Η εξωτερική, αμυντική και οικονομική πολιτική της Τουρκίας, ήταν μια καλά ενορχηστρωμένη πολιτική. Με αρχή που έγινε μέσω της πολιτικής Νταβούτογλου που, ανεξάρτητα με το αποτέλεσμα του πρώην ΥΠΕΞ
Μάριος Παναγιώτης Ευθυμιόπουλος
Καθηγητής Διεθνούς Ασφάλειας και Στρατηγικής
Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων
Jumeira University (JU), Dubai, UAE
Επισκέπτης Ερευνητής, UCLAN Cyprus, Σχολή Νομικής
CEO του Strategy International
Η Τουρκική οικονομία βυθίζεται. Θεωρητικά ήταν πολύ-αναμενόμενο το γεγονός αυτό. Για πολλαπλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς λόγους. Είναι θέμα πολιτικής επιλογής και φιλοδοξίας κυρίως του Ερντογάν που έκανε τα αδύνατα δυνατά ακόμα και να αλλάξει το σύνταγμα προς προσωπικό του όφελος μεταξύ άλλων. Το γεγονός που έδωσε ώθηση ωστόσο ήταν τα ανατρεπτικά γεγονότα τις 15 Ιουλίου του 2016. Αντιθέτως, ένα χρόνο μετά, καθώς εξελίσσεται και δημιουργείται μια μεγάλης διαστάσεως οικονομική ανασύνταξη ή επερχόμενη οικονομική βύθιση στην χώρα, ανακαλύπτεται πλέον και δια του οικονομικού ανταγωνισμού, το πιθανώς επερχόμενο, παγκόσμιο νέο ισοζύγιο συμμαχικών δυνάμεων. Οι πλευρές στο μεταξύ είναι δύο: το πρώτο είναι το παραδοσιακό Δυτικό Τόξο επιρροής, με ωστόσο μια διαφορά: Την Τουρκία πιθανώς εκτός του παραδοσιακού Δυτικού Τόξου στην περίπτωση αυτή. Ιστορικά να σημειώσουμε, πως η είσοδος της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ το 1952 ταυτόχρονα με την Ελλάδα, ήταν και ο λόγος ένταξης της Τουρκίας στο Δυτικό Τόξο. Αντιθέτως, η Ελλάδα, την ίδια στιγμή, δια των πράξεων του Έλληνα ΥΠΕΞ κ. Κοτζιά ακόμα και εναντίον της Ρωσίας, επιδιώκει να διαμορφώσει πολιτική «ρεαλισμού», αλλά ωστόσο δυτικής μορφολογίας και κατανόησης, όπως την οραματίζεται και ο ίδιος, γιατί απλά συμφέρει την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στα Βαλκάνια μεταξύ άλλων, αλλά όχι απαραίτητα την Ελλάδα ή την επερχόμενη Ελληνική κυβέρνηση.
Η εξωτερική, αμυντική και οικονομική πολιτική της Τουρκίας, ήταν μια καλά ενορχηστρωμένη πολιτική. Με αρχή που έγινε μέσω της πολιτικής Νταβούτογλου που, ανεξάρτητα με το αποτέλεσμα του πρώην ΥΠΕΞ, το γεγονός αυτό άνοιξε το δρόμο προς την ‘αλλαγή΄ πολιτικής εικόνας της Τουρκίας. Η πολιτική αυτή αξιώνει την παρουσία της, ως μια αναβαθμισμένη δύναμη: Η ένοπλη συμμετοχή της Τουρκίας σε Συριακό έδαφος, έδωσε πλήρως την αντίστοιχη εικόνα. Επιπλέον: 1. Δημιούργησε μια νέα δυναμική, μιας ανανεωμένης οικονομικής πολιτικής, από την μεταφορά του χρυσού μέχρι και ελέγχου στρατηγικών τραπεζών, επενδύσεων, αλλά και συμμετοχής στους BRICS προ ολίγων εβδομάδων, 2. μιας χώρας άκρως δημιουργικής εντός και εξαγωγικά ανταγωνιστικής και στον πλέον καταναλωτικό Αραβικό και εξελισσόμενα Αραβικό κόσμο, ως και 3. μια στρατιωτική δύναμη με πιθανή κάποια υπεροχή, ως μέλος του ΝΑΤΟ και ως χώρα δημιουργίας οπλικών συστημάτων «made in Turkey» γιατί απλά θέλει και μπορεί. Αυτές είναι μερικές αποδείξεις που αναδεικνύουν πως η Τουρκία θέλει και θεμελιώνει την δύναμη και δυναμική της.
