Μια 25χρονη στέκεται στην άκρη του πεζοδρομίου. Προσπαθεί να διασχίσει τον δρόμο. Μόλις έχει περάσει ένα μόνιππο. Ο δρόμος δείχνει ασφαλής. Η νεαρή είναι ήδη καταμεσής του. Ώσπου ακούγεται το φρένο ενός αυτοκινήτου. Την έχει ήδη ξαπλώσει στο οδόστρωμα. Σε λίγα δευτερόλεπτα ακούγεται το φρένο ενός δεύτερου αυτοκινήτου. Οι ρόδες του έχουν περάσει από πάνω της, διαμελίζοντας το κορμί της… Είναι Κυριακή πρωί. Το ημερολόγιο δείχνει 4 Μαρτίου 1907 και η Ευφροσύνη Βαμβακά καταγράφεται στην ιστορία ως το πρώτο θύμα τροχαίου δυστυχήματος.
Βλέπετε, ο πρώτος ΚΟΚ στην Ελλάδα, το διάταγμα «Περί της καθ΄οδόν απαντήσεως των αμαξών, εφίππων, κτλ», που είχε εκδοθεί τον Ιανουάριο του 1837, περιελάμβανε «οδηγίες» για την κυκλοφορία των ιππήλατων, όχι των τροχοφόρων… Άσε που και τα πρώτα διόδια (από το 1842 στην οδό Πειραιώς!) «απευθύνονταν» σε ζώα. Μισό λεπτό στοίχιζε στο γαϊδουράκι η διέλευση από τα διόδια που «χώριζαν» την Αθήνα από τον Πειραιά. Το αυτοκίνητο ήταν εντελώς «καινούργιο φρούτο» της εποχής και η … πολυτέλειά του ανήκε στην ανώτατη κοινωνική τάξη. Γι αυτό και στο πρώτο τροχαίο δυστύχημα στην Ελλάδα, «θύτες» ήταν ο βουλευτής Σιμόπουλος και ο πρίγκιπας Ανδρέας. Ήταν αυτοί οι δύο, που περνούσαν με τα αυτοκίνητά τους τη μοιραία στιγμή από την οδό Συγγρού!
Έκτοτε κύλησε πολύ νερό στ΄ αυλάκι… Προϊόντος του χρόνου, το αυτοκίνητο μετατράπηκε από πολυτέλεια σε καθημερινή ανάγκη. Και ως εκ τούτου, τα ατυχήματα και τα δυστυχήματα αυξήθηκαν τόσο που το 1993 καθιερώθηκε και «Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα των Τροχαίων Δυστυχημάτων». Δώδεκα χρόνια αργότερα, έλαβε παγκόσμιο χαρακτήρα, όταν υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ (ψήφισμα 60/5 της 26ης Οκτωβρίου 2005).
Στο εξής, κάθε 3η Κυριακή του Νοεμβρίου θα τιμάται ως ημέρα… «παγκόσμιου θρήνου».
Με αφορμή την εφετινή Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα των Τροχαίων Δυστυχημάτων, το ΑΠΕ-ΜΠΕ παρουσιάζει έναν εξαιρετικά ενδιαφέροντα φάκελο, που επιμελήθηκε η δημοσιογράφος Κατερίνα Βλαχοδήμου.
Διαχρονικό πρόβλημα με σοβαρές επιπτώσεις
Στην Ελλάδα τα τροχαία ατυχήματα συνιστούν διαχρονικό πρόβλημα με σοβαρές -κοινωνικές και οικονομικές- επιπτώσεις. Η Βουλή έχει προχωρήσει στη συγκρότηση ειδικής μόνιμης επιτροπής για την οδική ασφάλεια με στόχο την παρακολούθηση του προβλήματος και την υποβολή προτάσεων. Στην έκθεση της ειδικής μόνιμης επιτροπής για το 2016 που εγκρίθηκε ομόφωνα, καταγράφεται η εξέλιξη των τροχαίων ατυχημάτων την τελευταία 15ετία.
Εξέλιξη αριθμών παθόντων από τροχαία στην Ελλάδα
Από το 2000 έως το 2015, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΑΣ και της ΕΛΣΤΑΤ, σε 245.404 τροχαία συμβάντα καταγράφηκαν 22.397 νεκροί, 32.555 βαριά τραυματίες και ανάπηροι και 277.967 ελαφρά τραυματίες.
