Τι θα γίνει στην Ελλάδα με την πανδημία τις επόμενες εβδομάδες

Με τα ¾ του τουριστικού κύκλου να έχουν ήδη ολοκληρωθεί, πλησιάζει η ώρα να ευχηθούμε «ΚΑΛΟ ΧΕΙΜΩΝΑ»! Η χθεσινή ανακοίνωση των σχεδόν 300 κρουσμάτων προκάλεσε εντύπωση, δεδομένου ότι ήταν και Κυριακή. Πόσο καλός προβλέπεται ο χειμώνας, βάσει των διαθέσιμων στοιχείων του ΕΟΔΥ για την πανδημία;

Τουριστική περίοδος εν εξελίξει και οι εύγλωττοι αριθμοί

Στις τουριστικές περιοχές τα κρούσματα, από την 1/7 έως σήμερα, δεκαπλασιάστηκαν! Για παράδειγμα:  Επτάνησα Χ 11 (από 15 σε 166), Νότιο Αιγαίο Χ 11 (από 22 σε 244), Κρήτη Χ 8 (από 22 σε 180).  Μάλλον χειρότερα υπήρξανε τα πράγματα στην Χαλκιδική λόγω Προμαχώνα και κάπως καλύτερα στο Βόρειο Αιγαίο Χ 5 (19/95), λόγω σχετικά περιορισμένης τουριστικής κίνησης

Ας σημειωθεί ότι μέγα μέρος των σχετικών κρουσμάτων πιστώνονται στους τόπους επιστροφής, όπως ανέδειξε χαρ/κά η περίπτωση της Πάρου. Όσο και αν τροποποιήθηκε η πολιτική των τεστ, πράγμα που σαφώς επηρεάζει τις συγκρίσεις, τα πράγματα παραμένουν εύγλωττα.

Το υγειονομικό στοίχημα μετατοπίστηκε τον Μάιο από τις ΜΕΘ και επικεντρώθηκε σε επίπεδο δημόσιας υγείας και πρωτοβάθμιας περίθαλψης.  Αδιαμφισβήτητα το εγχείρημα απέτυχε παταγωδώς, τόσο στα σύνορα, στα αεροδρόμια, στα καράβια όσο και στους τουριστικούς προορισμούς. Τα λεγόμενα περί «μη ενοχής του τουρισμού», ενώ επήλθε δεκαπλασιασμός των κρουσμάτων εντός 50 ημερών τουρισμού, αποτελούν παραδοξολογίες.

Αυτό αναδεικνύεται ακόμη πιο καθαρά, συγκρίνοντας με την ήπια αύξηση των κρουσμάτων κατά την ίδια περίοδο στις περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Πελοπόννησος: 200/279, Δυτική Ελλάδα: 88/143, Ήπειρος: 31/69 Στερεά: 85/172, Θεσσαλία: 188/441. ΣΥΝΟΛΟ: 592/1104

ΑΘΗΝΑ: Το γνωστό φαινόμενο της Χαλκιδικής με την Θεσσαλονίκη ακολουθεί τώρα, με καθυστέρηση λίγων εβδομάδων, μεταξύ νησιών του Αιγαίου και Αθήνας. Στα λιμάνια όπου οι επιστρέφοντες περνούν ανενόχλητοι, ο ΕΟΔΥ χάνει και την τελευταία ευκαιρία του θέρους για να δικαιολογήσει την ύπαρξη του.

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ: Εδώ η τουριστική περίοδος, μετά τα νέα μέτρα στην Χαλκιδική, σχεδόν ολοκληρώθηκε. Τα στοιχεία είναι πολύ ανησυχητικά τόσο ποσοτικά (θάνατοι, κρούσματα) όσο και ποιοτικά (προσβολή υγειονομικών, γηροκομεία). Ποσοτικά, η Κεντρική Μακεδονία  υπερβαίνει πλέον σε κρούσματα αλλά και θανάτους την πληθυσμιακή της αναλογία Ας σημειωθεί ότι οι μισοί από τους 40 νεκρούς σε αυτή την Περιφέρεια έχουν σημειωθεί κατά τις τελευταίες δύο εβδομάδες!

