Ένα από τα μεγαλύτερα «θύματα» της κατάστασης που επικρατεί παγκοσμίως με τον κορωνοϊό, είναι η απόλυτη, σχεδόν θρησκευτική, πίστη της ανθρωπότητας στην επιστήμη. Πολύ μακριά από το να μπει αυτή η πίστη στο ίδιο τσουβάλι με τις σκοταδιστικές φωνές που έκαναν πάρτι στην Ελλάδα για μπόλικες μέρες και που διατεινόντουσαν πως ο «αγιασμός σκοτώνει τον κορωνοϊό» ή πως «δεν κολλιέται με την θεία κοινωνία» και άλλα τέτοια, η φάση με τον κορωνοϊό αποδομεί και μια άλλου τύπου «πίστη»: η επιστήμη δεν είναι ικανή για τα πάντα, μπορεί να τα βρει σκούρα με έναν -σχετικά- απλό ιό…
Διότι αυτό ακριβώς συμβαίνει τις τελευταίες μέρες. Ο κορωνοϊός δεν είναι η εμφάνιση κάποιας τρελής και παλαβής ασθένειας, τα χαρακτηριστικά της οποίας πάνε κόντρα στα κεκτημένα της επιστήμης. Δεν είναι δομικά θανατηφόρος αλλά επεκτείνεται με τόσο γοργούς ρυθμούς που η μαζικότητα των προσβεβλημένων προκαλεί θανάτους. Η ανακάλυψη του εμβολίου που θα τον καταστείλει δεν θεωρείται μια τρομακτικά εξελιγμένη διαδικασία. Κι όμως: ο χρόνος πιέζει να βρεθεί ελέω πανδημίας. Ναι, η επιστήμη τα βρήκε σκούρα από έναν αντίπαλο που θεωρητικά θα έπρεπε να είναι εύκολος…
Τις τελευταίες μέρες, τα μάτια όλης της ιατρικής κοινότητας του πλανήτη είναι στραμμένα στα βιολογικά εργαστήρια πειραμάτων όπου άπειροι επιστήμονες επιχειρούν να βρουν το εμβόλιο που θα προκαλέσει αναστεναγμούς ανακούφισης σε όλο τον κόσμο. Πρόσφατα, ο Μαρκ Φάινμπεργκ, πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της «Διεθνούς Πρωτοβουλίας Εμβολιασμού κατά του AIDS», επιχείρησε μέσω δηλώσεών του να εξηγήσει την περιπλοκότητα της διαδικασίας που έχει να κάνει με την ανακάλυψη ενός εμβολίου.
«Η ανακάλυψη ενός εμβολίου είναι κάτι εξαιρετικά χρονοβόρο. Τα πειράματα και οι έρευνες για ένα εμβόλιο συνήθως διαρκούν 15 με 20 χρόνια. Οι επιστήμονες πρέπει πρώτα να κάνουν πολλές δοκιμές πάνω σε ζώα, να δουν πως ανταποκρίνονται οι ανακαλύψεις τους στον δικό τους οργανισμό, να προβούν στις απαραίτητες διαφοροποιήσεις, να κάνουν επαναληπτικές δοκιμές, νέες προσαρμογές και μόνο εφόσον αποδειχθεί περίτρανα πως είναι ασφαλές και αποτελεσματικό, μπορεί να δοκιμαστεί και στους ανθρώπους», είχε τονίσει ο Φράινμπεργκ.
Προφανώς, με τον κορωνοϊό τέτοια χρονικά περιθώρια δεν υπάρχουν. Γι’ αυτό και ο ίδιος είχε συμπληρώσει: «Τώρα θα πρέπει να έχουμε βρει το εμβόλιο μέσα στον επόμενο ένα χρόνο. Το πολύ μέσα στον επόμενο ενάμιση χρόνο. Για να πλησιάσουμε αυτά τα χρονικά περιθώρια πρέπει και να ακολουθήσουμε νέες προσεγγίσεις». Τι εννοούσε μιλώντας για «νέες προσεγγίσεις»; Προφανώς, επιτάχυνση των διαδικασιών πειραματισμού. Ένα άλλο ερώτημα ωστόσο γεννιέται: μπορεί αυτό να είναι ασφαλές;
Στα εργαστήρια του Σιάτλ τις τελευταίες μέρες, υπάρχει μια πολύ έντονη πεποίθηση πως το εμβόλιο για τον κορωνοϊό έχει βρεθεί. Τα αντίστοιχα πειράματα που έχουν γίνει σε ποντίκια δεν επιβεβαιώνουν αυτόν τον ισχυρισμό. Οι επιστήμονες ωστόσο τονίζουν πως ο οργανισμός ενός ποντικιού και ενός ανθρώπου λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο και αντί να επεξεργαστούν το εμβόλιο περεταίρω πάνω στα ποντίκια, τονίζουν πως πρέπει να γίνουν δοκιμές σε ανθρώπους. Το Εθνικό Ινστιτούτο Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ έδωσε την έγκριση και σύντομα, θα ξεκινήσουν στο Σιάτλ οι αντίστοιχες δοκιμές πάνω σε ανθρώπους.
