Αίσθηση αλλά και έντονες αντιδράσεις προκάλεσε η πρόταση της «γαλάζιας» ηγεσίας του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου να μετατραπούν τα δημόσια νοσοκομεία από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) σε Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) Μη Κερδοσκοπικού Χαρακτήρα.
Όχι τόσο γιατί σε κάποιους φαντάζει ως «ξεπατίκωμα» των προτάσεων που είχε παρουσιάσει προεκλογικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης για είσοδο ιδιωτών στα δημόσια νοσοκομεία, αλλά γιατί στην πραγματικότητα πηγαίνουν πολύ πιο πέρα από αυτές.
Σε κάθε περίπτωση, η ηγεσία του ΠΙΣ μοιάζει να προχωράει ακάθεκτη, αφού μετά την παρουσίαση των εν λόγω προτάσεων, έγινε δεκτή «μετά Βαϊων και κλάδων δεκτή από τον υπουργό Υγείας, Βασίλη Κικίλια. Ο δε πρόεδρός του Αθανάσιος Εξαδάκτυλος κατά τη συνέντευξη τύπου που παραχώρησε για το ζήτημα έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου της Θεσσαλονίκης ως υποδειγματικό παράδειγμα λειτουργίας ενός τέτοιου μοντέλου.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Και ποιες είναι οι πραγματικές σκοπιμότητες της παρουσίασης μια τέτοιας πρότασης σε αυτή τη συγκυρία;
Η «αμαρτωλή» ανάδειξη της ηγεσίας του ΠΙΣ
Μιλώντας στο tvxs.gr ο Δημήτρης Βαρνάβας, μέλος του Μετώπου Νοσοκομειακών Γιατρών στο Δ.Σ. του ΠΙΣ και πρώην πρόεδρος της ΟΕΝΓΕ, εκτιμά ότι «αναμένονται ραγδαίες το επόμενο διάστημα, με επίκεντρο τη απόπειρα ιδιωτικοποίησης, ένα θέμα το οποίο θα επιχειρήσουν να ανοίξουν με διάφορους τρόπους και διάφορα προσχήματα. Κυρίως -όπως βλέπουμε τώρα- βάζουν τα δουλικά τους, του υπηρέτες τους να κάνουν τη βρόμικη δουλειά. Θέλουν δηλαδή να εμφανίσουν πως κατόπιν απαίτησης του κοινού μας το κάνουμε. Μας το ζήτησαν οι γιατροί, άρα τι να κάναμε; Το υλοποιούμε».
Αναφορικά με τα πραγματικά αίτια της εν λόγω πρότασης εκ μέρους της ηγεσίας του ΠΙΣ αναφέρει ότι σε καμιά περίπτωση ο ίδιος αλλά και όσοι παρακολουθούσαν τα τεκταινόμενα δε βρέθηκαν προ εκπλήξεως: «Αυτή η ομάδα, η οποία σήμερα βρίσκεται στη διοίκηση το ΠΙΣ τα είχε πει από το Φλεβάρη αυτά τα πράγματα. Το Φλεβάρη έγινε η γενική συνέλευση του Συλλόγου. Στη συνέχεια τον Μάρτιο έγιναν εκλογές. Τότε η ομάδα Εξαδάκτυλου (σ.σ. του προέδρου του ΠΙΣ) είχε πει όλες αυτές τις προτάσεις κι εμείς τις είχαμε σημειώσει διότι πήγαιναν τότε για νέα ηγεσία του ΠΙΣ» σημειώνει χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζει δε το «ύποπτο» χρονικό ανάδειξης της εν λόγω ηγεσίας του Συλλόγου, επισημαίνοντας: «Αυτή η ομάδα λοιπόν, όταν έγιναν οι εκλογές του Μαρτίου, ήταν εκείνη που έκανε τη νοθεία στις κάπες του Συλλόγου. Μιλάμε για διαπιστωμένη νοθεία πλέον. Στη συνέχεια όταν ο τότε υπουργός Υγείας, ο Ξανθός, λόγω του γεγονότος ότι υπήρξαν καταγγελίες μέσα από το ίδιο το ψηφοδέλτιο του Εξαδάκτυλου, ακύρωσε τις εκλογές κι έδωσε εντολή για επανάληψή τους -καθώς ο υπουργός εποπτεύει τη διαδικασία, καθώς ο ΠΙΣ είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου, δεν είναι απλό συνδικαλιστικό Σωματείο — τότε αυτοί υπεξαίρεσαν την κάλπη προκειμένου να μην υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία».
