Του Χρήστου Μαζανίτη
Η στάση της Άγκυρας, που κανένας Τούρκος αξιωματούχος δεν έχει αναφέρει το παραμικρό για το “παραστράτημα” του Oruc Reis αλλά και το γεγονός ότι κανένα μέσο ενημέρωσης της γείτονος (πλην της εφημερίδας Star στην ηλεκτρονική της έκδοση) δεν έχει αναφέρει το ελάχιστο γεννά ερωτήματα ή επιβεβαιώνει κατ᾽ άλλους την αρχική ελληνική εκτίμηση και κατά συνέπεια την αντίδραση.
“Το περιμέναμε”
Στην χθεσινή του ομιλία στην Καβάλα, όπου παρευρέθηκε για την κοπή πίτας της τοπικής ΝΟΔΕ, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας αποκάλυψε ότι η ελληνική πλευρά περίμενε μία τουρκική πρόκληση γι᾽ αυτό και η φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς βρισκόταν στην Κάρπαθο. Όπως επίσης, καθόλου τυχαία δεν ήταν η εμφάνιση το απόγευμα και της δεύτερης φρεγάτας, Σπέτσαι, εκτελώντας χρέη σκοπούντος πλοίου ανάμεσα από Ρόδο και Καστελλόριζο.
Στο ΓΕΕΘΑ, υπό τον Αρχηγό Κωνσταντίνο Φλώρο και τον Αρχηγό ΓΕΝ, Στυλιανό Πετράκη, ήταν προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο. Ο νυν αρχηγός ΓΕΝ, πριν προαχθεί σε Αρχηγός Στόλου τον Ιανουάριο του 2019, ήταν διευθυντής Β᾽ Κλάδου στο ΓΕΕΘΑ, δίπλα στον Ναύαρχο Αποστολάκη, σε αγαστή συνεργασία με τον τότε υπαρχηγό (και νυν Αρχηγό ΓΕΕΘΑ) Κωνσταντίνο Φλώρο. Οι δύο άνδρες είχαν συνεργαστεί και στην προηγούμενη μίνι κρίση με το ερευνητικό Barbaros, όπου πάλι η φρεγάτα Νικηφόρος Φωκάς χάλασε τα σχέδια των Τούρκων, νότια του Καστελλόριζου. Αυτή τους η εμπειρία τούς όπλισε με πολύτιμες γνώσεις αλλά και ψυχραιμία για την στάση που έπρεπε να κρατήσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις μπρος στην εξελισσόμενη νέα κατάσταση με το τουρκικό πλοίο.
Η σιωπή…
Πηγές του “ελληνικού πενταγώνου” εκτιμούν ότι οι Τούρκοι όχι μόνο δεν είχαν σχεδιάσει το συγκεκριμένο “παραστράτημα” του ερευνητικού πλοίου Oruc Reis αλλά αιφνιδιάστηκαν από την απότομη αντίδραση και κλιμάκωση της Αθήνας.
Η άμεση αποστολή της “Νικηφόρος Φωκάς” και το “φόρτωμα” και με δεύτερη φρεγάτα σε απόσταση, σε συνδυασμό με ακόμη δύο μονάδες που βρέθηκαν σε επιφυλακή, ήταν κάτι που η Άγκυρα δεν περίμενε.
“Εάν είχε προγραμματίσει την “λοξοδρόμηση” με αφορμή τον καιρό θα είχε όλως τυχαίως στο σημείο και κάποιο πολεμικό πλοίο, κάτι που άργησε να γίνει κι όταν αυτό έγινε περισσότερο έδειξε να προσπαθεί να βοηθήσει τον κυβερνήτη του Oruc Reis παρά να κλιμακώσει”, μας λένε χαρακτηριστικά.
Επιπλέον, οι Τούρκοι έχουν δείξει ότι επικοινωνιακά είναι “μανούλες” στο στήσιμο τέτοιων επεισοδίων και εάν το είχαν προγραμματίσει σίγουρα θα είχαν συνοδεύσει την όποια επιχείρηση αφενός με φωτογραφίες ή με οπτικοακουστικό υλικό αφετέρου και με ένα αφήγημα που θα θυματοποιούσε την κατάστασή τους και ως θύματα θα εμφάνιζαν εαυτόν αποφασισμένο να αντιδράσει απέναντι στην ελληνική αδιαλλαξία. Τίποτα από τα παραπάνω δεν συνέβη και κάπως έτσι εξηγείται και το “θάψιμο” της είδησης από τα τουρκικά ΜΜΕ, που δεν είχαν να γράψουν ούτε μία αράδα για τα όσα έγιναν νότια του Καστελλόριζου επί 30 ώρες, από τις 2 τα ξημερώματα της Παρασκευής έως τις 8 το πρωί του Σαββάτου.
Οι Τούρκοι κάθε φορά που εμφανίζουν εαυτόν στον ρόλο του θύματος στο τέλος της ημέρας θέλουν να επιδεικνύουν τις ικανότητές τους ως τελικοί νικητές. Και σε αυτή την περίπτωση τα μηνύματα που πήραν ήταν πολλαπλά. Και κυρίως ότι μπορεί στα λόγια να προτάσσουν αφηγήματα περί γαλάζιας πατρίδας, να υπογράφουν μνημόνια με ανύπαρκτες κυβερνήσεις αλλά επί του πρακτέου δεν μπορούν να δρουν χωρίς την σύμφωνη γνώμη του νοικοκύρη.
Και… οι ΗΠΑ
Σε όλα αυτά δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε δύο πολύ σημαντικά γεγονότα, τα οποία ευνόησαν στο έπακρο την κατάληξη της μίνι κρίσης υπέρ των ελληνικών κεκτημένων.
Το πρώτο ήταν η κύρωση από την Βουλή, μόλις το βράδυ της Πέμπτης, του νέου Συμφώνου Αμοιβαίας Στρατηγικής Συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Εάν για οποιοδήποτε λόγο “στράβωνε” σε βάρος της Ελλάδας η υπόθεση με το Oruc Reis θα φούντωναν οι φωνές εκείνων των πολιτικών δυνάμεων που είτε την καταψήφισαν είτε κράτησαν επιφυλακτική στάση.
Το δεύτερο είναι η επίσκεψη του SACEUR, που ναι μεν ήταν προγραμματισμένη, όμως συνέπεσε με τις εξελίξεις και είδε από πρώτο χέρι live όχι μόνο πώς εξελισσόταν η τουρκική προκλητικότητα αλλά και η δυναμική αντίδραση που κλιμακωτά οργανωνόταν από την Αθήνα.