Αν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, το γεγονός ότι αρκετός κόσμος, με το που έκλεισαν τα σχολεία, έφυγε από την Αθήνα για να πάρει τα βουνά και τις θάλασσες, δεν πρέπει να αποτελεί έκπληξη. Η πειθαρχία, άλλωστε, δεν είναι αποτελεί και κυρίαρχο στοιχείο του «πολιτισμικού DNA» στην Ελλάδα.
Πολλοί κάτοικοι της πόλης ερμήνευσαν το «μένουμε σπίτι», σε «πάμε στο χωριό», είτε αυτό βρίσκεται στην ηπειρωτική, είτε στη νησιωτική χώρα. Ιδιαίτερα για την τελευταία τα πράγματα είναι ευλόγως χειρότερα, αφού, στην περίπτωση μόλυνσης, η θάλασσα, από φυσική «οχύρωση» και πλεονέκτημα των νησιωτών έναντι της επιδημίας, θα μετατραπεί σε ανυπέρβλητο αμπόδιο για την αντιμετώπισή της.
Αυτή η κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση της ανησυχίας για εξάπλωση της επιδημίας στα νησιά, με τους ντόπιους κατοίκους να τονίζουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρωτόκολλο ελέγχου γι’ αυτές τις περιπτώσεις, δηλαδή για τον κόσμο που καταφθάνει με τα πλοία εν μέσω επιδημίας και με τις χρόνιες ελλείψεις σε υγειονομικές υποδομές και προσωπικό να συμπληρώνουν το «παζλ» αυτής της εξαιρετικά δύσκολης περιόδου.
Αστυπάλαια, ανοχύρωτη…
Χαρακτηριστική, τόσο για τα Δωδεκάννησα στα οποία ανήκει διοικητικά και γεωγραφική, όσο και γενικά για τα μικρά νησιά, είναι η περίπτωση της Αστυπάλαιας. Οπως είπε στο Tvxs,gr, ο δήμαρχος του νησιού, Νίκος Κομηνέας, το καράβι της περασμένης Κυριακής από την Αθήνα αποβίβασε διπλάσιους επιβάτες, από 33 μία εβδομάδα πριν, 66 τώρα. Με το αεροπλάνο ήταν ο ίδιος αριθμός επιβατών με την προηγούμενη εβδομάδα. Αν και σε απόλυτους αριθμούς ο κόσμος δεν είναι αρκετός, ωστόσο το διπλάσιο ποσοστό δείχνει ότι υπάρχει μετακίνηση, κυρίως φοιτητών που επέστρεψαν στο νησί με το κλείσιμο των σχολών.
Το πρόβλημα είναι, ότι αυτοί οι επιπλέον 30 άνθρωποι δεν έχουν ελεχθεί «και δεν μας έχει δοθεί καμία οδηγία για το πώς θα ελεγχθούν», όπως σημειώνει ο δήμαρχος. Επιπλέον, «έχουμε και την πίεση του δικού μας κόσμου και την ανησυχία, αν υπάρξει ανάγκη, για το πώς θα μετακινηθούν αυτοί οι άνθρωποι;».
Ο δήμος απέστειλε σχετικό έγγραφο προς την Περιφέρεια, την τοπική ένωση των νησιωτικών δήμων και σε δημοτικές αρχές άλλων νησιών όπως η Αστυπάλαια, για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστεί η κατάσταση στα μικρά νησιά. «Είμαστε ένα μακρινό νησί που δεν μπορεί να γίνει μετακίνηση. Ακόμη και ένα ύποπτο κρούσμα κοροναϊού, κατά πόσο μπορεί να επαληθευτεί, να γίνει η συλλογή των δειγμάτων από τις περιοχές σαν τις δικές μας, από το πώς θα αποστέλλονται τα δείγματα στην Αθήνα γρήγορα. Θα πρέπει να στηθεί ένα σύστημα μεταφοράς τόσο για τα δείγματα όσο και για τους ασθενείς. Δηλαδή δεν μπορεί να μπει ένας ασθενής στο καράβι προκαλώντας πανικό. Πρέπει να υπάρξει ένα ειδικό σύστημα, είτε με στρατιωτικά ελικόπτερα, είτε με ιδιωτικά είτε ακόμη και με τα ελικοφόρα αεροπλανα της γραμμής ούτως ώστε να είναι δυνατή η μεταφορά ενός ασθενούς ή ενός ύποπτου κρούσματος και σε κλάθε περίπτωση της μεταφοράς των δειγμάτων, αλλά και για το πώς θα μπορούσαν να διατηρηθούν τα δείγματα».
