Η ΕΕ και η Τουρκία έφτασαν το 2016 σε συμφωνία για την αποτροπή της παράνομης μετανάστευσης. Τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν δείχνουν πως ελάχιστοι από τους μετανάστες επιστρέφουν στην Τουρκία, ενώ γίνεται μετεγκατάσταση πολλών περισσότερων σε ευρωπαϊκές χώρες.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της Deutsche Welle που επικαλείται επίσημα στοιχεία της ΕΕ, παρά τη συμφωνία του 2016, μόνο 189 παράνομοι μετανάστες επιστράφηκαν από την Ελλάδα στη Τουρκία εντός του 2019.
Το 2019 έφτασαν στην Ελλάδα 60.100 παράνομοι μετανάστες και πρόσφυγες, πολλοί περισσότεροι σε σχέση με το 2018.
Η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας εφαρμόστηκε για να σταματήσει η παράνομη μετανάστευση από την Τουρκία στην Ευρώπη, να σταματήσει η δουλειά των δουλεμπόρων και να μην τίθενται σε κίνδυνο οι ζωές των μεταναστών.
Η συμφωνία προβλέπει πως η Τουρκία υποχρεούται να παίρνει πίσω τους παράνομους μετανάστες που διέρχονται από το έδαφός της και να αποτρέπει το πέρασμα των παράνομων μεταναστών στην Ελλάδα.
Για κάθε επιστροφή στην Τουρκία, ένας Σύριος πρόσφυγας θα λαμβάνει άσυλο και θα πηγαίνει σε κάποια Ευρωπαϊκή χώρα.
Η Τουρκία έλαβε 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε βοήθεια. 3 δισ. το 2016 και 3 δισ. το 2018.
Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσίευσε η Γερμανική εφημερίδα Welt, 1995 Σύριοι επιστράφηκαν στη Τουρκία από το 2016 ως το 2019. 801 το 2016, 683 το 2017, 332 το 2018 και 189 το 2019. Την ίδια περίοδο, υπήρξε μετεγκατάσταση εντός της ΕΕ, 25.660 Σύριων προσφύγων από την Τουρκία.
Η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει ότι από τους 60.100 αιτούντες άσυλο που έφτασαν στα Ελληνικά νησιά το 2017 , περίπου 37.700 μεταφέρθηκαν στην ενδοχώρα.
Η μεγάλη ροή μεταναστών στα νησιά της Ελλάδας, την Λέσβο, τη Σάμο, τη Χίο, τη Κω και τη Λέρο, έχει ασκήσει τεράστια πίεση στα ήδη υπερπλήρη κέντρα μεταναστών. Περίπου 42.000 άνθρωποι μένουν στα κέντρα, ενώ υπάρχει έλλειψη φαγητού, ρουχισμού και φαρμάκων.
Ο Thorsten Frei, αντιπρόεδρος του κεντροδεξιού συνασπισμού της Γερμανίας, που είναι αρμόδιος για τη μετανάστευση, είπε πως η κατάσταση στην Ελλάδα είναι σχεδόν οριακή.
«Χωρίς αμφιβολία, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Τουρκία δεν αποτρέπει συστηματικά τις αφίξεις (σ.σ. στην Ελλάδα)» είπε ο Thorsten Frei.
Η Τουρκία κατηγορεί την ΕΕ πως δεν τηρεί τις υποχρεώσεις της σε σχέση με τη μεταναστευτική συμφωνία και απαιτεί περισσότερη χρηματοδότηση.
Ο Thorsten Frei κατηγορεί επίσης τις Ελληνικές Αρχές ότι δεν στέλνουν πίσω στη Τουρκία όσους έρχονται από εκεί.
«Ο αριθμός των επαναπατρισμών από την Ελλάδα στην Τουρκία γνωρίζει εδώ και χρόνια μία διαδρομή: μειούμενη. Κάποιος πρέπει να μιλήσει για την κυβερνητική αποτυχία» είπε ο Thorsten Frei.
Ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είπε την Παρασκευή πως η κυβέρνηση σκοπεύει να ζητήσει περισσότερα κονδύλια από την ΕΕ για να κατασκευαστούν στα νησιά νέα κέντρα μεταναστών και για να επιταχυνθεί η διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου. Ο Πρωθυπουργός υπολογίζει πως η κυβέρνησή του κληρονόμησε περίπου 80.000 αιτήσεις ασύλου από την προηγούμενη κυβέρνηση.