Γιατί το Μετρό Θεσσαλονίκης δεν πρόκειται να τελειώσει το 2023

Η κυβέρνηση διαβεβαιώνει σε κάθε ευκαιρία ότι το Μετρό της Θεσσαλονίκης θα είναι έτοιμο το 2023. Πρώτος ο πρωθυπουργός, ως μη όφειλε, καθώς προανήγγειλε, σε παράβαση κάθε έννοιας επιστημονικής δεοντολογίας, την αλλαγή του σχεδιασμού και το νέο χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης του έργου, χωρίς να υπάρχουν αντίστοιχες τεχνικές μελέτες, χωρίς εισήγηση αρμόδιου φορέα και χωρίς χρονοδιάγραμμα υλοποίησης. Και πρόσφατα, στο ίδιο ακριβώς αντιεπιστημονικό μήκος κύματος, μιλώντας σε συνέδριο στη Θεσσαλονίκη, το ίδιο επανέλαβε και ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης.

Κάποιος πρέπει να ενημερώσει την κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι τα μεγάλα τεχνικά έργα, όπως το Μετρό, δεν υλοποιούνται και πολύ περισσότερο δεν ολοκληρώνονται μόνο με λόγια και με πολιτικές υποσχέσεις.

Κι ακόμη περισσότερο, κάποιος πρέπει να τους ενημερώσει ότι είναι ολέθριο λάθος να αλλάζει ο σχεδιασμός ενός μεγάλου τεχνικού έργου λίγο καιρό πριν την ολοκλήρωσή του, χωρίς προηγουμένως να υπάρχει η ανάλογη τεχνική υποστήριξη και επεξεργασία.

Χρειάζονται λοιπόν μελέτες σκοπιμότητας που να αποδεικνύουν την τεχνική, οικονομική και κοινωνική ανάγκη της αλλαγής του σχεδιασμού, χρειάζονται τεχνικές μελέτες που να αναλύουν και να υποστηρίζουν τον προτεινόμενο σχεδιασμό και στη συνέχεια, με βάση τις μελέτες, χρειάζεται και λεπτομερές χρονοδιάγραμμα εργασιών από όπου να προκύπτουν η πορεία της εκτέλεσης και οι ημερομηνίες της παράδοσης του έργου.

Και βέβαια όλα αυτά χρειάζονται τεχνογνωσία και δουλειά. Λίγα λόγια και πολλή δουλειά. Για την ώρα, 5 μήνες μετά τις πρωθυπουργικές προφητείες και 7 μήνες από την διακοπή των εργασιών του Μετρό σε όλα τα εργοτάξια της Θεσσαλονίκης, δεν υπάρχουν ακόμη ούτε συγκριτικές μελέτες και μελέτες σκοπιμότητας που να υποστηρίζουν τεχνικοοικονομικά την ανάγκη αλλαγής του σχεδιασμού, ούτε τεχνικές μελέτες της νέας λύσης, ούτε βέβαια νέο χρονοδιάγραμμα εργασιών.

Και το χειρότερο, δεν υπάρχει ακόμη ούτε καν η μελέτη απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιολογικών ευρημάτων στη Βενιζέλου, που αποτελεί το επίδικο ζήτημα και το σημείο σύγκρουσης της κυβέρνησης με τους επιστημονικούς και τεχνικούς φορείς, τους επιστήμονες και τα κοινωνικά κινήματα που αντιδρούν σφοδρά στο ολέθριο σφάλμα.

Το μόνο που έχουν καταφέρει μέχρι στιγμής, 7 μήνες μετά τις εκλογές, είναι ένα αρνητικό έργο. Καθώς το μόνο που πέτυχαν είναι να ακυρώσουν τον προηγούμενο σχεδιασμό, αυτόν που επέτρεπε δηλαδή την in situ παραμονή των σπουδαίων αρχαιοτήτων της Βενιζέλου κι αυτό σε μια συνεδρίαση – παρωδία του νεοδιορισμένου από την κυβέρνηση Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, όπου δεν εισακούστηκαν οι γνώμες των καθ’ ύλην αρμόδιων καθηγητών των Σχολών Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ και του ΑΠΘ, οι οποίοι επέμεναν για το λάθος της αλλαγής του σχεδιασμού.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το Μετρό της Θεσσαλονίκης ήταν προδιαγεγραμμένο εξ αρχής ότι δεν επρόκειτο να… υπακούσει στην πρωθυπουργική προφητεία και να ολοκληρωθεί κατά την – καλώς εχόντων των πραγμάτων -προεκλογική χρονιά του 2023. 

Ας δούμε τώρα γιατί δεν πρόκειται να επαληθευτούν οι κυβερνητικές προφητείες για ολοκλήρωση του έργου το 2023.