Το νησί διαθέτει ένα πολυδύναμο περιφερειακό ιατρείο, το οποίο, αν και όπως λέει ο δήμαρχος, από γιατρούς η κατάσταση είναι γενικά καλή, ωστόσο δεν υπάρχει ο κατάλληλος εξοπλισμός, όπως ειδικές στολές και στυλαιοί για να λαμβάνονται δείγματα από τον φάρυγγα. «Υπάρχει πρόβλημα οργάνωσης αυτής της διαδικασίας για όλα τα νησιά όπως η Αστυπάλαια. Τα νησιά μας δεν βρίσκονται στην ίδια κατάσταση με την Ρόδο, την Κω ή την Λέσβο. Εμείς έχουμε μια ιδιαιτερότητα και πρέπει να έχουμε διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης. Με λίγα λόγια, ο σχεδιασμός δεν μας έχει συμπεριλάβει».
Στο έγγραφο προς τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια, με την επισήμανση «εξαιρετικά επείγον» ο δήμος Αστυπάλαιας σημειώνει, ότι «τα νησιά μας, τα μικρά νησιά του Αιγαίου και ιδιαίτερα αυτά τα οποία βρίσκονται μακριά από το κέντρο έχουν ιδιαίτερα οξυμένο πρόβλημα στην αντιμετώπιση της πανδημίας του νέου Κοροναϊού, επειδή δεν έχει ληφθεί μέχρι στιγμής ειδική πρόνοια για αυτά.
Άμεσα μέτρα που κατά τη γνώμη μας πρέπει να ληφθούν είναι:
- Προμήθεια ειδικών στολών στο ιατρικό προσωπικό.
- Αποστολή στειλεών για λήψη δειγμάτων από πιθανούς ασθενείς.
- Να δοθούν οδηγίες για το πώς πρέπει να λαμβάνονται τα δείγματα από το ιατρικό προσωπικό το οποίο δεν είναι πάντα ειδικευμένο.
- Τα συλλεγόμενα δείγματα πρέπει να μπορούν να συντηρηθούν και να αποστέλλονται ταχύτατα (αυθημερόν) στα πιστοποιημένα εργαστήρια.
- Να συσταθεί άμεσα ένα δίκτυο μεταφοράς ασθενών ή ύποπτων κρουσμάτων με στρατιωτικά ελικόπτερα, τα οποία θα πρέπει να παραμένουν σε καθορισμένα σημεία ώστε να εξυπηρετούνται γρήγορα όλα τα νησιά. Σε περίπτωση που υπάρχει οποιαδήποτε αδυναμία ανταπόκρισης από το στρατό θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ιδιωτικά ελικόπτερα ή ακόμα και τα μικρά αεροπλάνα των εταιριών που εξυπηρετούν ήδη τα νησιά μας.
- Να ελεγχθεί η μετακίνηση επιβατών προς τα νησιά μας, ώστε να μην παρουσιάζεται το φαινόμενο μαζικής μετακίνησης ανθρώπων που πιθανά να είναι φορείς με οδυνηρά αποτελέσματα για τους μόνιμους κατοίκους. Η μετακίνηση να γίνεται μόνο και κυρίως για τους μόνιμους κατοίκους των νησιών μας ή για όσους επιβάλλεται για να αντιμετωπισθούν επείγουσες ανάγκες.».
Σπέτσες: «Αντί να κάτσουν σπίτι τους»…
Αντίστοιχα προβλήματα όμως αντιμετωπίζουν και πιο κοντινά με την Αθήνα νησιά, όπως οι Σπέτσες. Ο δήμαρχος του νησιού, Παναγιώτης Λυράκης, μιλώντας στο Tvxs.gr, είναι χαρακτηριστικά περιγραφικός σχετικά με τις αφίξεις από την Αθήνα: «Αντί να κάτσουν σπίτι τους, ήρθαν στις Σπέτσες»… Ο ίδιος υπολογίζει πως στους 4.358 μόνιμους κατοίκους του νησιού έχουν προστεθεί ακόμη 500, ενώ, την ίδια ώρα, το πολυδύναμο ιατρείο έχει χρόνια υποστελέχωση, γεγονός που αυξάνει την ανησυχία για την επιδημία. Είναι χαρακτηριστικό, ότι μία γενικά γιατρός και μία ειδικευόμενη καλούνται να αντιμετωπίσουν πιθανά περιστατικά στον παραπάνω πληθυσμό.
Σαντορίνη: Πλήγμα στον τουρισμό
Καλύτερη παρουσίασε την κατάσταση στο Tvxs.gr ο δήμαρχος Θήρας, Αντώνης Σιγάλας. Από άποψη αφίξεων ο δήμαρχος ο χαρακτήρισε την κατάσταση «φυσιολογική», κυρίως από φοιτητές και όσων έλειπαν τον Χειμώνα, αλλά με μόνιμη βάση την Σαντορίνη.
