H κυβέρνηση δεν ήταν προετοιμασμένη για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, όπως δεν ήταν προετοιμασμένη και για την μετεκλογική διαχείριση της δικής της προεκλογικής ρητορικής.
Η ΝΔ ως αντιπολίτευση υποτίμησε την εργαλειοποίηση του προσφυγικού από τον Ερντογάν, έπαιξε με τα αντανακλαστικά του φόβου και της κοινωνικής κόπωσης, και χρέωσε την κρίση στην… Τασία που «έβλεπε τους πρόσφυγες να λιάζονται» και στον Τσίπρα που «διέγραψε τα θαλάσσια σύνορα».
Σήμερα, ως κυβέρνηση, βρίσκεται αντιμέτωπη με διπλάσιες καραβιές προσφύγων σε σχέση με τους προκατόχους της – 22.000 άνθρωποι έφθασαν μόνον τον Ιούλιο και τον Αύγουστο σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ -, με την Ευρώπη να της προσφέρει μόνον αόριστες υποσχέσεις για επέκταση του ρόλου και της δραστηριότητας της Frontex (πού άραγε, στα παράλια του Ερντογάν;) μαζί με το, σύνηθες, τσάι και συμπάθεια, και με ξεσηκωμένες τοπικές κοινωνίες που η ίδια υποδαύλισε.
«Η Κυβέρνησή μας οφείλει ένα νέο ΟΧΙ στην νέα εισβολή (Βόρειο Αιγαίο 28.10.2019)» ήταν το μήνυμα για την χθεσινή επέτειο που ανάρτησε στο Facebook ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κωνσταντίνος Μουτζούρης, αποτυπώνοντας και τα σκληρά διλήμματα που, αναπόδραστα, θα κληθεί να απαντήσει άμεσα ο Κυριάκος Μητσοτάκης: Είτε να αποδεχθεί τις – ουκ ολίγες – εισηγήσεις που φθάνουν στο Μαξίμου για «ορμπανοποίηση» της κυβερνητικής πολιτικής στο προσφυγικό, είτε να ακυρώσει οριστικά την προεκλογική ρητορική του κόμματός του δίνοντας – άνιση ενδεχομένως – μάχη αξιών, εντός και εκτός συνόρων, για ένα πρόβλημα γεωπολιτικό με βαθιές ρίζες διεθνούς υποκρισίας.
Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μιλώντας σήμερα για το θέμα στην ευρω -αραβική σύνοδο, ήταν μάλλον προσεκτικός. Έστειλε μήνυμα στην Τουρκία – «αυτοί που εργαλειοποίησαν το μεταναστευτικό για τις δικές του επιδιώξεις να είναι πιο προσεκτικοί όταν αναφέρονται στην Ελλάδα», είπε -, και αναφερόμενος στην αντιμετώπιση του προσφυγικού έθεσε τέσσερις άξονες: Είπε ότι χρειάζεται «ειρήνευση στις εστίες της κρίσης», αναγνωρίζοντας ότι εκεί βρίσκονται και τα αίτια της κρίσης, κι ότι απαιτείται ακόμη συνεργασία για την καταπολέμηση των δικτύων των διακινητών, φύλαξη των συνόρων «για την ασφάλεια των πολιτών κάθε χώρας, αλλά και της ζωής των κυνηγημένων», καθώς και πόροι για την ενσωμάτωση.
Δεν ήταν όμως εξίσου προσεκτικός ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας την περασμένη εβδομάδα όταν δήλωνε ότι «ζητάμε παντού και στην Ευρώπη και στο εσωτερικό την κατανόηση όλων, ότι όταν αυξάνουμε τις περιπολίες […] αυξάνει στατιστικά και η πιθανότητα να έχουμε, δυστυχώς, θέματα, όπως αυτό το τραγικό περιστατικό τις προηγούμενες ημέρες», αναφερόμενος στον θάνατο του τρίχρονου παιδιού στην Κω. Ήταν μια δήλωση που προκαλεί εύλογα ερωτήματα για τις οδηγίες που έχει το Λιμενικό στο πλαίσιο των επιχειρήσεων διάσωσης.
Όπως σοβαρά ερωτήματα σε σχέση ακόμη και με το διεθνές δίκαιο προκαλούν και οι διατάξεις για την αυστηροποίηση του καθεστώτος χορήγησης ασύλου, οι οποίες και θα συζητηθούν αυτή την εβδομάδα στην Βουλή στο σχετικό νομοσχέδιο του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στην συζήτηση θα παρέμβει και ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης, για να δώσει και το στίγμα του «δόγματος» που σκοπεύει να ακολουθήσει η κυβέρνηση στο προσφυγικό. Επ’ αυτού, οι ίδιες πληροφορίες λένε πως στο Μαξίμου βρίσκονται ήδη εισηγήσεις που τάσσονται υπέρ της υιοθέτησης πιο «επιθετικής» δράσης του Λιμενικού Σώματος στο Αιγαίο – εισηγήσεις, οι οποίες συνοδεύονται και από το επιχείρημα πως η «ορμπανοποίηση» και η σκληρή στροφή πολλών συντηρητικών κυβερνήσεων στην Ευρώπη έχουν αποδώσει πολιτικά οφέλη.
Πέραν των ανατριχιαστικών υπονοιών που αφήνουν, οι εισηγήσεις αυτές όμως εμπεριέχουν και πολιτικές παγίδες. Διότι όσο δύσκολα μπορούν να ανεχθούν τους πρόσφυγες δίπλα τους κάποιες «τοπικές κοινωνίες», ακόμη πιο δύσκολα μπορούν να αντέξουν νεκρά μωρά στα νερά του Αιγαίου. Το ίδιο ισχύει και για την Ευρώπη. Η οποία, παγίως, θυμάται τον αξιακό ανθρωπισμό και την αλληλεγγύη της μόνον όταν πρόκειται να καταδικάσει τραγωδίες – ακόμη μι ως συνένοχος…