Και ενώ άπαντες έχουν τα μάτια τους στραμμένα στις συγκεκριμένες δοκιμές με την ελπίδα πως μέσω αυτών θα επιβεβαιωθεί ότι πράγματι έχει βρεθεί το λυτρωτικό εμβόλιο για τον κορωνοϊό, σε ένα πιο χαμηλόφωνο επίπεδο συνεχίζει να προκαλεί αμφιβολίες αυτή η… fast track διαδικασία.
Ο Κάρεν Μασκ, εκδότης του αμερικάνικου ιατρικού περιοδικού «Ηθική και Έρευνα», σχολιάζοντας τις εξελίξεις είπε πρόσφατα: «Οι μελέτες σε ζώα δεν είναι πάντα αξιόπιστοι δείκτες για το πως ένα φάρμακο θα λειτουργήσει στους ανθρώπους. Το λιγότερο που μπορεί να εξασφαλιστεί όμως από τον πειραματισμό στα ζώα είναι πως ένας άνθρωπος δεν θα πάθει κακό. Μέσα από τα πειράματα σε ζώα πρέπει να έχει εξασφαλιστεί τουλάχιστον πως το συγκεκριμένο εμβόλιο δεν είναι επιβλαβές για τον άνθρωπο». Ο Φράινμπεργκ από τη μεριά του επισημαίνει: «Αν υποθέσουμε ότι η μέθοδος λειτουργεί, η επιτάχυνση των δοκιμών μπορεί να αποδειχθεί καλή απόφαση, ειδικά στο πλαίσιο της τρέχουσας πανδημίας». Και με δεδομένο πως οι δυο προαναφερθείσες τοποθετήσεις δεν αλληλοακυρώνονται, μάλλον αυτή είναι η πιο σοφή επιλογή.
Από τη μεριά του πάντως, ο Φερνάντες Λίντς, επίκουρος καθηγητής ιατρικής δεοντολογίας στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας, φροντίζει να προσγειώσει τις προσδοκίες: «Μην φανταστείτε ότι επειδή θα παραλείψουμε ορισμένα βήματα θα έχουμε στα χέρια μας το εμβόλιο την άλλη εβδομάδα ή τον άλλο μήνα. Το πιο αισιόδοξο σενάριο είναι να το έχουμε τον Μάρτιο του 2021. Το πιο πιθανό σενάριο να το έχουμε τον Ιούνιο του 2021. Πιο πριν, δεν υπάρχει περίπτωση…».
Όπως και να έχει, οι δοκιμές στο Σιάτλ θα ξεκινήσουν άμεσα. Σαράντα πέντε υγιείς εθελοντές ανάμεσα στα 18 και τα 55, θα συμμετάσχουν στην αρχική δοκιμή, η οποία στοχεύει να καθορίσει εάν το εμβόλιο προκαλεί ανοσοαπόκριση αλλά και το αν η δόση προκαλεί ανεπιθύμητες παρενέργειες. Οι εθελοντές θα λάβουν δύο ενέσεις του εμβολίου, με ένα διάστημα 28 ημερών να μεσολαβεί ανάμεσα στις δυο δόσεις. Οι εθελοντές θα κληθούν να συμμετάσχουν σε 11 προσωπικές επισκέψεις μελέτης και θα λάβουν 100 δολάρια για κάθε ραντεβού που θα παρακολουθήσουν. Συνολικά δηλαδή, 1.100 δολάρια μέχρι το τέλος των δοκιμών.
Όπως και να έχει, αυτή τη στιγμή όλος ο πλανήτης τους κοιτάει με ανυπομονησία…