«Με άλλα λόγια πρόκειται για μια ομάδα (σσ Εξαδάκτυλου) που δε διστάζει μπροστά σε τίποτα. Προφανώς λοιπόν δε δίσταζε να πει ό,τι θα τους υπαγόρευαν, ό,τι πιο ακραίο έχουν στο μυαλό τους. Και να σκεφτεί κανείς πως πρόκειται για μια ομάδα ελευθεροεπαγγελματιών γιατρών, οι οποίοι το μόνο που έχουν στο νου τους είναι πώς θα εξυπηρετήσουν τα συμφέροντα της αντίστοιχης ομάδας νεοφιλελεύθερων, προκειμένου να βάλουν πόδι στα νοσοκομείο ούτως ώστε να αυξήσουν την πελατεία και τα έσοδά τους» επισημαίνει ο κ. Βαρνάβας.
Είσοδος ιδιωτών στα νοσοκομεία κι έξοδος νοσοκομειακών γιατρών στον ιδιωτικό τομέα
Αναφορικά με την ουσία των προτάσεων τονίζει: «Ουσιαστικά τα νοσοκομεία χάνουν το δημόσιο χαρακτήρα τους, οι γιατροί και οι εργαζόμενοι παύουν να έχουν μονιμότητα και πλέον μπαίνουν οι ιδιώτες πλέον στα νοσοκομεία -κάτι που προέβλεπε η πρόταση Μητσοτάκη. Μόνο που δεν μπαίνουν απλά με βάση τις προβλέψεις της πρότασης Μητσοτάκη -δηλαδή να να μπει ένας ιδιώτης με έναν αξονικό και να τον δουλεύει- αλλά αυτό που προτείνει ο ΠΙΣ είναι να μπουν οι ελευθεροεπαγγελματίες και να δουλεύουν κανονικά, δηλαδή να φέρνουν την πελατεία τους μέσα στα δημόσια νοσοκομεία».
«Κάτι τέτοιο θα αλλοιώσει προφανώς ολοσχερώς το νόημα ενός δημόσιου νοσοκομείου, διότι όταν άλλος φέρνει τον πελάτη του από τον οποίο έχει αμειφθεί, προφανώς και θα ενδιαφέρεται μόνο για αυτόν, δε θα ενδιαφέρεται για το σύνολο των ανθρώπων που νοσηλεύονται εκεί» υπογραμμίζει ο κ. Βαρνάβας και προσθέτει: «Αντίστοιχα, ένας γιατρός του ΕΣΥ δε θα έχει κανένα ενδιαφέρον να νοσηλέψει τον πελάτη του ελευθεροεπαγγελματία, ή αν το έχει θα το έχει γατί έκανε deal μαζί του, ούτως ώστε να κάνει τη δουλειά αυτή»
Ταυτόχρονα, όπως λέει υπάρχουν τα παρεπόμενα και από τη σκοπιά όσων γιατρών εργάζονται σήμερα στα δημόσια νοσοκομεία. «Από την άλλη, μια μερίδα των νοσοκομειακών γιατρών θα διεκδικήσουν να δραστηριοποιηθούν κι αυτοί στον ιδιωτικό τομέα. Να σταματήσει δηλαδή η πλήρης κι αποκλειστική απασχόλησή τους στα δημόσια νοσοκομεία και να ανοίξουν και αυτοί ιδιωτικά ιατρεία. Αυτό θα το κάνουν και για να έχουν πρόσθετα έσοδα αλλά και για έναν επιπλέον λόγο: όταν μπαίνεις σε μια διαδικασία ιδιωτικοποίησης καμιά κυβέρνηση δε συζητάει για βελτίωση μισθών ή οτιδήποτε άλλο. Σου λέει: κύριε, μπορείς να βγεις στην πιάτσα και να βγάλεις τα λεφτά που ζητάς. Βρες λοιπόν κι όσα αρπάξεις άρπαξες» σημειώνει.