«Με βάση τα παραπάνω πραγματικά στοιχεία, η χώρα μας δαπάνησε περισσότερα από 81.181.704.000 ? τα τελευταία 16 χρόνια (2000 ? 2015), το ? του χρέους!», είναι η εκτίμηση που περιλαμβάνεται στο πόρισμα της ειδικής μόνιμης επιτροπής, την οποία έχει συγκροτήσει η Βουλή για την οδική ασφάλεια.«Είναι πόροι που τους στερήσαμε από τα σχολειά, τα νοσοκομεία, την ανάπτυξη του τόπου» αναφέρει ο πρόεδρος της επιτροπής Γιώργος Ουρσουζίδης, και σημειώνει πως «εάν ένα μικρό μέρος αυτού του ποσού είχε διατεθεί στην πρόληψη, τα θετικά αποτελέσματα θα ήταν υπερπολλαπλάσια, πρώτα από όλα λιγότερα θύματα και ανταποδοτικό όφελος από 10 έως 100 φορές του επενδυόμενου ποσού σε μέτρα πρόληψης».
Μείωση των τροχαίων λόγω των οδικών έργων
Στην Ελλάδα έως το 2000, τα τροχαία ατυχήματα ήταν η αιτία για περισσότερους από 2.000 θανάτους ανά έτος. Σήμερα μπορεί κανείς να πει με ασφάλεια ότι ένας από τους βασικότερους λόγους της μείωσης των θανατηφόρων τροχαίων τα τελευταία χρόνια είναι ο εκσυγχρονισμός του οδικού δικτύου.
Το 2000 σημειώθηκαν 2.103 θανάτοι, ενώ καταγράφηκαν 4.123 βαριά τραυματίες και 26.166 ελαφρά. «Τα παραπάνω μεγέθη μειώθηκαν σημαντικά μέχρι το 2010, λόγω του εκσυγχρονισμού και της βελτίωσης των οδικών υποδομών, αλλά κυρίως λόγω της σταδιακής αποπεράτωσης των οδικών αξόνων ΠΑΘΕ και ΕΓΝΑΤΙΑΣ ΟΔΟΥ. Το 2010 λοιπόν είχαμε αντίστοιχα 1.281 θανάτους (μείωση 39,09%), 1.754 βαριά τραυματίες (μείωση 57.46%) και 17.024 ελαφρά τραυματίες (μείωση 34,94%)» διαπιστώνει η ειδική μόνιμη επιτροπή για την οδική ασφάλεια.
Και η οικονομική κρίση μείωσε τα τροχαία
Όπως καταδεικνύουν τα στοιχεία του πορίσματος της διακομματικής, στη μείωση των τροχαίων ατυχημάτων συνέβαλε και η οικονομική κρίση. Το 2015 παρατηρήθηκε περαιτέρω μείωση των τροχαίων συμβάντων, κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης. Καταγράφηκαν 789 νεκροί (μείωση 38,40% σε σχέση με το 2010 και 62,48% σε σχέση με το 2000), 1.068 βαριά τραυματίες (μείωση 39,11% σε σχέση με το 2010 και 74,09% σε σχέση με το 2000), 12.872 ελαφρά τραυματίες (μείωση 24,39% σε σχέση με το 2010 και 50,80% σε σχέση με το 2000).
Πώς οδηγηθήκαμε στη μείωση αυτή; «Ως συνέπεια της οικονομικής κρίσης στη χώρα οι κυκλοφοριακοί φόρτοι μειώθηκαν μεταξύ 2009-2015 κατά περίπου 30%. Την ίδια περίοδο οι οδηγοί μείωσαν τη μέγιστη ταχύτητα κίνησής τους, λόγω εξοικονόμησης στην κατανάλωση βενζίνης» είναι η επισήμανση της ειδικής επιτροπής.
Τα έτη 2016 και 2017
Από την ανάλυση των στοιχείων των οδικών ατυχημάτων στην Ελλάδα κατά το έτος 2016, οι επιδόσεις στην οδική ασφάλεια κρίνονται στάσιμες. Όλες οι κατηγορίες ατυχημάτων και παθόντων μειώθηκαν οριακά, εκτός των θανατηφόρων και νεκρών, όπου σημειώθηκε οριακή αύξηση 0,1% και 0,2% αντίστοιχα. Διαπιστώθηκε, επίσης, μείωση της αστυνόμευσης, προφανώς λόγω της μειωμένου προσωπικού και υλικοτεχνικών μέσων, φαινόμενο που παρατηρείται έντονα στα χρόνια της κρίσης.
Στο 9μηνο του 2017, παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στον αριθμό των τροχαίων ατυχημάτων, 614 συμβάντα λιγότερο, δηλαδή μείωση 6,60% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο του 2016, με ανάλογη μείωση στους παθόντες (66 λιγότεροι νεκροί/μείωση 10,90%, στους σοβαρά τραυματίες μείωση 20,80% και στους ελαφρά μείωση 7,10%. Το γεγονός μπορεί να εξηγηθεί, είτε με την αύξηση των ελέγχων της τροχαίας, είτε με την εργώδη προσπάθεια των ιδιωτικών φορέων που ασχολούνται με τα τροχαία, είτε με τις καμπάνιες ενημέρωσης του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα, είτε με περαιτέρω μείωση διανυθέντων οχηματοχιλιομέτρων.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