Αντίθετα, λόγω του κλεισίματος των επιχειρήσεων, δεν ήρθε ο κόσμος που έρχεται κάθε χρόνο τέτοια εποχή για να προετοιμάσει την έναρξη της τουριστικής περιόδου. Από αυτήν την άποψη ο δήμαρχος σημειώνει ότι, δεδομένων των προληπτικών μέτρων που έχει λάβει ο δήμος και της καλής συνεργασίας του κόσμου, η ανησυχία εστιάζεται περισσότερο στους επικέπτες που είχαν ήδη φτάσει σε κάποιες τουριστικές επιχειρήσεις που ήταν ανοιχτές.
«Εχουμε νοσοκομείο, με το οποίο βρισκόμαστε σε καθημερινή επαφή και συννενόηση και η τοπική κοινωνία και ο δήμος έχει προσφερθεί να το ενισχύσει με οποιοδήποτε τρόπο. Εδώ και πάρα πολύ καιρό είναι έτοιμο. Αντιμετωπίσαμε πριπτώσεις που έπρεπε να εξαταστούν και να σταλούν δείγματα, πάρα πολλές φορές, το οποίο έγινε με πλήρη ασφάλεια και όπως απαιτείται. Μέσα στο νοσοκομείο έχουν ετοιμαστεί ειδικοί χώροι και προσπαθούμε να τους ενισχύσουμε προληπτικά, εάν συμβεί κάτι να μην έρθουμε σε δύσκολη θέση».
Ωστόσο, στο οικονομικό κομμάτι τα πράγματα δεν είναι καλά. Ο τουριστικός τομέας «έχει ήδη πληγεί και η Σαντορίνη είναι η ναυαρχίδα του τουρισμού» μας λέει ο δήμαρχος. «Με γνώμονα πάντα την ασφάλεια και μετά την οικονομία έχουμε κάνει σύσταση στον κόσμο να προετοιμάζεται, να είναι έτοιμοι ανά πάσα στιγμή, όπως έγινε η διακοπή, να γίνει και η επαναλειτουργία. Να μην αιφνιδιαστούμε. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προσέξουμε τους εργαζόμενους και να υπάρχει αλληλεγγύη για να κρατηθούμε. Έτσι ώστε να αναπληρώσουμε το γρηγορότερο δυνατόν την οικονομική ζημιά που έχει ήδη συμβεί».
Σκόπελος: «Μείνετε σπίτια σας»
Στο μεταξύ, οι ξενοδόχοι στην Σκόπελο αποφάσισαν να αναλάβουν δράση, απευθύνοντας έκκληση στους ετεροδημότες και αλλοδαπούς που έχουν εξοχικό στο νησί, να παραμείνουν στον τόπο κατοικίας τους όσο διαρκεί η περίοδος των μέτρων για τον κορονοϊό διότι, όπως τονίζει η πρόεδρός της Ένωσης Ξενοδόχων Σκοπέλου Μαίρη Διαμάντη στο Αθηναϊκό Πρακτορείο, σε ενδεχόμενη ανάγκη, το τοπικό σύστημα υγείας θα είναι δύσκολο να ανταπεξέλθει και να εξυπηρετήσει επιπλέον κόσμο.
«Ακούμε μέρες τώρα από συναδέλφους και φίλους στα άλλα νησιά και κυρίως των Κυκλάδων, να εκφράζουν την ίδια αγωνία. Εμείς, εδώ στη Σκόπελο, δεν έχουμε τόσους γιατρούς για να καλύψουμε τις ανάγκες που μπορεί να προκύψουν λόγω της πανδημίας του Covid-19. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κάποια απαγόρευση και μπορούν να έρθουν στο νησί αλλοδαποί και Έλληνες από άλλα μέρη. Ήδη, ορισμένοι το πράττουν. Υπάρχει, όμως, το ενδεχόμενο – άθελά τους – και αυτοί να μεταφέρουν τον ιό» λέει η κυρία Διαμάντη.
«Στόχος μας και θέληση όλων είναι να ξεπεράσουμε γρήγορα την κρίση και να επανέλθουμε στους φυσιολογικούς μας ρυθμούς. Να είμαστε ασφαλείς και να μπορούν όσοι επιθυμούν να μας επισκέπτονται και να απολαύσουν τις ομορφιές των νησιών μας. Με αίσθημα ευθύνης για τους συμπολίτες μας και ολόκληρη την κοινωνία, ζητάμε από την Πολιτεία να λάβει επιπλέον μέτρα για τα νησιά μας και να ενισχύσει τη στελέχωση των υποδομών υγείας. Επίσης ζητάμε από τους συνανθρώπους μας να μείνουν στα σπίτια τους και να συνδράμουν στη μη εξάπλωση του ιού», πρόσθεσε η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Σκοπέλου.