«Συνεπώς έχουμε είσοδο ιδιωτών στα νοσοκομεία κι έξοδο των νοσοκομειακών γιατρών στον ιδιωτικό τομέα. Ποιοι θα βγουν ζημιωμένοι; Θα βγουν οι ασθενείς προφανέστατα, θα βγουν όμως και οι ελευθεροεπαγγελματίες γιατροί, τους οποίους υποτίθεται ότι εκπροσωπεί. Κι αυτό γιατί ο γιατρός του ΕΣΥ που θα βγει στον ιδιωτικό τομέα θα έχει πίσω του ένα νοσοκομείο στο οποίο εργάζεται κι όπου ο ίδιος έχει προνομιακή θεση, την οποία δε θα έχει ο ελευθεροεπαγγελματίας που μπήκε να νοσηλέψει κάποιους ασθενείς του» τονίζει ο κ. Βαρνάβας.
«Θολώνουν την εικόνα με το παράδειγμα του Παπαγεωργίου»
Σε ό,τι έχει να κάνει με το παράδειγμα του νοσοκομείου Παπαγεωργίου, το οποίο ανάφεραν, υπογραμμίζει πως «Εδώ προσπαθούν να θολώσουν την εικόνα. Φέρνουν δηλαδή ως παράδειγμα το νοσοκομείο Παπαγεωργίου στη Θεσσαλονίκη, το οποίο όντως είναι Νομικό Πρόσωπο ιδιωτικού Δικαία, καθώς ήταν δωρεά. Το εμφανίζουν λοιπόν ως προπέτασμα καπνού, διότι αυτό που δε λένε είναι πως -όπως προκύπτει κι από τη Διαύγεια- το συγκεκριμένο νοσοκομείο επιχορηγείται κάθε μήνα με ένα ποσό τριών εκατομμυρίων ευρώ για τη μισθοδοσία αλλά και τις λειτουργικές του δαπάνες».
«Αυτό που προτείνουν οι Εξαδάκτυλοι είναι τελείως διαφορετικό, αφού ζητάνε τα νοσοκομεία να είναι αυτοσυντηρούμενα» συνεχίζει ο κ. Βαρνάβας και προσθέτει: «Δηλαδή να μην επιχορηγούνται πλέον από τον κρατικό προϋπολογισμό, να φροντίζουν να τα βγάζουν πλέον μόνα τους. Και πως μπορούν να τα βγάζουν πέρα μόνα τους;Από τη μια, κάνοντας συμβάσεις με ασφαλιστικές εταιρίες, οι οποίες βέβαια θα βάλουν πόδι χοντρά μέσα στα νοσοκομεία. Άλλωστε, καμιά ασφαλιστική εταιρία -κι ιδιαίτερα οι μεγάλες- δεν δίνει πόρους χωρίς να επιβάλλει τους δικούς της όρους. Κι αφετέρου, παίρνοντας τα από τους ίδιους του ασθενείς και τους ασφαλιστικούς τους φορείς».
«Αυτό σημαίνει παύει η κρατική επιχορήγηση παύει η κρατική εποπτεία πάνω στα δημόσια νοσοκομεία, τα οποία μπαίνουν σε ένα κυνήγι επιβίωσης. Και τα μένουν μεγάλα νοσοκομεία θα μπορέσουν να επιβιώσουν, τα μικρά νοσοκομεία όμως όπως για παράδειγμα τα ακριτικά, όπως της Φλώρινας και του Διδυμοτείχου, ή ενός νησιού, όπως της Λήμνου -το οποίο αντιμετωπίζει τεράστια προβλήματα- πώς θα επιβιώσουν; Το πιθανότερο είναι να μην επιβιώσουν. Εκείνο που μένει λοιπόν είναι, όπως έχουμε δει στο παρελθόν με τα μεγάλα funds του εξωτερικού που έρχονται κι αγοράζουν τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια στην Ελλάδα, να δούμε κάτι ανάλογο να συμβαίνει με την αγορά κι εκμετάλλευση από τα ίδια funds των πρώην δημόσιων νοσοκομείων, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους με πολύ χαμηλές αμοιβές αλλά κι εξαγορά των νοσοκομείων σε εξευτελιστικές τιμές» σημειώνει παράλληλα.