Εν΄τέλει, η συμμετοχή των στρατιωτικών δυνάμεων ασφαλείας της, συμμετοχής και των μυστικών της υπηρεσιών στο εξωτερικό αναβαθμίζει τον ρόλο της, τα συμφέροντα της αλλά και τις προκαταλήψεις της. Για την Ελλάδα, την Κύπρο, την ΕΕ ακόμα και τις ΗΠΑ δεν είναι σίγουρο πως κάτι τέτοιο είναι επιθυμητό. Και η σταγόνα που αναβάθμισε την Τουρκία ήταν η πρώτη επίσκεψη του τότε Προέδρου των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στην Τουρκία με το που ανέλαβε τα ηνία των ΗΠΑ.
Μερικά χρόνια μετά την επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία, η δυναμική της αυτή θεωρείται «βεβαρημένη και βιαστική». Θα υπάρχουν «κόντρες και αντίποινα». Τελικά είναι το στοίχημα που ανέμενε ο Πρόεδρος Ερντογάν.
Τα παγκόσμια δεδομένα ασφάλειας, στρατηγικής και ισοζύγιο συμφερόντων έχουν αλλάξει. Είναι εμφανής πολιτικά της Δύσης η επιλογή υπέρ της Ελλάδας κατά την περίοδο μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης από το 2008 και μετέπειτα, καθώς και πιθανώς στο εγγύς μέλλον η Ελλάδα να γίνει πιο δυνατή και κυρίως ακόμα πιο πολύ «δυτική». Στο μεταξύ «συμφέρει την Δύση.
Στην αντίπερα όχθη στην Τουρκία από το 2008 μέχρι και το 2018, έμαθαν να θέλουν να ερμηνεύουν, να απαιτούν, να πιθανολογούν διοίκηση περιφερειακή και διεθνή, να απειλούν γείτονες και συμμάχους της Ελλάδος και της Κύπρου, να αυτό-θεωρούν τον εαυτόν τους απελευθερωτές της Παλαιστίνης, όταν δεν δέχονται την Αίγυπτο και τους Συμμάχους της, απειλώντας την Ευρώπη δια του μεταναστευτικού, της διαφοράς μεταξύ του Ευρωπαϊκού φορολογικού συστήματος και της Τουρκίας, να θέλουν να διοικούν αλλά όχι να το πράττουν με τρόπο Δυτικό και Δημοκρατικό, όπως ακριβώς οραματίζονταν/νται την ένταξή τους στην ΕΕ, να μεσολαβούν είτε μέσω των Μεγάλων 20 δυνάμεων, και εν τέλει να απειλούν με θράσος, ότι μέλος του ΝΑΤΟ γίνεται «εχθρός» εναντίον της Τουρκίας, όταν η ίδια παρανόμως κρατεί, δύο Έλληνες στρατιώτες, εξίσου μέλος του ΝΑΤΟ. Τελικά ίσως η λύση να έγκειται και πάλι στην Μεσανατολικού τρόπου ανταλλαγής… σε μία λίστα απαιτήσεων από την Δύση και την Ελλάδα και την Κύπρο: Υποστήριξη, αντί μεταξύ μια μακροσκελής λίστας ανταλλαγών μεταξύ και των στρατιωτών μας στα πλαίσια καλής γειτονίας και σε «ρεαλιστικό επίπεδο». Εν τέλει, η ιστορία για το πού οδεύει η Τουρκία και τελικά σε πιο μέγεθος, τώρα αρχίζει και εξελίσσεται…
* Το άρθρο δημοσιεύτηκε στη σελίδα 3 στις 15/08/2018 στον National Herald/Εθνικός Κήρυκας NY USA