Πρώτα από όλα γιατί ακόμη δεν έχει ξεκινήσει καν ο νέος σχεδιασμός. Το έργο παραμένει σταματημένο από το καλοκαίρι και μετά, τα μηχανήματα έχουν απομακρυνθεί από τα εργοτάξια, οι εργαζόμενοι έχουν απολυθεί και από περισσότερους από 1000 εργαζόμενους και υπεργολάβους που απασχολούνταν πέρσι τέτοια εποχή στο έργο, σήμερα δεν έχουν μείνει ούτε 100 κι αυτοί όχι για να προχωρούν, αλλά για να φυλάσσουν τα υφιστάμενα έργα στα εργοτάξια.

Και το σοβαρότερο από όλα είναι ότι δεν έχει απαντηθεί ούτε το ερώτημα ποιος έδωσε την εντολή, ποιος πήρε την ευθύνη και για ποιον λόγο σταμάτησαν τα έργα και στα 13 εργοτάξια, όταν οι αλλαγές στον σχεδιασμό που προανήγγειλε ο πρωθυπουργός, αφορούν μόνο στο εργοτάξιο της Βενιζέλου… 

Έτσι, για να φτάσει το έργο στο σημείο στο οποίο βρίσκονταν το καλοκαίρι, πρέπει να γίνουν πολλά. Πρέπει πρώτα να εκδοθεί η υπουργική απόφαση για τη γνωμοδότηση του ΚΑΣ, να ολοκληρωθούν οι νέες μελέτες απόσπασης και επανατοποθέτησης των αρχαιοτήτων, να εγκριθούν και αυτές από την Πολιτεία και στη συνέχεια να ξεκινήσει η αποδόμηση των σάκων άμμου που προστατεύουν τα αρχαία, να υλοποιηθεί η απόσπαση και απομάκρυνση των αρχαιοτήτων, να καθαριστεί το δάπεδο από τον υδράργυρο και να ξεκινήσει η χρονοβόρα και απαιτητική ανασκαφή κάτω από το πάτωμα των αρχαιοτήτων, όπου θα βρεθούν πλούσια και ενδιαφέροντα Ρωμαϊκά και Ελληνιστικά αρχαιολογικά ευρήματα. Που σημαίνει ότι για να φτάσουμε στο σημείο που βρισκόμασταν το καλοκαίρι του 2019, πρέπει να περάσουν τουλάχιστον 2,5 χρόνια από τη στιγμή που ολοκληρωθούν και εγκριθούν οι νέες μελέτες. Ακόμη και στην υποθετική λοιπόν εκείνη περίπτωση που αυτό συνέβαινε στις αρχές του επόμενου μήνα, η έναρξη των κατασκευαστικών εργασιών στη Βενιζέλου δεν θα ξεκινούσαν πριν το φθινόπωρο του 2022.

Εδώ αξίζει τον κόπο να σημειωθεί ότι για την δικαστική εμπλοκή και την καθυστέρηση δεν θα ευθύνονται όσοι προσφύγουν εναντίον μιας παράνομης πράξης, αλλά ασφαλώς οι παραβάτες του νόμου που εν γνώσει τους ότι παρανομούν, παίρνουν την ευθύνη του νέου και παράνομου σχεδιασμού. Το έργο λοιπόν όχι μόνο δεν πρόκειται να τελειώσει σύμφωνα με τις κυβερνητικές προφητείες τον Απρίλιο του 2023, αλλά ούτε καν θα έχει ξεκινήσει μέχρι τότε.

Κάτι λοιπόν παραπάνω ξέρει ο εργολάβος που όπως φαίνεται αποχωρεί από το έργο, υποβάλλοντας ταυτόχρονα διεκδικήσεις αποζημιώσεων λόγω των καθυστερήσεων που προκαλούνται στο έργο.

Υπενθυμίζεται εδώ, προκειμένου να μην υπάρξουν παρεξηγήσεις σχετικά με τις καθυστερήσεις, ότι πέρσι τον Φεβρουάριο, ο ίδιος ο Δνων Σύμβουλος της ΑΚΤΩΡ κ. Εξάρχου, διαβεβαίωνε από τη Θεσσαλονίκη ότι το χρονοδιάγραμμα τηρούνταν με ακρίβεια και ότι το έργο του Μετρό, πλην του σταθμού Βενιζέλου που θα ολοκληρώνονταν αργότερα, θα παραδίδονταν σε λειτουργία στο τέλος του 2020…

Κάποιος να υπενθυμίσει λοιπόν στην κυβέρνηση Μητσοτάκη ότι τα έργα δεν γίνονται με ψεύτικα λόγια, αλλά με πραγματική δουλειά…

*Ο Γιάννης Α. Μυλόπουλος είναι Καθηγητής ΑΠΘ και πρώην Πρόεδρος της Αττικό Μετρό ΑΕ