Τα ασφαλιστικά πακέτα για φτωχούς κατά το πρότυπο Obamacare και η πρόταση από το 2001
Όσον αφορά στις επιπτώσεις των προτάσεων στους ασθενείς τονίζει: «Είναι σαφές πως δε θα έχουν όλοι την ίδια πρόσβαση στα νοσοκομεία. Κατ’ αρχάς, όπως συμβαίνει και τώρα με τις ασφαλιστικές εταιρίες, θα δημιουργηθούν πακέτα υγείας. Με άλλα λόγια, ένα σύστημα αντίστοιχο του Obamacare στις ΗΠΑ. Άλλωστε προς τα εκεί πάει το πράμα, στο αμερικάνικο μοντέλο, δεν πάει σε κάτι ευρωπαϊκό αυτή η πρόταση. Μόνο που εκεί δημιουργήθηκε μετά από πολύ συζήτηση, προκειμένου να καλύψει εκεί ο Ομπάμα τους πολύ φτωχούς που πέθαιναν στις εισόδους των νοσοκομείων, καθώς δεν μπορούσαν να μπουν μέσα».
Όπως διευκρινίζει ο κ. Βαρνάβας: «Θα δημιουργήσουν λοιπόν ένα μικρό, φτηνό πακέτο για τους πολύ φτωχούς, θα έχεις ένα δεύτερο πακέτο για αυτούς που είναι ασφαλισμένοι με μια μέτρια εισφορά και θα έχεις κι ένα τρίτο πακέτο για τους εύπορούς, οπότε θα έχεις κι αντίστοιχους θαλάμους κι αντίστοιχες υπηρεσίες κλπ».
«Με άλλα λόγια λοιπόν παύει να υπάρχει μια ισοτιμία των πολιτών που θα μπαίνουν στα νοσοκομεία -ακόμη κι αν αυτή η ισονομία είναι θεωρητική, ξέρουμε ότι υπάρχουν φακελάκια κι ό,τι άλλο συμβαίνει. Τώρα πλέον αυτό το πράγμα θέλουν να του δώσουν θεσμική υπόσταση, δηλαδή το φακελάκι και η αμοιβή του γιατρού θα είναι μέσα στις θεσμοθετημένες υποχρεώσεις των ασθενών. Δε θα υπάρχει λοιπόν κανένας δημόσιος χαρακτήρας των νοσοκομείων» λέει ο πρώην πρόεδρος των νοσοκομειακών γιατρών.
Ο κ. καταλήγει δε ανασύροντας δε μια ανάλογη πρόταση από το μακρινό παρελθόν: «Το 2001 ο Αλέκος Παπαδόπουλος, ο οποίος είναι ο προπάτορας των νεοφιλελεύθερων αλλαγών στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, είχε προτείνει τα νοσοκομεία να δημιουργήσουν ιδιαίτερους θαλάμους για να νοσηλεύουν ασθενείς, οι οποίοι θα πληρώνουν από την τσέπη τους. Αυτό τότε δεν προχώρησε, καθώς οι νοσοκομειακοί γιατροί αντιδράσαμε σθεναρά και είπαμε πως εμείς δεν διαχωρίζουμε τους ασθενείς σε κατηγορίες και τονίσαμε ότι θα νοσηλεύουμε στους θαλάμους πολυτελείας όσους ασθενείς το έχουν ανάγκη, κι ας έρθει ο Παπαδόπουλος να κάνει τον διαχωρισμό. δεν περπάτησε λοιπόν τότε το σχέδιο. Τώρα επανέρχεται το ίδιο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, που λέει πως τα νοσοκομεία -κατά το πρότυπο των ιδιωτικών κλινικών- θα χωρίζουν τους ασθενείς σε Α, Β και Γ θέση . Αν πληρώνεις δηλαδή λίγα θα νοσηλεύεσαι σε τετράκλινο κι αν θες να μπεις σε μονόκλινο θα πρέπει να βάλεις πιο βαθια το χέρι στην τσέπη. Σε τέτοιο μοντέλο θα πάμε, δηλαδή οι ασθενείς θα διαχωρίζονται, όσοι δεν έχουν να πληρώσουν τα περαιτέρω -τα φακελάκια, τις εισφορές κλπ- δε θα μπορούν να πλησιάσουν στα νοσοκομεία».