Όσο ξετυλίγουμε το κουβάρι των διαγωνισμών που αφορούν στους τομείς των υπηρεσιών διαχείρισης απορριμμάτων, επεξεργασίας λυμάτων και διαχείρισης αποβλήτων τόσο ανακαλύπτουμε στοιχεία που φανερώνουν το μέγεθος της σκανδαλώδους ιστορία μονοπώλησης των έργων από συγκεκριμένα εργολαβικά συμφέροντα.
Τις προάλλες παρουσιάσαμε την «αμαρτωλή» ιστορία του Εργοστασίου Μηχανικής Ανακύκλωσης και Κομποστοποίησης των απορριμμάτων της πρωτεύουσας (ΕΜΑ) που έχει εγκατασταθεί στη Δημοτική Ενότητα Άνω Λιοσίων του Δήμου Φυλής (Διαβάστε εδώ) και αναφερθήκαμε διαξοδικά τους διαγωνισμούς, η δημοπράτηση των οποίων γίνεται με τη διαδικασία του κατεπείγοντος ή τέλος πάντων με τέτοιο τρόπο ώστε σχεδόν πάντοτε ευνοείται ένας υποψήφιος, μία εταιρεία, ένας και μοναδικός κατασκευαστικός όμιλος, ο γνωστός όμιλος των λεγόμενων «Εθνικών Εργολάβων».
Ο ΕΔΣΝΑ για τη λειτουργία του εργοστασίου διενεργεί κατά καιρούς δημοπρατήσεις.
Γράφαμε, λοιπόν, μεταξύ άλλων στο τελευταίο ρεπορτάζ μας «Όπως υποστηρίζουν καλά πληροφορημένες πηγές της αγοράς, οι δημοπρατήσεις αυτές περιέχουν πλήθος όρων, προϋποθέσεων και απαιτήσεων. Εκείνο ωστόσο που επισημαίνεται από τις ίδιες πηγές είναι ότι οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι απαιτήσεις αναφέρονται με τρόπο φωτογραφικό υπέρ του αναδόχου που έχει αναλάβει από την αρχή μέχρι σήμερα τη λειτουργία του εργοστασίου – με αποτέλεσμα τη μείωση του ανταγωνισμού. Στις δημοπρατήσεις αυτές, με βάση το πώς τίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις, φτάνουν τελικά να συμμετέχουν ο υπάρχων ανάδοχος και μία ή δύο πολύ ακόμη εταιρείες».
Εκτός αυτών γράφαμε για την τεράστια οικονομική επιβάρυνση.
Πάμε, όμως, τώρα να δούμε τώρα πως προκύπτουν ιστορικά τα γεγονότα και όλες τις λεπτομέρειες.
Τα αδιέξοδα ενός διαγωνισμού
Στις 12/10/2018 ο ΕΔΣΝΑ προκήρυξε διαγωνισμό για την λειτουργία του ΕΜΑ, προϋπολογισμού 12.395.000 ευρώ πλέον ΦΠΑ με δικαίωμα προαίρεσης 100%, που σημαίνει 12.395.000 ευρώ, που σημαίνει ότι το σύνολο φτάνει τα 24.790.000 ευρώ.
Ο διαγωνισμός περιείχε πλήθος όρων προϋποθέσεων και απαιτήσεων, που οποία κάλυπτε ο σημερινός λειτουργός, αλλά πολύ δύσκολα θα υπήρχε η δυνατότητα κάλυψης από άλλους συμμετέχοντες.
Στο συγκεκριμένο διαγωνισμό μετείχαν, εκτός από τον σημερινό λειτουργό, δύο μόνο διαγωνιζόμενοι ακόμη. Στην πορεία η Επιτροπή διαγωνισμού απέκλεισε τον έναν διαγωνιζόμενο και από τους εναπομείναντες δύο, κατατέθηκαν προσφυγές στην Αρχή Εκδίκασης Προδικαστών Προσφυγών και μετά την απόφαση της Α.Ε.Π.Π. οι διαφωνίες οδηγήθηκαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας το οποίο με την εκδίκαση ασφαλιστικών μέτρων εξέδωσε αποφάσεις που οδήγησαν στον αποκλεισμό από την περεταίρω διαδικασία του διαγωνισμού και τους δύο διαγωνιζόμενους.
Εκ των πραγμάτων προέκυψε ότι η πρόβλεψη ειδικών προϋποθέσεων, όρων και απαιτήσεων που καθόρισε ο ΕΔΣΝΑ κατά τη δημοπράτηση, η οποία για πολλούς ανθρώπους της αγοράς ήταν φωτογραφική, οδήγησε σε πλήρη εμπλοκή και αδιέξοδο των διαγωνισμό.
Τελικά ο ΕΔΣΝΑ με σχετική απόφαση ακύρωσε τον διαγωνισμό.