Το ΕΣΥ έχει αρχίσει εδώ να πιέζεται με το ένα νοσοκομείο αναφοράς (ΑΧΕΠΑ) να τίθεται εκτός ενώ τα υπόλοιπα τρία δυσκολεύονται να σηκώσουν το βάρος δεδομένου ότι παραπέμπονται σχεδόν τα πάντα στα νοσοκομεία αναφοράς ακόμη και χωρίς προηγούμενη κλινική εκτίμηση, ακόμη κι από διπλανούς νομούς. Προβλήματα σημειώνονται για παρεμφερείς λόγους και στο ΕΚΑΒ λόγω συνδυασμού αυξημένης ζήτησης, προβλημάτων οργάνωσης και της επιβάρυνσης του με το σύνολο των σχετικών περιστατικών (πχ επιστροφές) καθώς και με την ρουτίνα των χρονίων περιστατικών.

Ακόμη δεν έχει σημειωθεί μεγάλη πίεση στη ζήτηση για κλίνες ΜΕΘ (υπερβαίνουν τις 40 οι συνολικά διαθέσιμες για covid 19 στην Θεσσαλονίκη) ωστόσο όλα δείχνουν ότι εδώ θα είναι το επόμενο σημείο πίεσης. Το μαρτυρά ο οκταπλασιασμός (Χ8) των κρουσμάτων της Κεντρικής Μακεδονίας, σε σύγκριση με την 1/7.

Στο επίκεντρο της πανδημίας και πάλι Μακεδονία και  Αθήνα

Μέχρι τώρα η νησιωτική Ελλάδα με 5 μόλις απώλειες, έχει περίπου το 2% των θανάτων ενώ διαθέτει σχεδόν το 15% του πληθυσμού. Ιδιαίτερα τυχερά υπήρξαν μέχρι τώρα τα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, στο θέμα των προσφυγικών camps.

Οι μεγάλες ηπειρωτικές περιοχές όπως Στερεά, Πελοπόννησος, Θεσσαλία και Ήπειρος έχουν επίσης μόνο 5 θύματα, συνολικά,  ενώ διαθέτουν σχεδόν το 30% του πληθυσμού. Ας σημειωθεί ότι εδώ υπήρξαν τοπικές εστίες που αντιμετωπίστηκαν όμως επιτυχώς, όπως Μαλακάσα, Κρανίδι και οικισμός Νέας Σμύρνης στην Λάρισα.

Επίσης διαθέτουν καλύτερες υγειονομικές υποδομές από την πρώτη κατηγορία και δεν έχουν συγκοινωνιακούς περιορισμούς. Ειδική περίπτωση, στην ίδια κατηγορία, μπορεί να θεωρηθεί και η Δυτική Ελλάδα (8 απώλειες σε πληθυσμό περίπου 700.000) που ανταποκρίθηκε επιτυχώς σε ένα κτύπημα μαζικό, πρόωρο, απρόσμενο (λεωφορείο προσκυνητών) χάρη κυρίως στο νοσοκομείο του Ρίο.

Ακολούθησε η Αττική/Αθήνα με απώλειες αυξημένες, σχετικά προς τον πληθυσμό της αλλά όχι και προς το μερίδιο της στην ζωή της χώρας. Υπήρξε η κυρίως ωφελημένη, υγειονομικά, από την εφαρμογή του λοκντάουν! Προφανώς οι υγειονομικές υπηρεσίες όλων των βαθμίδων, διαθέτουν εδώ το μεγαλύτερο βάθος άμυνας και τις περισσότερες εφεδρείες, με την αξιοπρόσεκτη εξαίρεση της χρόνιας πίεσης από την έλλειψη κλινών ΜΕΘ.

