Μια πρώτης τάξης χρυσοφόρα επιχείρηση για τις φαρμακευτικές εταιρείες απεδείχθη η γρίπη Η1Ν1 που έφθασε και στη χώρα μας το 2009 και είχε προκαλέσει παγκόσμια ανησυχία.
Η τότε ηγεσία του υπουργείου Υγείας και ειδικά ο υπουργός Υγείας Δημήτρης Αβραμόπουλος είχε φροντίσει δεόντως με καθημερινές του έκτακτες ανακοινώσεις να υπενθυμίζει το πόσο επικίνδυνος και θανατηφόρος ήταν ο ιός της γρίπης. Η συνέχεια ήταν αναπόφευκτη. Αγοράστηκαν… τόνοι εμβολίων αλλά και αντι-ιικών φαρμάκων, τα γνωστά tamiflu και relenza, προκειμένου να σωθεί ο πληθυσμός. Η «μπίζνα» έγινε με τα εκατομμύρια εμβόλια που είχαν αγοραστεί διά χειρός Αβραμόπουλου, τις παραγγελίες των οποίων ακύρωσε στη συνέχεια η τότε υπουργός Υγείας Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου έπειτα από πολλές δικαστικές διαδικασίες.
Ειδικότερα, ο τότε υπουργός Υγείας είχε παραγγείλει στην αρχή 8 εκατ. δόσεις με δεδομένο ότι θα καλυπτόταν ένα ποσοστό του πληθυσμού. Στη συνέχεια, όπως ο ίδιος υποστήριζε, οι νέες οδηγίες έλεγαν πως απαιτούνται διπλές δόσεις για να είναι αποτελεσματικό το εμβόλιο.
Ετσι προχώρησε σε δεύτερη παραγγελία για να έχει στη διάθεσή της η χώρα μας 16 εκατ. δόσεις.
Ομως γρήγορα απεδείχθη ότι οι Ελληνες με το φόβο των παρενεργειών γύρισαν την πλάτη στα εμβόλια Αβραμόπουλου. Παρά τις συνεχείς παραινέσεις, ελάχιστο τμήμα του ελληνικού πληθυσμού εμβολιάσθηκε, ενώ ούτε καλά καλά οι επαγγελματίες υγείας δεν το είχαν κάνει.
Οι επιστήμονες του ΚΕΕΛΠΝΟ αλλά και του υπουργείου Υγείας με συνεχείς ανακοινώσεις τους προσπαθούσαν να πείσουν τον κόσμο να σπεύδει να εμβολιαστεί. Μάταια όμως, γιατί ο φόβος υπερίσχυσε.
Με την αλλαγή της κυβέρνησης και της ηγεσίας του υπουργείου Υγείας, η νέα υπουργός Μαριλίζα Ξενογιαννακοπούλου ήταν ουσιαστικά η πρώτη που άρχισε να αφήνει αιχμές για τον τρόπο προμήθειας και διάθεσης των εμβολίων.
Είχε κάνει λόγο για «υπερβολική παραγγελία πανδημικών εμβολίων της προηγούμενης κυβέρνησης», και η ίδια προχώρησε στην ακύρωση 12,3 εκατ. δόσεων εμβολίων, που αντιστοιχούσαν σε εξοικονόμηση περίπου 80 εκατ. ευρώ.
Και έτσι από τις αρχικές 16 εκατ. δόσεις η χώρα μας, μετά τις ακυρώσεις, κράτησε στα ψυγεία μόνο 3.636.000 δόσεις.
Βέβαια προηγήθηκαν ατελείωτες διαπραγματεύσεις και συνεννοήσεις με τις φαρμακευτικές εταιρείες που είχαν παράξει το εμβόλιο, χωρίς πάλι να αποφευχθεί η δικαστική διαδικασία.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και η υπόθεση με τα αντι-ιικά φάρμακα.
Μάλιστα, οι ιθύνοντες είχαν φροντίσει επικοινωνιακά να καταστήσουν σημαντική υπόθεση την κατοχή ενός κουτιού tamiflu. Δεν είναι τυχαίο ότι αντί να είναι ελεύθερη η διακίνηση του φαρμάκου ώστε να είναι προσβάσιμο σε όλους στην περίπτωση εκδήλωσης συμπτωμάτων, χρειαζόταν ιατρική συνταγή. Εκτός αυτού η αρχική διάδοση των φημών ότι υπάρχει έλλειψη του σκευάσματος διευκόλυνε όχι μόνο τη ζήτησή του από τους πολίτες, αλλά και την αγορά κι άλλων ποσοτήτων-μαμούθ.
Είναι ενδεικτικό ότι στην αρχή της επιδημίας ακόμη και γνωστοί καθηγητές Ιατρικής είχαν πέσει στην παγίδα και αναζητούσαν απεγνωσμένα ένα… λαθραίο κουτάκι tamiflu για να… σώσουν την οικογένειά τους.
Λίγο αργότερα τα πράγματα άλλαξαν άρδην, καθώς ο Δημήτρης Αβραμόπουλος και η ομάδα του φρόντισαν να παραγγείλουν ποσότητες για να… φάνε και οι κότες!
Μάλιστα, αίσθηση είχε προκαλέσει το γεγονός ότι η τότε πρόεδρος της Επιτροπής Πανδημίας Νέας Γρίπης, καθηγήτρια Ελένη Γιαμαρέλλου, παρότρυνε τον κόσμο να κάνει χρήση του φαρμάκου χρησιμοποιώντας στις δηλώσεις την εμπορική ονομασία του σκευάσματος, κάτι που δεν θεωρείται ορθό δεοντολογικά.
Χαρακτηριστικό είναι επίσης ότι ο κ. Αβραμόπουλος τον Μάιο του 2009 δήλωνε ότι τα αποθέματα σε tamiflu έφθαναν για το 12% του πληθυσμού και ότι θα προχωρήσει σε νέες παραγγελίες, ώστε η κάλυψη να φθάσει στο 20%. Και το χρήμα έρρεε άφθονο, καθώς το κόστος των νέων παραγγελιών είχε φθάσει κοντά στα 5 εκατ. ευρώ. Αλλά βέβαια ποιον αφορούσε αυτό, καθώς ο Δημήτρης Αβραμόπουλος δήλωνε «το τελευταίο που μας ενδιαφέρει είναι πόσο θα στοιχίσει».
Τελικά μεγάλες ποσότητες άρχισαν να λήγουν, καθώς ουδείς τις χρησιμοποίησε. Η παρασκευάστρια εταιρεία έδωσε σε κάποιες παρτίδες παράταση χρόνου με την αλλαγή της ημερομηνίας λήξης (τακτική που συνηθίζεται), αλλά και πάλι τα φάρμακα έμειναν… στοκ.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά τα αντι-ιικά φάρμακα που κάποτε πληρώθηκαν για το φόβο της γρίπης, άρχισαν να δίνονται δωρεάν για κάθε ενδιαφερόμενο…
Πάντως η ελβετική Roche (η εταιρεία των tamiflu) έτριβε τα χέρια της από τις χρυσές δουλειές στην Ελλάδα. Μόνο το 2011, η αξία των ελληνικών αποθεμάτων tamiflu έφτανε περίπου τα 12,78 εκατ. ευρώ, αφού κάθε κουτί κόστισε 15 ευρώ.