Κριτική έξω και αμηχανία μέσα στη χώρα προκαλεί η διαχείριση από την κυβέρνηση του αδιεξόδου στο προσφυγικό. Καθώς η κατάσταση στα νησιά που υποδέχονται τις ροές είναι οριακή, ο νέος «εχθρός» τοποθετείται στις ΜΚΟ πολιτικά και επικοινωνιακά.
Οι δηλώσεις των αρμόδιων κυβερνητικών παραγόντων και η συντονισμένη μιντιακή καμπάνια των τελευταίων ημερών αναφέρονται στην – πολλοστή – πρωτοβουλία της κυβέρνησης να επιταχύνει τις διαδικασίες ασύλου, και επιτίθενται με πολύ επικριτικά σχόλια sτις ΜΚΟ που τις κατηγορούν για «ανεξέλεγκτη δράση» και απορρόφηση υψηλών πόρων ενώ προαναγγέλουν τη δημιουργία «Μητρώου ΜΚΟ» για να ελεγχθούν. Μάλιστα, πρόθυμοι παράγοντες ακόμη και βουλευτές, εμφανίζονται σε τηλεοπτικά δελτία για να υποστηρίξουν ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ ελέγχει τις ΜΚΟ» , ακόμη και τις προσλήψεις στις δομές τους ή ότι στελέχη τους πυροδοτούν τις αντιδράσεις των προσφύγων, που ζητούν να φύγουν από τα νησιά και να βελτιωθούν οι συνθήκες.
Σκληρή κριτική στο γερμανικό τύπο για τη στοχοποίηση των ΜΚΟ
Η επιλογή της ελληνικής κυβέρνησης να μετακυλήσει την ευθύνη για το πολιτικό και οργανωτικό της αδιέξοδο στο προσφυγικό, προκαλεί διεθνή κατακραυγή. Επικριτικά είναι τα σχόλια στο γερμανικό τύπο.
«Η αντιμετώπιση των ΜΚΟ στο προσφυγικό είναι ντροπή» σχολιάζει η – συντηρητική – Die Welt: «Ο λόγος για τον οποίο δεν πέθαναν περισσότεροι άνθρωποι στο Αιγαίο τα προηγούμενα χρόνια ήταν η δουλειά των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων στο πεδίο. Οι συνεργάτες τους έστηναν αντίσκηνα, μοίραζαν φαγητό, αγόραζαν ρουχισμό για μικρά παιδιά. Σε αυτούς τους ακτιβιστές εστιάζει τώρα η νέα συντηρητική κυβέρνηση υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη». Σε άλλο σημείο αναφέρει: «Αν οι αρχές ήθελαν και μπορούσαν να ανταποκριθούν στα ανθρωπιστικά τους καθήκοντα θα ήταν ανάξιο λόγου να μιλάμε γι’ αυτό. Αλλά με δεδομένη την αποτυχία της Ελλάδας η αντιμετώπιση εκείνων που βοηθούν είναι ντροπή. Είναι και ένα στημένο παιχνίδι. Με τον νέο νόμο οι αρχές θέλουν απλώς να ξεφορτωθούν τις ανεπιθύμητες ΜΚΟ».
Αλλά και το Spiegel στην ηλεκτρονική του έκδοση αναφέρει: «Ήδη από το καλοκαίρι του 2017 η ΕΕ δεν χρηματοδοτεί ΜΚΟ που εργάζονται για τους πρόσφυγες στα ελληνικά νησιά του Αιγαίου. Η Ελλάδα είχε διαμαρτυρηθεί επανειλημμένως ότι αντιμετωπιζόταν ωσάν να ήταν αναπτυσσόμενη χώρα, που δεν είναι σε θέση να φροντίσει μόνη της τους πρόσφυγες. Επιπλέον, θα ήταν πιο αποτελεσματικός ένας κεντρικός σχεδιασμός. Αυτός ήταν και ένας λόγος για τον οποίο εφεξής τα χρήματα πήγαιναν απευθείας στο ελληνικό κράτος. Μετά από δυόμισι χρόνια είναι πλέον σαφές: παρά τα ευρωπαϊκά κονδύλια, οι ελληνικές αρχές δεν εξασφαλίζουν ανθρώπινες συνθήκες στους καταυλισμούς. Στη Σάμο δεν υπήρχαν ούτε τουαλέτες έξω από το επίσημο κέντρο υποδοχής για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τελικά μία ΜΚΟ έστησε χημικές τουαλέτες. Αλλά και την ιατρική φροντίδα αναλαμβάνουν, σε μεγάλο βαθμό, οι ΜΚΟ».
Η διάψευση των μύθων
Στην πραγματικότητα, η συντονισμένη επίθεση δεν στηρίζεται σε κάποιο συγκεκριμένο επιχείρημα αφού η ρεαλιστική ευθύνη και ο σχεδιασμός ανήκουν στην κυβέρνηση . Βασίζεται στα παραδοσιακά ακροδεξιά αντανακλαστικά εναντίον της αλληλεγγύης, λανθασμένα όμως, γιατί οι περισσότερες οργανώσεις λειτουργούν σε επαγγελματικά πρότυπα. Άλλωστε οι ΜΚΟ δεν μπορούν να προσδιοριστούν με πολιτικά χαρακτηριστικά ενώ αν κάποιος ερευνήσει καλύτερα το καθεστώς τους θα διαπιστώσει ότι οι πλέον μεγάλες οργανώσεις που απορροφούν τους περισσότερους πόρους, αν δεν είναι ουδέτερες πολιτικά, κινούνται στο φιλελεύθερο και σπάνια στον αριστερό χώρο.
Η δε δράση τους, όλοι πλέον γνωρίζουν ότι υποκαθιστά τις αδυναμίες του κράτους στην αντιμετώπιση του προβλήματος ενώ η χρηματοδότησή τους γίνεται, σε μεγάλο μέρος, απευθείας από διεθνείς οργανισμούς, ειδικά όταν αντιμετωπίζονται έκτακτες καταστάσεις όπως η τρέχουσα. Τέλος, μητρώο Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων είχε ήδη καταρτιστεί από την προηγούμενη κυβέρνηση, έστω και τυπικά, αλλά έπαψε να λειτουργεί μετά τη διάλυση του αρμόδιου Υπουργείου μόλις ανέλαβε την κυβέρνηση η ΝΔ. Μητρώο για τις ΜΚΟ πάντως λειτουργεί για δεκαετίες στο Υπουργείο Εξωτερικών με ουκ ολίγα σκάνδαλα για τις χρηματοδοτήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.