Η περίπτωση του Βορρά διαφέρει. Πλήρωσε δυσανάλογα βαρύ τίμημα, έχοντας σχεδόν τα μισά θύματα κυρίως λόγω των τοπικών εξάρσεων. Στις δύο αυτές περιπτώσεις (Καστοριά/Σιάτιστα αλλά και Ξάνθη) η κατάσταση ξέφυγε και άργησε να ελεγχθεί, στοιχίζοντας αρκετές ζωές και αποτρέψιμους θανάτους. Η έλλειψη τριτοβάθμιου νοσοκομείου στην Δυτική Μακεδονία και η ατελής επιτήρηση των μειονοτικών περιοχών της Θράκης αποτέλεσαν ξεχωριστούς επιβαρυντικούς παράγοντες. Ωστόσο η ήπια πορεία του  φαινομένου επέτρεψε την αποτελεσματική αντιμετώπιση των μεμονωμένων εστιών, πράγμα πολύ αμφίβολο σε περίπτωση γενίκευσης.

Πρόγνωση για τον Σεπτέμβριο

Αρκετές αεροδιακομιδές εβδομαδιαίως από τα νησιά αποτελεί το χειρότερο σενάριο και δεν φαίνεται να μπορεί να υπερβεί τις υφιστάμενες δυνατότητες του ΕΚΑΒ. Οι τοπικές δυνατότητες νοσηλείας είναι εξαιρετικά περιορισμένες.

Στην ηπειρωτική Ελλάδα θα υπάρξει η αληθινή γνωριμία με το πρόβλημα και θα σημειωθεί πιθανώς άρνηση των τοπικών δομών να σηκώσουν το βάρος που τους αναλογεί. Το κρίσιμο σημείο εδώ είναι τα κριτήρια μεταφοράς από τις κλινικές covid 19, που δεν μπορεί παρά να λειτουργήσουν παντού, προς τα νοσοκομεία αναφοράς.

Στην Αττική απομένει να δούμε ποια θα είναι η συνολική ένταση του φαινομένου αφού θα έχουν εκδηλωθεί οι συνέπειες της συνεχιζόμενης επιστροφής. Πιθανότατα θα είναι σημαντικά επιβαρυμένο και ο χθεσινός αριθμός δεν θα είναι μεμονωμένος. Κατά τα άλλα, πέραν της διαχείρισης  του χρόνιου προβλήματος των ελλείψεων των κλινών ΜΕΘ θα πρέπει να διευκρινιστεί εγκαίρως και ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα, που σε πρώτη φάση εξαιρέθηκε σκανδαλωδώς, μεταγγίζοντας το βάρος της πελατείας του στα νοσοκομεία αναφοράς, ακόμη κι επί τυχαίας συνύπαρξης λοίμωξης covid 19.

Τέλος η έλλειψη της παθητικής προφύλαξης ενός νέου λοκ-ντάουν στην Αθήνα προβλέπεται ότι θα τροποποιήσει και τα ταξικά και γεωγραφικά χαρακτηριστικά της πανδημίας. Οι δυνατότητες ενεργητικής προφύλαξης δυστυχώς διαφέρουν αισθητά αναλόγως του επαγγέλματος, της θέσης στην ιεραρχία της παραγωγής, της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς, της ενδιαίτησης σε συνθήκες συνωστισμού ακόμη και της γεωγραφικής εντόπισης των χώρων εργασίας και κατοικίας.

Για τη Μακεδονία η πρόγνωση παραμένει δυσχερής αν και είναι προφανές ότι η περιοχή θα αποτελέσει το επίκεντρο της περιόδου. Επιπλέον πλησιάζει η φθινοπωρινή μετεωρολογική επιδείνωση ενώ επιδεινώνεται σταθερά και η κατάσταση στην βαλκανική ενδοχώρα, με την οποία οι επικοινωνίες παραμένουν σημαντικές και μετά τον τουρισμό (εργάτες γης, Έλληνες των γειτονικών χωρών κά). Στα θετικά της περιοχής της Μακεδονίας προσμετρώνται η κτηθείσα εμπειρία και η εξοικείωση του πληθυσμού, η υγειονομική αυτοτέλεια και η επαρκής τεχνογνωσία, η ύπαρξη δικτύου υποδομών στους περισσότερους νομούς όσο και η ύπαρξη πέντε ακόμη μεγάλων νοσοκομείων σε σχετικά κοντινή απόσταση (Αλεξ/πολη,2 στη Λάρισα και 2 Ιωάννινα).