Εκείνο που πρέπει να σημειωθεί είναι ότι κατά την εξέλιξη του διαγωνισμού είχαν ανοίξει οι οικονομικές προσφορές σύμφωνα με τις οποίες η οικονομικότερη αρχική ήταν όχι η προσφορά του σημερινού λειτουργού, αλλά άλλου διαγωνιζόμενου. Όμως, η δημοπράτηση προέβλεπε ότι στη συνέχεια θα γινόταν ηλεκτρονικός πλειστηριασμός για τις τελικές προσφορές ο οποίος δεν πραγματοποιήθηκε λόγω της ακύρωσης του διαγωνισμού από το ΕΔΣΝΑ.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας εξέλιξης του διαγωνισμού και πριν από την ολοκλήρωσή του ο ΕΔΣΝΑ, στις 3/1/2019, δημοπράτησε και πάλι τις ίδιες υπηρεσίες λειτουργίας του ΕΜΑ, προϋπολογισμού 4.995.000 με νέο διαγωνισμό.
Η διακήρυξη προέβλεπε και πάλι αντίστοιχους με τον προηγούμενο διαγωνισμό όρους, προϋποθέσεις και απαιτήσεις για συμμετοχή και έτσι συμμετείχαν πάλι μόνο τρία σχήματα, ο σημερινός λειτουργός και δύο άλλοι διαγωνιζόμενοι.
Η επιτροπή διαγωνισμού και στη συνέχεια ο ΕΔΣΝΑ απέρριψε τον ένα διαγωνιζόμενο και έμειναν μόνο δύο διαγωνιζόμενοι, κατατέθηκαν προσφυγές από τους διαγωνιζόμενους και, πριν τελεσιδικήσουν, ο ΕΔΣΝΑ, μετά και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τον προηγούμενο διαγωνισμό, με σχετική απόφαση του προχώρησε στην ακύρωση του διαγωνισμού.
Η κατάληξη της ακύρωσης και των δύο διαγωνισμών για τη λειτουργία οφείλεται στους ειδικούς όρους, τις προϋποθέσεις και τις απαιτήσεις που θέτει ο ΕΔΣΝΑ για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό. Αποτέλεσμα των απαιτήσεων είναι η περιορισμένη συμμετοχή που πάντοτε περιλαμβάνει το σημερινό λειτουργό και δύο ακόμη σχήματα, το ένα εκ των οποίων συνήθως αποκλείεται. Τι ακολουθεί; Η υποβολή προσφυγών από διαγωνιζόμενους και η μεγάλη καθυστέρηση στην ολοκλήρωση των διαδικασιών.
Ο νέος διαγωνισμός
Μετά την εξέλιξη στους διαγωνισμούς ο ΕΔΣΝΑ προκήρυξε, στις 27/12/2019 νέο διαγωνισμό, με διαφορετικά δεδομένα και πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό με τίτλο: «Αναβάθμιση και λειτουργία του ΕΜΑ ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΑΥΤΟΥ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΟ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ».
Ο προϋπολογισμός της εν λόγω σύμβασης είναι 52.350.000 ευρώ με δικαίωμα προαίρεσης 100%, που σημαίνει ότι μπορεί να φτάσει το διπλάσιο χρηματικό ποσό, δηλαδή 104.700.00 ευρώ και υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις που προβλέπονται στη σχετική διακήρυξη τα 157.050.000 ευρώ!
Η διαδικασία του διαγωνισμού είναι κατεπείγουσα, με ασφυκτικές προθεσμίες που δεν επιτρέπουν σε άλλους διαγωνιζόμενους να προετοιμασθούν, εκτός αν εκείνοι ήδη γνωρίζουν εκ των προτέρων τις απαιτήσεις και έχουν προετοιμαστεί σχετικά.
Εκτός αυτού ο διαγωνισμός προβλέπει την πρωτόγνωρη «ανταγωνιστική διαδικασία με διαπραγμάτευση», η οποία δεν έχει εφαρμοστεί ουσιαστικά μέχρι σήμερα και επίσης δεν έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα διαγωνισμοί με τη διαδικασία αυτή.
Ακούγεται καλή, αλλά…
Ο όρος «ανταγωνιστή διαδικασία» ακούγεται καλός και ωραίος στα αυτιά. Ωστόσο, η διαπραγμάτευση, οι απαιτήσεις, οι όροι και προϋποθέσεις που προβλέπει η διακήρυξη αυτή περιέχουν πλήθος υποκειμενικών στοιχείων και κρίσεις για την ανάδειξη του μειοδότη, που κάνουν το σχετικό διαγωνιστικό διαδικαστικό πλαίσιο να φαντάζει κάθε άλλο παρά «ανταγωνιστικό».
