μας μέσα από πολιτικές – διακρατικές συμφωνίες και όχι από την αυτόματη επενέργεια των μηχανισμών της αγοράς και της «αόρατης χειρός» που δήθεν υποβαστάζει και εξισορροπεί αυτούς τους μηχανισμούς.
Στη δική μας περίπτωση, η ΝΔ και η συστημική – διαπλεκόμενη ολιγαρχία αντιμετωπίζουν τη χώρα ως αποικία, ως Ελεύθερη Οικονομική Ζώνη, τους κανόνες και τους νόμους της οποίας θα καθορίζει μια ληστρική «επιχειρηματικότητα» που ουδεμία σχέση έχει με τις παραγωγικές επενδύσεις, με την ολόπλευρη ανάπτυξη (οικονομική, κοινωνική, πολιτισμική), με τις δημοκρατικές αρχές και αξίες.
Και μόνο το γεγονός ότι η ΝΔ και ο πρόεδρός της λειτουργούν οιονεί ως το «μακρύ χέρι» και πολιτικοί εκπρόσωποι άνομων επιχειρηματικών συμφερόντων, όπως συνέβη με κραυγαλέο και ανενδοίαστο τρόπο στην περίπτωση της Eldorado αλλά και των εκπροσώπων της μιντιακής ολιγαρχίας, αποκαλύπτει το είδος του νεοφιλελεύθερου μοντέλου που ευαγγελίζεται ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Χωρίς πρωτοβουλίες και συμμαχίες
Η δεύτερη, εξίσου σημαντική «απώλεια» για τη ΝΔ και την ηγεσία της αφορά στην αδυναμία παρέμβασης και ελέγχου του «πολιτικού χρόνου» και –συνεπακόλουθα– των όποιων εξελίξεων. Η πορεία της χώρας μέχρι τον Αύγουστο του 2018 επικαθορίζεται από τη σημερινή κυβέρνηση και τον Αλέξη Τσίπρα, στο πλαίσιο της καθολικού χαρακτήρα απόφασης του ευρωπαϊκού παράγοντα. Σε αυτό τον δύσκολο, βεβαίως, «οδικό χάρτη» δεν υπάρχει ούτε θέση ούτε ρόλος για τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Οι όποιοι σχεδιασμοί και οι όποιες ψευδαισθήσεις καλλιεργήθηκαν από το συστημικό – διαπλεκόμενο στρατόπεδο κατέρρευσαν με το πέρας της δεύτερης αξιολόγησης. Από δω και πέρα αρχίζει η αντίστροφη πορεία, που οδηγεί στην εσωστρέφεια και στην καταφυγή σε έναν ακραίο νεοφιλελεύθερο – ακροδεξιό λόγο, απόρροια της περιχαράκωσης της ΝΔ και των «συμμάχων» της σε έναν βασικό πυρήνα οικονομικών και κοινωνικών συμφερόντων.
Πράγματι, η τοποθέτηση και η παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Θεσσαλονίκη αποτυπώνουν και προδιαγράφουν την πλήρη αδυναμία συγκρότησης κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών, ικανών να οδηγήσουν και να στηρίξουν τη ΝΔ στην κυβερνητική εξουσία. Η αποδυναμωμένη –και σε ένα τμήμα της καταρρεύσασα– μεσαία τάξη δεν μπορεί πλέον να «παραμυθιάζεται» από υποσχέσεις για μειώσεις φόρων ή πλεονασμάτων (που και μόνο η εκφορά παρόμοιων προτάσεων προκαλεί καγχασμούς στους δανειστές), όταν, μάλιστα, ως «αντίβαρο» προτείνεται κατ’ ουσίαν ένα τέταρτο Μνημόνιο, συγκροτούμενο, κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη, από τον συνδυασμό των επαχθέστερων απαιτήσεων του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε που κατέστρεψαν συστηματικά τη χώρα.
Ούτε, βεβαίως, η μεσαία τάξη ούτε η «Κεντροδεξιά» σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο μπορούν να έχουν σχέση με τα ακροδεξιά «τέκνα» του Γιώργου Καρατζαφέρη, όταν, μάλιστα, ο ίδιος ο Κώστας Καραμανλής οριοθέτησε τον κεντροδεξιό χαρακτήρα της Νέας Δημοκρατίας με την αποπομπή τους.
Μεταμνημονιακό Μνημόνιο
Νεοφιλελευθερισμός, Ακροδεξιά, νόμος και τάξη: αυτές είναι οι «εμβληματικές» ιδεολογικοπολιτικές «επενδύσεις» της σημερινής ΝΔ και του Κυριάκου Μητσοτάκη. Με βάση αυτές δεν ασκούν αντιπολίτευση στην κυβέρνηση, αλλά κατ’ ουσίαν στη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, στις δημοκρατικές και κοινωνικές αξίες και αρχές, με βάση τις οποίες συγκροτείται μια σύγχρονη δημοκρατική πολιτεία.
Από την άποψη ενός τυπικού πολιτικού παρατηρητή η παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν δημιούργησε «πολιτικό γεγονός», δεν επηρέασε τις εξελίξεις. Όμως στο επίπεδο μιας βαθύτερης προσέγγισης η παρουσία αυτή ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη και αποκαλυπτική: γιατί ο Κυριάκος Μητσοτάκης –ως εκφραστής ενός συστήματος συμφερόντων– λειτούργησε ως «μπάμπουσκα των Μνημονίων», προτείνοντάς μας ένα νέο Μνημόνιο για τη μεταμνημονιακή εποχή και αποδεικνύοντάς μας ότι η διαχείριση των νεοφιλελεύθερων – μνημονιακών πολιτικών είναι άρρηκτα και οργανικά συνδεδεμένη με μια αυταρχική, ακροδεξιά και αντιδημοκρατική εξουσία. Μια εξουσία και μια αντίληψη που θεωρεί ότι η «ανισότητα» των ανθρώπων εναρμονίζεται απολύτως με την εκμετάλλευση και την εξόντωση των αδυνάμων και ότι η ελευθερία και η κοινωνική δικαιοσύνη αποτελούν παθογόνες παραμορφώσεις της δυναμικής εξέλιξης της «κοινωνίας της ζούγκλας», η οποία εκφράζει την απόλυτα φυσική αρμονία.
«Homo homini lupus est» («Ο άνθρωπος για τον άνθρωπο είναι λύκος»)… Αυτή είναι, δυστυχώς, η σημερινή Νέα Δημοκρατία.
του Μενέλαου Γκίβαλου