Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Earthwatch Institute, τα οποία παρουσιάστηκαν στην τελευταία σύνοδο της Βασιλικής Γεωγραφικής Ένωσης του Λονδίνου, οι μέλισσες είναι το πιο σημαντικό είδος στον πλανήτη.
Οι επιστήμονες, όμως, κατέληξαν και σε ένα άλλο συμπέρασμα: οι μέλισσες ήδη βρίσκονται σε κατάσταση κινδύνου αφανισμού.
Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, οι μέλισσες έχουν αφανιστεί κατά 90%.
Οι λόγοι είναι πολλοί και ποικίλουν ανάλογα με την περιοχή, όμως ανάμεσα στους σημαντικότερους είναι: η μαζική αποψίλωση δασών, η έλλειψη ασφαλών χώρων για φωλιές, η έλλειψη λουλουδιών, η ανεξέλεγκτη χρήση φυτοφαρμάκων και οι αλλαγές στο έδαφος.
Γιατί οι μέλισσες θεωρούνται ως τα πιο σημαντικά είδη στον πλανήτη;
Το Μελισσοκομικό Επιχειρηματικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Μαγιόρ και η Μελισσοκομική Ένωση Χιλής πραγματοποίησαν μια μελέτη στην οποία κατέδειξαν ότι οι μέλισσες είναι το μόνο έμβιο ον που δεν φέρει κανενός τύπου παθογένεια, μύκητα, ιό ή βακτήριο.
Ο αγροτικός κόσμος εξαρτάται κατά 70% από αυτά τα έντομα. Εβδομήντα στα εκατό τρόφιμα που παράγονται σχετίζονται με κάποιο τρόπο με τις μέλισσες.
Επίσης, η επικονίαση των μελισσών επιτρέπει την αναπαραγωγή των φυτών από τα οποία τρέφονται εκατομμύρια ζώα. Χωρίς αυτές, η πανίδα θα αρχίσει σύντομα να εξαφανίζεται. Τέλος, το μέλι που παράγεται από τις μέλισσες, όχι μόνο χρησιμεύει ως τρόφιμο, αλλά προσφέρει πολλά οφέλη για την υγεία και το δέρμα μας.
Σύμφωνα με μια εκτίμηση του Άλμπερτ Αϊνστάιν, “αν οι μέλισσες εξαφανιστούν, απομένουν στον άνθρωπο τέσσερα χρόνια ζωής”.
Γιατί κινδυνεύουν;
Σύμφωνα με το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Ελβετίας, ένας λόγος που οι μέλισσες κινδυνεύουν είναι τα κύματα που παράγονται λόγω της τεχνολογίας κινητής τηλεφωνίας. Σύμφωνα με τους επιστήμονες του Ινστιτούτου, τα κύματα που παράγονται κατά τη διάρκεια των κλήσεων είναι ικανά να αποπροσανατολίσουν της μέλισσες και να θέσουν τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Ο ερευνητής Ντάνιελ Φαβρ και οι συνεργάτες του πραγματοποίησαν 83 πειράματα που απέδειξαν ότι στην παρουσία αυτών των κυμάτων, οι μέλισσες παράγουν ένα θόρυβο δέκα φορές μεγαλύτερο από το κανονικό, συμπεριφορά που δεν μένει απαρατήρητη και από άλλες μέλισσες: κινδυνεύουν και πρέπει να εγκαταλείψουν την κυψέλη τους.
Αναμφισβήτητα, ο σημαντικότερος λόγος που τις απειλεί είναι η συνεχής απεντόμωση των καλλιεργειών. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι αυτό που συμβαίνει στην Κολομβία, όπου τα τελευταία τρία χρόνια το 34% των μελισσών πέθανε από δηλητηρίαση.
Υπάρχει λύση για το πρόβλημα;
Υπάρχουν λύσεις. Το πρόβλημα είναι ότι είναι πολύ δύσκολο να τις εφαρμόσουμε, επειδή υπάρχουν πολύ εδραιωμένες πρακτικές στον τομέα της παραγωγής και της γεωργίας. Εντούτοις, τρεις λύσεις προτείνονται με την ελπίδα ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν βραχυπρόθεσμα:
1. Απαγόρευση και όχι μείωση της χρήσης τοξικών παρασιτοκτόνων.
2. Προώθηση απολύτως φυσικών αγροτικών εναλλακτικών
3. Συνεχής έρευνα και παρακολούθηση της υγείας, της ευημερίας και της διατήρησης των μελισσών.
“Είναι ζωτικής σημασίας να καθιερωθεί η στρατηγική φύση της προστασίας και της αναπαραγωγής των μελισσών και άλλων επικονιαστών. Αν δεν γίνει αυτό, σε δέκα χρόνια δεν θα υπάρχουν μέλισσες στην Κολομβία. Αυτό θα οδηγήσει σε τροφική καταστροφή και κρίση για την υγεία στη χώρα”, ήταν το μήνυμα του Λουτσιάνο Γκρισάλες, εκπροσώπου του Εμπορικού Επιμελητηρίου της χώρας.