Στον αέρα το μετρό της Θεσσαλονίκης

Εξεδόθη, επιτέλους, η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού με την οποία εγκρίνεται η απόσπαση, με σοβαρό κίνδυνο για την ακεραιότητά τους, των σπουδαίων αρχαιοτήτων που αποκαλύφθηκαν κατά τις εργασίες του Μετρό της Θεσσαλονίκης στο σταθμό Βενιζέλου.

Χρειάστηκαν 2,5 ολόκληροι μήνες μετά την… εσπευσμένη, αφού οι ενδιαφερόμενοι δεν είχαν προλάβει, τότε, ούτε να διαβάσουν τα έγγραφα που συνόδευαν το αίτημα της Αττικό Μετρό ΑΕ, συνεδρίαση – φιάσκο του ΚΑΣ, παραμονές Χριστουγέννων.

Στην απόφαση της υπουργού αναδεικνύονται με επίσημο, πλέον, τρόπο, οι μεθοδεύσεις και οι αβάσιμες προσχηματικές δικαιολογίες της κυβέρνησης με τις οποίες σταμάτησαν, αμέσως μετά τις εκλογές του 2019, την κατασκευή του σταθμού Βενιζέλου με την τεχνική λύση που επέτρεπε την in situ παραμονή των αρχαιοτήτων, προκειμένου να προχωρήσει η κατασκευή με μια άλλη λύση, αυτή της απόσπασης των αρχαιολογικών ευρημάτων.

Η κατασκευή της Βενιζέλου που επέτρεπε στα αρχαία να παραμείνουν στη θέση τους προχωρούσε με γρήγορους ρυθμούς και πλησίαζε η ολοκλήρωση του έργου, καθώς σύμφωνα με αυτόν τον σχεδιασμό επρόκειτο να δοθούν σε λειτουργία οι 12 στους 13 σταθμούς του μετρό της Θεσσαλονίκης στο τέλος του 2020. 

Η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, αποκαλύπτει κατ’ αρχήν ότι οι δικαιολογίες και τα προσχήματα στα οποία στηρίχθηκε η πολιτική απόφαση για αλλαγή του σχεδιασμού μετά τις εκλογές του 2019, ήταν απολύτως αβάσιμα και αναληθή και δεν είχαν καμία σχέση ούτε με την πραγματικότητα της προόδου του έργου, ούτε με τα τεχνικά ζητήματα που προφασίστηκαν.

Υπενθυμίζεται ότι η κύρια δικαιολογία με την οποία σταμάτησαν την κατασκευή του έργου ήταν ότι οι μελέτες για το σταθμό Βενιζέλου, δήθεν, καθυστερούσαν και γι’ αυτό έπρεπε να αλλάξει ο σχεδιασμός, για να προχωρήσει το έργο γρήγορα.

Ουδέν ψευδέστερον. Η μελέτη κατασκευής της Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα ήταν ήδη έτοιμη, με τις παρατηρήσεις που είχε υποβάλει στον ανάδοχο η Αττικό Μετρό ΑΕ να έχουν απαντηθεί όλες από τον μελετητή, Πολιτικό Μηχανικό Παν. Βέττα, όπως ο ίδιος επιβεβαίωσε λίγες μέρες πριν, στην εκδήλωση που οργάνωσε το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνική Σχολής του ΑΠΘ, όπου ενώπιον ενός ειδικού επιστημονικά κοινού, καθηγητών και φοιτητών της Πολυτεχνικής, παρουσιάστηκε η πλήρης μελέτη με τα αρχαία αμετακίνητα και με όλες τις ερωτήσεις και παρατηρήσεις πλήρως απαντημένες.

Αυτή η πραγματικότητα αποσιωπήθηκε τεχνηέντως κατά την επίμαχη συνεδρίαση – φιάσκο του ΚΑΣ, παρά το γεγονός ότι είχε υποβληθεί, από την Κίνηση Πολιτών για την Πολιτιστική Κληρονομιά της Θεσσαλονίκης, πλήρης και λεπτομερής τεχνική έκθεση που υποστήριζε την επιστημονική και τεχνική αρτιότητα της λύσης με τα αρχαία αμετακίνητα, του καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ και τεχνικού συμβούλου του έργου από το 2013, ως ειδικού στις υπόγειες κατασκευές, Χρήστου Αναγνωστόπουλου.

Αποσιωπήθηκε και υποβαθμίστηκε όμως στην επίμαχη συνεδρίαση – φιάσκο του ΚΑΣ και η αρνητική ψήφος του μόνου μέλους του οργάνου με την ιδιότητα του Πολιτικού Μηχανικού, του καθηγητή Βλάση Κουμούση. Ο οποίος συνόδευσε την αρνητική του ψήφο για την έγκριση της απόσπασης των αρχαίων με το σκεπτικό ότι δεν επίσθηκε ούτε ότι δεν υπάρχει τεχνική λύση για την παραμονή τους στη θέση τους, ούτε ότι η εφαρμογή της δεν είναι εντός των δυνατοτήτων του ελληνικού τεχνικού δυναμικού.