Ο όρος «ανταγωνιστική διαδικασία» καταργείται στην πράξη και από την πρόβλεψη της διακήρυξης που περιλαμβάνει ότι ο ΕΔΣΝΑ θα μπορεί να διαπραγματευτεί ακόμη και με μόνο ένα συμμετέχοντα!
Εκτός όλων των παραπάνω για τη συμμετοχή στον διαγωνισμό προβλέπεται πλήθος όρων, προϋποθέσεων και απαιτήσεων που είναι αμφίβολο αν αυτές καλύπτονται από άλλες εταιρείες στην Ελλάδα, πλην του σημερινού λειτουργού.
Αυτοί οι όροι, οι προϋποθέσεις και οι απαιτήσεις αφορούν σε οικονομικά κριτήρια και κεφάλαια, κύκλο εργασιών, υποχρεωτική κερδοφορία των τριών τελευταίων ετών, δείκτες βιωσιμότητας και πρόσθετο δείκτη πολύ μεγάλων απαιτήσεων που είναι αμφίβολο αν είναι δυνατόν να καλυφθούν από εταιρείες στην Ελλάδα τις οποίες μπορεί να μετρήσει κανείς στα δάκτυλα ενός χεριού.
Και ενώ, το αρμόδιο Υπουργείο, λαμβάνοντας υπόψιν την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και την κρίση των τελευταίων ετών, αλλά και την κατάσταση στον κλάδο των τεχνικών εταιρειών, με το Π.Δ. 71/2019 κατήργησε πλήρως τους δείκτες βιωσιμότητας που προβλέπονταν για τη χορήγηση των Εργοπληπτικών Πτυχίων στις τεχνικές εταιρείες, Ο ΕΔΣΝΑ όχι μόνο τους περιλαμβάνει στη διακήρυξη της σύμβασης, αλλά αφ΄ενός αυξάνει το μέγεθός τους και αφετέρου συμπληρώνει και πρόσθετο δείκτη με ιδιαίτερα μεγάλο μέγεθος που μειώνει περαιτέρω τη δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό.
Και σαν να μην φτάνει αυτό, πέρα από τα οικονομικά κριτήρια, ο ΕΔΣΝΑ με τη διακήρυξη απαιτεί από τους συμμετέχοντες να κατέχουν ειδική εμπειρία σε λειτουργία ίδιο εργοστασίου, όπως είναι το εργοστάσιο του ΕΜΑ και επίσης να διαθέτουν 5 μηχανικούς με προϋπηρεσία και εμπειρία σε θέση ευθύνης σε παρόμοιο εργοστάσιο, όπως του ΕΜΑ. Για το τελευταίο οι γνώστες και άνθρωποι της αγορά κάνουν ανοιχτά λόγο για φωτογραφική απαίτηση και δείχνουν προς την πλευρά συγκεκριμένου – του γνωστού – κατασκευαστικού ομίλου.
Πλήρως υποκειμενικά κριτήρια
Εκτός από τα παραπάνω που περιορίζουν πλήρως τον διαγωνισμό, η επιλογή του αναδόχου γίνεται με εντελώς υποκειμενικά κριτήρια βαθμολόγησης των τεχνικών προσφορών. Συγκεκριμένα η συμμετοχή κατά την τελική επιλογή του αναδόχου της βαθμολόγησης της τεχνικής προσφοράς αντιστοιχεί στο 70% (!) και το ποσό που προσφέρει ο ανάδοχος, (το κόστος που θα επωμισθεί ο ΕΔΣΝΑ), μόνο στο 30%. Δηλαδή συμμετέχει 2,33 φορές περισσότερο στην επιλογή του τελικού αναδόχου η (υποκειμενική) βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς σε σχέση με το κόστος που θα επωμισθεί ο ΕΔΣΝΑ.
Όπως δείχνουν όλα λοιπόν, φαίνεται ότι ο ΕΔΣΝΑ δεν ενδιαφέρεται για το κόστος που θα επωμισθεί σε ότι έχει να κάνει με τη συγκεκριμένη σύμβαση, αλλά θα επιλέξει τον ανάδοχο σε ποσοστό της τάξης του 70% κατά τη βαθμολόγηση της τεχνικής προσφοράς, που υπενθυμίζεται ότι γίνεται με απολύτως υποκειμενικά κριτήρια.
Ποιο είναι το συμπέρασμα; Ο συγκεκριμένος διαγωνισμός, με τον τρόπο που τον προκήρυξε ο ΕΔΣΝΑ θα μπει, όπως και προηγούμενοι, σε περιπέτειες, δηλαδή η συμμετοχή θα είναι περιορισμένη και όλα δείχνουν πως δημιουργούνται οι συνθήκες – με τρόπο σκανδαλώδη – ώστε ο πλέον πιθανός ανάδοχος να είναι ο σημερινός λειτουργός του ΕΜΑ.
ΠΗΓΗ: Lapolitica.gr