Μια ματιά στα γεωπολιτικά μας…
Γράφει ο
Αγαπητός Ξάνθης
Αρχιτέκτονας-Μεταδιδάκτορας του Πανεπιστημίου Αιγαίου
Στη μεταβλητή περίοδο που περνάμε έψαξα να βρω ένα βιβλίο για να μπορέσω να κυρώσω τις σκέψεις μου. Σήμερα ο κόσμος γίνεται άκεντρος, ρευστός, ξεφεύγοντας από την αρχική Βεστφαλιανή κυριαρχία (που βασιζόταν στο έθνος, στο κυρίαρχο κράτος και στο έδαφος) και στοιχίζεται σ’ ένα διεθνές σύστημα εκπλήξεων και ασταθών παραγόντων.
Σ’ αυτό τον κυκεώνα καταστάσεων η χώρα μας παλεύει να σταθεί όρθια μετά από μια δεκαετή οικονομική ταλάντωση σε μία περιοχή που μυρίζει μπαρούτι.
Πάντοτε η Νοτιοανατολική Μεσόγειος με την περιοχή της Μεσοποταμίας και την Κασπία Θάλασσα αποτελούσαν το μεγάλο τρίγωνο του διαβόλου, όπου δοκιμαζόταν και δοκιμάζεται η παγκόσμια ειρήνη.
Ο λόγος είναι η εξάρτηση της οικονομίας από το πετρέλαιο, όπου στην περιοχή παράγεται το 80% περίπου. Αυτό κάνει τα κράτη της ζώνης να διαγκωνίζονται είτε ως παράγωγα, είτε ως διαμετακομιστικά κέντρα μέσα από τις διεθνείς συγκρουσιακές τάσεις.
Το μεγάλο Παίγνιο της αρχής του προηγούμενου αιώνα μεταξύ της Σοβιετικής Ένωσης και Μεγάλης Βρετανίας, έχει αντικατασταθεί με τις ΗΠΑ και τη Ρωσία σε μία απόληξη του Ψυχρού Πολέμου στο περίβλημα των περιφερειακών μουσουλμανικών κρατών, όπως το Ιράν, το Ιράκ και η Σαουδική Αραβία.
Ο «μύλος της φωτιάς» καλά κρατεί.
Η χώρα μας ευρισκόμενη στης παρυφές αυτού του τριγώνου και βρεχόμενη από τη Μεσόγειο θεμελιώνεται σ’ ένα οικόπεδο «φιλέτο» αντικρίζοντας τις σπουδαίες εξελίξεις κατάματα.
Είναι βέβαιο ότι ο ελληνικός πολιτισμός επέδρασε στους άλλους πολιτισμούς και στο χρόνο και στο χώρο. Είναι η μήτρα του ανατολικο-ρωμαϊκού πολιτισμού αλλά και του δυτικο-ευρωπαϊκού ο οποίος συγκροτήθηκε γύρω από επάλληλα κύματα του κλασικισμού και του αραβικού πολιτισμού. Η χώρας μας έδωσε τα φώτα του πνεύματος και της ανάλυσης της ανθρώπινης ψυχής στο διάβα της ιστορίας.
Ακόμη και σήμερα γίνεται αναφορά στους αρχαίους Έλληνες για να παρουσιαστεί το ολόγραμμα της κοινωνικής σημερινής υπόστασης του λόγου και της δημοκρατίας.
Η αρχή του νέου αιώνα μας βρίσκει και πάλι σε μια περιδίνηση που από οικονομική έχει γίνει σήμερα «εδαφική». Η γειτονική χώρα αμφισβητεί εντονότερα τα σύνορά μας σε μια αναθεωρητική θέση, με το κυπριακό άλυτο και το νέο «φρούτο» της διαχείρισης της ΑΟΖ με τις όμορες χώρες.
Το Παίγνιο της ενέργειας επανέρχεται και πάλι με άλλη μορφή.
Η χώρα μας παράγοντας σταθερότητα έχει διαλέξει στρατηγικά το δυτικό στρατόπεδο, παρότι και αυτό το στρατόπεδο βρίσκεται σε σχετική διπλωματική σύγχυση. Οι σύμμαχοί της ισχυροί στον νέο κόσμο που προαναφέραμε χωρίς βεβαίως ουδείς να γνωρίζει το απόλυτο μέτρο της ισχύος του κάθε κράτους ή της όποιας συμμαχίας στη σημερινή ρευστότητα.
Στην εποχή της ψηφιακής επανάστασης η οργάνωση του χώρου και του εδάφους και σ’ επέκταση των συνόρων γίνεται πλέον σ’ ένα τρισδιάστατο σύστημα περιλαμβάνοντας το έδαφος, σειρά δικτύων και της λεγόμενης κυκλοφορίας συνδεδεμένο με το πλήθος σύγχρονων ροών. Αυτό επιτάσσει στη χώρα μας να οφείλει να κινείται μέσα στα δίκτυα ως σταυροδρόμι ροών πολιτισμού και γεωοικονομίας όπως αναφέρει και ο Γεώργιος-Στυλιανός Πρεβελάκης στο πρόσφατο βιβλίο του «Ποιοι Είμαστε; – γεωπολιτική της ελληνικής ταυτότητας».
Οι σωστές συμμαχίες, ο κατευνασμός μερίδας των εθνικιστών φωνών, η χρήση των δικτύων, η σύνθεση πατριωτικών απόψεων, η σταθερή πορεία εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας, η ενίσχυση του προληπτικού δόγματος της χώρας μέσα από τη διαχείριση της “smart power”, η συμμετοχή στον ρόλο του κόμβου στη διπλωματική σκακιέρα της περιοχής, η αξιοποίηση του ελληνισμού αποτελούν βέλη στη φαρέτρα της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας.
Δεν παραδίδουμε τίποτα από τα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα και ούτε διεκδικούμε τίποτα παραπάνω από το Διεθνές Δίκαιο και συνθήκες, γιατί:
«Άνθρωπος τελειωθείς βέλτιστον των ζώων, χωρισθέν δε νόμου και δίκης, χείριστον πάντων», έγραφε ο Πλάτων.