Η μόνη αλήθεια, η οποία αποσιωπήθηκε από τη συνεδρίαση – φιάσκο του ΚΑΣ, είναι ότι η διαδικασία έγκρισης της μελέτης με τα αρχαία αμετακίνητα σταμάτησε με πολιτική απόφαση της νέας διοίκησης της Αττικό Μετρό, προκειμένου να ξεκινήσουν από το μηδέν, χωρίς μελέτες και χωρίς καμία τεχνική υποστήριξη, την κατασκευή με τη μέθοδο της απόσπασης.

Καταρρίπτονται λοιπόν όλα τα επιχειρήματα περί δήθεν επίσπευσης του έργου και εξοικονόμησης πόρων με τη μέθοδο της απόσπασης. 

Με ό,τι αυτό σημαίνει για την επιβάρυνση που προκαλείται, εξ αιτίας των κυβερνητικών μεθοδεύσεων, σε καθυστερήσεις στην ολοκλήρωση του έργου και στο κόστος κατασκευής του, λόγω των αποζημιώσεων που θα διεκδικήσει ο εργολάβος, εξ αιτίας της καθυστέρησης χρόνων που προκαλείται.

Η καθυστέρηση των τεχνικών μελετών όμως αυξάνει κατακόρυφα και την αβεβαιότητα για την πρόοδο του έργου με τη νέα λύση της απόσπασης και προκαλεί σοβαρά ερωτηματικά για τα χρονοδιαγράμματα που, χωρίς τεχνική τεκμηρίωση, παρουσιάζουν δημόσια για το έργο τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και ο υπουργός υποδομών, προσβάλλοντας κάθε έννοια επιστημονικής δεοντολογίας.

Στον αέρα λοιπόν βρίσκεται το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης καθώς η κυβέρνηση άλλαξε τον σχεδιασμό με πρόσχημα την επίσπευση τα κατασκευής του, αλλά 8 μήνες μετά το σταμάτημα των εργασιών, δεν υπάρχει ούτε μελέτη της νέας λύσης, ούτε και χρονοδιάγραμμα για το έργο.

Που σημαίνει ότι, χωρίς τεχνική τεκμηρίωση, είναι απολύτως αναξιόπιστες οι δηλώσεις πρωθυπουργού και κυβέρνησης για ολοκλήρωση του έργου το 2023.

Το μόνο που υπάρχει αυτή τη στιγμή που τα έργα στη Θεσσαλονίκη σέρνονται με πολύ σοβαρές καθυστερήσεις, είναι μια έωλη πολιτική απόφαση για ένα καθαρά τεχνικό ζήτημα, η οποία σήμερα με την υπουργική απόφαση αποκαλύπτεται ότι επιβαρύνει σοβαρά και τον χρόνο της κατασκευής, αλλά και το κόστος του έργου.

Η απόφαση της υπουργού όμως με την οποία εγκρίνεται το αίτημα για απόσπαση των αρχαιοτήτων αποδεικνύει και έναν ακόμη κορυφαίο λόγο για τον οποίο το έργο του μετρό είναι στον αέρα.

Η απόφαση για απόσπαση των σημαντικών αρχαιοτήτων στη Βενιζέλου ανοίγει το δρόμο για προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας και είναι βέβαιον ότι θα πέσει στα δικαστήρια, ως εκτός νομιμότητας. 

Αφού υπάρχει και θα κατατεθεί στο ΣτΕ πλήρης επιστημονική και τεχνική τεκμηρίωση και υποστήριξη όχι μόνο της ύπαρξης, όπως ο αρχαιολογικός νόμος επιβάλλει, αλλά και της εφικτότητας και της εφαρμοσιμότητας της τεχνικής λύσης που διέκοψαν με πολιτική απόφαση, της κατασκευής δηλαδή του σταθμού Βενιζέλου με τα αρχαία αμετακίνητα.

Στον αέρα λοιπόν το έργο του μετρό της Θεσσαλονίκης εξαιτίας των σοβαρών καθυστερήσεων και της κατακόρυφης αύξησης του κόστους που προκαλούνται από την αλλαγή του σχεδιασμού του έργου λίγο καιρό πριν αυτό ολοκληρωθεί.

Στον αέρα όμως και γιατί η απόφαση της υπουργού Πολιτισμού για έγκριση της απόσπασης των αρχαιοτήτων, ανοίγει το δρόμο για προσφυγές στο ΣτΕ και για δικαστικές διαμάχες, οι οποίες, επειδή αυτή τη φορά υπάρχει σοβαρή επιστημονική και τεχνική τεκμηρίωση ότι υπάρχει τεχνική λύση που επιτρέπει την παραμονή των αρχαιοτήτων στη θέση τους, είναι βέβαιον ότι θα δικαιωθούν από την ελληνική δικαιοσύνη.